ALEXANDRE DUMAS



SKYTTURNAR

(LES TROIS MOUSQUETAIRES)

(DE TRE MUSKETERER)



SAGA Í FJÓRUM HEFTUM



BJÖRN G. BLÖNDAL

ÞÝDDI



SIGLUFIRÐI

BÓKAÚTGÁFAN HEIMDALLUR

1924



II.

ENGLANDSFÖRIN.


PRENTSMIÐJA SIGLUFJARÐAR



I.


Bonacieux-hjónin.

	
Frú Bonacieux var enga stund að komast heim 	
til sín. Hún hafði ekki sjeð mann sinn síðan hann 	
slapp úr varðhaldinu og vissi því ekkert um þessa 	
breytingu, sem orðin var á honum gagnvart kardínálanum, 
enda styrkti það hann í trúnni, að Rochefort 	
hafði komið nokkrum sinnum til hans og látið mjög 	
alúðlega að honum. Greifinn taldi honum trú um að 	
brottnám konu hans væri als engum ástamálum viðkomandi, 
heldur hefði það verið gert eingöngu af 	
pólitískum ástæðum.

Bonacieux var einn heima þegar hún kom og var 	
að reyna að koma einhverju í lag í herbergjunum, 	
því að þar var heldur hröslulegt eftir alt, sem á hafði 	
gengið — alt á tjá og tundri, brotnir stólar, umvelt 	
borð og skúffur og skápar tæmt og fleygt hingað og	
þangað — regluleg »svívirðing foreyðslunnar,« eins	
og þar stendur. Vinnukonan stökk burt af heimilinu 	
þegar húsbóndinn var hneptur í varðhald, dauðhrædd 	
eins og eðlilegt var og fór fótgangandi alla leið frá 	
París til Bourgogne (Búrgonj), þar sem átthagar hennar 
voru.

Klæðasalinn gerði konu sinni vitanlega orð undir 
eins og hann slapp úr varðhaldinu, en hún svaraði 
því einu, að hún samgleddist honum og mundi koma 
til hans svo fljótt sem skyldustörf hennar leyfðu.

En það liðu samt fimm dagar þangað til að hún 
gat komið þessu við og mundi Bonacieux hafa þótt 
þetta æði langur tími ef öðru vísi hefði staðið á, en 
nú hafði hann sjálfur átt tal við kardínálann og Rochefort 
verið heima hjá honum og þetta hafði verið 
Bonacieux ærið umhugsunarefni. En tíminn líður 
fljótast þegar um eitthvað er að hugsa — eins og 
menn vita.

Og það því fljótar, sem hugsanir Bonacieux voru 
í rauninni mjög svo ánægjulegar, — Rochefort kallaði 
hann vin sinn — sinn »kæra Bonacieux« — og var 
altaf að útmála fyrir honum, hvað kardínálanum þætti 
vænt um hann. Bonacieux fanst hann vera að komast 
upp á hátind hamingjunnar.

Frú Bonacieux hafði líka um nóg að hugsa, en 
hugsanir hennar áttu ekkert skylt við upphefð og 
höfðingjahylli — þær snerust mest um hinn unga 
og laglega mann, sem henni hafði reynst svo hugrakkur 
— og ástfanginn. Hún giftist Bonacieux þegar 
hún var átján ára og hafði síðan umgengist fáa aðra 
en kunningja hans, en þeir voru nú raunar ekki sjerlega 
líklegir til þess að ná hylli kvenna, að minsta 
kosti ekki slíkra kvenna, sem hún var. Í þá daga voru 
aðalsmenn glæsimenn mestir í augum borgaranna, og 
d'Artagnan var aðalsmaður og í tilbót bar hann einkennisbúning 
lífvarðarliða, sem þá þótti áferðarfallegastur 
næst á eftir búningi skyttuliðanna, eða svo fanst 
kvenfólkinu að minsta kosti. Hann talaði margt og 
mikið um ástir og ástarlöngun sína og var annars 
líklegur til þess að geta hæglega komið sjer í mjúkinn 
hjá tuttugu og þriggja ára gamalli konu, en frú 
Bonacieux var nú einmitt á þeim aldri.

Enda þótt hjónin hefðu ekki sjezt í átta daga, 
höfðu þau samt haft nóg um að hugsa, hvort í sínu 
lagi, enda margt borið við á þeim tíma. Bonacieux 
varð þó endurfundunum sýnilega feginn og tók á 
móti konu sinni með útbreiddan faðminn.

Frú Bonacieux leyfði honum að kyssa sig á ennið.

»Við skulum tala saman,« sagði hún.

»Við hvað áttu?«

»Jeg þarf að segja þjer nokkuð merkilegt og 
mjög mikils varðandi.«

»Það þarf jeg líka að segja þjer — og það alvörumálefni 
sumt af því. En láttu mig nú fyrst fá að 
heyra eitthvað um brottnám þitt.«

»Við þurfum nú ekkert að tala um það mál eins 
og stendur,« sagði frú Bonacieux.

»Heldur um hvað! Kann ske við eigum að tala 
eitthvað um þetta varðhald mitt?«

»Nei. Jeg frjetti það sama daginn, sem þú varst 
handtekinn, en satt að segja gerði jeg nú ekki mikið 
úr því, þar sem jeg bæði vissi, að þú varst saklaus 
og bjóst þar að auki ekki yfir neinum þeim leyndarmálum, 
sem ekki máttu allir vita.«

»Nei — þú gerir sannarlega ekki mikið úr því,« 
sagði Bonacieux og hálfstygðist við konu sína vegna 
þess, að honum fanst hún skeyta svo lítið um sig og 
sín málefni. »En kann ske þú vitir ekki, að jeg varð 
að hýrast heilan sólarhring í dimmasta klefanum í 
svartholinu.«

»Einn sólarhringur er ekki lengi að líða. Við 
skulum nú ekki eyða fleiri orðum um þetta, heldur 
snúa okkur að því, sem jeg þarf að tala um.«

»Hvað ertu að segja? Snúa okkur að því, sem 
þú þarft að tala um ? — Komstu þá ekki heim eingöngu 
til þess að finna manninn þinn, sem þú hefur 
ekki sjeð í rúma viku?«

»Jú — auðvitað gerði jeg það — en það er líka 
fleira — —« 

»Hvað þá?«

»Það er afar áríðandi mál og getur farið svo, að 
öll okkar velferð sje undir því komin.«

»Það hefur nú orðið stórkostleg breyting á högum 
okkar síðan við sáumst seinast,« sagði klæðasalinn, 
»og það er ekki óhugsandi, að eftir nokkra mánuði 
verði allmargir til þess að öfunda okkur.«

»Já, einkum ef þú gerir það, sem jeg ætla að 
biðja þig um.«

»Jeg?«

»Já, þú. Bæði er það góðverk og verður þar að 
auki ríkmannlega borgað.«

Frú Bonacieux vissi vel hvar maður sinn var 
veikastur fyrir og að peningar voru honum fyrir öllu 
— en það munar líka talsvert um það, að hafa talað 
við Richelieu kardínála í tíu mínútur og klæðasalinn 
var nú ekki sami maður og áður.

»Kardínálinn!« hrópaði frú Bonacieux. »Hefur 
þú talað við kardínálann?«

»Ójá — hann gerði boð eftir mjer,« svaraði 
klæðasalinn, heldur en ekki rogginn.

»Og þú gegndir því. Það var býsna óvarlegt!«

»Jú — en annars var mjer nauðugur einn kostur, 
því að jeg hafði tvo hermenn til fylgdar, sinn til 
hvorrar hliðar. Þá þekti jeg ekki Hans hágöfgi og 
langaði raunar lítið til að kynnast honum.«

»Hann hefur líklega ekki verið sjerlega mjúkur á 
manninn við þig og haft í hótunum við þig?«

»Neinei! Hann rjetti mjer höndina og kallaði mig 
vin sinn — sinn kæra vin, hvað heldurðu! — Vinur 
þess mikla kardínála!«

»Þess mikla kardínála?«

»Já, er hann kann ske ekki mikilmenni?«

»Það veit jeg ekkert um. Höfðingjahyllin er völt 
og varlega treystandi. En samt sem áður eru nú aðrir 
til, sem eru meiri og voldugri en kardínálinn og 
betra að trúa þeim og treysta.«

»Það er nú svo — en jeg veit engan, sem er 
voldugri en sá mikli maður og jeg er líka í hans 
þjónustu.«

»Ert þú í þjónustu kardínálans?«

»Já, jeg er í hans þjónustu. Og jeg leyfi það 
ekki, að þú sjert að taka þátt í samsærum gegn heill 
ríkisins eða gefa þig við einhverjum leynimálum og 
launráðum, sem brugguð eru af þeirri konu, sem ekkert 
kemur Frakklandi við af því að hún er spönsk í  

»Kardínálinn!« hrópaði frú Bonacieux. »Hefur 
þú talað við kardínálann?«

»Ójá — hann gerði boð eftir mjer,« svaraði 
klæðasalinn, heldur en ekki rogginn.

»Og þú gegndir því. Það var býsna óvarlegt!«

»Jú — en annars var mjer nauðugur einn kostur, 
því að jeg hafði tvo hermenn til fylgdar, sinn til 
hvorrar hliðar. Þá þekti jeg ekki Hans hágöfgi og 
langaði raunar lítið til að kynnast honum.«

»Hann hefur líklega ekki verið sjerlega mjúkur á 
manninn við þig og haft í hótunum við þig?«

»Neinei! Hann rjetti mjer höndina og kallaði mig 
vin sinn — sinn kæra vin, hvað heldurðu! — Vinur 
þess mikla kardínála!«

»Þess mikla kardínála?«

»Já, er hann kann ske ekki mikilmenni?«

»Það veit jeg ekkert um. Höfðingjahyllin er völt 
og varlega treystandi. En samt sem áður eru nú aðrir 
til, sem eru meiri og voldugri en kardínálinn og 
betra að trúa þeim og treysta.«

»Það er nú svo — en jeg veit engan, sem er 
voldugri en sá mikli maður og jeg er líka í hans 
þjónustu.«

»Ert þú í þjónustu kardínálans?«

»Já, jeg er í hans þjónustu. Og jeg leyfi það 
ekki, að þú sjert að taka þátt í samsærum gegn heill 
ríkisins eða gefa þig við einhverjum leynimálum og 
launráðum, sem brugguð eru af þeirri konu, sem ekkert 
kemur Frakklandi við af því að hún er spönsk í 
huga og sál. En svo er fyrir að þakka að við höfum 
kardínálann, sem um alt sjer og yfir öllu vakir.«

Bonacieux hafði alla þessa romsu orðrjetta eftir 
Rochefort. Veslings kona hans hafði treyst á mann 
sinn og sagt drotningu, að hún skyldi ábyrgjast hann. 
Henni hraus nú hugur við þeirri hættu, sem yfir 
henni vofði og við einstæðingsskap sínum, en samt 
slepti hún ekki allri von, því að hún vissi vel eins 
og áður er sagt hvar maður hennar var veikastur fyrir.

»Jæja — þú fyllir þá flokk kardínálans, eftir þessu 
að dæma,« sagði hún. »Þú ert í þjónustu þeirra, sem 
misþyrma konunni þinni og velja drotningunni smánarbyrði.«

»Allar eigin hvatir verða að víkja þegar um alþjóðar 
heill er að ræða,« sagði Bonacieux með ógnarlegri 
mærð. »Jeg fylli þann flokkinn, sem ber hag 
ríkisins fyrir brjósti.«

Þetta hafði hann líka eftir Rochefort.

»Hvað heldurðu nú eiginlega að ríkið sje?« spurði 
frú Bonacieux og ypti öxlum. »Þú ættir heldur að 
láta þjer nægja að vera rjettur og sljettur borgari og 
heiðarlegur maður en að vera að þessum heilaköstum 
og standa þeim megin, sem þjer er meiri hagsmunavon 
að vera.«

»Jú, einmitt það — en hvernig líst þjer þá á 
þennan, kona góð?« sagði Bonacieux og sló á úttroðinn 
peningapoka, svo að hringlaði í.

»Hvaðan hefurðu þessa peninga?«

»Gettu!«

»Eru þeir frá kardínálanum?«

»Já, þeir eru frá honum og mínum kæra vini, 
Rochefort greifa.«

»Rochefort greifa! En það var einmitt hann sem 
rændi mjer burt.«

»Getur vel verið.«

»Og þú getur verið að þiggja peninga af þeim 
manni?«

»Hefurðu ekki verið að segja mjer, að þetta 
brottnám stafaði af pólitískum ástæðum?«

»Jú — víst hef jeg sagt þjer það. En tilgangurinn 
var sá að fá mig til að svíkja drotninguna í 
trygðum. Með hótunum og pyntingum átti að neyða 
mig til þess að svívirða mannorð hennar og eyðileggja 
líf hennar.«

»Þessi kona, sem þú ert að tala um, er ekkert 
annað en grálynd og meinbægin Spánarnorn og kardínálinn 
fer rjett og viturlega að ráði sínu.«

»Það vissi jeg vel, að þú ert huglaus, ágjarn og 
heimskur,« sagði frú Bonacieux, »en hitt vissi jeg 
ekki og hjelt ekki, að þú værir varmenni í þokkabót.«

»Hvað áttu við?« spurði Bonacieux. Hann hafði 
aldrei sjeð konu sína skifta skapi fyr og vildi ógjarnan 
verða fyrir reiði hennar.

»Jeg á við það, að þú sjert óþokki,« hjelt frú 
Bonacieux áfram. »Þú ert að sletta þjer fram í stjórnarmálefni 
og þú gengur í flokk með kardínálanum. 
Þú ofurselur þig fjandanum og öllum hans árum með 
holdi og hamsi fyrir sauruga peninga.«

»Nei, það er ekki satt. Jeg geng á vald kardínálanum, 
en ekki fjandanum.«

»Það kemur í sama stað niður.«

»Þei-þei! Það kann einhver að heyra til þín!«

»Alveg rjett! Og þá mundi jeg skammast mín 
þín vegna.«

»En hvað ertu þá eiginlega að heimta af mjer?«

»Jeg er búin að segja þjer það. Jeg heimta, að 
þú leggir af stað undir eins og gerir það sem jeg 
segi þjer að gera. Og ef þú hlýðir því, þá skal jeg 
öllu gleyma og alt fyrirgefa þjer. — Við getum þá 
verið jafngóðir vinir eftir sem áður.«

Hún rjetti honum höndina.

Bonacieux var huglaus og hann var ágjarn. En 
hann unni konu sinni, og hann klöknaði, enda getur 
fimtugur maður ekki þverskallast til lengdar við rúmt 
tvítuga konu. Frú Bonacieux sá, að hann var nú á 
báðum áttum.

»Jæja — ertu þá búinn að ráða þetta við þig?« 
spurði hún.

»Gættu að, góða mín, hvað þú ert að heimta af 
mjer. Það er óravegur hjeðan til London og hver 
kann að vita nema margar og miklar hættur sjeu á 
þeirri leið.«

»Gerir ekkert til, ef þú getur umflúið þær.«

»Nei,« sagði klæðasalinn. »Nei — jeg geri það 
ekki og jeg vil ekki vera bendlaður við öll þessi 
landráð ykkar. Jeg er búinn að vera í svartholinu, 
skal jeg segja þjer, og það er ekkert skemtileg tilhugsun. 
Þeir hótuðu að pína mig til sagna og veiztu, 
hvernig farið er að því? Þeir reka trjefleyga utan um 
fæturna á manni og það eru voðalegar kvalir — verri 
en dauðinn sjálfur. Nei, jeg geri það ekki og vil það 
ekki. En svo er annað — hvers vegna ferðu ekki 
sjálf? Jeg fer að halda, að jeg hafi vilst á þjer og að 
þú sjert blátt áfram karlmaður — dularklæddur og 
ófyrirleitinn karlmaður!«

»En þú?« sagði frú Bonacieux. »Þú ert bara 
kerlingarskræfa, heimsk og vesöl kerlingarhrota. Þú 
ert náttúrlega lafhræddur, en nú skal jeg segja þjer 
eitt: Ef þú smánast ekki af stað undireins, þá skal 
jeg sjá svo um, að þú verðir tekinn fastur og þjer 
fleygt í svartholið eftir skipun drotningar.«

Bonacieux varð hvimsa við þessa roku og fór að 
velta því fyrir sjer, hvort af tvennu illu mundi verða 
sjer hættulegra — að verða fyrir reiði kardínálans 
eða drotningarinnar. Hann komst að þeirri niðurstöðu, 
að sjer mundi verða öllu óhættara að standa við hlið 
kardínálans.

»Jæja — láttu taka mig fastan, ef þjer svo sýnist,« 
sagði hann loksins. »En þá kæri jeg mál mitt 
fyrir kardínálanum.«

Frú Bonacieux skildi nú, að hún hafði hlaupið á 
sig. Hún horfði óttasleginn framan í mann sinn og sá 
á svip hans, þótt kauðalegur væri, að honum var alvara.

»Nújæja, gerðu sem þjer gott þykir!« sagði hún. 
»Þú hefur kannske rjett fyrir þjer, þegar öllu er á 
botninn hvolft. Karlmenn bera betra skyn á pólitík en 
konur og þú hefur líka talað við kardínálann sjálfan. 
En samt sem áður er það nú sorglegt að eiginmaður 
minn, sem jeg hjelt að ynni mjer hugástum, skuli 
bregðast mjer svona hraparlega og virða óskir mínar 
og bænir að vettugi.«

»Jeg neita bón þinni af því að hún getur haft 
hættulegar afleiðingar,« sagði Bonacieux.

»Jæja, jeg verð þá að hætta við alt saman,« 
stundi frúin. »Við skulum ekki fást meira um það.«

»Þú gætir þó altjent sagt mjer, hvað stendur í 
þessu brjefi, sem jeg átti að bera til London,« sagði 
Bonacieux. Honum datt nú í hug — þó það væri 
heldur seint — að Rochefort hafði beðið hann að 
reyna að komast eftir leyndarmálum konu sinnar.

»Þess gerist engin þörf,« svaraði frúin og var nú 
farinn að gæta sín betur. »Það eru ekki annað en 
smámunir, sem konum dettur oft í hug. Það er viðvíkjandi 
kaupum, sem gætu verið allarðvænleg.«

En þess meira, sem hún nú dróg sig í hlje, þess 
sannfærðari varð Bonacieux um það, að hjer byggi 
eitthvað undir. Hann afrjeð því að finna Rochefort 
þegar í stað og segja honum, að drotningin væri að 
reyna að útvega sjer sendiboða til London.

»Jeg verð nú að skreppa burt frá þjer,« sagði 
hann. »Jeg vissi ekki, hvenær þú mundir koma og 
var búinn að mæla mjer mót með kunningja mínum, 
en jeg kem aftur innan lítillar stundar og get þá fylgt 
þjer til Louvre, ef þú vilt bíða hjerna meðan jeg er 
burtu. Það er líka farið að verða framorðið.«

»Þakka þjer fyrir,« svaraði kona hans, »en jeg 
held nú raunar, að það yrði ekki mikið úr þjer, ef 
jeg þyrfti einhverrar varnar við, svo að jeg ætla heldur 
að fara ein.«

»Jæja, sem þjer þóknast,« sagði klæðasalinn. »Fæ 
jeg bráðum að sjá þig aftur?«

»Það tel jeg víst. Jeg vonast eftir að fá nokkra 
frídaga í næstu viku og þá kem jeg hingað til þess 
að taka eitthvað til hjerna. Mjer sýnist ekki veita af 
því.«

»Það er ágætt. Jeg vonast þá eftir þjer. Ertu 
nokkuð reið við mig?«

»Jeg! Nei, ekki minstu vitund!«

»Vertu þá sæl!«

»Vertu sæll!«

Bonacieux kysti á hönd konu sinnar og fór sína 
leið.

»Jájá,« sagði frúin við sjálfa sig, þegar hann var 
kominn út úr dyrunum. »Það vantaði ekki nema það, 
að þessi bjálfi gengi líka í þjónustu kardínálans. Og 
jeg, sem sagðist skyldi ábyrgjast hann, og lofaði
drotningunni — hamingjan góða! Hún fær það álit á 
mjer, að jeg sje eins lúaleg eins og hitt illþýðið, sem 
er í kringum hana! — Núnú, Bonacieux góður! Aldrei 
hef jeg raunar elskað þig til muna, en nú hata 
jeg þig — og þú skalt líka fá að kenna á því.«

Í sama bili heyrði hún að barið var í loftið uppi 
yfir sjer. Hún leit ósjálfrátt upp og heyrði, að kallað 
var til sín:

»Kæra frú Bonacieux! Ljúkið þjer upp litlu gangdyrunum, 
svo að jeg komist ofan til yðar.«



II.


Elskhugi og eiginmaður.


»Leyfið mjer að segja yður, kæra frú,« sagði 
d'Artagnan um leið og hann skrapp inn úr dyrunum, 
sem frú Bonacieux opnaði fyrir honum, að þessi 
maður yðar er herfilegur í mesta máta.«

»Þjer hafið þá heyrt alt, sem við töluðumst við?« 
spurði hún og horfði á hann talsvert óróleg.

»Já, hvert eitt og einasta orð!«

»En hvernig getur það verið?«

»Ja, það er nú mitt leyndarmál. Á sama hátt 
heyrði jeg alt, sem yður og lögregluþjónum kardínálans 
fór á milli.«

»Og hvað ályktið þjer svo af því, sem við vorum 
að tala um?«

»Það er nú æði margt. Fyrst og fremst, að maðurinn 
yðar sje glópur, til allrar blessunar; þar næst, 
að þjer sjeuð í vanda stödd og gleður það mig mjög, 
því að þá fæ jeg tækifæri til að gera yður greiða, en 
ekkert er mjer kærara, eins og þjer vitið; að endingu 
hefur mjer skilist, að drotninguna vanti trúan, hugrakkan 
og hygginn mann, sem vilji fara til London í 
hennar erindum. Jeg hef nú að minsta kosti tvo þessa 
kosti til að bera — og hjer er jeg!«

Frú Bonacieux svaraði þessu engu, en það gladdi 
hana ósegjanlega og gaf henni nýja von.

»Hverja tryggingu hafið þjer fram að bjóða, ef 
jeg trúi yður fyrir þessu?« spurði hún.

»Ást mína á yður, kæra frú! Segið þjer bara til 
— hvað á jeg að gera?«

»Æ, hamingjan hjálpi mjer!« sagði hin unga kona, 
»Hvernig get jeg trúað yður fyrir slíku leyndarmáli — 
þjer eruð svo ungur.«

»Mjer skilst, að þjer óskið einhverrar frekari tryggingar 
fyrir áreiðanleik mínum.«

»Jeg skal játa, að það kæmi mjer betur.«

»Þekkið þjer Athos?«

»Nei.«

»En Porthos?«

»Nei.«

»En Aramis?«

»Nei, heldur ekki. Hvaða menn eru þetta?«

»Skyttuliðar konungs. Þekkið þjer herra de Tréville, 
höfuðsmann þeirra?«

»Jú, hann kannast jeg við. Það er að segja — 
jeg þekki hann ekki af eigin reynd, en hans hefur 
oft verðið getið við drotninguna sem frækins og 
trúverðugs aðalsmanns.«

»Þjer óttist þá ekki, að hann svíki yður í hendur 
kardínálanum?«

»Nei, als ekki.«

»Nújæja. Segið honum leyndarmál yðar og spyrjið 
hann, hvort yður sje óhætt að trúa mjer fyrir því, 
enda þótt það kunni að vera voðalega mikilsvarðandi.«

»En það er ekki mitt leyndarmál og jeg má ekki 
segja frá því svona alveg athugalaust.«

»Þjer ætluðuð þó að trúa herra Bonacieux fyrir 
því,« sagði d'Artagnan.

»Jú, eins og maður festir brjef við hálsbandið á 
hundi eða vænginn á dúfu.«

»En mjer þá? þjer vitið að jeg elska yður.«

»Jú — svo segið þjer.«

»Jeg er heiðarlegur maður.«

»Já, því trúi jeg vel.«

»Og jeg er vaskleika maður.«

»Það er jeg viss um.«

»Nújæja — þá er ekki annað en reyna mig.«

»Frú Bonacieux var enn í nokkrum efa og horfði 
á unga manninn. En það ljómaði slíkur guðmóður 
úr augum hans og rödd hans var svo sannfærandi 
að hún fann, að honum mátti hún trúa og treysta. 
Hún var þannig stödd, að hún varð að áræða alt. 
Það var áræðanlegt, að hún gat gert drotningunni 
óleik með því að vera nú of hikandi, en hún gat 
það líka með of mildu trúnaðartrausti. En sannast að 
segja hneigðist hugur hennar ósjálfrátt að hinum 
unga manni — og það reið baggamuninn.

»Heyrið þjer nú,« sagði hún. »Jeg trúi því, sem 
þjer segið — en það sver jeg við alt sem heilagt er, 
að ef þjer svikið mig í trygðum, þá ræð jeg mjer 
bana og þá skal blóð mitt koma yfir yðar höfuð.«

»Og jeg sver þess dýran eið,« sagði d'Artagnan, 
»að verði jeg handtekinn meðan jeg geng yðar erinda, 
þá skal jeg fyr láta lífið en að jeg segi nokkurt orð, 
sem nokkrum geti orðið til meins.«

Hin unga kona sagði honum nú þetta mikla 
leyndarmál, sem hann af tilviljun þekti að sumu leyti 
— og þetta var eiginlega sama sem ástarjátning þeirra. 
D'Artagnan var frá sjer numinn af gleði og yfirlæti. 
Þetta leyndarmál, sem honum var trúað fyrir, þessi 
kona, sem hann elskaði, ást og trúnaðartraust — 
þetta hvortveggja jók honum margfaldlega þor og þrek.

»Jeg fer,« sagði hann. »Jeg fer tafarlaust.«

»Farið þjer?,« spurði frú Bonacieux. »En herfylkið 
yðar — og hvað ætli að höfuðsmaðurinn yðar 
segi?«

»Æ, því var jeg alveg búinn að gleyma, kæra 
Constance! Það er alveg satt jeg verð að biðja um 
fararleyfi.«

»Ein fyrirstaðan enn!« sagði frú Bonacieux dapurlega.

»Þeirri fyrirstöðu skal jeg ryðja úr vegi — verið 
óhrædd um það,« sagði d'Artagnan eftir nokkra umhugsun.

»Og hvernig þá?«

»Jeg fer samstundis til herra de Tréville og bið 
hann að útvega mjer fararleyfi hjá mági sínum, herra 
des Essarts.«

»Það er nú gott og blessað, en þá er annað.«

»Og hvað er það nú?« spurði d'Artagnan. Hann 
sá, að frú Bonacieux hikaði.

»Þjer hafið kannske enga ferðapeninga?«

»Það er óþarfi að segja »kannske,« sagði d'Artagnan 
brosandi.

»Takið þjer þá þessa peninga,« sagði frú Bonacieux 
og tók út úr skápnum peningapokann, sem 
maður hennar var að sýna henni fyrir skemstu.

»Peninga kardínálans!« hrópaði d'Artagnan skellihlæjandi. 
— Eins og við vitum, hafði hann heyrt 
alt, sem hjónunum fór á milli.

»Já, það er einmitt peningapoki kardínálans,« sagði 
frúin. Þjer sjáið, að hann er sæmilega troðinn.«

»Þetta verður mjer tvöföld ánægja,« sagði d'Artagnan, 
»þar sem jeg veit að bjargráð drotingar fæst 
fyrir fje kardínálans!«

»Þjer eruð indæll og elskulegur maður,« sagði 
frú Bonacieux, »og þjer megið trúa mjer til þess, að 
drotningin mun launa yður vel og ríkmannlega.«

»Jeg hef þegar fengið ríkuleg laun,« svaraði 
d'Artagnan. »Jeg elska yður og þjer leyfið mjer að 
játa yður ást mína — það er sannarlega meira, en 
jeg þorði að gera mjer vonir um.«

»Þei, þei!« hvíslaði frú Bonacieux og fór að titra.

»Hvað er nú?«

»Mannamál úti á götunni.«

»Hverjir — —?«

»Það er málrómur mannsins míns. Jeg held að 
jeg kannist við hann.«

D'Artagnan skaut loku fyrir dyrnar.

»Hann má ekki koma hingað inn fyr en jeg er 
farinn, sagði hann.

»En jeg verð líka að fara,« sagði hún. »Hvað 
ætti jeg að segja um peningahvarfið, ef hann hitti 
mig hjer?«

»Það er alveg satt. Við verðum að flýta okkur 
burt.«

»Já, en hvernig þá? Hann sjer okkur ef við förum 
út á götuna.«

»Við skulum koma upp til mín.«

»Þjer segið það þannig, að þjer gerið mig hálfhrædda,« 
sagði frú Bonacieux og vöknaði um augu. 
D'Artagnan sá það og beygði knje fyrir henni.

»Þjer megið vera eins óhult hjá mjer eins og 
þjer væruð í kirkju — þar legg jeg við mitt drengskaparorð,« 
sagði hann.

»Jæja — jeg reiði mig á það. Við skulum flýta 
okkur,« hvíslaði hún.

D'Artagnan þokaði lokunni úr með hægð. Þau 
læddust svo út í ganginn og upp stigann og fóru 
inn í herbergi d'Artagnans.

Hann skaut slagbrandi fyrir dyrnar til frekari fullvissu. 
Þau gægðust út um gluggann og sáu, að 
Bonacieux var að tala við mann í stórum kufli. Þegar 
d'Artagnan kom auga á þennan mann, tók hann 
viðbragð og hljóp fram að dyrunum með brugðið 
sverð. Þetta var maðurinn frá Meung.

»Hvað ætlið þjer?«, spurði frú Bonacieux. »Þjer 
steypið okkur í glötun.«

»Jeg hefi svarið að vega þennan mann,« svaraði 
d'Artagnan.

»Líf yðar er nú helgað öðru en því og er yður 
ekki lengur í sjálfsvald sett. Jeg harðbanna yður í 
nafni drotningar að stofna yður í nokkra þá hættu, 
sem ekki stendur í beinu sambandi við ferð yðar.«

»Og hvað skipið þjer mjer í yðar eigin nafni?«

»Í mínu eigin nafni bið jeg yður að hætta við 
þetta,« svaraði frú Bonacieux og viknaði. »En nú 
skulum við hlusta. Mjer heyrist þeir vera að tala eitthvað 
um mig.«

D'Artagnan gekk út að glugganum aftur og lagði 
við hlustirnar.

Klæðasalinn hafði gengið inn, en þegar hann sá, 
að enginn var í stofunni, fór hann út aftur til mannsins 
í kuflinum, sem beið fyrir utan.

»Hún er farin sína leið,« sagði Bonacieux. »Líkast 
til komin aftur til Louvre.«

»Eruð þjer viss um að hana hafi ekki grunað, 
hvers vegna þjer fóruð burt?« spurði ókunni maðurinn.

»Já, það er jeg viss um,« svaraði Bonacieux. 
Hún er nú eitthvað grunnhygnari en svo.«
	
»Er lífvarðarliðinn heima?«

»Ekki held jeg það. Eins og þjer sjáið, eru hlerar 
fyrir glugganum og ekkert ljós skín út um hlerarimlana.«

»Ja, það er nú sama — við skulum gæta að því.«

»Hvernig þá?«

»Við skulum berja á dyrnar hjá honum.«

»Jeg skal spyrja þjóninn hans.«

»Jæja, það er gott.«

Bonacieux gekk upp stigann og barði á dyr hjá 
d'Artagnan. Þar var steinhljóð. Porthos hafði boð 
inni þetta kvöld og hafði fengið Planchet að láni, en 
d'Artagnan ljet ekki á sjer kræla.

»Það er enginn heima,« sagði Bonacieux við 
kuflmanninn, þegar hann kom út til hans aftur.

»Við skulum koma inn í stofuna yðar. Þar er 
okkur óhættara en hjer úti.«

»Æ, þá getum við ekki heyrt til þeirra lengur,« 
hvíslaði frú Bonacieux.

»Seiseijú — við heyrum þá enn betur til þeirra,« 
svaraði d'Artagnan. Hann tók nokkrar flísar upp úr 
gólfinu, breiddi klút yfir og benti frú Bonacieux, að 
þau skyldu bæði leggjast niður og hlera.

»Eruð þjer nú viss um, að enginn sje þarna 
uppi?« spurði ókunni maðurinn.

»Já — jeg skal ábyrgjast það.«

»Og haldið þjer að konan yðar — —«

»Hún er farin aftur til Louvre.«

»Án þess að hafa hitt nokkurn að máli?«

»Já, það er jeg alveg viss um.«

»Þjer skiljið vonandi, að á því ríður mjög mikið.«

»Það er þá mjög mikilsvarðandi, þetta sem jeg 
var að segja yður?«

»Það er afar mikilsvarðandi, Bonacieux minn góður 
— jeg skal ekki dylja yður þess.«

»Haldið þjer, að kardínálanum þyki vænt um 
skýrslu mína?«

»Það efast jeg ekki um. En eruð þjer nú viss 
um, að konan yðar hafi ekki nefnt neinn með nafni, 
þegar hún var að tala við yður?«

»Ekki held jeg það.«

»Nefndi hún ekki frú de Chevreuse, eða herra 
Buckingham eða frú de Vernet?«

»Nei, hún bað mig bara að fara til London í erindum 
einhverrar hátt settrar persónu.«

»Óhræsis svikarinn!« hvíslaði frú Bonacieux.

»Þei-þei!« sagði d'Artagnan, tók um hönd hennar 
og fjekk að halda henni.

»Það var ljóta glappaskotið, að þjer skylduð ekki 
látast vilja fara þessa ferð,« sagði kuflmaðurinn ennfremur. 
Þá væri brjefið nú í yðar höndum, ríkinu 
bjargað og yður — —«

»Og mig?«

»Yður hefði kardínálinn gert að aðalsmanni.«

»Hefur hann sagt það?«

»Jeg veit, að hann hefur það í hyggju, en ætlar 
að láta það koma flatt upp á yður.«

»Verið þjer ókvíðinn,« sagði Bonacieux. »Konan 
mín elskar mig og það er ekki öll nótt úti enn.«

»En sá asni!« hvíslaði frú Bonacieux.

»Þei-þei!« sagði d'Artagnan og þrýsti hönd 
hennar.

»Ekki öll nótt úti enn?« sagði kuflmaðurinn.

»Nei — nú fer jeg til Louvre, bið leyfis að fá 
að tala við konu mína, segi henni að jeg hafi hugsað 
mig betur um, fæ brjefið hjá henni og flýti mjer 
til kardínálans.«

»Þetta er ágæt uppástunga, en þjer verðið að 
hafa hraðan á. Jeg kem svo hingað aftur eftir stundarkorn 
til þess að fá að vita, hvernig yður hafi gengið.«

»Ólukku óþokkinn.« hvíslaði frú Bonacieux.

»Þei-þei!« sagði d'Artagnan og þrýsti hönd hennar 
fast. 

En nú heyrðist voðalegt öskur. Klæðasalinn 
hafði orðið þess var, að peningapokinn var horfinn 
og grenjaði hann nú og óskapaðist út af stuldinum.

»Herra trúr! Nú verður götu-uppþot út úr öllu 
saman!« sagði frú Bonacieux lágt.

Bonacieux æpti og hljóðaði í sífellu. En menn 
voru vanir hávaða og gauragangi í Fossoyeurs-götunni 
og kiptu sjer ekki upp við það, enda var hús 
klæðasalans búið að fá hálfgert óorð á sig í seinni 
tíð. Litlu síðar gekk Bonacieux út og dróg þá úr 
hljóðunum í honum eftir því sem hann fjarlægðist.

»Nú verðið þjer að fara,« sagði frú Bonacieux. 
»Verið öruggur, en beitið gætni og hyggindum og 
hafið það hugfast, að þjer verðið að vera drotningunni 
alt í öllu.«

»Henni og yður,« sagði d'Artagnan. »En verið 
ókvíðin, fagra Constance! Jeg kem ugglaust aftur og 
vona þá að hafa unnið til þakklátsemi drotningar, en 
þá vil jeg líka vera maklegur ástar yðar.«

Hin unga kona svaraði þessu engu, en stokkroðnaði. 
Skömmu síðar gekk d'Artagnan út úr húsinu, 
sveipaður síðum kufli og með sverð við hlið. 
Frú Bonacieux horfði á eftir honum með því augnaráði, 
sem konur horfa á eftir elskhugum sínum. Þegar 
hann var kominn úr augsýn, fjell hún á knje og 
fórnaði höndum.

»Ó, guð minn góður!« stundi hún. »Vernda þú 
drotninguna og vernda þú mig!«



III.

Ferða-áætlun.


D'Artagnan fór rakleiðis til herra de Tréville. 
Hann var sannfærður um, að kardínálinn mundi innan 
skams fá fulla vitneskju um þetta frá þessum árans 
ókunna manni, sem var í þjónustu hans, og hann 
vissi, að hann mátti ekki láta nokkurt augnablik 
ónotað.

Hinn ungi maður rjeði sjer varla fyrir kæti. 
Loksins hafði hann fengið færi á að afla sjer bæði 
fjár og frama og jafnframt ná samfundum konu þeirrar, 
sem hann hefði felt ást til. Tilviljunin hafði fært 
honum meira upp í hendurnar, en hann nokkru sinni 
hafði gert sjer vonir um.

»Herra de Tréville var í samkvæmissalnum og 
hjá honum hinn vanalegi hópur aðalsmanna. D'Artagnan 
var þar heimagangur og gekk rakleitt inn í einkaherbergi 
hans. Gerði hann de Tréville boð að sig 
langaði til að fá að tala við hann um afaráríðandi 
mál.

Innan lítillar stundar kom de Tréville inn til hans 
og sá höfuðsmaðurinn þegar á gleðisvipnum á d'Artagnan, 
að eitthvað óvenjulegt mundi vera á seiði.

Á leiðinni þangað var hinn ungi maður í vafa 
um, hvort hann ætti að trúa de Tréville fyrir leyndarmáli 
sínu, eða aðeins biðja hann fararleyfis í leynilegum 
erindagjörðum. En bæði hafði de Tréville ávalt 
verið einstaklega alúðlegur við hann og auk þess 
framúrskarandi trúr og hollur konungi og drotningu, 
en hins vegar megnasti hatursmaður kardínálans, svo 
að d'Artagnan afrjeð að segja honum upp alla sögu.

»Þjer óskið að hafa tal af mjer, ungi vinur?« 
sagði de Tréville.

»Já,« svaraði d'Artagnan — »og jeg er viss um, 
að þjer fyrirgefið mjer ónæðið, þegar þjer heyrið, 
hvað um er að vera.«

»Segið þjer bara frá — jeg skal taka eftir.«

»Hjer er hvorki um meira nje minna að ræða en 
sóma drotningar og ef til vill líf hennar,« sagði d'Artagnan 
í hálfum hljóðum.

»Hvað eruð þjer að segja?« spurði de Tréville 
og leit fyrst í kringum sig til að sjá, hvort þeir væru 
tveir einir, en horfði síðan á hinn unga mann.

»Jeg er að segja, að jeg hafi af tilviljun komist 
að leyndarmáli — —«
 
»— — sem þjer segið auðvitað engum.«

»— — en sem jeg verð þó að trúa yður fyrir, 
þar sem þjer einn getið hjálpað mjer að koma því í 
framkvæmd, sem Hennar Hátign hefur falið mjer að 
gera.«

»Er þetta leyndarmál aðeins á yðar vitund?«

»Nei, það er leyndarmál drotningar.«

»Hefur Hennar Hátign leyft yður að trúa mjer 
fyrir því?«

»Nei — það hefur þvert á móti verið brýnt fyrir 
mjer að halda því vandlega leyndu.«

»Hvers vegna viljið þjer þá fara að segja mjer 
frá því?«

»Af því að jeg, eins og áður er sagt, get ekkert 
gert án yðar aðstoðar og af því að jeg er hræddur 
um, að þjer munuð ekki veita mjer þá bón, sem jeg 
ætla að biðja yður um, nema með svo feldu móti, að 
jeg segi yður alla málavöxtu.«

»Geymið þjer leyndarmal yðar, ungi maður, en 
segið mjer hvers þjer óskið.«

»Jeg ætla að biðja yður að útvega mjer fjórtán 
daga fararleyfi hjá herra des Essarts.«

»Hve nær?«

»Strax í kvöld.«

»Ætlið þjer burt úr París?«

»Já, jeg hef erindi að reka.«

»Hvert ætlið þjer að fara?«

»Til London.«

»Er það nokkrum í hag, að þjer komist ekki alla 
leið?«

»Kardínalinn mundi víst vilja alt til vinna að hefta 
för mína.«

»Verðið þjer einu á ferðinni?«

»Já, jeg verð einn.«

»Þá komist þjer ekki einu sinni til Bondy (Bongdí, 
þorp skamt frá París). Það er nú mín skoðun.«

»Vegna hvers?«

»Þjer verðið myrtur áður.«

»Þá læt jeg lífið meðan jeg er að gegna skyldu 
minni.«

»En þá getið þjer ekki rekið erindi yðar,«

»Satt er það.«

»Trú mjer til,« sagði de Tréville — »í þessháttar 
erindum veitir ekki af fjórum mönnum til þess að 
vera viss um, að einn þeirra komist leiðar sinnar.«

»Þjer hafið rjett að mæla,« svaraði d'Artagnan. 
»Þjer þekkið Athos, Porthos og Aramis og þjer getið 
ráðið því, hvort jeg get fengið þá til fylgdar.«

»Án þess að segja þeim þetta leyndarmál sem 
jeg vildi ekki hnýsast í?«

»Við höfum svarist í fóstbræðralag í eitt skifti 
fyrir öll, hvað svo sem fyrir kann að koma og auk 
þess getið þjer sagt þeim, að þjer berið fult traust 
til mín – þeir tortryggja mig þá ekki.«

»Jeg skal gefa hverjum þeirra fjórtán daga fararleyfi 
— Athos er ekki enn gróinn sára sinna — honum 
get jeg leyft að fara til baðvistarinnar í Forges 
(Forsj), Porthos og Aramis geta svo fylgt vini sínum 
— þeir vilja víst, hvort sem er, ekki yfirgefa hann 
meðan hann er ekki orðinn heill heilsu.«

»Þakka yður innilega fyrir. Það er sannarlega 
fallega gert af yður, herra höfuðsmaður.«

»Farið þjer nú til þeirra og komið öllu þessu 
fyrir í nótt, en skrifið fyrst umsókn yðar til des Essarts. 
Hver veit nema einhver njósnarinn sje á hælunum 
á yður og þá veit kardínálinn þegar, að þjer 
hafið komið hingað.«

D'Artagnan skrifaði umsóknina og fjekk de Tréville 
hana, en hann fullyrti, að fararleyfið handa þeim 
fjórum skyldi verða komið heim til þeirra, hvers um 
sig, fyrir klukkan tvö um nóttina.

»Gerið svo vel að senda mitt fararleyfi heim til 
Athos,« sagði d'Artagnan. »Jeg er ekki meira en svo 
óhultur heima hjá mjer.«

»Jú, það skal gert — og verið þjer nú sælir og 
góða ferð! — En það er satt. Heyrið þjer!« — kallaði 
de Tréville á eftir honum.

D'Artagnan sneri sjer við.

»Hafið þjer nokkra ferðapeninga?«

D'Artagnan sýndi honum peningapokann, sem 
hann hafði í vasanum.

»Ætli það sje nóg?«

»Það eru 300 gullpeningar.«

»Seisei! Þjer getið komist á heimsenda fyrir þá 
summu. Verið þjer nú sælir.«

D'Artagnan hneigði sig og herra de Tréville rjetti 
honum höndina að skilnaði. Alt frá fyrstu stundu, að 
d'Artagnan kom til Parísar, hafði hann ekki haft annað 
en gott til de Tréville að segja og hann reynst 
d'Artagnan eins og sannur vinur og eðallyndur höfðingi.

Hann gekk fyrst til Aramis og hafði hann ekki 
komið þangað síðan kvöldið góða, að hann elti frú 
Bonacieux. Höfðu þeir því sjaldan hizt, Aramis og 
hann, en þá sjaldan það var, sýndist d'Artagnan hann 
vera mjög svo dapurlegur á svip.

Í þetta skifti var Aramis líka daufur og hnugginn 
að sjá. D'Artagnan spurði hann, hverju dapurleiki 
hans sætti og bar Aramis það fyrir, að hann hafði 
tekist á hendur að semja á Latínu athugasemdir við 
átjánda kapítulann hjá hinum heilaga Ágústínusi, en 
það væri vandaverk og heilaraun mikil.

Þegar þeir höfðu talað saman um stund, kom 
einn af þjónum de Tréville með lokað brjef.

»Hvað ætli það sje nú?« spurði Aramis.

»Það er fararleyfið, sem þjer hafið sótt um,« 
svaraði þjónninn.

»Jeg her ekki um neitt fararleyfi sótt,«

»Taktu við því ummælalaust,« sagði d'Artagnan 
— »og hjerna eru fimm frankar fyrir ómakið,« sagði 
hann við þjóninn. »Berið þjer herra de Tréville kæra 
kveðju okkar og verið þjer nú sælir.«

Þjónninn hneigði sig djúpt og fór sína leið.

»Hvað á þetta að þýða?« spurði Aramis.

»Búðu þig út í hálfs mánaðar ferð og komdu 
svo með mjer,« svaraði d'Artagnan.

»En jeg get ekki farið burt úr París án þess að 
vita —«	sagði Aramis og hikaði.

»Án þess að vita, hvar hún er niður komin,«
bætti d'Artagnan við.

»Hverja áttu við?«

»Jeg á við konuna, sem kom hingað — konuna 
með útsaumsklútinn.«

»Hver hefur sagt þjer, að hingað hafi nokkur 
kona komið?« spurði Aramis og brá litum.

»Jeg sá hana sjálfur.«

»Veiztu þá, hver hún er?«

»Jeg held að jeg renni einhvern grun í það.«

»Heyrðu nú,« sagði Aramis. »Fyrst þú veizt svona 
mikið, þá veiztu kannske líka, hvað orðið er af henni?«

»Jeg held, að hún hafi snúið aftur til Tours.«

»Til Tours! Nú, jeg sje að þú þekkir hana. En 
hvers vegna skyldi hún hafa farið án þess að láta 
mig vita um það einu orði?«

»Af því að hún var hrædd um að verða hnept í 
varðhald.«

»En hvers vegna hefur hún þá ekki skrifað mjer?«

»Hún var hrædd um, að þjer gæti komið það ver.«

»Kæri d'Artagnan, þú gerir mig aftur glaðan og 
öruggan,« sagði Aramis. »Jeg hjelt, að jeg væri útskúfaður 
og svikinn í trygðum. Jeg hlakkaði svo mikið 
til að sjá hana og ætlaði varla að trúa því, að hún 
hefði lagt frelsi og fjör í hættu bara til þess að finna 
mig — en hvaða erindi annað gat hún þá átt til 
Parísar?«

»Hún kom hingað af sömu ástæðu, sem nú 
neyðir okkur til að fara til Englands.«

»Og hvaða ástæða er það?«

»Það skal jeg segja þjer seinna, Aramis. En fyrst 
um sinn verð jeg eins fámáll um það eins og um 
doktorsfrænkuna.«

Aramis brosti og datt í hug sagan, sem hann 
hafði sagt vinum sínum eitt kvöldið.

»Jæja, hún er þá farin úr París, segir þú d'Artagnan, 
og jeg efast ekki um, að þú segir það satt. 
Fyrst svo er, þá er jeg reiðubúinn að fara með þjer, 
hvert sem vera skal.«

»Nú förum við fyrst til Athos, en þú verður að 
flýta þjer — við megum ekki eyða tímanum svona. 
En það er satt — segðu Bazin til.«

»Á Bazin að fara líka?«

»Það getur vel verið. Að minsta kosti vil jeg að 
hann komi með okkur til Athos.«

Aramis kallaði á Bazin og skipaði honum að 
koma til Athos á eftir þeim.

»Svo skulum við koma,« sagði hann, girti sig 
sverðinu og fór í yfirhöfn sína, stakk á sig skammbyssum 
og leitaði í skúffunum, ef einhverstaðar skyldi 
hafa gleymst einhver skildingur, en það var náttúrlega 
ekki. Hann fór svo út með d'Artagnan og var 
að hugsa um, hvernig á því gæti staðið, að hann 
þekti konuna svona vel og vissi alt um hennar hagi. 
Hann tók í öxlina á d'Artagnan, horfði í augu honum 
og sagði:

»Hefurðu nefnt þessa konu við nokkurn?«

»Nei — ekki við nokkurn mann.«

»Ekki einu sinni við Athos eða Porthos?«

»Ekki við þá heldur.«

»Það er ágætt.«

Hjeldu þeir svo áfram heim til Athos og hittu 
svo á, að hann hjelt á fararleyfi sínu í annari hendinni 
og brjefi frá de Tréville í hinni.

»Getið þið sagt mér, hvað þetta á að þýða?« 
spurði hann og rjetti fram skjölin bæði. Brjefið var 
svohljóðandi:

»Kæri Athos! Mjer skyldi vænt um þykja, ef þjer 
vilduð taka yður hálfs mánaðar hvíld yður til heilsubótar. 
Þjer ættuð að fara til baðstaðar í Forges eða 
þá eitthvað annað, ef yður sýndist svo, en heilsunnar 
verðið þjer fyrst og fremst að gæta, — Yðar einlægur 
de Tréville.«

»Fararleyfið og brjefið þýðir það, að þú eigir að 
fylgja mjer eftir, Athos,« sagði d'Artagnan.

»Til baðanna í Forges?«

»Eða þá eitthvað annað!«

»Í þjónustu konungs?«

»Konungs eða drotningar. Við eigum að þjóna 
þeim báðum.«

Í þessum svifum kom Porthos líka.

»Þetta er í meira lagi undarlegt!« sagði hann. 
»Nú dembist á mann fararleyfi, án þess beðið hafi 
verið um það!«

»Kannske þú eigir einhvern vin, sem hefur útvegað 
þjer það,« sagði d'Artagnan.

»Nújájá!« sagði Porthos. »Hjer er víst eitthvað 
á seiði.«

»Já — við eigum að fara í ferð,« svaraði Aramis.

»Og hvert?« spurði Porthos.

»Ekki veit jeg það,« sagði Athos. »Það er bezt 
að þú spyrjir d'Artagnan að því.«

»Við eigum að fara til London, góðir hálsar!« 
sagði d'Artagnan.

»Til London!« sagði Porthos. »Og hvað eigum 
við að gera þar?«

»Það má jeg ekki segja ykkur, kæru vinir! Þið 
verðið að treysta mjer í blindni.«

»En það þarf peninga til að fara til London,« 
sagði Porthos — »og ekki á jeg grænan eyri.«

»Og þá ekki jeg,« sagði Aramis.

»Og ekki jeg heldur,« sagði Athos.

»En jeg hef nóga peninga,« sagði d'Artagnan 
og slengdi peningapokanum á borðið. »Hjerna eru 
300 gullpeningar, sem við getum skift á milli okkar, 
svo að hver fái 75 í sinn hlut. Það er meira en nóg 
handa okkur, einkum þegar þess er gætt, að við 
komumst líklega ekki allir leiðar okkar.«

»Hvers vegna?«

»Vegna þess, að einhver eða einhverjir okkar 
sleppa tæpast lifandi alla leið.«

»Er þetta þá einhverskonar herferð?«

»Já — og hún afar hættuleg. Það segi jeg ykkur 
fyrirfram.«

»En ef við leggjum lífið í sölurnar,« sagði Porthos, 
þá finst mjer ekki nema sanngjarnt að við fáum 
að vita, hvers vegna við gerum það.«

»Það fáum við að vita seinna,« sagði Athos.

»Mjer finst Porthos hafa rjett fyrir sjer,« sagði 
Aramis.

»Er konungurinn vanur að gera almenningi grein 
fyrir því, hvað hann gerir og hvað hann ekki gerir,« 
sagði d'Artagnan. »Hann segir bara: Nú eigið þið 
að berjast í Gaskogne eða Flandern eða einhverstaðar, 
sem hann til tekur — og svo farið þið þangað 
og vitið ekkert hvers vegna.«

»D'Artagnan hefur rjett að mæla,« sagði Athos. 
»Hjer eru fararleyfin frá herra de Tréville og hjer eru 
300 gullpeningar, hvaðan sem þeir koma. Við skulum 
berjast þar sem okkur er skipað og ekkert skifta okkur 
af öðru. Jeg fer með þjer, d'Artagnan.«

»Jeg líka,« sagði Porthos.

»Og jeg líka,« sagði Aramis. »Mjer þykir annars 
vænt um að komast burt úr París um tíma	— jeg 
þarf að ljetta mjer dálítið upp.«

»Hvenær leggjum við af stað?« spurði Athos.

»Undireins,« svaraði d'Artagnan. »Við megum 
engan tíma missa.«

»Heyrið þið þarna Grimand, Plenchet, Mousqueton, 
Bazin!« kölluðu hinir ungu menn einum rómi til 
þjóna sinna. »Berið á stígvjelin okkar og sækið hestana!« 
— Þeir voru geymdir hjá de Tréville og þjónarnir 
flýttu sjer burt.

»Það er nú bezt að búa sjer til ferða-áætlun,« 
sagði Porthos. »Hvert höldum við þá fyrst?«

»Til Calais (Kale),« svaraði d'Artagnan. »Það er 
styzta leiðin til London.«

»Jeg skal segja ykkur mína skoðun,« sagði Porthos. 
»Fjórir menn, sem allir eru samferða, vekja brátt 
eftirtekt á sjer. Jeg ríð á undan til Boulogne til þess 
að kanna leiðina. Athos leggur af stað til Amiens 
tveimur tímum seinna. Aramis fer um Noyon og 
d'Artagnan er sjálráður um, hvaða leið hann fer, en 
hann verður að fara í föt þjóns síns og Planchet 
kemur svo seinastur í búningi húsbónda síns.«

»Mjer finst nú,« sagði Athos, »að við ættum 
ekki að bendla þjóna okkar við þetta fyrirtæki. Sú tilviljun 
getur komið fyrir, að aðalsmaður láti múta 
sjer til að segja frá leyndarmáli, en það má heita 
nærri víst, ef það kemst í hendur þjónanna.«

»Og mjer virðist tillaga Porthos vera næstum 
ógerandi í framkvæmdinni,« sagði d'Artagnan. »Jeg 
veit ekki sjálfur, hvaða skipanir jeg ætti að gefa ykkur 
ef til kæmi. Jeg er sendur til að skila brjefi — 
það er hlutverk mitt. Jeg hef ekki og get ekki útvegað 
þrjú afrit af því, þar sem það er innsiglað og því 
er það mín tillaga, að við verðum allir samferða. 
Brjefið er hjer í vasa mínum og láti jeg lífið, þá tekur 
einhver ykkar það og þið haldið svo áfram ferðinni. 
Falli hann líka, þá tekur annar það og svo koll 
af kolli. Aðalatriðið er að einhver okkar komist leiðar 
sinnar.«

»Þetta er ágætt, d'Artagnan — jeg er alveg á 
sama máli og þú,« sagði Athos. »En fyrst og fremst 
verðum við allir að vera á eitt sáttir. Jeg fer til baðstaðar 
og þið fylgið mjer, en í staðinn fyrir böðin í 
Forges, ætla jeg að taka sjóböð, því það er jeg sjálfráður 
um. Ef við verðum handteknir, þá sýni jeg brjefið 
frá de Tréville og þið fararleyfi ykkar og verði á 
okkur ráðist, þá verjum við okkur. Ef við verðum 
dregnir fyrir lög og dóm þá fullyrðum við, að tilgangur 
okkar með þessari ferð sje sá einn að busla 
í sjónum þennan hálfsmánaðartíma. Ef við förum 
tvístraðir, þá verður það heldur hægt verk að koma 
okkur fyrir kattarnef, en það getur orðið full torsótt, 
ef við erum allir saman. Við fáum þjónum okkar byssur 
og pístólur að vopnum. Við gefumst ekki upp, 
þótt við ofurefli sje að eiga og sá, sem undan kemst, 
skal koma brjefinu til skila, eins og d'Artagnan tók 
fram.«

»Þetta er vel mælt,« sagði Aramis. »Þú ert fremur 
fámáll, Athos, en það lítið sem þú segir er gullvægt. 
Jeg felst á tillögu þína, en hvað segir þú Porthos?«

»Jeg felst á tillögu hans ef d'Artagnan er á sama 
máli. Hann er fyrirliði okkar í þetta sinn og við verðum 
að hlíta hans útskurði.«

»Það er gott,« sagði d'Artagnan. »Jeg er samþykkur 
tillögu Athos og við ættum að leggja af stað 
eftir hálfa klukkustund.«

»Samþykt í einu hljóði,« sögðu skyttuliðarnir.

Svo tók hver þeirra 75 gullpeninga og bjóst til 
farar í skyndi.



IV.


Ferðin.


Klukkan tvö um nóttina riðu fjórmenningarnir út 
úr París gegnum St. Denis (Dení)-hliðið. Fóru þeir 
hljótt í fyrstu og töluðu ekkert saman, því að svo 
var sem þeir byggust við fyrirsát á hverju götuhorni 
í næturmyrkrinu.

En jafnskjótt sem lýsa tók af degi, fór að hýrna 
yfir þeim og þegar sól var komin á loft, urðu þeir 
kátir og fjörugir líkt og menn gerast kvöldið fyrir orustur. 
Eru hugirnir þá æstir og augun tindra og 
menn hafa þá næma tilfinningu fyrir því, hve lífið er 
dýrmætt og unaðslegt, þegar viðbúið er, að menn 
týni því næsta dag.

Þeir voru næsta hermannlegir á að líta, sitjandi 
keikir á kolbrúnum stríðsfákum og »fóru mikinn.« Á 
eftir þeim riðu þjónar þeirra, vopnaðir eins og áður er 
sagt.

Alt gekk nú að óskum og komu þeir til Chautilly 
(Sjangtíjí) klukkan átta og ætluðu að snæða þar dagverð. 
Þeir stigu af hestum sínum við veitingahús eitt. 
Yfir dyrum þess hjekk skilti og átti að tákna Martein 
hinn helga, þar er hann sníður sundur kyrtil sinn og 
gefur beiningamanni helming hans. Þjónunum var 
sagt að spretta af hestunum og vera tilbúnir að halda 
áfram ferðinni eftir stutta viðdvöl.

Fjórmenningarnir gengu inn og settust að matborðinu. 
Þar sat fyrir aðalsmaður einn, nýkominn, og 
var að matast. Tók hann þá tali og spurði almennra 
frjetta, en þeir leystu úr. Drakk hann þeim svo til og 
gerðu þeir honum sömu skil.

Mousqueton kom nú inn og sagði að hestarnir 
væru tilbúnir. Var þá risið undan borðum en ókunni 
maðurinn sagði við Porthos, að þeir skyldu tæma 
einn bikar til heilla kardínálanum. Porthos kvaðst 
vera fús til þess ef hinn vildi þá tæma annan bikar 
konungi til heilla. Ókunni maðurinn kvaðst ekki annan 
konung þekkja en kardínálann. Sagði Porthos þá, 
að hann væri fullur og vitlaus og brá hinn þegar 
sverði.

»Þetta var axarskaft,« sagði Athos – »en við 
því verður nú ekki gert. Vegðu manninn og kondu 
svo á eftir okkur, svo fljótt sem þú getur.«

Stigu hinir svo á hestbak og riðu af stað, en 
Porthos bjóst til að reka andstæðing sinn í gegn 
eftir öllum reglum skylmingalistarinnar.

»Þetta var nú fyrsti farartálminn,« sagði Athos, 
þegar þeir höfðu riðið um stund.

«En hvers vegna rjeðist maðurinn á Porthos, en 
ekki á einhvern okkar hinna?« spurði Aramis.

«Af því að Porthos var háværari en við og hefur 
maðurinn því haldið, að hann væri foringi okkar,« 
svaraði d'Artagnan.

«Jeg hef altaf sagt, að þessi Gaskognari væri 
spekingur að viti,« sagði Athos.

Þeir hjeldu svo áfram og stóðu tvo tíma við í 
Beauvais (Bóve), sumpart til að taka sjer hvíld og 
sumpart til að bíða eftir Porthos. En þegar hvorki 
bólaði á honum sjálfum, nje heldur komu nein boð 
frá honum, hjeldu þeir áfram ferðinni.

Mílu vegar frá Beauvais lá leið þeirra um skarð 
nokkurt. Þar hittu þeir fyrir sjer átta eða tíu menn, 
sem voru að róta upp veginum með skóflum og jarðhöggum 
og þeyttu mold og auri alt í kring; kváðust 
þeir vera að gera við skemdir á veginum.

Aramis vildi ógjarnan óhreinka stígvjel sín og 
hreytti ónotum í verkamennina. Reyndi Athos að 
þagga niður í honum, en það var um seinan. Svöruðu 
verkamennirnir ónotum Aramis fullum hálsi og 
hæddu og spottuðu ferðalangana á allar lundir, svo 
að jafnvel Athos, þótt rólyndur væri, sárnaði svo 
mjög, að hann keyrði hest sinn sporum og hugðist 
að ríða einn þeirra niður.

Í sömu andránni stukku mennirnir ofan í vegarskurðinn 
og tóku byssur, er þeir höfðu falið þar og 
ljetu nú skothríðina dynja á ferðamönnunum. Særðist 
Aramis á öxl og kúla lenti í þjóin á Mousqueton. 
Fjell hann af hestinum, ekki vegna þess að þetta væri 
neitt svöðusár, heldur ímyndaði hann sjer að svo væri.

»Þetta er fyrirsát,« sagði d'Artagnan, »og skulum 
við ekki skjóta á móti, heldur halda áfram ferðinni.

Aramis sat kyr á hesti sínum, þótt særður væri, 
og hjelt sjer í faxið. Hestur Mousquetons hjelt líka 
áfram og hljóp við hlið hinum hestunum.

»Þarna höfum við fengið aukahest,« sagði Athos.

»Jeg vildi heldur hafa fengið hatt,« sagði d'Artagnan 
— »það kom kúluskömm og reif af mjer 
höfuðfatið, en vissulega var það heppilegt, að jeg 
geymdi brjefið ekki í því.«

»Bara að þeir skjóti nú ekki Porthos þegar hann 
kemur,« sagði Aramis.

»Porthos væri nú búinn að ná okkur ef ekki væri 
eitthvað, sem hindraði hann,« svaraði Athos. »Kannske 
það hafi runnið af þessum náunga, þegar til alvörunnar 
kom.«

Hjeldu þeir svo áfram þó að hestar þeirra væru 
farnir að þreytast og viðbúið, að þeir mundu fara að 
hægja á sjer eða jafnvel gefast upp.

Ferðmennirnir fóru nú skemstu leið eftir þvergötu 
einni og vonuðu þá að sleppa heldur við fyrirsát, 
en þegar þeir komu til Crévecveur (Krevkör) kvaðst 
Aramis ekki geta fylgt þeim lengra, enda hafði hann 
orðið að leggja hart á sig til þess að komast þetta. 
Hann fölnaði upp og varð að styðja hann á hestinum. 
Lyftu þeir honum af baki fyrir utan veitingahús 
eitt og skildu Bazin eftir hjá honum. Var svo ferðinni 
heitið til Amiens (Amieng), en þar ætluðu þeir að 
taka sjer næturgistingu.

»Já, skárra er það nú,« sagði Athos, þegar þeir 
voru komnir af stað aftur. »Nú erum við ekki orðnir 
nema fjórir, d'Artagnan og jeg, Grimaud og Planchet. 
Hjeðan af skal enginn snúa á mig og jeg skal hvorki 
opna minn munn nje draga sverð mitt úr slíðrum 
fyr en jeg er kominn til Calais. Það sver jeg við hár 
mitt og skegg.«

»Þjer er best að vera ekki að sverja neitt,« sagði 
d'Artagnan. »Við skulum bara halda áfram, meðan 
klárarnir geta borið okkur.«

Svo keyrðu þeir hestana sporum og klárarnir 
gerðu það sem þeir gátu. Þeir komu til Amiens um 
miðnæturskeið og stigu af hestum sínum við gistihús, 
sem kallað var »Gylta liljan.«

Gestgjafi var mjúkur á manninn og allur á hjólum. 
Hjelt hann á kertastjaka í annari hendi og nátthúfu 
sinni í hinni og kvaðst hafa herbergi handa 
þeim fjelögum, Athos og d'Artagnan, sitt í hvorum 
enda hússins. En að þessu vildu þeir fjelagar ekki 
ganga. Gestgjafi sagðist því miður ekki hafa önnur 
herbergi, sem væru boðleg jafn tignum gestum, en 
þeir Athos og d'Artagnan sögðu, að eitt herbergi 
nægði þeim báðum. Gestgjafi virtist ekki vera ánægður 
með þetta og maldaði eitthvað í móinn, en varð 
þó að láta undan.

Þeim var svo vísað til herbergis og fóru þeir að 
hreiðra um sig og ganga frá dyrunum. Meðan þeir 
voru að því, var drepið á gluggahlerann, sem sneri 
að garðinum. Þeir gengu að glugganum, spurðu hver 
þar væri og þektu málróm þjóna sinna. Opnuðu þeir 
þá strax gluggann.

Það voru þeir Planchet og Grimaud.

»Grimaud ætlar að gæta hestanna,« sagði Planchet, 
»en ef ykkur svo sýnist, þá fleygi jeg mjer fyrir 
framan dyrnar hjá ykkur, svo að þið megið vera vissir 
um, að enginn komist hingað inn ykkur að óvörum.«

»En á hvað ætlarðu að leggja þig?« spurði d'Artagnan.

»Á rúmið mitt,« svaraði Planchet og benti á 
hálmdyngju, sem hann var með.

»Jæja, legðu þig bara,« sagði d'Artagnan. »En þú 
hefur alveg rjett fyrir þjer. Mjer geðjast ekki að 
smettinu á þessum gestgjafa — hann er altof fleðulegur.«

»Og mjer ekki heldur,« sagði Athos.

Planchet skreið inn um gluggann og lagði sig 
þvers fyrir framan dyrnar, en Grimaud lagði sig í 
hesthúsinu. Klukkan fimm átti hann að vera tilbúinn 
með hestana.

Ekkert bar til tíðinda um nóttina. Klukkan eitthvað 
tvö reyndi raunar einhver að laumast inn til 
þeirra, en Planchet vaknaði strax og spurði, hver þar 
væri. Snautaði þessi náungi burt og tautaði eitthvað 
um að hann hefði verið að villast.

Klukkan fjögur heyrðist hark og hávaði úr hesthúsinu. 
Stóð svo á því, að Grimaud fór að vekja 
hesthúsverðina, en þeir brugðust illa við og börðu 
Grimaud til óbóta. D'Artagnan og Athos opnuðu 
gluggann og sáu að hann lá meðvitundarlaus fyrir 
utan hesthúsið með flakandi sár á höfðinu, líklega 
eftir heynál.

Planchet gekk ofan í garðinn og ætlaði að söðla 
hestana, en þeir gátu sig þá ekki hreyft fyrir harðsperrum. 
Hestur Mousquetons var sá eini, sem hefði 
getað haldið áfram, en einhvern veginn vildi svo til, 
að dýralæknir hafði alt í einu verið sóttur til að taka 
hesti gestgjafans blóð, en hafði í misgripum opnað 
hesti Mousquetons æð.

Þetta fór að verða hálfískyggilegt. Það gátu raunar 
verir tómar tilviljanir en það gátu líka verið samtök. 
Athos og d'Artagnan gengu nú út, en Planchet 
fór að spyrjast fyrir um, hvort ekki væri hægt að fá 
þrjá hesta keypta einhverstaðar. Við gistihúsdyrnar 
stóðu tveir hestar söðlaðir, frískir og frálegir og hefðu 
þeir komið þeim fjelögum í góðar þarfir, eins og á 
stóð. Planchet spurði, hver ætti þá og var honum 
svarað, að eigendur þeirra hefðu gist þar um nóttina 
og væru nú að borga gestgjafanum næturgreiðann.

Athos gekk inn til að spyrja um, hvað gistingin 
kostaði, en d'Artagnan og Planchet stóðu í forstofudyrunum. 
Gestgjafinn var í afviknu herbergi litlu og 
þangað fór Athos. Hann gekk inn án þess að gruna 
nokkurn hlut og tók upp tvo gullpeninga til að borga 
með. Gestgjafinn sat við púlt sitt, tók við peningunum, 
handljek þá lengi, en sagði svo alt í einu, að 
þeir væru falskir. Var hann nú hávær mjög og hótaði 
að láta taka Athos og fjelaga hans fasta sem 
peningafalsara.

»Jeg skal skella af þjer bæði eyrun, þorparinn 
þinn!« sagði Athos.

Í sömu andránni ruddust fjórir vopnaðir menn 
inn um hliðardyr og rjeðust á hann.

»Jeg er fangaður,« hrópaði Athos eins hátt og 
hann gat. »Flýttu þjer af stað d'Artagnan!« Um leið 
hleypti hann af tveimur skammbyssum.

D'Artagnan og Planchet biðu nú ekki boðanna. 
Þeir fleygðu sjer á hestana, sem hjá þeim stóðu, 
keyrðu þá sporum og riðu burt á harða spretti.

»Hamingjan má vita, hvað orðið hefur um Athos,« 
sagði d'Artagnan eftir nokkra stund.

»Jeg sá gegnum glerhurðina, að tveir menn fjellu 
fyrir skammbyssum hans og líka sýndist mjer hann 
vera að sviftast við aðra tvo eða þrjá,« sagði 
Planchet.

»Mikill hreystimaður er Athos,« sagði d'Artagnan. 
»Það er leitt til þess að vita, að við skulum 
þurfa að yfirgefa hann, en annars getum við nú líka 
átt von á að verða fyrir nógum árásum á okkar leið. 
Jæja! Áfram, áfram, Planchet góður! Þú ert líka hraustmenni.«

Riðu þeir svo báðir það sem af tók til Sanit-Viner, 
hvíldu hestana stundarkorn og hjeldu í taumana á 
þeim meðan þeir fengu sjer matarbita, því ekki þorðu 
þeir að sleppa þeim. Að því loknu hjeldu þeir áfram.

Þeir áttu eftir fjórtán eða fimtán faðma að borgarhliðinu 
í Calais þegar hestur d'Artagnans fjell niður 
af mæði og var ekkert viðlit að koma honum á 
fætur aftur, því að blóðið fossaði úr nösum hans. Nú 
var aðeins eftir hesturinn, sem Planchet sat á, en 
hann var líka orðin kúguppgefinn og ómögulegt að 
koma honum lengra.

Þeim vildi það til, að þeir áttu skamt eftir til 
bæjarins. Skildu þeir nú hestana eftir á þjóðveginum 
og hlupu ofan að höfninni. Planchet benti húsbónda 
sínum á aðalsmann einn og þjón hans, sem voru 
rjett á undan þeim.

Þeir nálguðust mann þennan og virtist hann 
vera að flýta sjer, eins og honum lægi mikið á. Hann 
var allur rykugur og fór að spyrjast fyrir um, hvort 
hann gæti fengið far til Englands þegar í stað.

»Það er ekkert því til fyrirstöðu,« sagði skipstjóri 
einn, sem þar var. En í morgun kom fyrirskipun um 
að flytja engan mann yfir sundið nema því aðeins, 
að hann hefði vegabrjef frá kardínálanum.«

»Jeg hef nú einmitt slíkt vegabrjef,« sagði maðurinn 
og tók skjal upp úr vasa sínum. »Gerið þjer 
svo vel — hjer er það.«

»Hafnarvörðurinn verður að skrifa á það,« svaraði 
skipstjórinn — »og að því loknu skal jeg flytja 
yður yfir sundið.«

»Hvar er hægt að finna hafnarvörðinn?«

»Á búgarði sínum.«

»Og hvar er sá búgarður?«

»Hann er spölkorn fyrir utan bæinn, Þjer getið 
sjeð hann hjeðan, neðan undir hæðinni þarna — þar 
sjest á helluþak og þar er hann.«

»Það er gott,« sagði aðalsmaðurinn og fór þegar 
með þjóni sínum áleiðis til búgarðsins, en d'Artagnan 
og Planchet hjeldu í humótt á eftir þeim.

Jafnskjótt sem þeir voru komnir út fyrir borgarveggina, 
fór d'Artagnan að greikka sporið og náði 
aðalsmanninum þar sem vegurinn beygði inn á skógarholt 
nokkuð.

»Yður virðist liggja talsvert á,« sagði d'Artagnan 
við hann.

»Já — jeg hef eiginlega ekki mikinn tíma aflögum.«

»Það var leiðinlegt,« sagði d'Artagnan. »Mjer 
bráðliggur á líka og ætlaði að biðja yður að gera 
mjer greiða.«

»Og hver er hann?«

»Að lofa mjer að verða á undan til Englands.«

»Það get jeg ekki,« svaraði hinn. »Jeg hef farið 
sextíu mílur á fjörutíu og fjórum tímum, því jeg verð 
að vera kominn til London fyrir miðjan dag á morgun.«

»Jeg hef farið jafnlangt á fjörutíu tímum,« sagði 
d'Artagnan, — »og jeg verð að komast til London 
fyrir klukkan tíu í fyrra málið«

»Það kemur mjer ekki við. Jeg kom hingað fyrst 
og ætla ekki að verða annar í röðinni.«

»Það er mjög svo leiðinlegt. En jeg kom annar í 
röðinni og ætla að verða sá fyrsti.«

»Jeg fer erinda konungs.«

»Og jeg fer minna eigin erinda,« sagði d'Artagnan.

»Jeg sje ekki betur en að þjer ætlið að slást upp 
á mig að raunarlausu.«

»Já — hvað annað skyldi jeg ætla?«

»Hvað viljið þjer mjer?«

»Langar yður til að fá að vita það?«

»jú, sannarlega langar mig til þess.«

»Nújæja!« Jeg ætla mjer að ná í vegabrjefið, sem 
þjer hafið. Jeg hef sem sje ekkert vegabrjef sjálfur, 
en þarf nauðsynlega á vegabrjefi að halda.«

»Jeg býst við, að þjer sjeuð að gera að gamni 
yðar.«

»Jeg geri aldrei að gamni mínu.«

»Svona — látið mig nú komast fram hjá yður.«

»Nei, það geri jeg ekki.«

»Þá mola jeg hausinn á yður, ungi angurgapi! 
Lubin (Lujbeng!) Rjettu mjer pistólurnar.«

»Planchet!« sagði d'Artagnan. »Þú tekur þjóninn 
að þjer — jeg skal annast um húsbónda hans.«

Planchet rjeðist óðar á Lubin og með því að 
hann var rammur að afli, varpaði hann honum þegar 
til jarðar og ljet knje fylgja kviði.

»Gerið nú það sem yður ber,« sagði Planchet 
við d'Artagnan. »Nú er jeg búinn.«

Þegar hinn ókunni aðalsmaður sá þetta, brá 
hann þegar sverði og sótti að d'Artagnan, en komst 
brátt að raun um, að þar átti hann við ofjarl sinn. 
Eftir fáein augnablik var d'Artagnan búinn að særa 
hann þremur sárum og sagði í hvert skifti: Þetta er 
fyrir Athos — þetta er fyrir Porthos — og þetta er 
fyrir Aramis.«

Aðalsmaðurinn ókunni fjell óvígur við þriðja sárið.

D'Artagnan hjelt að hann væri dauður eða meðvitundarlaus 
að minsta kosti og laut ofan að honum 
til að ná í vegabrjef kardínálans, en um leið og d'Artagnan 
seildist til með hendinni til að leita á honum, 
stakk hann sverði sínu, sem hann ekki hafði slept 
tökum á, í brjóst d'Artagnan og sagði:

»Og þetta er handa yður!«

»En þetta er frá mjer!« svaraði d'Artagnan og 
rak hann í gegn af bræði mikilli, en ókunni maðurinn 
lokaði þá augunum og leið í ómegin.

D'Artagnan tók nú vegabrjefið úr vasa hans og 
hljóðaði það á nafn Wardes (Vard)greifa.

Hann rendi augunum á hinn unga mann, liðugt 
tvítugan á að gizka, sem lá þarna meðvitundarlaus 
eða kannske steindauður og honum flaug ósjálfrátt í 
hug kaldhæðni forlaganna, sem oft og einatt lætur 
einn vinna öðrum tjón í þágu hins þriðja og það 
stundum án þess að vita, hver sá þriðji maður er.

Hann hrökk upp af þessum hugleiðingum við 
það, að Lubin rak upp voðalegt öskur, því að Planchet 
hafði tekið fyrir kverkar honum og herti að.

»Hann þegir meðan jeg held svona,« sagði Planchet, 
»en undireins og jeg lina á takinu, þá fer hann 
að hljóða og óskapast. Jeg sje að hann er frá Normandie 
og þar eru þrályndir karlar.«

»Bíddu við,« sagði d'Artagnan og stakk vasaklút 
sínum upp í Lubin.

»Við skulum binda hann við eitthvert trjeð,« 
sagði Planchet.

Og það gerðu þeir vendilega, tóku síðan Wardes 
greifa og lögðu hann hjá sama trjenu. Var næsta 
ólíklegt að Lubin kæmist þaðan fyr en þá daginn eftir, 
hvað þá heldur Wardes greifi.

»Og svo förum við til hafnarvarðarins,« sagði 
d'Artagnan.

»En mjer sýnist þjer vera særður,« sagði Planchet.

»Það er ekki neitt. Við skulum halda okkur við 
það, sem meira ríður á og hugsa svo um sárið.«

Þeir komu nú að búgarðinum. D'Artagnan nefndist 
Wardes greifi og bað að skila til hafnarvarðarins, 
að hann langaði til að hafa tal af honum. Var honum 
svo vísað inn.

»Hafið þjer vegabrjef frá kardínálanum?« spurði 
hafnarvörðurinn.

»Já, hjer er það,« svaraði d'Artagnan. Gerið þjer 
svo vel.«

»Jú, það held jeg nú,« sagði hafnarvörðurinn. 
»Það er alt í reglu og ágæt meðmæli þar að auki.«

»Það lítur út fyrir, að kardínálinn vilji varna einhverjum 
að komast til Englands.«

»Já, jeg hef heyrt að það væri einhver d'Artagnan, 
aðalsmaður frá Béarn. Hann hafði farið frá 
París með þremur vinum sínum og ætlað sjer til 
London.«

»Þekkið þjer hann persónulega?« spurði hafnarvörðurinn.

»Við hvern eigið þjer?«

»Jeg á við þennan d'Artagnan.«

»Jú — jeg er honum nákunnugur.«

Svo lýsti d'Artagnan því nákvæmlega, hvernig 
Wardes greifi væri í hátt.

»Er nokkur með honum?«

»Já, þjónn hans, Lubin að nafni.«

»Við skulum hafa gát á þessum mönnum, og ef 
við náum í þá, þá má hans hágöfgi vera viss um, 
að þeir verða hafðir í strangri gæzlu og sendir til 
Parísar aftur.«

»Þjer gerið kardínálanum stórgreiða með því, 
herra hafnarvörður.«

»Ætli þjer hittið kardínálann þegar þjer komið 
aftur, herra greifi?«

»Það geri jeg eflaust.«

»Viljið þjer þá gera svo vel að segja honum, að 
jeg sje hans dyggur þjónn.«

»Það er velkomið.«

Hafnarvörðurinn var mjög hrifinn af slíkri góðvild. 
Skrifaði hann á vegabrjefið í skyndi og fjekk 
d'Artagnan það, en hann fór svo leiðar sinnar.

Þeir d'Artagnan og Planchet gátu stytt sér leið 
til baka, svo að þeir þurftu þá ekki að fara gegnum 
skóginn og komu í borgina inn um annað hlið. Skipið 
var ferðbúið og skipstjóri beið þeirra. Hann spurði 
þá, hvernig erindið hefði gengið.

»Það er nú búið að skrifa á vegabrjefið,« svaraði 
d'Artagnan.

»En hinn maðurinn — hvar er hann?«

»Hann fer ekki yfir sundið í þetta sinn, en þjer 
þurfið einskis í að missa. Jeg skal borga tvöfalt fargjald.«

»Þá er bezt að við förum undir eins.«

»Já, það skulum við gera,« sagði d'Artagnan. Stigu 
þeir svo í litinn bát og voru fluttir út á skipið.

Það mátti heldur ekki seinna vera. Þegar þeir 
voru komnir hálfa mílu frá landi, heyrðu þeir fallbyssuskot. 
Það var merki þess, að nú væri höfninni 
lokað.

Nú var tími til að gæta að sárinu og var það lítilfjörlegt, 
eins og d'Artagnan hafði gizkað á. Sverðsoddurinn 
hafði numið við rifi og runnið út af, en 
skyrtan toldi niðri í, svo blæðing var engin.

D'Artagnan var orðinn úrvinda af þreytu og 
svefni, sem vonlegt var. Fleygði hann sjer á hálmdýnu 
á þilfarinu og sofnaði þegar.

Þeir áttu enn eftir þrjátíu mílur að strönd Englands 
þegar birti um morguninn. Vindurinn var altaf 
lognhægur og sóttist ferðin seint, en samt vörpuðu 
þeir akkerum á Dovers höfn klukkan tíu og klukkan 
hálf ellefu stje d'Artagnan fæti sínum á enska grund.

»Þá er nú loksins hingað komið,« sagði hann.

En nú var eftir að komast til London. Þeir fengu 
ágæta hesta og meðreiðasvein og voru komnir að 
hliðum höfuðstaðarins eftir fjóra tíma.

D'Artagnan hafði aldrei komið til London áður 
og kunni ekki eitt orð í Ensku. En hann skrifaði 
bara nafn Buckinghams á miða og var honum þá 
vísað til hallar hertogans.

Hertoginn var ekki heima, hann var að veiðum í 
Windsor með konungi.

D'Artagnan bað þá um að fá að tala við einkaþjón 
hertogans, er fylgt hafði hertoganum á öllum 
hans ferðalögum og talaði Frönsku ágætlega. D'Artagnan 
sagði honum að hann kæmi frá París í erindagjörðum, 
sem vörðuðu líf og dauða og að hann þyrfti 
nauðsynlega að fá að tala við hertogann sem allra 
fyrst.

D'Artagnan talaði af þeim sannfæringakrafti að 
þjónninn, sem hjet Patrice, trúði honum undir eins 
og ljet söðla tvo hesta, annan handa hinum unga 
manni og annan handa sjálfum sjer. Planchet gat sig 
ekki hreyft fyrir harðsperrum og þreytu, en ekkert 
virtist vinna d'Artagnan.

Þegar þeir komu til Windsor var þeim sagt, að 
Buckingham væri á fálkaveiðum með konungi á mýrum 
nokkrum all-langt þaðan.

Þeir skunduðu þangað og brátt heyrði Patrice 
málróm húsbónda síns, er hann var að kalla til veiðifálkans.

»Hvern á jeg að nefna?« spurði Patrice.

»Þjer skuluð segja að það sje ungi maðurinn, 
sem ætlaði að slást upp á hertogann kvöld eitt á 
Pont-Neuf.«

»Það eru undarleg meðmæli.«

»Ójá, en þau geta kannske verið eins góð og 
hvað annað.«

Patrice hjelt áfram þangað til hann hitti húsbónda 
sinn og sagði frá komu hins unga manns 
með hann eigin orðum.

Buckingham skildist undir eins að þetta mundi 
vera d'Artagnan og vissi, að hjer væri um eitthvert 
áríðandi mál að ræða. Hann flýtti sjer því til d'Artagnans 
og þekti hann strax á einkennisbúningnum.

»Jeg vona, að ekkert hafi komið fyrir drotninguna,« 
sagði hann.

»Ekki held jeg það,«, svaraði d'Artagnan, en 
hins vegar held jeg, að yfir henni vofi hætta, sem 
þjer einn getið afstýrt.«

»Jeg?« sagði Buckingham. »Jeg vildi óska að jeg 
gæti orðið henni að einhverju liði. Blessaður, segið 
þjer mjer, hvað um er að vera.«

»Jeg er hjerna með brjef.« sagði d'Artagnan.

»Með brjef — frá hverjum?«

»Jeg held það sje frá Hennar Hátign.«

»Frá Hennar Hátign?« sagði Buckingham og 
fölnaði svo, að d'Artagnan hjelt að honum væri að 
verða ilt. Hann tók svo við brjefinu.

»Hvernig stendur á þessu?« spurði hann og 
benti á rifu í brjefið.

»Ja, jeg hef nú ekkert tekið eftir því,« svaraði 
d'Artagnan — »en það er eftir sverðsoddinn hans 
Wardes greifa.«

»Særði hann yður?«

»Það er ósköp lítilfjörlegt — ekki annað en 
skeinuskömm,« sagði d'Artagnan.

Hamingjan góða — hvað er að tarna!« sagði 
Buckingham, þegar hann hafði lesið brjefið. »Patrice, 
bíddu hjerna, eða farðu heldur til konungsins, hvar 
sem hann er að finna, og segðu Hans Hátign, að 
jeg biðji hann að hafa mig allranáðugast afsakaðan, 
en jeg verði að fara til London tafarlaust í afar áríðandi 
erindum, Komið þjer svo herra d'Artagnan! Við 
skulum fara strax!«

Og svo þeystu þeir báðir á harða spretti til 
höfuðstaðarins.



V.

Greifafrú Winter.


Á leiðinni ljet hertoginn d'Artagnan segja sjer 
alt, sem við hafði borið og með því að bera saman 
frásögn d'Artagnans við það, sem hann vissi sjálfur, 
þótti honum auðsætt, að drotningin hlyti að vera í 
mjög miklum vanda stödd, enda mátti sjá það greinilega 
á brjefi hennar, þótt stutt væri. En merkilegast 
þótti honum, að kardínálinn skyldi ekki hafa getað 
hindrað för hins unga manns til Englands, jafnmikið 
áhugamál og honum hlaut það þó að vera. D'Artagnan 
sagði honum alla ferðasöguna, alt frá undirbúningi 
þeirra fjelaga fjögra og til viðureignar þeirra d'Artagnans 
og Wardes greifa. Meðan á frásögunni stóð, 
virti hertoginn hinn unga mann fyrir sjer og undraðist 
að slíkt hugrekki, hyggindi og trúmenska skyldi 
finnast hjá manni, sem leit út fyrir að vera tæplega 
tvítugur.

Hestarnir þutu áfram eins og fugl flygi og eftir 
skamma stund komu þeir að borgarhliðunum. D'Artagnan 
hjelt að hertoginn mundi hægja ferðinni þegar 
inn í borgina kæmi, en hann fór jafngeyst og áður 
og kærði sig kollóttan, þó að fólk væri fyrir á götunum. 
Það urðu líka nokkrir undir hesti hans, en 
Buckingham leit ekki einu sinni við, til að sjá eða 
spyrja um, hvað þeim liði. D'Artagnan fylgdi honum 
eftir og heyrði hróp og formælingar lýðsins.

Buckingham stökk af hesti sínum í garði hallarinnar, 
fleygði taumunum á makkann á honum og hljóp 
upp tröppurnar án þess að skifta sjer meira af honum. 
D'Artagnan gerði slíkt hið sama, en var þó hálf 
órólegur út af hestunum, því honum þótti mikið til 
þeirra koma eftir þetta ferðalag, en hann var ánægðari 
þegar hann sá, að þrír eða fjórir þjónar komu 
hlaupandi og tóku hestana til hirðingar.

Hertoginn gekk svo hratt, að d'Artagnan ætlaði 
varla að geta fylgt honum eftir. Þeir gengu gegnum 
marga sali svo skrautlega, að slíkir gefast ekki hjá 
hinum tignustu aðalsmönnum á Frakklandi og komu 
loks inn í mjög ríkmannlegt og prýðilegt svefnherbergi.
Þar var lokrekkja ein og í henni leynidyr. Lauk 
hertoginn þeim upp með gullnum lykli, er hann bar 
í gullfesti um háls sjer.

D'Artagnan stóð álengdar fyrir hæversku sakir, en 
áður en Buckingham fór inn um leynidyrnar, sneri 
hann sjer víð á þröskuldinum og sagði:

»Komið þjer með mjer, ungi maður. Ef þjer berið 
einhvern tíma gæfu til að standa frammi fyrir 
Hennar Hátign, þá segið henni, hvað hjer hafi borið 
fyrir yður.«

D'Artagnan hlýddi því og fylgdi hertoganum eftir.

Þegar þeir voru komnir inn úr dyrunum, voru 
þeir staddir í lítilli kapellu, klæddri persnesku silki og 
guðvefjartjöldum og brann þar fjöldi ljósa. Yfir eins 
konar altari með bláu yfirtjaldi úr silkiflosi hjekk 
mynd í fullri líkamsstærð af Önnu drotningu frá 
Austurríki. Myndin var svo vel gerð og lík, að d'Artagnan 
hrópaði ósjálfrátt upp yfir sig af undrun — 
það virtist eins og drotningin ætlaði að fara að opna 
varirnar og segja eitthvað.

Uppi á altarinu og neðan undir mynd drotningar 
stóð skrínið, sem demantshnapparnir voru geymdir í. 
Hertoginn gekk þangað og fjell á knje eins og prestur 
fyrir krossmarki. Svo opnaði hann skrínið.

»Lítið á,« sagði hann og tók upp blátt silkihnýti 
allstórt, er ljómaði alt af demöntum. »Þetta er hinn 
dýrmæti skrautgripur, er jeg hef svarið, að leggjast 
skuli í gröf með mjer. Drotningin gaf mjer hann og 
hún tekur við honum aftur — verði hennar vilji!«

Hann kysti hvern einstakan demant að skilnaði, 
en alt í einu hljóðaði hann upp yfir sig.

»Hvað er að?« spurði d'Artagnan. »Hvað hefur 
komið fyrir?«

»Nú er úti um alt!« hrópaði Buckingham og varð 
náfölur. »Það vantar tvo demantana — hjer eru að 
eins tíu.«

»Hafið þjer týnt þeim, herra lávarður, eða haldið 
þjer, að þeim hafi verið stolið?«

»Þeim hefur áreiðanlega verið stolið,« svaraði 
hertoginn »og það er kardínálinn, sem þar er á bak 
við. Lítið á! Silkibandið, sem demantarnir eru festir 
á, hefur verið klipt sundur með skærum.«

»Ef þjer hafið einhvern grun um, hver þjófurinn 
er, þá gæti hugsast, að hann geymdi enn hjá sjer 
þessa tvo demanta.«

»Heyrið nú!« sagði hertoginn. »Jeg minnist þess 
nú, að eina skiftið, sem jeg hef borið þessa demanta, 
var á dansleik, sem konungur hjelt í Windsor fyrir 
átta dögum. Greifafrú Winter, sem jeg var ósáttur 
við, kom þá til mín, og vildi sættast við mig, en nú 
sje jeg að þetta hefur verið hefnd afbrýðissamrar 
konu. Jeg hef ekki sjeð hana síðan og hún er eflaust 
eitt af þýjum kardínálans.«

»Hefur sá maður þá njósnara út um allan heim?« 
sagði d'Artagnan.

»Já, það hefur hann,« svaraði Buckingham og 
beit á jaxlinn í bræði sinni. »Hann er sá voðalegasti 
mótstöðumaður, sem hægt er að hugsa sjer. En segið 
mjer, hve nær þessi dansleikur á að verða.«

»Næsta mánudag.«

»Á mánudaginn, jæja, það eru fimm dagar þangað 
til og það er nægur tími. Patrice!« kallaði hann 
út um kapelludyrnar. »Patrice, heyrðu!«

Þjónninn kom þegar í stað.

»Sæktu gullsmiðinn minn og skrifarann minn!«

Þjónninn hvarf eins og skuggi. Það var auðsjeð, 
að hann var vanur að hlýða möglunarlaust.

Skrifarinn kom á undan gullsmiðnum, eins og 
eðlilegt var, þar sem hann bjó í höllinni sjálfri. Þegar 
hann kom, sat Buckingham við borð í svefnherbergi 
sínu og var að skrifa.

»Herra Jackson!« sagði hann. »Finnið kanzlarann 
undir eins og biðjið hann að sjá um, að þessar fyrirskipanir 
verði framkvæmdar. Sömuleiðis óska jeg, 
að þær verði auglýstar sem allra fyrst.«

»En hverju á jeg að svara ef kanzlarinn spyr 
mig hvers vegna Yðar hágöfgi taki til svo óvenjulegra 
ráða?«

»Ekki öðru en því, að það sje vilji minn og að 
jeg þurfi ekki að standa neinum reikningsskap á 
gjörðum mínum.«

»Á jeg líka að svara Hans Hátign þessu sama?« 
spurði skrifarinn brosandi. »Setjum svo, að konungur 
óski að vita ástæðuna til þess, að ekkert skip má nú 
leggja úr brezkri höfn.«

»Jú, rjett er það,« sagði Buckingham. »Kanzlarinn 
getur þá sagt konungi, ef svo ber til, að jeg hafi 
afráðið	að segja Frökkum stríð á hendur og að þetta 
sje fyrsta hernaðarráðstöfunin gegn þeim.«

Skrifarinn hneigði sig og fór.

»Nú er ekkert að óttast, hvað það snertir,« sagði 
Buckingham og vjek sjer að d'Artagnan. »Ef demantarnir 
eru ekki þegar á leiðinni til Frakklands, þá ná 
þeir ekki þangað fyr en eftir komu yðar.«

»Hvernig stendur á því?«

»Jeg var einmitt að gefa út alment burtfararbann 
úr öllum höfnum á Englandi, svo að ekkert skip má 
leysa úr höfn án sjerstaks leyfis.«

D'Artagnan horfði undrandi á þennan mann, sem 
brúkaði umsvifalaust alt það feikna vald, sem konungur 
hafði gefið honum, til þess að ráða fram úr 
ástaræfintýri. Buckingham grunaði, hvað hinum unga 
manni bjó í brjósti og sagði brosandi:

»Ef þjer þektuð mig vel, þá vissuð þjer líka, að 
Anna frá Austurríki er mín eina verulega drotning. 
Fyrir hennar bænastað gæti jeg svikið land mitt og 
konung minn. Hún bað mig nýlega að senda ekki 
mótmælendum í La Rochelle liðsauka, sem eg hafði 
lofað þeim, og jeg gerði það heldur ekki. Jeg sveik 
loforð mitt, en varð við ósk hennar. Hún hefur líka 
launað mjer hlýðni mína ríkulega, því að fyrir þetta 
fjekk jeg mynd hennar.«

D'Artagnan flaug í hug, hversu lítil atvik geta oft 
ráðið öllu um hag einstaklinganna og örlög heilla 
þjóða.

En honum hurfu þessar hugleiðingar við það, að 
gullsmiðurinn kom nú inn. Það var Írlendingur, fyrirtaks 
góður gullsmiður og innvann sjer hundrað þúsund 
franka á ári, að hans eigin sögn, með smíðum 
sínum í þarfir hertogans.

»Herra Ó'Reilly,« sagði Buckingham og leiddi 
hann inn í kapelluna. »Lítið á þessa demanta og segið 
mjer, hvers virði þeir eru.«

Gullsmiðurinn athugaði þá lengi og vandlega. Að 
lokum sagði hann:

»Þeir eru fimtán hundruð gullpeninga virði, hver 
einstakur.«

»Hvað marga daga þurfið þjer til að útbúa tvo 
slíka demanta? Það vantar tvo.«

»Átta daga, herra lávarður.«

»Jeg skal borga yður þrjú þúsund gullpeninga 
fyrir hvorn, en jeg verð að fá þá eftir tvo daga.«

»Það skal gert, herra lávarður.«

»Þjer eruð tilvalinn maður, Ó'Reilly, en jeg skal 
taka eitt fram. Þessi dýrgripur má ekki komast í neins 
annars hendur en yðar og þjer verðið að útbúa demantana 
hjer í höllinni.«

»Það er ómögulegt, herra lávarður. Það getur 
enginn útbúið slíka demanta, sem þessa, annar en 
jeg, svo að enginn munur sjáist.«

»Þá verðið þjer fangi minn á meðan, kæri vin. 
Ef þjer ætlið nú burt úr þessu húsi, þá munuð þjer 
koma að öllum dyrum harðlokuðum. Þetta verðið þjer 
að sætta yður við. Segið mjer, hverja gullsmiðasveina 
þjer þurfið yður til aðstoðar og hvaða verkfæri þeir 
eiga að hafa með sjer.«

Gullsmiðurinn þekti hertogann og vissi, að hjer 
dugðu engin andmæli. Hjer var ekki um annað að 
velja en að láta undan.

»Jeg vona að mjer leyfist að gera konu minni 
aðvart,« sagði hann.

»Þjer skuluð meira að segja fá leyfi til að tala 
við hana, kæri vin og þjer megið eiga víst, að fangavist 
yðar skal ekki verða ýkja hörð. En til þess að 
bæta yður upp það ómak sem jeg geri yður, þá 
borga eg yður hjer með þúsund gullpeninga aukreitis.«

D'Artagnan var steinhissa á þessum manni, sem 
ljek sjer að stórauðæfum jafnkæruleysislega og hann 
drotnaði yfir örlögum annara.

Gullsmiðurinn skrifaði konu sinni þegar í stað, 
sendi henni þessa þúsund gullpeninga og bað hana 
að senda sér verklagnasta sveininn. Sömuleiðis bað 
hann hana að senda sjer nokkra demanta, sem hann 
lýsti nánar og sendi henni lista yfir þau verkfæri, sem 
hann þyrfti að fá.

Buckingham vísaði gullsmiðnum til herbergis þess, 
er hann ætlaði honum og var því breytt í vinnustofu 
á svipstundu. Hann setti vörð við dyrnar og harðbannaði 
að hleypa nokkrum inn nema Patrice. Þess 
þarf ekki að geta, að hvorki Ó'Reilly nje aðstoðarmaður 
hans fengu að ganga út úr herberginu, hvað 
sem við lægi og hvað sem þeir kynnu að bera fyrir.

Þegar þetta var komið í lag, gekk hertoginn til 
d'Artagnans.

»Jæja, ungi vinur,« sagði hann. »Þjer getið verið 
hjer eins og heima hjá yður. Vanhagar yður ekki um 
neitt?«

»Eins og stendur þarfnast jeg mest að komast í 
rúmið,« svaraði d'Artagnan.

Buckingham vísaði honum til herbergis næst 
sínu eigin herbergi. Hann vildi að hinn ungi maður 
væri sem næst sjer — als ekki fyrir þá sök, að hann 
tortrygði hann að neinu leyti, heldur aðeins til þess 
að hafa einhvern, sem hann gæti spjallað við um 
drotninguna.

Einum klukkutíma síðar var fyrirskipun Buckinghams 
auglýst í London: »Ekkert skip mátti leggja af 
stað áleiðis til Frakklands — ekki einu sinni póstskipið. 
Allir skildu þetta sem herboð eða friðslit við 
Frakkland.

Demantarnir voru tilbúnir á ákveðnum tíma og 
voru svo líkir hinum demöntunum, að ekki mátti á 
milli sjá og mundi hinn æfðasti demantaþekkjari ekki 
hafa getað greint þá frá hinum.

Buckingham ljet sækja d'Artagnan.

»Lítið á — hjer eru nú demantarnir,« sagði hann.
»Þjer skuluð nú bera mjer vitni um, að alt hefir verið 
gert, sem í mannlegu valdi stóð.«

»Þjer megið reiða yður á það, herra lávarður. En 
þjer fáið mjer aðeins demantana, en ekki skrínið.«

»Skrínið væri yður aðeins til óþæginda. Auk 
þess er mjer það nú enn dýrmætara en áður, því að 
nú hef jeg ekki annað en það. Segið, að jeg hafi 
haldið því eftir.«

»Jeg skal flytja svar yðar orði til orðs, herra lávarður.«

»Og að síðustu,« sagði Buckingham, »bið jeg yður 
nú að segja mjer, hvernig jeg get vottað yður 
þakklátsemi mína.«

D'Artagnan blóðroðnaði upp í hársrætur. Hann 
þóttist vita, að hertoginn ætlaði að gefa sjer peningagjöf 
nokkra, en honum hraus hugur við að selja blóð 
sitt og vina sinna fyrir enskt gull.

»Við skulum reyna að forðast allan misskilning, 
herra lávarður,« sagði hann, »og líta á hlutina eins 
og þeir liggja fyrir. Jeg er í þjónustu Frakkakonungs 
og drotningar og heyri til herfylki des Essarts, en 
bæði hann og herra de Tréville mágur hans eru 
konungshjónunum hollir og trúir. Auk þess skal jeg 
bæta því við, að ekki er víst, að jeg hefði tekist 
þessa ferð á hendur nema fyrir bænastað konu nokkurrar, 
sem mjer er álíka ant um og yður er um drotninguna.«

»Jeg held,« sagði hertoginn brosandi, »að jeg 
þekki þá konu ef til vill. Það er — —«

»Jeg hef ekki nefnt hana á nafn« greip d'Artagnan 
fram í.

»Satt er það,« svaraði hertoginn. »En jeg á þá 
henni að þakka þann mikla greiða, sem þjer hafið 
gert mjer.«

»Já, sannarlega eigið þjer það, herra lávarður, því 
fyrst að nú er svo komið, að ófriður er fyrir höndum, 
þá skoða jeg yður fyrst og fremst sem Englending 
— fjandmann með öðrum orðum, sem jeg heldur 
kysi að hitta á vígvellinum en í lystigarðinum í 
Windsor eða hallargöngunum í Louvres. En það aftrar 
mjer ekki frá því að reka erindi mitt samvizkusamlega 
og jeg er fús til að láta lífið fyrir þær sakir, 
ef til þess kemur. Yðar hágöfgi þarf því ekki að 
votta mjer neina þakklátsemi.«

»Við höfum það orðtak hjer á Englandi, að einhver 
sje mikillátur eins og Skotlendingur,«  sagði 
Buckingham.

»Og við Frakkar segjum, að einhver sje mikilátur 
eins og Gaskognari,«  svaraði d'Artagnan.

Hann hneigði sig og bjóst til að fara.

»Jæja — þjer ætlið að rjúka burt,« sagði Buckingham. 
»En hvert ætlið þjer og hvernig hafið þjer 
hugsað yður að komast af stað?«

»Já — jeg verð nú að fara frá yður.«

»Þessir Frakkar eru sannarlega ekki að setja smámuni 
fyrir sig!«

»Æ — jeg gleymdi því nú alveg, að England er 
eyja og þjer konungur hennar,«  svaraði d'Artagnan.

»Gangið ofan að höfninni og spyrjið eftir briggskipinu 
»Sund«  og fáið skipstjóranum þetta brjef. 
Hann flytur yður svo til úthafnar einnar á Frakklandi, 
þar sem enginn mun búast við að þjer lendið, enda 
koma þangað vanalega fiskiskip eingöngu.«

»Hvað heitir sú höfn?«

»Hún heitir Saint-Valéry. En heyrið nú enn fremur. 
Þegar þangað kemur, gangið þjer inn i veitingahús 
eitt hrörlegt mjög og skildislaust og nafnlaust. 
Það er ekki annað en sjómannaknæpa. Þjer getið ómögulega 
vilst á því, því að það er ekki um annað 
veitingahús að ræða.«

»Og hvað næst?«

»Svo gerið þjer boð fyrir gestgjafann og segið 
að eins þetta eina orð: »Forward« (Forvörd) við hann«

»Og hvað þýðir það?«

»Það þýðir »áfram« og er kenni-orð. Hann fær 
yður svo söðlaðan hest og segir yður til vegar. Þér 
farið um fjóra áningarstaði eða gistihús, sömu tegundar 
og í Saint-Valéry og fáið nýjan hest á hverjum 
stað og ef þjer segið til heimilis yðar í París, þá 
verða þessir fjórir hestar sendir yður þangað með 
öllum reiðtýgjum og öðrum útbúnaði, sem stríðshestum 
fylgir. Þjer þekkið þegar tvo þeirra og hinir verða 
engu lakari, og endaþótt þjer sjeuð mikillátur, þá 
munuð þjer varla neita að þiggja einn þeirra að gjöf, 
en vinir yðar þrír sinn hvern þeirra. Þið getið svo 
haft þá í stríðið við okkur Englendinga. »Tilgangurinn 
helgar meðalið« segið þið, sem katólskir eruð, 
eða er ekki svo?«

»Jeg tek boði yðar með þökkum, herra lávarður 
og við fjelagar munum vissulega nota okkur gjafir 
yðar þegar þar að kemur.«

»Og verið þjer nú sælir, ungi maður. Við kannske 
hittumst á vígvellinum óðar en varir, en fyrst 
um sinn vona jeg, að við skiljum sem góðkunningjar.«

»Og jeg vona, að ekki líði langt um þangað til 
við hittumst sem mótherjar, herra lávarður.«

»Þess verður skamt að bíða — því lofa jeg yður.«

»Jeg reiði mig á loforð yðar,« sagði d'Artagnan, 
hneigði sig og gekk ofan að höfninni.

Hann fann skipið, sem honum var vísað á, gagnvart 
Tower (Táör) og fjekk skipstjóranum brjefið, en 
hann ljet hafnarvörðinn skrifa á það og dróg þegar 
upp akkeri að því búnu.

Þar lágu fimtán skip seglbúin og biðu fararleyfis.

Um leið og skipið skreið fram hjá einu þeirra, 
hjelt d'Artagnan sig hafa þekt konuna frá Meung, 
sem ókunni aðalsmaðurinn kallaði »Mylady.« En 
vindur og straumur báru hann óðfluga burt, svo að 
hann misti strax sjónar á henni.

Þeir lögðust í lægi í Saint-Valery um klukkan 
níu morguninn eftir.

D'Artagnan leitaði þegar gistihússins, sem honum 
hafði verið bent á, og þekti það á hljóðunum, 
sem heyrðust út um dyrnar. Það voru sjómenn, sem 
sátu þar að drykkju og voru að tala um stríðið milli 
Frakklands og Englands, eins og það væri þegar 
afráðið.

D'Artagnan ruddist inn á milli gestanna, náði í 
húsbóndann og hvíslaði í eyra honum: »Forward!« 
Gestgjafinn benti honum þegar að fylgja sjer eftir. 
Þeir fóru út um dyr, sem vissu út að garðinum, og 
út í hesthús, en þar stóð söðlaður hestur.

»Þóknast yður nokkuð meira?« spurði gestgjafinn.

»Þjer verðið að segja mjer, hverja leið jeg á að 
fara,« svaraði d'Artagnan.

»Fyrst farið þjer til Blangy (Blangsji) og þaðan til 
Neufchátel (Nösjatel.) Þar stansið þjer í gistihúsinu 
»Gullherfið« og segið gestgjafanum kenni-orðið og 
mun hann þá fá yður nýjan hest.«

»Hvað á jeg að borga?« spurði d'Artagnan.

»Ekki neitt. Það er búið að borga og það ríflega. 
Verið þjer nú sælir og guð fylgi yður.«

»Amen!« sagði ungi maðurinn og keyrði hestinn 
sporum.

Hann var kominn til Naufchátel eftir fjóra tíma 
og fór nákvæmlega eftir því, sem honum hafði verið 
sagt fyrir. Í Naufchátel beið hans söðlaður hestur 
eins og í Saint-Valery og þegar hann ætlaði að færa 
pistólur sínar úr hnakktöskunni við hnakkinn, sem 
hann hafði setið á, yfir í töskuna við nýja hnakkinn, 
þá sá hann, að þess þurfti ekki við — þar var nóg 
fyrir af pistólum og skotfærum.

»Og hvert er heimili yðar í París?« spurði gestgjafinn.

»Lífvarðarskálinn við herfylki des Essarts. En nú 
verðið þjer að vísa mjer leið.«

»Þjer farið eftir þjóðveginum til Rouen, en stefnið 
þannig, að þjer hafið bæinn til hægri handar. Svo 
nemið þjer staðar í bænum Ecouis (Ekúí) Þar er aðeins 
eitt gistihús, er nefnist »Skjöldur Frakklands,« 
en ekki skuluð þjer fælast útlit þess. Í hesthúsinu 
þar bíður yðar söðlaður hestur, jafngóður hinum 
fyrri.«

»En er kenni-orðið sama?«

»Já — alveg það sama.«

»Verið þjer sælir, maður góður!«

»Góða ferð, herra minn! Þóknast yður nokkuð 
fleira?«

D'Artagnan hristi höfuðið og hleypti burt. Hann 
fjekk sömu viðtökur í Ecouis — hitti þar alúðlegan 
gestgjafa og fjekk nýjan reiðskjóta. Hann sagði til 
heimilis síns í París og hjelt svo áfram til Pontoise 
(Pongtoas.) Þar fjekk hann einn færleikinn enn og 
klukkan níu þeysti hann inn í hallargarðinn hjá herra 
de Tréville.

Hann hafði farið heimleiðina — alt að sextíu 
mílum — á tólf tímum.

Herra de Tréville tók við honum eins og hann 
hefði verið burtu bara fáeina tíma. Hann heilsaði 
honum með handabandi og sagði honum að herfylki 
des Essarts væri á verði í Louvre. Skyldi hann 
því fara þangað og taka upp störf sín.



VI.


Merlaison-dansinn.


Daginn eftir var aðalumtalsefnið í París dansleikur 
sá, sem bæjarstjórnin ætlaði að halda til heiðurs 
konungi og drotningu og þar sem konungshjónin 
áttu að stíga hinn víðfræga Merlaison (Merlesong)-dans, 
er var uppáhaldsdans konungs.

Rúm vika gekk til undirbúnings þessarar veizlu í 
ráðhúsinu. Bæjarsmiðurinn ljet reisa sjerstaka palla 
handa kvenfólkinu. Danssalurinn var lýstur með 200 
hvítum vaxkertum, er í þá daga þótti frámunaleg viðhöfn.
Tuttugu hljóðfæraleikarar voru ráðnir fyrir tvöfalda 
borgun með því skilyrði, að þeir hjeldu áfram 
alla nóttina.

Klukkan tíu um morgunin kom La Coste, merkisberi 
í lífverði konungs, til Clément (Klemang,) dómsmálaritara 
bæjarins og voru í för með honum tveir 
löggæzluriddarar og nokkrar bogskyttur. Óskuðu þeir 
að fá sjer afhenta lykla að öllum dyrum ráðhússins. 
Var svo gert og hjekk miði við hvern lykil, er sýndi, 
að hvaða dyrum hann gengi. Frá þeirri stundu tókst 
La Coste á hendur að gæta allra dyra ráðhússins.

Klukkan ellefu kom höfuðsmaður lífvarðarins, 
Duhallier (Dujallie,) með fimtíu bogskyttur. Var þeim 
dreift um alt ráðhúsið og skipað við hinar ýmsu dyr 
þess.

Klukkan þrjú komu tvö herfylki úr lífverðinum 
— annað franskt en hitt svissneskt. Í franska herfylkinu 
var annar helmingurinn undir forustu Duhalliers 
og hinn helmingurinn undir forustu des Essarts.

Klukkan sex um kvöldið fóru gestirnir að þyrpast 
að og fyltu pallana í danssalnum.

Klukkan níu kom frú yfirborgarstjórans. Var hún 
tignust kona í þessari veizlu og gekk næst drotningu. 
Tóku því allir bæjarfulltrúarnir við henni og leiddu 
hana til sætis á palli andspænis palli drotningar.

Klukkan tíu fengu menn sjer hressingu.

Klukkan tólf heyrðust óp og köll. Þar fór konungur 
frá Louvre til ráðhússins og voru göturnar á 
leið hans lýstar marglitum ljóskerum.

Allir bæjarfulltrúarnir gengu þegar á móti honum, 
skrýddir fullum embættisskrúða. Á undan þeim fóru 
sex ráðhúsþjónar með blys í höndum. Þeir tóku við 
konungi á tröppunum og bauð borgarstjóri hann velkominn, 
en konungur afsakaði, hve síðla hann kæmi 
og bar það fyrir, að kardínálinn hefði haldið sjer til 
klukkan ellefu með umræðum um ríkismálefni.

Hans Hátign var búinn hirðveizlubúningi og 
voru í fylgd með honum Hans konunglega tign erfðaprinsinn, 
enn fremur Soissons (Sossong) greifi, Longueville (Longvil) 
hertogi og stórpríór, Elbeuf (Elböf) hertogi, 
Harcourt (Arkúr) greifi, greifinn af La Roche-Guyon 
(La Rosj-Gíong,) herra de Liancourt, herra de 
Baradas (Barada,) greifinn af Cramail (Kramaj) og riddarinn 
af Souveray (Súvre.)

Menn tóku eftir því, að konungur var óglaður 
og áhyggjufullur að sjá.

Tvö herbergi voru ætluð þeim konungi og erfðaprinsinum 
og voru þar grímubúningar þeirra. Sömuleiðis 
voru sjerstök herbergi ætluð þeim drotningu 
og frú yfirborgarstjórans, en annað fylgdarlið konungs 
skyldi búast, tvent og tvent saman, í þar til 
ætluðum herbergjum.

Áður en konungur gekk til herbergis síns, mælti 
hann svo fyrir, að sjer yrði gert aðvart undireins og 
kardínálinn kæmi.

Hálfri klukkustund eftir komu konungs, heyrðust 
hróp og köll á ný. Var það drotning, sem nú var á 
leiðinni. Var henni fagnað á sama hátt og konungi 
og menn urðu þess líka varir, að hún var dapurleg 
og hnuggin að sjá.

Í sama bili sem drotning gekk inn í salinn, var 
tjaldi slegið til hliðar á litlum palli, sem alt að þessu 
hafði verið tjaldað fyrir og sást þar á fölt andlit kardínálans, 
er var klæddur spönskum riddarabúningi. 
Hann leit til drotningar og ljek illúðlegt bros um varir 
hans er hann sá, að hún bar ekki demantana.

Drotning dvaldi nokkra stund í salnum til þess 
að taka kveðju bæjarfulltrúanna og kvenna þeirra, er 
þar voru staddar.

Alt í einu sást konungurinn með kardínálann við 
hlið sjer í dyrum einum. Kardínálinn talaði í hálfum 
hljóðum og konungur var litverpur mjög.

Nú tróð Hans Hátign sjer fram á milli gestana, 
grímulaus og hafði naumast gefið sjer tíma til að 
hneppa að sjer kufli sinum. Hann gekk rakleitt til 
drotningar og mælti af móði:

»Hví berið þjer ekki demanta yðar, frú, vitandi 
vel, að mjer væri það mjög kærkomið.«

Drotningin leit í kringum sig og sá hið illgirnislega 
bros kardínálans.

»Herra,« svaraði hún. »Jeg þorði ekki að eiga 
undir því, að bera svo kostulegan dýrgrip meðal 
svo margra manna.«

»Það var ekki rjett gert af yður frú! Þegar jeg 
gaf yður þessa gjöf, gerði jeg það í þeim tilgangi, 
að þjer skreyttuð yður með henni. Jeg segi það 
enn og aftur, að það var órjett af yður.«

Konungur nötraði af bræði. Þeir sem næstir stóðu, 
hlustuðu agndofa á þetta samtal, en vissu ekki hvernig 
á því stóð.

»Herra!« sagði drotningin. »Jeg get sent eftir demöntunum. 
Þeir eru í Louvre. Þá fær Yðar Hátign 
ósk yðar uppfylta«

»Gerið það frú	og það sem fljótast. Dansinn 
byrjar eftir klukkutíma.«

Drotningin hneigði sig og gekk til herbergis síns 
með hirðkonum sínum og sömuleiðis gekk konungur 
til síns herbergis.

Það var öllum brugðið í salnum, því menn vissu, 
að eitthvað bar þeim konungi og drotningu á milli, 
en meira vissu menn heldur ekki, enda glumdu hljóðfærin 
svo hátt, að ógjörla heyrðist það sem talað var.

Konungur kom fyrst út úr sínu herbergi og var 
klæddur veiðibúningi eins og erfðaprinsinn og hinir 
aðrir stórhöfðingjar. Fór konungi þessi búningur svo 
vel, að telja mátti hiklaust, að hann bæri af öllum 
aðalsmönnum ríkisins.

Kardínálinn gekk til hans og fjekk honum litla 
öskju. Konungur opnaði hana og sá, að í henni voru 
tveir demantar.

»Hvað á þetta að þýða?« spurði hann.

»Ekki neitt, Yðar Hátign. En ef drotningin lætur 
á sig demantana	sem jeg raunar efast um — þá 
gerið svo vel að telja þá og sjeu þeir ekki fleiri en 
tíu, þá spyrjið Hennar Hátign, hver hafi tekið þessa 
tvo frá henni.«

Konungur horfði á kardínálann, eins og hann 
langaði til að spyrja eitthvað frekar um þetta, en til 
þess kom ekki, því nú varð ys allmikill í salnum er 
menn ljetu í ljósi aðdáun sína, því að nú kom drotning 
fram úr herbergi sínu og þar sem konungur var 
öllum aðalsmönnum tígulegri, þá mátti með sanni 
segja, að engin kona landsins jafnaðist við drotningu 
að kvenlegri fegurð og yndisþokka í allri framgöngu.

Veiðibúningur hennar fór henni prýðilega. Á 
höfðinu hafði hún flókahatt með blárri fjöður, og var 
í mötli úr perlugráu flaueli, styttum upp með demantsnælum, 
en innan undir bar hún silfurseymdan silkikjól, 
bláan að lit. Á vinstri öxl hennar ljómuðu demantarnir 
tólf, festir á silkiband með sama lit og hattfjöðrin 
og kjóllinn.

Konungur gladdist sýnilega við sjón þessa, en 
kardínálinn varð eldrauður í framan af gremju. 
Drotning stóð svo fjarri þeim, að þeir gátu ekki 
kastað tölu á demantana, en á því var engin efi, að 
þarna voru þeir komnir, hvort sem þeir voru nú tíu 
eða tólf.

Nú var gefið merki, að dansleikurinn skyldi hefjast. 
Konungur gekk til frúar yfirborgarstjórans og 
leiddi hana í dansinn, en erfðaprinsinn hneigði sig fyrir 
drotningu. Röðuðu menn sjer svo eftir því sem 
við átti og síðan hófst dansinn. Hvert skifti, sem 
konung bar í nánd við drotningu, varð honum litið 
á demantana, en ekki gat hann talið þá enn. — Það 
sló köldum svita út um kardínálann.

Dansinn stóð yfir heilan klukkutíma — hann var 
sex umferðir.

Þegar hann var úti, leiddu karlmenn konur til 
sætis, en áhorfendur klöppuðu lof í lófa. Konungur 
greip nú tækifærið, hneigði sig fyrir borgarstjórafrúnni 
og gekk til drotningar.

»Jeg kann Yðar Hátign beztu þakkir fyrir, að 
þjer hafið orðið við ósk minni,« sagði hann. »En 
vantar ekki tvo demantana? — þeir eru hjerna.«

Að svo mæltu rjetti hann henni öskjuna, sem 
kardínálinn fjekk honum.

»Ætlið þjer að gefa mjer tvo demanta í viðbót, 
herra?« sagði drotning og ljet sem þetta kæmi sjer á 
óvart. »Þeir verða þá fjórtán talsins.«

Konungur gat nú talið demantana og sá, að þeir 
glitruðu allir tólf á öxl Hennar Hátignar. Hann gerði 
boð eftir kardínálanum.

»Hvað á þetta að þýða, herra kardínáli?« spurði 
hann allhöstulega.

»Ekki annað en það, Yðar Hátign, að mig langaði 
til að drotningin vildi þiggja þessa tvo demanta. 
Sjálfur dirfðist jeg ekki að bjóða henni þá og tók 
því þetta ráð.«

»Jeg er Yðar hágöfgi mjög þakklát og það því 
fremur sem mig grunar, að þessir tveir demantar 
hafi orðið yður dýrkeyptari en konunginum hinir 
tólf,« sagði drotning brosandi. Hún vildi láta kardínálann 
skilja að hún vissi vel, hvernig á þessari kurteisi 
hans stæði. Hneigði hún sig síðan fyrir konungi 
og kardínála, kvaddi þá virðulega og gekk til herbergis 
síns.

— Oss hefur nú um stund orðið svo tíðrætt um 
ýmsa heldri menn og konur, að maður sá, sem Anna 
drotning átti sigur sinn í viðureigninni við kardínálann 
mest og bezt að þakka, hefur orðið útundan. 
Stóð hann frammi við dyr meðal annara áhorfenda 
og ljet lítið á sjer bera, en sá þó vel, hvað fram fór 
og vissi engin nema konungur og drotning, kardínálinn 
og hann sjálfur, hvað hjer var að gerast í raun 
og veru.

Drotningin var gengin til herbergis síns og d'Artagnan 
var í þann veginn að fara af dansleiknum, en 
fann þá, að klappað var á öxl sjer. Hann sneri sjer 
við og sá unga konu, sem benti honum að fylgja sjer 
eftir. Hún bar svarta flauelsgrímu fyrir andlitinu, en 
þrátt fyrir það vissi d'Artagnan strax, að þetta var 
hin káta og fjöruga frú Bonacieux.

Kvöldið áður höfðu þau aðeins sjezt í svip hjá 
Germain dyraverði, en ekki talast við nema fáein orð 
vegna þess að hin unga kona vildi láta drotninguna 
vita sem allra fyrst, að sendimaður hennar væri kominn 
aftur heill á hófi. D'Artagnan fylgdi henni nú eftir 
af tveimur ástæðum — bæði af forvitni og svo af 
því, að hann elskaði hana. Á leiðinni ætlaði hann 
hvað eftir annað að fá hana til að staldra við þar 
sem fátt var um manninn, því að hann þráði svo 
mjög að tala við hana og horfa í augu henni, en 
hún skauzt altaf undan, lagði fingurinn á varirnar og 
gaf honum í skyn, að hann yrði að fylgja sjer og 
hlýða sjer möglunarlaust. Þegar þau höfðu farið alskonar 
krókaleiðir nokkra stund, opnaði frú Bonacieux 
dyr og fylgdi honum inn í koldimt herbergi. Benti 
hún honum á ný, að hann mætti ekkert segja, opnaði 
leynidyr nokkrar í veggnum og hvarf út um þær.

D'Artagnan stóð þarna hreyfingarlaus nokkur 
augnabiik og undraðist hvar hann væri staddur. Það 
lagði ofurlitla ljósrák úr næsta herbergi og heyrði hann 
þaðan mannamál, nokkrar kvenmannaraddir, sem töluðu 
hægt og hæversklega og nefndu oft »Yðar Hátign.« 
Rjeð hann af þessu, að hann væri rjett hjá 
herbergi drotningar og beið nú átekta.

Honum heyrðist drotning vera glöð og í góðu 
skapi og virtist hinum koma það á óvart, því að 
venjulega var hún döpur og hnuggin. Kvað drotning 
dansinn hafa fjörgað sig mjög og þorðu hirðkonur 
ekki að mótmæla því, enda þykir ekki hlýða að mótmæla 
drotningum. Hrósuðu þær því bæjarfulltrúunum 
á hvert reipi fyrir dansleikinn og hugulsemina.

D'Artagnan var drotningu gjörókunnugur, en 
samt þóttist hann þekkja malróm hennar úr. Var dálítill	
útlenzkukeimur að framburðinum og röddin fremur 
myndugleg. Ekki var annað en tjald fyrir dyrunum 
og heyrði d'Artagnan, að drotning ýmist nálgaðist 
það eða fjarlægðist og alt í einu var yndisfagurri og 
fannhvítri hendi stungið innfyrir dyratjaldið. Þóttist 
d'Artagnan vita að þar með fylgdu laun sín. Hann 
beigði knje, greip höndina og kysti á hana. Svo var 
hendinni kipt aftur, en milli handa hans lá hlutur, 
sem hann fann, að mundi vera fingurgull. Dyratjaldið 
var dregið fyrir og hann stóð þar eftir í myrkrinu 
eins og áður.

D'Artagnan ljet hringinn á fingur sjer og beið 
kyr, því að það var auðvitað, að ekki væri alt búið 
enn. Hann hafði að vísu fengið laun fyrir þegnskap 
sinn, en átti nú eftir að fá umbun ástar sinnar. Það 
fór nú að líða að þeim tíma, að veizlugestirnir skyldu 
matast og litlu síðar heyrði hann, að kvenfólkið í 
næsta herbergi gekk burt. Þá var dyratjaldinu slegið 
til hliðar og kom frú Bonacieux hlaupandi inn.

»Loksins fæ jeg þá að finna yður,« sagði d'Artagnan.

»Þei-þei!« hvíslaði unga konan og lagði hönd 
sína á varir hans. »Þjer verðið að fara burt sömu 
leið og þjer komuð.«

»En hvar og hvenær fæ jeg þá að sjá yður aftur?« 
spurði hann.

»Heima hjá yður munuð þjer finna miða, sem 
segir yður til. Flýtið yður nú!«

Hún opnaði dyrnar og ýtti d'Artagnan út, en 
hann hlýddi henni eins og barn, möglunarlaust. Var 
það skýlaus vottur þess, að hann væri alvarlega ástfanginn.



VII.


Stefnumót.


D'Artagnan flýtti sjer heim og komst klaklaust 
alla leið, enda þótt klukkan væri orðinn þrjú um nóttina 
og leið hans lægi um einhver hin skuggalegustu 
hverfi Parísar, en eins og menn vita »hlífir hulinn 
verndarkraftur« elskendum og ölvuðum mönnum á 
þeirra næturferðum.

Hann kom að götudyrunum ólæstum, hljóp upp 
stigann og barði á sínar eigin dyr, eins og hann 
hafði ráð fyrir gert við þjón sinn. Planchet opnaði 
fyrir honum, en hann var kominn heim tveim tímum 
áður og hafði d'Artagnan sagt honum að bíða sín 
heima.

»Hefur nokkur komið hingað með brjef til mín?« 
spurði d'Artagnan.

»Nei,« svaraði Planchet. »En samt liggur hjer 
brjef og hefur víst komið hingað sjálfkrafa.«

»Hvaða bull er þetta?«

»Jeg hafði lykilinn sjálfur, en samt sem áður lá 
brjef hjer á borðinu í svefnherbergi yðar þegar jeg 
kom heim.«

»Og hvar er það brjef?«

»Það liggur kyrt þar sem jeg fann það. En brjef 
eru ekki vön að koma svona af sjálfu sjer. Jeg hefði 
getað látið mjer skiljast það, ef glugginn hefði staðið 
opinn, en hann var harðlokaður. Gætið yðar, herra 
— hjer er einhver skrattinn á seiði.«

D'Artagnan gekk inn í svefnherbergið meðan 
Planchet var að rausa þetta og las þennan miða frá 
frú Bonacieux:

»Jeg á að færa yður innilegar þakkir frá sjálfri 
mjer og annari persónu. Komið í kvöld klukkan tíu 
til Saint-Cloud (Sengklú) — þorp rjett hjá París — beint 
á móti sumarskálanum, sem stendur við hornið á 
húsi d'Estrée. C. B.«

D'Artagnan fjekk ákafan hjartslátt meðan hann 
var að lesa þennan miða. Það var fyrsta ástarbrjefið, 
sem hann fjekk á æfinni og fyrsta stefnumótið, og 
honum fanst hjarta sitt ætla að springa við innganginn 
að þessari jarðnesku Paradís, sem kölluð er ást.

»Jájá, herra,« sagði Planchet, er sá, að d'Artagnan 
varð ýmist rauður sem blóð eða bleikur sem 
nár. »Átti jeg ekki kollgátuna? Var það ekki eitthvert 
leiðindabrjef?«

»Nei, það er nú eitthvað annað, Planchet,« svaraði 
d'Artagnan — »og til merkis um það gef jeg þjer 
hjer með einn dal til að drekka mína skál fyrir.«

»Ástar þakkir — það skal gert svikalaust, herra! 
En það er nú samt sem áður svo, að brjef sem 
koma svona inn um harðlokaðar dyr — —«

»Þau detta ofan úr himninum kæri vin!«

»Þjer eruð þá í góðu skapi núna?« spurði Planchet.

»Jeg er sælasti maðurinn á jarðríki«

»Jeg get þá kannske notað mjer tækifærið til að 
leggja mig útaf?«

»Já — legðu þig bara.«

»Guð blessi yður, herra! En það er nú samt 
undarlegt, að brjef skuli — —«

Og Planchet hristi höfuðið og fór að leggja sig 
— hann var ekki sannfærður enn.

Þegar d'Artagnan var orðinn einn, las hann miðann 
hvað eftir annað og kysti línurnar, sem ástkona 
hans hafði hripað á blaðið. Loksins fór hann að 
hátta, sofnaði strax og dreymdi gull og græna skóga.

Morguninn eftir fór hann á fætur klukkan sjö og 
vakti Planchet. Gekk það ekki hljóðalaust og var 
hann hálf úrillur.

»Planchet,« sagði D'Artagnan. »Jeg verð ekki 
heima í allan dag ef til vill og þú mátt eiga frí þangað 
til klukkan sjö í kvöld, en þá verðurðu að vera 
ferðbúinn með tvo hesta.«

»Það lítur út fyrir, að við eigum þá að fara að 
ferðast aftur og berjast,« sagði Planchet.

»Hafðu með þjer byssuna þína og pistólurnar.«

»Já, átti jeg ekki á von,« sagði Planchet. »Það 
er auðvitað þetta skrattans brjef — —«

»Vertu rólegur, kæri vin. Í þetta skifti er það 
bara skemtiferð.«

»Líklega álíka skemtiferð og á dögunum, þegar 
kúlurnar hvinu alt í kringum okkur.«

»Ef þú ert hræddur, Planchet, þá fer jeg án þín. 
Jeg vil heldur vera einn míns liðs en í för með öðrum 
sem nötrar af hræðslu í hnakknum.«

»Þjer gerið mjer rangt til, herra,« sagði Planchet. 
Jeg hjelt að þjer hefðuð þó sjeð, hvernig jeg reynist, 
þegar til alvörunnar kemur.«

»Jú, jeg hef sjeð það, en mjer datt í hug, að þú 
hefðir kannske eytt öllu þínu hugrekki í einu.«

»Þjer munuð fá að sjá það við eitthvert tækifæri, 
að jeg á talsvert hugrekki eftir enn, en hins vegar 
vildi jeg biðja yður, að fara ekki svo ósparlega með 
það, að það gangi altof fljótt upp.«

»Jæja — má jeg þá reiða mig á, að þú gerir 
þetta?« spurði d'Artagnan.

»Jeg skal vera albúinn á tilsettum tíma, en jeg 
hjelt, að þjer hefðuð ekki nema einn hest í hesthúsinu.«

»Það er vel líklegt að svo sje núna, en í kvöld 
verða þeir fjórir þar.«

»Fórum við þá hina ferðina bara til að kaupa 
hesta?«

»Já, við gerðum það víst,« svaraði d'Artagnan, 
gaf þjóni sínum nokkrar skipanir enn og fór svo.

Herra Bonacieux stóð í forstofudyrunum og 
ætlaði d'Artagnan að snarast fram hjá honum án þess 
að yrða á hann, en klæðasalinn heilsaði honum svo 
alúðlega, að honum fanst hann verða að segja eitthvað 
við hann. Það er líka sjálfsagt að taka eitthvert 
tillit til manns þeirrar konu, sem mælt hefur sjer mót 
með manni sjálfum.

Samtalið hnje auðvitað mest að varðhaldi þessa 
aumingja manns. Bonacieux grunaði ekki, að d'Artagnan 
hefði hlerað viðtal þeirra Rochefort greifa, og 
sagði því leigjanda sínum ítarlega frá öllum þeim ofsóknum, 
sem hann hefði orðið fyrir og lýsti greinilega 
fyrir honum Bastillunni með öllum þeim skotum 
og skotvopnum, grindagluggum og píslarfærum, sem 
þar væri að finna.

D'Artagnan hlustaði á hann með athygli og sagði 
svo, þegar hinn hafði lokið máli sínu:

»Eruð þjer nú búinn að komast fyrir, hver það 
var, sem rændi konunni yðar? Jeg mun jafnan minnast 
þess, að það var þessi hörmulegi atburður, sem 
varð þess valdandi, að jeg fjekk þá ánægju að komast 
í kynni við yður.«

»Janeinei,« svaraði Bonaciaux. »Þeir hafa víst ekki 
verið að segja mjer það og konan mín sver og sárt 
við leggur, að hún viti það heldur ekki. En meðal 
annara orða,« bætti hann við meinleysislega. »Hvar 
hafið þjer alið manninn nú upp á síðkastið? Jeg hef 
hvorki sjeð yður nje vini yðar og varla hafið þjer 
fengið allan þann aur á götunum hjerna í París, sem 
Planchet var að verka af stígvjelunum yðar í gær.«

»Nei, satt er það,« svaraði d'Artagnan. »Jeg og 
kunningjar mínir vorum á ferðalagi.«

»Fóruð þið langt?«

»Ónei — bara fjörutíu mílur. Við fylgdum herra 
Athos til baðanna í Forges og þar urðu fjelagar mínir 
eftir.«

»En þjer urðuð að flýta yður hingað aftur?« 
spurði Bonaciaux íbygginn. »Jafn laglegur maður og 
þjer fær náttúrlega ekki að vera mjög lengi burtu frá 
vinu sinni — er ekki svo? Það hefur sjálfsagt einhver 
verið, sem þráði aftur komu yðar — eða hvað?« 
kumraði klæðasalinn.

»Nú-já! Jeg þarf auðvitað ekki að leyna yður 
neinu,« svaraði d'Artagnan hlægjandi. »Jú, það var 
beðið eftir mjer — með mikilli eftirþrá!«

Það var sem brygði fyrir skugga á andliti Bonacieux, 
en svo fljótt, að d'Artagnan tók ekki eftir því.

»Nú koma launin fyrir trú og trygð?« sagði klæðasalinn.
Það var einhver óviðkunnanlegur hreimur í 
röddinni, sem d'Artagnan tók heldur ekki eftir.

»Blessaður, látið þjer nú ekki eins og þjer væruð 
alsaklaus engill!« sagði d'Artagnan hlægjandi.

»Nei, jeg spyr bara af því að mig langar til að 
vita, hvort þjer komið mjög seint heim í kvöld eða 
nótt.«

»Og hversvegna spyrjið þjer um það? Ætlið þjer 
kannske að vaka eftir mjer?«

»Ónei, en jeg spyr vegna þess, að jeg er orðinn 
eitthvað svo svektur og hvektur eftir varðhaldsveruna 
og þjófnaðinn, sem framinn var hjá mjer. Jeg hrekk 
allur í kuðung ef gengið er um dyr — sjerstaklega á 
nóttunni. Það er svei mjer ekkert undarlegt — ekki 
er jeg nein stríðshetja.«

»Jæja — þjer skuluð ekki óttast neitt, þó að jeg 
komi ekki heim fyr en klukkan tvö eða þrjú í nótt — 
og allrasízt, ef jeg kem als ekki í nótt.«

Bonacieux varð nú svo litverpur, að d'Artagnan 
hlaut að taka eftir því. Hann spurði klæðasalann, hvað 
gengi að honum.

»Ekkert,« svaraði Bonacieux — »ekki neitt. Jeg er 
orðinn eitthvað svo viðkvæmur eftir allar þær raunir, 
sem jeg hef ratað í, að það fer stundum um mig 
kuldahrollur, án þess nokkur ástæða sje til. En þjer 
skuluð ekki kæra yður um það. Þjer hafið, hvort sem 
er, ekki um annað að hugsa en yðar eigin sælu.«

»Jú, satt er það. Annað er jeg ekki viðbundinn 
sem stendur.«

»Jæja — bíðið þjer nú rólegur kvöldsins.«

»Nújá — kvöldið lætur ekki á sjer standa, hamingjunni 
sje lof! En kannske þjer bíðið kvöldsins líka 
með jafnmikilli óþreyju og jeg? Kannske að frú Bonacieux 
heimsæki yður?«

»Hún getur ekki komið því við í kvöld,«	sagði 
Bonacieux. »Hún þarf að gegna skyldum sínum í 
Louvre.«

»Það var leiðinlegt. Þegar sjálfum manni gengur 
alt að óskum, þá vill maður gjarnast öðrum slík hið 
sama — en það virðist nú koma fyrir lítið.«

Að svo mæltu fór hinn ungi maður leiðar sinnar 
og hló dátt að þessari fyndni sinni, sem hann hjelt 
að enginn skyldi nema hann sjálfur.

»Góða skemtun!«	sagði — Bonacieux dimt og 
draugalega.

En d'Artagnan var nú kominn svo langt burt, að 
hann heyrði ekki þá hjartnæmu kveðju. — Hann 
gekk beint heim til de Tréville, enda hafði hann staðið 
þar mjög stutt við daginn áður, eins og við vitum.

Hann hitti svo á, að höfuðsmaðurinn var í óvenju 
góðu skapi og ljek við hvern sinn fingur. Konungur 
og drotning höfðu bæði verið sjerlega alúðleg við 
hann á dansleiknum — en kardínálinn framúrskarandi 
óþýður.

Klukkan eitt um nóttina hafði hann farið af dansleiknum 
og borið það fyrir að hann væri hálf lasinn. 
Aftur á móti höfðu konungshjónin ekki komið heim 
til Louvre fyr en klukkan sex um morguninn.

»Og þessu næst,« sagði herra de Tréville, lækkaði 
róminn og leit í kringum sig til að fullvissa sig 
um, að þeir væru tveir einir — »þessu næst langar 
mig nú til að heyra eitthvað af því, sem fyrir yður 
hefur komið, því það er auðsætt, að heimkoma yðar 
og góð erindislok eiga sinn þátt í gleði konungs, 
sigurhrósi drotningar og gremju kardínálans. En nú 
verðið þjer að fara gætilega og gæta vel að yður.«

»Hvað skyldi jeg hafa að óttast,« sagði d'Artagnan, 
»meðan jeg er svo heppinn að njóta hylli konungs 
og drotningar?«

»Þjer megið trúa mjer til þess, að þjer hafið alt 
að óttast. Kardínálinn er ekki sá maður, að hann 
gleymi því að hann hefur verið gintur eins og þurs 
og hann eirir ekki fyr en hann hefur launað rjettum 
hlutaðeiganda lambið gráa. Og ef mjer ekki skjátlast 
því meir, þá er sá rjetti hlutaðeigandi Gaskognari 
nokkur, sem jeg þekki ofurlítið.«

»Haldið þjer, að kardínálinn viti það sem þjer 
virðist vita — sem sje það, að jeg hafi farið til 
London?«

»Hvað er að tarna! Fóruð þjer til London? Og 
fenguð þjer þar þennan prýðisfagra steinhring, sem 
ljómar á fingrinum á yður? Gætið yðar kæri d'Artagnan! 
Gjöf óvinar er hættulegur hlutur. Það er eins og 
segir í latínsku vísunni — ja, bíðum nú við — —!«

»Já, það er víst,« sagði d'Artagnan, sem aldrei 
hafði getað troðið latínskri klausu inn í sinn haus og 
þess vegna verið kennara sínum sífeldur ásteytingarsteinn.

»Já, víst er svo,« sagði de Tréville. Hann hafði 
lært einhvern graut í Latínu á yngri árum. »Jeg heyrði 
einhvern fara með vísuna hjerna um daginn. Bíðum 
nú við — — jú, svona er hún:

— — Timeo Danaos et dona ferentes, 
hvað eð útlegst: Gruna skal óvin þótt gjafir færi.«

»Það hefur enginn óvinur gefið mjer þennan steinhring 
— hann er frá drotningunni,« svaraði d'Artagnan.

»Frá drotningunni!« sagði herra de Tréville. »Nú 
það er sannarlega konunglegur kjörgripur — sjálfsagt 
þúsund gullpeninga virði. Hver færði yður hann að 
gjöf?«

»Það gerði hún sjálf.«

»Og hvar þá?«

»Í herberginu, sem var næst hennar herbergi á 
dansleiknum.«

»Hvernig bar það til?«

»Hún rjetti mjer hönd sína til að kyssa á hana.«

»Þjer hafið kyst á hönd drotningar!« sagði herra 
de Tréville.

»Já, Hennar Hátign sýndi mjer þann heiður að 
veita mjer þá náð.«

»Og það í nærveru annara? Það var óvarlegt!«

»Nei, það var engin viðstaddur,« svaraði d'Artagnan. 
Síðan sagði hann frá, hversu alt hefði farið fram.

»Ja, þessar konur — þessar konur!« sagði hinn 
gamli hermaður. »Alt heillar þær, sem er nógu leyndardómsfult 
og rómantískt. Þær eru hver annari lík. Þjer 
hafið þá aðeins sjeð höndina á henni — það er alt 
og sumt. Og ef þjer mættuð nú drotningunni, þá 
hefði hún enga hugmynd um hver þjer væruð.«

»Nei, það hefði hún ekki. Þó gæti það hugsast, 
ef hún sæi þennan steinhring.«

»Heyrið nú!« sagði de Tréville. »Viljið þjer þiggja 
gott ráð — vinarráð?«

»Það er mjer heiður og sómi, herra höfuðsmaður,« 
svaraði d'Artagnan.

»Jæjanú! Farið þá til einhvers gullsmiðs og seljið 
honum steinhringinn — þjer fáið að minsta kosti 800 
gullpeninga fyrir hann. Peningana þekkir enginn, en 
steinhringinn kannast margir við og hann getur orðið 
yður hættugripur.«

»Selja hringinn — sem jeg hef fengið af Hennar 
Hátign! Nei, það skal aldrei verða,« svaraði d'Artagnan.

»Snúið þjer þá að minsta kosti steininum inn í 
lófann, herra fáráðlingur! Því að það vita allir, að 
ungur Gaskognari hefur ekki fundið slíkan dýrgrip í 
fórum mömmu sinnar.«

»Það er þá sannfæring yðar, að jeg hafi eitthvað 
að óttast?« spurði d'Artagnan.

»Jeg er sannfærður um, að sá sem legst til 
svefns á púðurdyngju með logandi kveykjuþræði, má 
vera óhræddari um líf sitt en þjer nú sem stendur.«

»Ja, hvaða skolli!« sagði d'Artagnan og fór honum 
að verða órótt við þessi orð herra de Tréville. 
»En hvað er þá til ráða?«

»Þjer skuluð fyrst og fremst og ætíð og æfinlega 
vera var um yður! Kardínálinn er maður ógleyminn 
og hefur ráð undir rifi hverju. Þjer megið eiga 
víst, að einhvern daginn ber eitthvað nýrra við!«

»Og hvað helzt?«

»Það veit jeg ekki. Hann hefur um svo margt að 
velja. Það lítilvægasta, sem fyrir getur komið, er það 
að þjer verðið hneptur í varðhald.«

»Hvað eruð þjer að segja? Skyldi nokkur dirfast 
að setja í varðhald mann, sem er í þjónustu Hans 
Hátignar?«

»Fanst yður þess nokkurs gæta gagnvart Athos? 
Og hvað sem öðru líður, þá ættuð þjer að trúa 
manni, sem hefur verið við hirðina í þrjátíu ár. Þjer 
megið ekki slá slöku við, því að þá er úti um yður. 
Þvert á móti — og það eru mín eigin orð — skuluð 
þjer gruna hvern mann um græsku. Ef einhver ætlar 
að slást upp á yður — jafnvel þó það sje tíu ára 
drengur — þá skuluð þjer forðast illdeilur. Ef einhver 
ræðst á yður, hvort sem er á nóttu eða degi, þá 
skuluð þjer hopa undan og láta yður enga lægingu 
þykja. Ef þjer gangið yfir brú, þá skuluð þjer aðgæta 
brúarfjalirnar, hvort enginn þeirra sje laus. Ef þjer 
gangið fram hjá húsi, sem verið er að reisa, þá 
skuluð þjer líta upp, svo ekki falli steinn í höfuð yðar. 
Látið þjón yðar fylgja yður þegar þjer gangið 
heim og sjáið um, að hann sje vopnaður, auðvitað 
með svo feldu móti, að þjer treystið honum. Grunið 
alla undantekningarlaust, vin yðar, bróður yðar, ástkonu 
yðar — já, einkum og sjer í lagi ástkonu yðar.«

D'Artagnan roðnaði.

»Hvers vegna ástkonu mína fremur öðrum spurði 
hann.«

»Af því að kardínálinn gengur gjarna þá leiðina.
Kvenmaður fæst til að svíkja yður fyrir tíu gullpeninga 
— munið þjer eftir Dalílu. Þjer kunnið líklega svo 
mikið í Ritningunni?«

D'Artagnan datt í hug mótið, sem frú Bonacieux 
hafði mælt sjer með honum sama kvöldið, en það 
verður sagt honum til hróss, að ekki kom honum til 
hugar að tortryggja frú Bonacieux, þó að de Tréville 
bæri kvennfólkinu söguna svona.

»Hvað er annars orðið af þessum þremur fjelögum 
yðar?« spurði de Tréville.

»Jeg ætlaði einmitt að fara að spyrja yður, herra 
höfuðsmaður, hvort að þjer hefðuð ekkert frjett til 
þeirra.«

»Nei, jeg hef ekkert frjett.«

»Þeir urðu allir eftir á leiðinni: Porthos í Chantilly 
vegna einvígis, Aramis í Crévecoeur með kúlu í 
öxlinni og Athos í Amiens, ákærður fyrir peningafölsun.«

»Nújájá!« sagði de Tréville. »En hvernig komust 
þjer óskemdur undan?«

»Það var nú næstum kraftaverk — raunar fjekk 
jeg sverðstungu í brjóstið, en um leið rak jeg Wardes 
greifa í gegn, svo að sverðið nam við jörðu.«

»Einmitt það! Wardes greifi var annars trúnaðarmaður 
kardínálans og náskyldur Rochefort. En heyrið 
þjer nú, kæri vin — mjer dettur eitt í hug!«

»Og hvað er það?«

»Jeg skyldi gera nokkuð í yðar sporum.«

»Hvað þá?«

»Meðan kardínálinn væri að leita að mjer hjer í 
París, skyldi jeg fara til Picardie, svo lítið bæri á, og 
reyna að komast eftir, hvað fjelögum mínum liði. Þeir 
hafa þó unnið til þess, að þjer gerðuð þeim þann greiða.«

»Þetta er heillaráð — jeg legg af stað á morgun.«

»Á morgun! Því þá ekki í kvöld?«

»Í kvöld er jeg forfallaður.«

»Eitthvert ástaræfintýrið vitanlega! En gætið yðar, 
ungi maður! Jeg segi það enn og aftur: Konan hefur 
ávalt verið karlmanninum til ils og bölvunar og það 
verður hún framvegis — þjer megið reiða yður á 
það. Farið þjer strax í kvöld.«

»Það get jeg ómögulega.«

»Þjer eruð þá bundinn við drengskaparloforð?«

»Já.«

»Það er annað mál. En lofið mjer því þá, að þjer 
farið á morgun, ef þjer verðið þá lifandi.«

»Því lofa jeg.«

»Vantar yður peninga?«

»Jeg hef enn þá fimtíu gullpeninga og meira þarf 
jeg varla.«

»En fjelagar yðar?«

»Jeg hugsa, að þeir eigi eitthvað eftir af peningunum. 
Við höfðum 75 gullpeninga hver um sig, þegar 
við lögðum upp hjeðan úr París.«

»Fæ jeg að sjá yður áður en þjer farið?«

»Líklegast ekki — nema því aðeins, að eitthvað 
óvænt komi fyrir.«

»Jeg óska yður þá góðrar ferðar!«

»D'Artagnan þakkaði óskina og kvaddi herra 
de Tréville. — Fanst honum mikið um alla þá umhyggju, 
sem höfuðsmaðurinn bar fyrir skyttuliðum 
sínum.

»Hann gekk svo heim til Athos, Porthos og 
Aramis, en enginn þeirra var kominn aftur og heldur 
ekki þjónar þeirra og ekki hafði neitt til þeirra spurst.

»Um leið og hann gekk fram hjá lífvarðarskálanum, 
leit hann inn í hesthúsið. Þrír hestarnir voru 
komnir þangað af fjórum og var Planchet búinn að 
kemba tveimur þeirra.

»Það var gott, að þjer komuð, herra,« sagði 
Planchet þegar hann sá húsbónda sinn.

»Vegna hvers?« spurði hann.

»Berið þjer nokkurt traust til herra Bonacieux?«

»Nei, öldungis ekki. Hvers vegna ertu að spyrja 
um það?«

»Af því að jeg tók eftir honum þegar þið voruð 
að tala saman. Hann brá lit hvað eftir annað.«

»Jasvei! Hvað gerir það til?«

»Þjer tókuð ekkert eftir því — þjer voruð með 
allan hugann við brjefskömmina, sem þjer fenguð. En 
jeg aðgætti hann vel, því að mjer leizt ekki á þetta 
alt saman.«

»Og hvernig var hann á svipinn?«

»Meinfalskur! Og þegar þjer fóruð frá honum, 
þá beið hann þangað til þjer voruð kominn fyrir 
götuhornið. Þá tók hann hatt sinn, lokaði dyrunum 
og flýtti sjer í gagnstæða átt.«

»Já, þetta er hálfískyggilegt, Planchet, og þú mátt 
reiða þig á, að hann skal ekki fá húsaleiguna borgaða 
fyr en hann segir okkur, hvað þetta á að þýða.«

»Jæja, þjer gerið nú ekki annað en gaman úr 
þessu, en eruð þjer fastráðinn í því að fara þetta í 
kvöld?«

»Já, það er jeg reyndar, Planchet góður. Og því 
meira sem mjer gremst við Bonacieux, þess ákveðnari 
er jeg að fara til stefnumótsins.«

»Það er þá óbifanlegur ásetningur yðar?«

»Já, það er óhagganlegur ásetningur minn. Þú 
verður altilbúinn klukkan níu og þá kem jeg hingað 
og sæki þig.«

Planchet vissi, að það mundi ekki vera til neins 
að reyna að telja d'Artagnan hughvarf. Ljet hann því 
hjer við sitja og fór að kemba þriðja klárnum. En 
d'Artagnan gekk ekki heim til sín, því að hann var 
aðgætinn í raun og veru. Hann afrjeð að fá sjer 
miðdagsverð hjá Gaskognaraprestinum, sem haldið hafði 
honum og fjelögum hans súkkulaðiveizluna forðum 
daga.



VIII.


Sumarskálinn.


Klukkan níu kom d'Artagnan aftur að hesthúsinu 
við lífvarðarskálann og var Planchet því albúinn til 
ferðar og fjórði hesturinn kominn.

Planchet hafði byssu og pístólu að vopnum en 
d'Artagnan sverð sitt og tvær pístólur. Þeir tóku sinn 
hestinn hvor, stigu á bak og fóru mjög hljóðlega 
enda þótt nú væri aldimt orðið og því síður hætt við, 
að tekið yrði eftir þeim. Þeir riðu með fram skipagörðunum, 
út um Conférence (Kongferangs)-hliðið og 
komu svo á veginn til Saint-Cloud.

Innan borgarinnar var Planchet spölkorn á eftir 
húsbónda sínum, eins og þjóni sómdi, en þegar út á 
veginn kom, fór hann að nálgast d'Artagnan og var 
kominn fast að hlið hans þegar þeir riðu inn í Boulogne-skóginn. 
Það var hálfskuggalegt í skóginum, er 
tunglið óð í skýjum og glotti niður á milli trjánna 
og var Planchet ekki vel rótt. D'Artagnan tók eftir 
þessu og sagði:

»Jæja — hvernig gengur það?«

»Finst yður ekki að það sje líkt að fara inn í 
skóg eins og að koma inn í kirkju?«

»Hvernig áttu við?«

»Maður þorir ekki að tala hátt.«

»Af hverju þorirðu ekki að tala hátt? Við hvað 
ertu hræddur?«

»Jeg er hræddur um, að einhver kunni að heyra 
til okkar.«

»Að heyra til okkar! Við erum ekki að tala um 
neitt ósiðlegt, Planchet góður, svo að það getur enginn 
sett út á það.«

Planchet vildi nú leiða talið aftur að Bonacieux 
og sagði:

»Já, hann er í meira lagi lymskulegur, sá náungi 
— til dæmis kringum munninn — —«

»Því í fjáranum dettur þjer nú Bonacieux í hug 
aftur?«

»Ójá — það er nú svona, að manni dettur það 
í hug, sem maður neyðist til að hugsa um, og ekki 
það, sem maður helzt vill — — «

»Það er nú bara af því, að þú ert raggeit?«

»Þjer gerið hausavíxl á aðgætni og ragmensku. 
Aðgætni er dygð.«

»Og þykist þú vera eitthvert dygðaljós, Planchet?«

»Gætið að, herra. Er það ekki byssuhlaup, sem 
skín þarna? Eigum við ekki að beygja okkur dálítið?«

»Hann verður þangað til að, þessi asni, að hann 
gerir mig dauðhræddan líka,« tautaði d'Artagnan. 
Honum flaug alt í einu í hug aðvörun de Trévilles 
og keyrði hest sinn sporum. Sama gerði Planchet og 
vjek nú ekki frá hlið herra síns.

»Eigum við að ríða svona alla nóttina?« spurði 
Planchet.

»Nei — þú ert nú kominn nógu langt.«

»Jeg nógu langt — en þjer?«

»Jeg þarf að halda dálítið lengra.«

»Á jeg þá að verða hjer einn eftir?«

»Ertu nú hræddur, Planchet?«

»Nei, en jeg vil aðeins geta þess, að mjer er 
hundkalt og að sá kuldi getur orsakað gigt og að 
gigtveikur þjónn er ekki til stórræðanna, sízt fyrir 
jafn bráðröskan mann og yður.«

»Jæja, fyrst að þjer er svona kalt, þá getirðu 
farið inn í eitthvert veitingahúsið, sem við sjáum 
þarna álengdar og beðið þar þangað til jeg kem aftur 
klukkan sex í fyrramálið.«

»Jú, en jeg hlýddi nú skipun yðar og át og drakk 
upp þennan gullpening, sem þjer gáfuð mjer, svo að 
nú á jeg, ekki eyris virði, hvað kalt sem mjer verður.«

»Hjerna eru fimm fránkar handa þjer og vertu 
nú sæll!«

D'Artagnan fór af baki, fjekk Planchet hestinn, 
gekk burt og sveipaði kápunni að sjer.

»Já, sannarlega er mjer kalt,«	sagði Planchet þegar 
d'Artagnan var kominn úr augsýn og flýtti sjer 
svo að einu veitingahúsinu.

D'Artagnan stytti sjer leið og kom nú brátt til 
Saint-Cloud þorpsins. Hann fór þó ekki eftir aðalgötunni, 
heldur gekk hægra megin við Saint-Cloud höllina, 
gekk þar inn í litla hliðargötu og stóð nú beint 
á móti hinum umgetna sumarskála. Ekki var þar neinn 
mann að sjá. Öðru megin götunnar var hár múrveggur 
og hinu megin girðing kringum lítinn garð og í 
garðinum hrörlegur kofi.

Hann var nú kominn á stefnustaðinn og afrjeð 
að bíða þar fyrst um sinn, með því ekki var þess 
getið í brjefinu, að hann ætti að gera vart við sig á 
nokkurn hátt.

Alt var steinhljótt, rjett eins og komið væri óraveg 
frá höfuðstaðnum. D'Artagnan leit inn í garðinn 
og hallaði sjer upp að girðingunni. Bak við garðinn 
og kofann í honum grilti í gráa og kalda þokuna, 
sem grúfði yfir hinni voldugu Parísarborg; var þangað 
ekkert að sjá nema fáein ljós, sem glórðu eins og 
daufar stjörnur, en í huga d'Artagnans var bjart, því 
að nú nálgaðist stefnumótsstundin.

Litlu síðar sló hallarklukkan tíu með hægum og 
þungum slögum, sem hljómuðu hálfömurlega í myrkrinu 
og kyrðinni, en þau ljetu engu að síður vel í eyrum 
hins unga manns. Hann virti fyrir sjer sumarskálann 
við hornið á múrveggnum. Þar voru hlerar fyrir öllum 
gluggum, nema einum á fyrstu hæð. Brann þar ljós 
inni og lagði skímuna út á fáein píltrje, sem stóðu 
ein sjer við garðinn. Honum þótti líklegt að frú 
Bonacieux biði sín einmitt þarna inni.

Svona beið d'Artagnan góða stund með mestu 
þolinmæði. Hann reyndi að gægjast inn í herbergið, 
sem ljósið var í og hjelt sig geta grilt í gullskreytt 
loftið. Þóttist hann því vita, að skálinn væri 
skrautlegur mjög, bæði að innan og utan.

Hallarklukkan sló nú hálf ellefu.

Í sama bili fór kuldahrollur um d'Artagnan, án 
þess að hann vissi hvað til kæmi. Ef til vill var 
það kvöldsvalinn, sem því olli, eða kannske 
einhverskonar fyrirboði.

Honum datt í hug, hvort hann hafði lesið skakt 
og að stefnumótið hefði átt að vera klukkan hálf ellefu. 
Gekk hann því að ljósskímunni úr glugganum, 
tók upp brjefið og las það aftur. Nei nei! Þar stóð 
klukkan tíu, eins og hann minti. Hann fór aftur á 
sinn fyrri stað, en var nú öllu órórra í kyrðinni og 
einverunni.

Nú sló klukkan ellefu.

D'Artagnan fór nú að verða alvarlega hræddur 
um, að eitthvað	kynni að hafa komið fyrir frú Bonacieux. 
Hann klappaði þrisvar saman lófunum og er 
það algengt merki elskenda, en ekki kom neitt svar 
— alt var hljótt eins og áður.

Svo datt honum í hug, að henni hefði kannske 
leiðst biðin — og sofnað.

Hann reyndi að klifrast upp á múrinn, en hann 
var svo hrjúfur, að hann reif sig bara til blóðs á 
fingrunum og svo hætti hann við það. Þá varð honum 
litið á píltrjen. Greinarnar á einu þeirra slúttu 
fram yfir götuna og klifraði hann upp í það og settist 
á eina greinina til þess að geta sjeð betur inn í 
sumarskálann.

Honum varð hverft við þegar hann sá, hvernig 
umhorfs var í herberginu. Ein gluggarúðan var brotin, 
hurðin mölvuð og hjekk á annari hjörunni. Þar 
hafði staðið borð, alþakið dýrustu rjettum, en nú var 
það oltið um koll og flöskur og annar borðbúnaður 
alt eyðilagt og tvístrað út um alt gólf, svo að auðjeð 
var, að hjer hafði gengið mikið	á og ryskingar 
miklar. D'Artagnan þóttist jafnvel sjá einhver fataslitur 
og blóðbletti á borðdúknum og gluggatjöldunum.

Hann flýtti sjer ofan úr trjenu og fór að gæta 
að, hvort hann sæi ekki fleiri merki um þessa viðureign. 
Við skímuna úr glugganum sá hann nú, að 
jarðvegurinn var allur troðinn og tættur og spor eftir 
manna og hestafætur; einnig sá hann þar för eftir 
vagnhjól. Þau náðu ekki lengra en að skálanum. Það 
virtist sem vagninum hefði verið snúið við og honum 
stefnt í átt til höfuðstaðarins.

Í þessari leit fann d'Artagnan sundurrifinn kvenhanzka. 
Hann var alveg nýr og mjög vandaður, en 
auðvitað allur blautur og forugur. Það var einn af 
þessum ilmandi hönzkum, sem ungum mönnum þykir 
svo gaman að draga af hendi ástmeyjar sinnar.

D'Artagnan var harla órótt meðan hann var að 
athuga þetta alt saman. Það sló út um hann köldum 
svita og hann fjekk sting fyrir hjartað. Samt reyndi 
hann að hugga sig við það, að frú Bonacieux hefði 
kannske hreint ekki komið í sumarskálann. Hún hafði 
beðið hann að finna sig fyrir utan skálann, en ekki 
inn í honum. Líka gat hugsast, að hún hefði ekki 
getað sloppið frá skylduverkum sínum í Louvre og 
eins gat verið, að maður hennar hefði hindrað för 
hennar af afbrýðissemi.

En hugboð hans um, að hjer hefði einhverjar 
ófarir borið að höndum, yfirgnæfði þó allar þessar 
hugleiðingar hans. Honum lá við að sturlast af þessu 
öllu saman. Hann hljóp út á þjóðveginn, flýtti sjer 
aftur sömu leið sem hann hafði komið, skundaði ofan 
að Signufljótinu og fór að spyrja ferjumanninn 
spjörunum úr.

Hann kvaðst hafa ferjað konu í dökkri yfirhöfn 
klukkan sjö sama kvöldið og hefði hún auðsjáanlega 
ekki viljað láta þekkja sig. En einmitt af þeirri ástæðu 
tók ferjumaður betur eftir henni og sá, að hún var 
bæði ung og fríð.

Það var algengt í þá daga, eins og nú, að margar 
ungar og fríðar konur fóru til Saint-Cloud og vildu 
fæstar þeirra láta þekkja sig, en þrátt fyrir það þóttist 
d'Artagnan vera viss um, að kona sú, sem ferjuð 
hafði verið í þetta sinn, hefði engin önnur verið en 
frú Bonacieux.

Inni í stofu ferjumanns var kveikt ljós og las 
d'Artagnan brjefið þar einu sinni enn til að ganga 
úr skugga um, að hún hefði mælt honum mót í Saint-Cloud 
og ekki annarstaðar, og að stefnustaðurinn 
hefði verið tilnefndur fyrir framan sumarskála d'Estrée, 
en ekki í annari götu. Fanst d'Artagnan því alt benda 
til þess, að grunur sinn væri rjettur og að hjer hefði 
eitthvert óhapp komið fyrir.

Hann hljóp í sprettinum til hallarinnar aftur og 
hjelt, að eitthvað kynni að hafa gerst meðan hann 
var burtu, sem ráðið gæti allar þessar gátur og leyndardóma. 
Hliðargatan litla var auð og tóm eins og áður 
og ljósskímuna lagði út um gluggann.

Þá datt d'Artagnan í hug, að úr kofanum í garðinum 
hlyti að hafa sjest, hvað gerst hefði, og að þar 
gæti hann kannske fengið einhverja vitneskju um það.

Garðhliðið var lokað, en hann henti sjer yfir 
girðinguna og gekk að kofanum enda þótt varðhundur, 
sem þar var, ljeti allófriðlega.

Hann barði á dyr, en enginn gengdi. Þar ríkti 
sama dauðaþögnin eins og í sumarskálanum, en d'Artagnan 
ljet sig ekki. Hann barði og barði og loksins 
heyrðist lágt þrusk fyrir innan eins og þar væri einhver, 
sem ekki væri óhræddur um líf sitt og limi.

D'Artagnan hætti þá að berja, en spurði ógnar 
blíðlega, hvort þar væri nokkur. Var þá gamall og 
grautfúinn gluggahleri opnaður til hálfs, en óðar skelt 
aftur, en samt lagði daufa ljósskímu á axlarfetil, 
sverðshjöltu og pistólur d'Artagnans. Hann sá rjett í 
svip höfuð á gömlum manni og sagði nú:

»Heyrið mig í öllum guðanna bænum! Hjer hef 
jeg staðið og verið að bíða eftir manneskju, sem ekki 
kemur og jeg er orðinn dauðhræddur um. Hefur 
nokkuð komið fyrir hjerna í nándinni? Blessaður, 
segið mjer það!«

Glugginn var nú opnaður aftur og sást sama 
öldungshöfuðið, náfölt og afmyndað í framan af ótta.

D'Artagnan sagði nú sem gjörst hafði, hvað fyrir 
sig hafði borið, en nefndi engin nöfn. Hann kvaðst 
hafa ætlað að hitta unga konu fyrir framan sumarskálann, 
en svo hefði hún ekki komið og hefði hann 
þá klifrast upp í trje og sjeð þaðan inn í herbergi í 
skálanum.

Öldungurinn hlustaði með eftirtekt á sögu d'Artagnans 
og kinkaði kolli af og til, en þegar d'Artagnan 
hafði lokið sögu sinni, varð hann æði þungbrýnn.

»Í öllum bænum, segið þjer eitthvað!« sagði 
d'Artagnan, »Hvað var það, sem gerðist?«

»Spyrjið mig ekki!« svaraði gamli maðurinn. Ef 
jeg segði frá því, sem borið hefir fyrir mig, þá væri 
úti um mig!«

»Þjer hafið þá sjeð eitthvað!« sagði d'Artagnan 
— »en fyrst svo er, þá særi jeg yður við alt, sem 
heilagt er, að segja mjer hvað það var. Jeg legg þar 
við drengskap minn sem aðalsmaður, að jeg skal 
engum lifandi manni segja frá því.«

Svipur d'Artagnans var svo einlæglegur og angurmæddur, 
að öldungurinn gaf honum í skyn, að 
hann skyldi segja honum, hvers hann hefði orðið 
var og mælti síðan í hálfum hljóðum:

»Kringum klukkan níu í gærkvöld heyrði jeg einhvern 
hávaða úti á götunni og þegar jeg ætlaði að 
skygnast eftir, hvað það væri, sá jeg nokkra menn 
standa hjer við dyrnar, en jeg er maður fátækur og 
óttast því ekki, að neinn ætli að stela frá mjer. Þetta 
voru þrír menn, klæddir riddarabúningi. Lengra burtu 
var vagn með hestum fyrir og þar hjá nokkrir mannlausir 
hestar.«

»Hvað þóknast ykkur, herrar góðir?« spurði jeg.

»Geturðu lánað okkur stiga?« spurði einn og 
var það víst foringi þeirra.

»Já, það get jeg. Þarna er stiginn, sem jeg nota 
til þess að ná í ávexti.«

»Jæja — lánaðu okkur hann og farðu svo inn. 
Hjerna er borgun fyrir hjálpina, en mundu það vel 
að segja ekki nokkrum lifandi manni frá því, sem þú 
kant að sjá eða heyra. Ef þú svíkur það, þá er úti 
um þig.«

Að svo mæltu fjekk hann mjer borgunina og 
tók stigann.

Jeg lokaði garðhliðinu á eftir þeim og ljet sem 
jeg færi inn til mín aftur og gerði það líka, en fór 
strax út um bakdyrnar og komst að yllirunnanum 
þarna. Þaðan gat jeg heyrt alt og sjeð án þess að 
aðrir sæju mig.

Þessir þrír menn ljetu vagninn þokast nær mjög 
hljóðlega. Svo drógu þeir út úr honum lítinn mann 
og gráhærðan í dökkum fötum. Hann gekk varlega 
upp stigann, gægðist snöggvast inn í herbergið og 
hvíslaði:

»Það er hún!«

Sami maðurinn, sem við mig hafði talað fór nú 
og opnaði dyrnar að sumarskálanum með lykli, sem 
hann hafði á sjer. Lokaði hann hurðinni á eftir sjer 
og hvarf inn, en jafnframt gengu hinir tveir upp stigann. 
Karlfauskurinn litli stóð við vagndyrnar, ekillinn 
gætti vagnhestanna og einhver þjónn hinna hestanna.

Alt í einu heyrðist hljóð úr sumarskálanum og 
hljóp kona út að glugganum, eins og hún ætlaði að 
fleygja sjer út um hann. Hún hörfaði aftur þegar 
hún sá mennina tvo í stiganum, en þeir stukku nú 
inn um gluggann.

Nú sá jeg ekki meira, en heyrði bara skarkalann 
þegar öllu var rutt um koll inni í herberginu. Konan 
æpti og hljóðaði á hjálp, en þau hljóð voru brátt 
þögguð niður. Mennirnir þrír komu nú út að glugganum 
og báru hana á milli sín. Tveir þeirra stigu út 
um gluggann, tóku þar við henni og báru hana inn 
í vagninn og karlskepnan stje inn í vagninn á eftir 
henni. Sá sem eftir var í skálanum lokaði nú glugganum, 
kom svo út úr dyrunum eftir litla stund og 
leit eftir því, að konan væri trúlega geymd í vagninum. 
Svo stigu þrímenningarnir á bak hestum sínum, 
þjónninn settist við hliðina á vagnstjóranum, vagninn 
hjelt af stað og riddararnir þrír riðu með fram honum. 
Þetta var alt og sumt og síðan hef jeg hvorki 
heyrt nje sjeð neitt.

D'Artagnan stóð sem steini lostinn þegar gamli 
maðurinn lauk sögu sinni, en reiðin og afbrýðissemin 
ýskraði og sauð í honum.

»Verið þjer ókvíðinn, kæri herra!« sagði öldungurinn 
og komst við af sorg og örvæntingu d'Artagnans. 
»Þeir hafa ekki ráðið henni bana og það er 
aðalatriðið.«

»Vitið þjer, hver var foringi þessara mannhunda?« 
spurði d'Artagnan.

»Nei, jeg þekki hann ekki.«

»En hann talaði samt við yður og þjer sáuð 
hann glögt.«

»Nú — eigið þjer við útlit hans?«

»Já.«

»Hann leit út eins og aðalsmaður. Hann var hár 
vexti, grannur og dimmleitur með svart skegg og 
dökk augu.«

»Þarna kemur hann enn!« sagði d'Artagnan. 
»Hann er minn illi andi, sem alstaðar gerir vart við 
sig. — Nú, en hinn?«

»Við hvern eigið þjer?«

»Litla karlfauskinn.«

»Já hann! Það var nú enginn heldri maður. Hann 
bar ekki sverð við hlið og hinir ávörpuðu hann eins 
hann væri einhver undirtylla.«

»Það hefur þá verið einhverskonar þjónn,« sagði 
d'Artagnan. »Veslings konan! Hvað skyldu þeir hafa 
gert við hana?«

»Þjer hafið lofað mjer því að segja engum frá 
þessu!« sagði öldungurinn.

»Þjer megið vera öldungis óhræddur um það. 
Jeg hef lofað yður því, að viðlögðum drengskap 
mínum sem aðalsmaður — og þar við situr.«

D'Artagnan gekk burtu og var gramur í huga. 
Stundum fanst honum hann ekki geta trúað því, að 
þetta hefði verið frú Bonacieux og vonaði þá að 
hitta hana í Louvre daginn eftir og annað veifið grunaði 
hann, að hún kynni að hafa verið þarna með 
einhverjum öðrum og að svo hefði komið þriðji maður 
og haft hana burt með sjer. Hann vissi ekkert, 
hvað til ráðs skyldi taka og var yfirkominn af sorg 
og örvilnun.

»Bara að vinir mínir væru nú staddir hjer,« sagði 
hann. »þá hefði jeg þó einhverja von um að finna 
hana aftur, en nú veit jeg heldur ekki, hvað orðið er 
um þá.«

Það var nú komið fram um miðnætti og nú var 
eftir að finna Planchet. D'Artagnan barði á dyr í öllum 
þeim veitingahúsum, þar sem enn var ljós að sjá, 
en hvergi fann hann Planchet.

Þegar hann barði í sjötta sinn, datt honum í 
hug, að það væri annars tilgangslítið að leita svona 
upp á von og óvon. Hann hafði sagt þjóni sínum 
að vera tilbúinn klukkan sex um morguninn og til 
þess tíma mátti hann vera, hvar sem honum sýndist.

Auk þess fór hann að hugsa út í það, að ef 
hann dveldi í nánd við þann stað, þar sem þessir 
viðburðir höfðu gerst, þá kynni hann heldur að fá 
einhverja skýringu á þeim. Hann settist því að í sjötta 
veitingahúsinu, bað um flösku af góðu víni og settist 
út í dimmasta hornið á stofunni til að bíða þar dögunar. 
En hann varð einskis vísari. Hann hlustaði eftir 
öllu, sem fyrir eyrun bar, en heyrði ekki annað en 
blót og formælingar, hróp og háðsyrði til gestanna, 
er voru mestmegnis iðnaðarsveinar, þjónar og ökumenn. 
Ekki barst neitt á góma, sem bent gæti honum 
á slóð frú Bonacieux, sem nú var brottnumin í 
annað sinn. Hann tæmdi flöskuna, hagræddi sjer 
sem best í horninu og sofnaði brátt.

Undir klukkan sex um morguninn vaknaði hann 
með dynjandi höfuðverk, eins og eðlilegt var eftir 
slíka nótt. Hann reis þegar á fætur og gætti að, hvort 
nokkur hefði notað tækifærið til að hnupla frá sjer 
á meðan hann svaf, en þegar hann fann að steinhringurinn, 
peningarnir og pístólurnar var alt á sínum 
stað, borgaði hann vínið og gekk út til að leita 
betur að þjóni sínum, enda var Planchet fyrsti maðurinn 
sem hann sá í morgungrárri úðaþokunni. Stóð 
hann þar fyrir utan lítið og óásjálegt veitingahús, sem 
d'Artagnan hafði sjest yfir, og beið með hestana.



IX. 


Porthos.


Ekki reið d'Artagnan beint heim til sín, heldur 
stje hann af baki hesti sínum fyrir utan hallarhlið 
herra de Tréville og flýtti sjer upp tröppurnar. Var 
hann nú fastráðinn í að segja alt eins og gerst hafði, 
De Tréville hafði næstum daglega tal af drotningu 
og gat því eflaust fengið einhverjar fregnir af þessari 
vesalings konu, sem varð að gjalda svo grimmilega 
hollustu sinnar.

Herra de Tréville hlustaði á sögu hins unga 
manns með athygli og alvöru, er sýndi ljóslega 
að hann áleit, að hjer væri um annað og meira en 
ástaræfintýri að ræða.

»Það er nú rjett!« sagði hann og hummaði. »Alt 
bendir þetta í sömu áttina, nefnilega til Hans hágöfgi, 
kardínálans.«

»Jú — en hvað á jeg nú að gera,« spurði 
d'Artagnan.

»Ekki neitt — ekki nokkurn skapaðan hlut sem 
stendur annað en að komast burt frá París svo fljótt 
sem auðið er, eins og jeg þegar hef bent yður á 
einu sinni áður. Jeg skal fara á fund drotningar og 
segja henni nánari atvik að þessu brottnámi frú Bonacieux. 
Þessi nánari atvik geta svo ef til vill orðið 
henni til leiðbeiningar og ekki er óhugsanlegt, að jeg 
geti fært yður góð tíðindi, þegar þjer komið aftur. 
Þjer megið reiða yður á mig.«

D'Artagnan vissi, þótt	Tréville væri Gaskognari, 
þá lofaði hann sjaldan neinu, en þá sjaldan að 
hann lofaði einhverju, þá voru efndirnar gjarnast 
fremri loforðinu. Hann kvaddi því höfuðsmanninn 
með þakklæti fyrir það, sem hann hefði þegar gert og 
mundi framvegis gera fyrir sig. Og að hinu leytinu 
ljet de Tréville sjer einkar ant um þennan hugrakka 
og einbeitta ungling, tók fast og vingjarnlega í hönd 
honum og óskaði honum góðrar ferðar.

D'Artagnan ásetti sjer að fara að ráðum herra 
de Tréville þegar í stað og skundaði heim í Fossoyeurs-götuna 
til þess að troða í mal sinn og búast 
til ferðar. Þegar hann nálgaðist húsið, sá hann hvar 
herra Bonacieux stóð í hliðinu í morgunfötunum. 
D'Artagnan mintist þess nú, hvað hinn greindi og 
athuguli þjónn hans hafði sagt honum um lubbaskap 
húsbóndans og gaf honum því betri gætur, en hann 
var vanur. Hann skeytti því ekki þó að maðurinn 
væri gulur og grár á hörund, því að slíkt sýnir 
ekki annað en að gallið sje gengið út í skrokkinn, 
sem menn segja, en hann varð að viðurkenna, að það 
bjó einhver lymska og undirferli í andlitssvipnum. 
Þorparinn hlær ekki á sama hátt og ráðvandur maður 
og hræsnarinn grætur ekki eins og ærleg manneskja. 
Alt fals og fláræði er gríma og gervi og þó 
gríman falli vel að, þá má þó jafnan greina sjálft andlitið 
undir henni, sje vel að gætt.

D'Artagnan fanst Bonacieux bera einhverja grímu 
og sú gríma vera andstyggileg. Hann ætlaði að snarast 
fram hjá honum, en Bonacieux ávarpaði hann 
eins og daginn áður.
	
»Jájá, ungi maður,« sagði hann. »Það lítur út 
fyrir að sumir sjeu úti allar nætur að skemta sjer. 
Ekki nema það þó! Klukkan er nú orðinn sjö að 
morgunlagi! Jeg held að þjer ætlið að umturna öllum 
borgarlegum siðvenjum og komið þá fyrst heim, þegar 
aðrir menn eru að rísa úr rekkju!«

»Ójá — ekki er hægt að saka yður um slíkt, 
herra Bonacieux,« svaraði d'Artagnan. »Þjer eruð 
hreinasta fyrirmynd siðláts borgara. En þjer eigið líka 
unga konu og fríða og þurfið ekki að leita lukkunnar 
úti um hvippinn og hvappinn — það er öllu fremur 
lukkan, sem leitar yðar. Er það ekki svo, herra 
Bonacieux?«

Bonacieux varð náfölur og reyndi að brosa.

»Þjer eruð mikill æringi,« sagði hann. »En hvar 
í skrattanum hafið þjer verið í nótt? Það sýnist svo, 
sem þjer hafið verið í einhverjum svaðilförum.«

D'Artagnan var litið á stígvjelin sín og sá að 
þau voru öll útötuð, en um leið gaf hann gætur að 
skóm og sokkum klæðasalans og virtist munurinn 
ekki ýkja mikill.

En nú hugkvæmdist honum nokkuð. Þessi litli,
gráhærði karlfauskur, sem hafði komið fram eins og 
eins konar þjónn í svörtum fötum og sem riddararnir 
höfðu ávarpað eins og einhverja undirtyllu — það 
var enginn annar en Bonacieux sjálfur í eigin háu 
persónu! Hann hafði sjálfur hjálpað til að nema burt 
konu sína!

Það greip hann áköf löngun til að taka fyrir 
kverkar klæðasalanum og kyrkja hann en hann var 
bæði glöggur og gætinn og stilti sig. Samt sem áður 
sá Bonacieux á svip d'Artagnans, hvað honum bjó í 
brjósti, varð logandi hræddur og ætlaði að hopa á 
hæl, en þar sem hurðarvængurinn fyrir aftan hann 
var harðlokaður, gat hann það ekki og varð að standa 
kyr í sömu sporum.

»Þjer eruð miklu fremur æringi, góði maður,« 
sagði d'Artagnan. »Ef stígvjelin mín þarfnast hreinsunar, 
þá sýnist mjer sannarlega að skóm yðar og 
sokkum veiti ekki af einhverju þess háttar. Jæja — 
þjer hafið þá líka verið á æfintýri, meistari Bonacieux! 
Ja, hver skrambinn! Það er tæplega afsakanlegt af 
jafn gömlum manni og yður, sem þar að auki eigið 
unga og fallega konu!«

»Ja, tarna, tarna — hvað hugsið þjer!« sagði 
Bonacieux. »Seisei — nei! Jeg fór út í Saint-Mandé í 
gær til að spyrjast fyrir um vinnukonu, sem jeg þarf 
nauðsynlega að fá, en vegurinn var blautur og svo 
varð jeg svona forugur, en hef ekki komist til að 
láta hreinsa forina, eins og þjer sjáið.«

Þessi staður, sem Bonacieux sagðist hafa farið 
til, styrkti enn betur grun d'Artagnans. Klæðasalinn 
nefndi Saint-Mandé einmitt af því að sá staður var í 
gagnstæðri átt til Saint-Cloud.

Og þetta þótti d'Artagnan vænt um. Ef Bonacieux 
vissi í raun og veru, hvar kona hans var niðurkomin, þá var altjent innan handar að neyða hann 
til sagna með einhverjum þvingunarmeðulum og fá 
þessa leyndardóma dregna fram í dagsbirtuna. Það 
sem hjer reið á, var að gera líkindi að fullri vissu.

»Fyrirgefið ófeilnina, kæri Bonacieux,« sagði 
d'Artagnan, »en ekkert fer eins illa með mann og 
svefnlausar nætur. Jeg er gapandi þyrstur og vildi 
mega að fá mjer eitt glas af vatni inni hjá yður. Góðir 
sambýlingar neita aldrei hvor öðrum um smágreiða, 
eins og þjer vitið.«

D'Artagnan beið ekki svars, en vatt sjer inn í 
húsið og leit á rúmið í skyndi; það var óhreyft. Bonacieux 
hafði als ekki háttað og hlaut því að vera 
nýkominn heim. Hann hafði því, eftir þessu að dæma, 
fylgt konu sinni til þess staðar, sem hún var flutt á, 
eða að minsta kosti á fyrsta áfangastaðinn.

»Kæra þökk, herra Bonacieux,« sagði d'Artagnan 
þegar hann var búinn úr glasinu. »Annað vildi jeg 
ekki. Nú geng jeg upp til mín og læt Planchet verka 
stígvjelin mín og þegar hann er búinn að því, skal jeg 
senda hann ofan til yðar til að gera skóm yðar og 
sokkum sömu skil.«

Að svo mæltu gekk hann frá klæðasalanum, er 
var steinhissa á þessari kveðju og spurði sjálfan sig, 
hvort hann hefði nú ekki gengið í einhverja gildruna.

D'Artagnan hitti Planchet í stiganum og var 
hann mjög órólegur að sjá.

»Æ, húsbóndi góður,« sagði hann þegar hann 
kom auga á d'Artagnan. »Það var sannarlega gott að 
þjer komuð. Jeg hef beðið heimkomu yðar með óþolinmæði.«

»Hvað gengur nú á?« spurði d'Artagnan.

»Jeg skal gjarna gefa yður hundrað dali, herra, 
já heila miljón, ef þjer getið gizkað á, hver hingað 
kom til að spyrja eftir yður, meðan þjer voruð burtu.«
 
»Hvenær þá?«

»Fyrir rjettum hálftíma	— meðan þjer voruð hjá 
herra de Tréville.«

»Hvaða maður var það? Segðu mjer það undireins!«

»Það var herra de Cavois (Kavoa)!«

»Herra de Cavois?«

»Já, hann sjálfur í eigin persónu.«

»Lífvarðarforingi kardínálans?«

»Já, jeg held það nú.«

»Ætlaði hann að taka mig fastan?«

»Og það datt mjer nú í hug, þó ekki vantaði 
fleðuskapinn.«

»Fanst þjer hann fleðulegur?«

»Hann var sætur sem hunang.«

»Einmitt það!«

»Hann kom frá kardínálanum og átti að biðja 
yður að fylgjast með sjer til Palais-Royal.«

»Hverju svaraðirðu honum?«

»Að það væri alsendis ómögulegt fyrst að þjer 
væruð ekki heima, eins og hann sæi sjálfur.«

»Hvað sagði hann við því?«

»Hann sagði að þjer þyrftuð ekki endilega að 
koma í dag. Síðan bætti hann við ofurlágt: »Segðu 
herra þínum, að kardínálinn sje honum mjög velviljaður 
og að gæfa hans sje ef til vill kominn undir 
þessum samfundum þeirra.«

»Það var ekki sjerlega hyggileg gildra hjá kardínálanum.« 
sagði hinn ungi maður brosandi.

»Jeg vissi vel, að það átti að vera gildra og þess 
vegna svaraði jeg, að yður mundi leiðast þetta mjög 
þegar þjer kæmuð heim aftur. — En hvar er hann 
þá? spurði Cavois — Í Troyes (Troa) svaraði jeg. — 
Og hvenær fór hann þangað? — Í gærkvöldi.«

»Planchet, kæri vin,« sagði d'Artagnan — »Þú 
ert í sannleika dáðadrengur.«

»Jú, herra góður — jeg hugsaði sem svo: Ef 
þjer viljið finna herra Cavois, þá getið þjer bara sagt, 
að jeg hafi logið þessu upp. Jeg er enginn aðalsmaður, 
svo að það gerir ekkert til þó að jeg ljúgi ofurlítið.«

»Vertu alveg rólegur, Planchet. Jeg skal víst ekki 
bera þjer neina lygi á brýn eða gera lítið úr þinni 
alþektu sannleiksást — en eftir stundarfjórðung leggjum 
við af stað.«

»Það var einmitt það, sem jeg ætlaði að ráða 
yður — en hvert skal halda með leyfi að spyrja?« 

»Í gagnstæða átt þeirri, sem þú sagðir að jeg 
hefði farið í. Langar þig ekki eins mikið til að frjetta 
eitthvað af Grimand, Mousqueton og Bazin eins og 
mig til að vita eitthvað um Athos, Porthos og Aramis?«

»Jú áreiðanlega,« svaraði Planchet, »og jeg get 
verið ferðbúinn, hve nær sem yður þóknast. Jeg held 
líka að sveitaloftið sje okkur hollara einmitt nú, en 
loftið hjerna í París. Jæja — —«

»Jæja — farðu þá að tína saman pjönkur okkar 
og sjá um, að við getum komist af stað. Jeg ætla að 
ganga á undan með hendur í vösum, svo engann 
gruni neitt og svo geturðu hitt mig í lífvarðarskálanum. 
En vel á minst, Planchet. Það var alveg rjett, 
sem þú sagðir um húsbóndann hjerna. Það er áreiðanlega 
andstygðar þrjótur og þorpari.«

»Já, þjer megið trúa því sem jeg segi. Jeg get 
verið gróflega naskur að sjá menn út — en nú skulum 
við komast af stað.«

D'Artagnan fór á undan og til frekari fullvissu 
kom hann snöggvast við á heimilum fjelaga sinna, en 
enginn vissi neitt um þá. Eina nýungin, sem hann 
heyrði, var sú, að heim til Aramis hefði komið sætilmandi 
brjef, með mjög fallegri utanáskrift. D'Artagnan 
stakk á sig brjefinu og litlu síðar kom Planchet 
í lífvarðarskálann. Var d'Artagnan þá búinn að söðla 
hest sinn sjálfur til þess að flýta fyrir.

»Það er ágætt Planchet,« sagði hann um leið og 
þjónninn ljet töskuna við hnakkinn. »Legðu nú á 
hina hestana þrjá og svo skulum við komast af stað.«

»Haldið þjer að við verðum fljótari ef við höfum 
sína tvo hestanna hvor?« spurði Planchet og brosti 
kankvíslega.

»Hvað sem því líður, skelmirinn þinn,« svaraði 
d'Artagnan, »þá getum við með því móti látið hesta 
undir þessa þrjá fjelaga okkar, ef við annas hittum 
þá lifandi.«

»Já, þá gætum við sannarlega hrósað happi,« 
svaraði Planchet, »en vissulega megum við ekki efast 
um miskunn og mildi forsjónarinnar.«

»Amen,« sagði d'Artagnan og stökk á bak hesti 
sínum.

Þeir riðu frá lífvarðarskálanum og skildust á 
fyrsta götuhorni. Fóru þeir út úr borginni sinn um 
hvort borgarhlið og ætluðu svo að hittast aftur hinumegin 
við Saint-Denis. Þessari ætlun sinni framfylgdu 
þeir nákvæmlega og gekk það alt að óskum. Komu 
þeir svo báðir jafnsnemma til Pierrefitte.

Planchet var óneitanlega hugdjarfari á daginn en 
að næturlagi, en samt slepti hann aldrei tökum á 
meðfæddri varúð sinni. Hann var ekki búinn að 
gleyma því, sem fyrir þá hafði komið í fyrri ferðinni 
og skoðaði alla sem óvini, sem hann mætti á leiðinni 
og reið því altaf með hattinn í hendinni. D'Artagnan 
fann að þessu við hann og hjelt, að þessi hóflausa 
kurteisi þjónsins mundi ef til vildi kasta rýrð á sjálfan 
sig.

Hvort sem nú heldur var, að vegfarendur gengust 
fyrir þessari hæversku Planchet, eða þá hitt, að 
enn var enginn farinn að elta þá og sitja fyrir þeim, 
þá er það víst, að þeir komust báðir að heilu og 
höldnu til Chantilly og tóku sjer hvíld í sama gistihúsinu 
þar í þorpinu, sem þeir höfðu áð í á fyrri 
ferð sinni.

Þegar gestgjafinn sá ungan mann koma blaðskellandi 
með þjón á eftir sjer og tvo lausa hesta, 
gekk hann á móti honum mjög svo auðmýktarfullur.
Þeir höfðu þegar farið ellefu mílur og fanst d'Artagnan 
þá rjettast, að þeir hvíldu þar um stund, hvort 
sem Porthos væri þar enn eða ekki. Líka hjelt hann, 
að það væri kannske ekki sem hyggilegast að fara 
undireins að spyrja eftir skyttuliðanum. Hann stje 
því af hesti sínum án frekari formála, fjekk þjóninum 
hann til umönnunar og gekk inn í lítið herbergi, sem 
ætlað var gestum þeim, er helzt vildu vera út af fyrir 
sig. Bað hann svo gestgjafann að láta færa sjer vínflösku 
beztu tegundar og morgunverð svo góðan, 
sem unt væri að fá. Þessi beiðni styrkti gestgjafann 
enn betur í þeirri trú, að hjer væri við einhvern stórhöfðingja 
að eiga og var d'Artagnan veittur allur 
beini bæði fljótt og vel.

Í lífvarðarfylkið voru aðeins teknir göfugustu 
aðalsmenn ríkisins og gat ekki hjá því farið, að d'Artagnan 
vekti allmikla eftirtekt á sjer, þótt ekki væri 
einkennisbúningur hans skrautlegur, einkum þar sem 
hann ferðaðist með þjón og fjóra úrvals hesta. Gestgjafinn 
gekk sjálfur um beina fyrir hann og þegar 
d'Artagnan sá það, bað hann gestgjafann að sækja tvö 
glös og hóf svolátandi samræðu við hann:

»Jeg hef beðið um besta vínið yðar, kæri gestgjafi, 
og ef þjer hafið prettað mig, þá kemur það 
sjálfum yður í koll, svo framarlega sem þjer viljið 
drekka með mjer, því að jeg hef andstygð á því að 
drekka aleinn. Gerið þjer svo vel! Takið glasið yðar 
og svo skulum við drekka saman. En upp á hvað 
eigum við að drekka, svo að enginn firtist? Við skulum 
drekka upp á velgengni heimilis yðar.«

»Það er mjer heiður og sómi og jeg þakka yður 
hjartanlega fyrir ósk yðar.«

»Þetta er ekki als kostar rjett,« sagði d'Artagnan, 
»því að vera kann, að meiri eigingirni felist á bak 
við þetta, en þjer haldið. Maður getur ekki búist við 
góðum beina í öðrum gistihúsum en þeim, sem margir 
leita til. Í gistihúsum þeim, sem litlar tekjur hafa, 
gengur alt á trjefótum og bágindi gestgjafans koma 
niður á gestunum. Jeg þarf oft og tíðum að fara 
þessa leið og vil því gjarna að gistihúsunum vegni 
vel.«

»Mjer finst líka, að þetta sje ekki í fyrsta sinn, 
sem mjer veitist sá heiður að sjá yður.«

»Jeg hef oft farið um Chantilly og hvílt hjerna 
hjá yður sjálfsagt þrem eða fjórum sinnum. Það eru 
ekki nema tíu eða tólf dagar síðan að jeg fór hjer 
um seinast. Jeg var þá í för með nokkrum vinum 
mínum úr skyttuliði konungs og einn þeirra komst í 
orðakast við ókunnugan mann, sem slóst upp á 
hann.«

»Jú, þetta man jeg vel,« sagði gestgjafinn. »Er 
það ekki Porthos, sem þjer eigið við?«

»Jú, það er nafn fjelaga míns. En í hamingjunnar 
bænum! Jeg vona að það sje ekkert að honum!«

»Yður er það víst kunnugt, velborni herra, að 
hann gat ekki haldið áfram ferð sinni?«

»Hann lofaði að hitta okkur seinna, en við sáum 
hann ekki upp frá því.«

»Hann hefur sýnt okkur þann sóma að verða 
hjer eftir.«

»Hvað eruð þjer að segja? Sýnt ykkur þann 
sóma að verða hjer eftir?«

»Já, velborni herra. Hann dvelur hjer og við erum 
talsvert áhyggjufull út af því.«

»Vegna hvers?«

»Vegna ýmsra útgjalda, sem standa í sambandi 
við hann.«

»Jú, en þau útgjöld mun hann ríkulega endurgjalda 
yður.«

»Æ, kæri herra! Svo sannarlega leggið þjer lífsins 
balsam við mínar blæðandi undir! Við höfum 
þegar orðið fyrir ærnum kostnaði og í morgun sagði 
læknirinn, að ef herra Porthos ekki borgaði sjer, þá 
mundi hann krefjast borgunar af mjer, þar sem jeg 
hefði sent eftir sjer í hans þarfir.«

»Er Porthos þá særður?«

»Ja, jeg veit ekki, hvað segja skal um það.«

»Hvað er þetta! Vitið þjer ekki hvað segja skal? 
Þjer hljótið þó að vita það betur en aðrir.«

»Jú, rjett er nú það. En menn í minni stöðu 
þora ekki altaf að segja það, sem þeir vita, því komið 
getur það fyrir að eyrun verði að svíða fyrir það 
sem tungan talar.«

»Einmitt það! Nú skil jeg. Get jeg fengið að tala 
við Porthos?«

»Það getið þjer auðvitað velborni herra. Það er 
ekki annað en að ganga upp næsta stiga og berja á 
dyrnar að Nr. 1, en fyrst verðið þjer að segja til, 
hver þjer eruð.«

»Fyrst að segja til hver jeg er?«

»Já, annars gætuð þjer orðið fyrir áverkum.«

»Hvaða áverkum?«

»Porthos kynni að halda, að þjer væruð einn af 
heimilismönnunum og reka yður í gegn í bræði sinni 
eða senda kúlu í gegnum höfuðið á yður.«

»Hvað hafið þið þá gert á hluta hans?«

»Við höfum fengið honum reikning.«

»Ja, hvert í logandi! Nú veit jeg, hvað að honum 
amar. Reikningar eru eitur í hans beinum, þegar 
hann er peningalaus — en núna hlýtur hann að hafa 
peninga.«

»Það hjeldum við líka, velborni herra. Hjer í húsinu 
gengur alt eftir föstum reglum og við gerum upp 
reikningana á vikufresti. Þegar Porthos hafði dvalið 
hjer eina viku, leyfðum við okkur að minna hann á 
skuld sína, en höfum víst gert það á óheppilegum 
tíma, því við vorum ekki fyr búin að stynja erindinu 
upp en hann sagði okkur öllum að fara fjandans til 
en hann hafði víst setið við spilaborðið daginn áður.«

»Einmitt það — og við hvern var hann að 
spila?«

»Ja, hver kann að vita það! Það var einhver 
maður, sem fór hjer um og Porthos fjekk hann til að 
spila við sig Gosa.«

»Rjett er nú það — og svo tapaði hann auðvitað 
öllum sínum peningum?«

»Já — og hestinum líka, því að við tókum eftir 
því, að ókunnugi maðurinn ljet þjón sinn leggja 
hnakkinn á hest Porthos, þegar hann fór burt. Við 
bentum honum raunar á þetta, en hann svaraði ekki 
öðru en því, að við skyldum ekki vera að sletta okkur 
fram í það, sem okkur kæmi ekkert við og að 
hann ætti hestinn. Þrátt fyrir það ljetum við herra 
Porthos vita, hvað gerst hafði, en hann gerði okkur 
þau boð aftur, að við værum ekki annað en þussar 
og þrælmennni fyrst að við værum að efa aðalsmanns 
orð: Úr því að ókunugi maðurinn hefði sagt, að hann 
ætti hestinn, þá væri það auðvitað satt og rjett.«

»Já — þetta er honum líkt,« sagði d'Artagnan.

»Svo ljet jeg skila til hans,« sagði gestgjafinn, 
»að fyrst að við gætum ekki komið okkur saman um 
reikninginn, þá vonaðist jeg til, að hann vildi unna 
starfsbróður mínum, gestgjafanum í »Gullerninum,« 
viðskifta sinna, en herra Porthos svaraði því svo, 
að gistihús mitt væri miklu betra og þess vegna ætlaði 
hann að vera hjer kyr. Þetta var nú svo lofsamlegt 
svar, að jeg þorði ekki að leggja fastar að honum 
að fara. Jeg fór þá ekki fram á annað við hann 
en að láta mjer eftir herbergið, sem hann er í — 
bezta og prýðilegasta herbergið í húsinu — og láta 
sjer nægja lítið og þokkalegt herbergi á þriðja lofti, 
en þar til svaraði herra Porthos, að hann ætti á 
hverri stundu von á heimsókn ástkonu sinnar, er 
væri ein tignasta hirðkonan, og ætti jeg því að láta 
mjer skiljast, að þetta herbergi, sem hann sýndi mjer 
þann heiður að vera í, væri næsta óboðlegt jafntiginni 
konu.«

»Enda þótt jeg yrði nú að viðurkenna, að eitthvað 
kynni að vera til í þessu, fanst mjer jeg þó 
verða að halda þessari kröfu minni fram, en Porthos 
vildi ekki einu sinni minnast frekar á hana eða eiga 
tal um hana við mig. Hann þreif skammbyssu, sem 
lá á borðinu hjá honum og kvaðst mundi mola hausinn 
á hverjum þeim, sem nefndi nokkurn flutning 
við sig framar. Hefur enginn síðan dirfst að stíga 
fæti inn fyrir dyr hjá honum, annar en þjónn hans.«

»Er Mousqueton hjerna?«

»Já. Fimm dögum eftir að hann fór hjeðan, kom 
hann aftur og var í illu skapi. Virtist hann sömuleiðis 
hafa orðið fyrir einhverjum hrakförum. Til allrar 
ógæfu er hann heilfættari en húsbóndi hans og fáum 
við ótæpt að kenna á því, því að hann lætur greipar 
sópa um alt, sem hann og húsbóndi hans hafa þörf 
fyrir.«

»Jú — jeg hef alt af álitið að Mousqueton væri 
húsbóndahollur og hygginn þar að auki.«

»Það má vel vera, kæri herra, en jeg yrði ekki 
lengi að fara á höfuðið ef jeg ætti að verða fyrir 
slíkum hyggindum og húsbóndahollustu, þó ekki væri 
nema fjórum sinnum á ári.«

»Seisei-nei! Þjer megið vera viss um að Porthos 
borgar.«

Gestgjafinn hummaði og virtist efast um það.

»Jú — jeg skal segja yður nokkuð. Hann er í 
þingum við mjög tigna konu og hún lætur hann ekki 
verða í neinum vandræðum út af þessu lítilræði, sem 
hann skuldar yður.«

»Ef jeg þyrði að segja mína meiningu — —«

»Hvað eigið þjer við?«

»Jeg gæti vel sagt, það sem jeg veit.«

»Nú — en hvað vitið þjer þá?«

»Já — sem jeg er alveg hárviss um.«

»Um hvað eruð þjer hárviss? Segið þjer það, 
maður!«

»Þá vildi jeg sagt hafa, að jeg þekki þessa tignu 
konu.«

»Þjer?«

»Já, jeg.«

»Og hvernig hafið þjer komist í kunningsskap 
við hana?«

»Æ, kæri herra! Ef jeg mætti treysta þagmælsku 
yðar — —«

»Haldið þjer bara áfram. Jeg lofa yður því hátíðlega 
að yður skal ekki yðra þess að hafa tekið mig 
að trúnaðarmanni.«

»Yður skilst það víst, að það er ýmislegt, sem 
getur valdið manni áhyggjum.«

»Hvað hafið þjer þá gert?«

»Ekki annað en það, sem hverjum skuldheimtumanni 
er leyfilegt.«

»Nú-nú!«

»Herra Porthos fjekk okkur brjef til þessarar 
tignu konu eða hertogafrúr eða hvað hún er og skipaði 
okkur að koma því á póstinn. Þetta var áður en 
þjónn hans kom aftur og þar sem hann gat ekki 
sjálfur staulast út úr herbergi sínu, þá var hann til 
neyddur að láta okkur ganga erinda sinna.«

»Jæja — og hvað meira?«

»Maður má nú aldrei reiða sig á póstinn, eins 
og þjer vitið, og í stað þess að koma brjefinu á hann, 
þá fjekk jeg það einum þjóni mínum, sem átti einmitt 
þá að skreppa til Parísar, og sagði honum að fá 
hertogafrúnni sjálfri það. Betur var ekki hægt að 
reka erindi Porthos — eða hvað?«

»Nei — satt er það.«

»En vitið þjer nú, hvaða manneskja þessi tigna 
kona er?«

»Nei — jeg hef aðeins heyrt Porthos minnast á 
hana.«

»Þjer vitið þá ekki, hver þessi svo nefnda hertogafrú 
var?«

»Jeg er að segja, að jeg þekki hana als ekki.«

»Nú-jæja! Það var gömul málfærslumanns kerling! 
Hún heitir frú Coquenard (Kokknar,) er fimtug að 
minsta kosti og þykist enn þá vera afbrýðissöm. 
Mjer þótti það líka undarlegt, að einhver hertogafrú 
eða prinsessa ætti heima í Rue aux Ours (Rujósúrs), 
Bjarnargata.«

»Hvaðan hafið þjer alt þetta?«

»Seisei-jú! Hún varð nefnilega bálöskuvond þegar 
hún var búin að lesa brjefið, sagði að herra Porthos 
væri ekki við eina fjölina feldur og að hann 
lægi nú sjálfsagt í sárum vegna einhverrar kvensunnar.«

»Er hann þá særður?«

»Æ, herra trúr! Sagði jeg það?«

»Þjer sögðuð, að Porthos lægi í sárum.«

»Já, en hann hefur stranglega bannað mjer að 
segja frá því.«

»Hvers vegna?«

»Jú — jeg skal segja yður eitt. Hann var að
gorta af því, að hann skyldi reka í gegn ókunnuga 
manninn, sem hann lenti í illdeilum við, en svo varð 
hann sjálfur að lúta í lægra haldi. Herra Porthos er 
annars talsvert hrokafullur yfirleitt, nema gangvart 
hertogafrúnni, því að hann hjelt víst, að hún mundi 
aumkvast yfir sig þegar hún frjetti, hvernig á stæði 
fyrir sjer — og þess vegna vill hann ekki kannast 
við, að hann hafi verið lagður sverði.«

»Porthos liggur þá rúmfastur vegna þess?«

»Já, kæri herra! Það var snildarstunga, sem ókunnugi 
maðurinn rjetti að honum. Sálin í þessum vini 
yðar hlýtur nú að vera rígnegld við líkamann.«

»Voruð þjer þar nærri?«

»Jeg gekk á eftir þeim af forvitni og sá alla viðureignina 
án þess að þeir sæju mig.«

»Og hvernig var sú viðureign?«

»Hún var nú ekki löng. Þeir brugðu sverðunum, 
ókunnugi maðurinn gerði atlögu og áður en Porthos 
gat varist henni, hafði hann fengið djúpa sverðsstungu 
í brjóstið. Hann fjell aftur á bak. Andstæðingur 
hans studdi þegar sverðsoddinum á háls honum 
og þegar Porthos sá, að hann var algerlega á 
hans valdi, þá játaði hann sig yfirunninn. Ókunnugi 
maðurinn spurði hann þá að heiti og þegar hann 
heyrði að hann hjeti Porthos, en ekki d'Artagnan, þá 
reisti hann Porthos upp og leiddi hann inn í gistihúsið. 
Að því búnu stje hann á hest sinn og hjelt 
leiðar sinnar.«

»Það hefur þá verið d'Artagnan, sem ókunnugi 
maðurinn ætlaði sjer að eigast við!«

»Svo var að heyra.«

»Vitið þjer, hvað varð af honum?«

»Nei, jeg hef ekki sjeð hann síðan.«

»Gott og vel! Jeg veit nú það sem mig langaði 
til að vita. Það þarf þá ekki annað en að ganga upp 
næsta stiga til að finna Porthos. Er ekki svo?«

»Jú, kæri herra! Það er fallegasta herbergið 
öllu húsinu og jeg hefði getað leigt það tíu sinnum 
eða oftar.«

»Verið þjer nú ekki að því arna,« sagði d'Artagnan 
brosandi. Porthos borgar yður áreiðaniega með 
peningum Coquenard hertogafrúar.«

»Æ, herra góður! Mjer stendur alveg á sama, 
hvort hún er hertogafrú eða málfærslumannskona, bara 
að hún opni pyngjuna. En hún sagði hreint og beint, 
að hún væri orðin leið á heimtufrekju og ótrygð 
Porthos og að hún ljeti hann ekki fá einn eyri 
framar.«

»Hafið þjer sagt gesti yðar frá þessu svari 
hennar?«

»Nei, mikil ósköp! Það höfum við forðast, því 
að þá kæmist hann að því, hvernig við höfum rekið 
erindi hans.«

»Hann vonast þá altaf eftir peningunum?«

»Ja-jæja! Hann skrifaði aftur brjef í gær, en þá 
kom þjónn hans því á póstinn.«

»Þjer segið, að málfærslumannskonan sje bæði 
gömul og grettin?«

»Hún er fimtug að minsta kosti og síður en 
lagleg, eftir því sem þjónninn minn sagði.«

»Fyrst að svo er, þá megið þjer eiga víst, að 
þetta jafnar sig á endanum. Annars eru það líklega 
engin ósköp, sem Porthos skuldar yður?«

»Hann skuldar mjer sannarlega nógu mikið. Það 
eru sjálfsagt orðnir tuttugu gulldalir og er þó ekki 
læknishjálpin meðtalin. Hann neitar sjer ekki um neitt, 
svo að það er auðsjeð á öllu, að maðurinn er vanur 
sællífi.«

»Jæja — þó að ástkona hans kunni að bregðast 
honum, þá get jeg fullvissað yður um, að hann 
á vini, sem munu fúslega rjetta honum hjálparhönd. 
Verið því als ókvíðinn, herra gestgjafi og látið hann 
framvegis fá alla þá aðhlynningu, sem honum er 
nauðsynleg eins og hjer á stendur.«

»Þjer hafið þá lofað mjer að nefna ekki málfærslumannskonuna 
á nafn og ekki sárið?«

»Já, víst hef jeg lofað yður því og legg þar við 
drengskap minn.«

»Jú — því ef hann vissi, hvað jeg er búinn að 
segja, þá steindræpi hann mig undireins.«

»Verið þjer als óhræddur. Hann er ekki eins 
hættulegur og hann sýnist vera.«

Að svo mæltu gekk d'Artagnan upp stigann og 
hafði nú gert gestgjafann öllu rólegri viðvíkjandi því 
tvennu, sem hann mat mest í þessari veröld.

Á hurðinni, sem mest bar á á fyrstu hæð, var 
talan 1 máluð úr svörtu bleki með gríðarstóru letri.
D'Artagnan drap þar á dyr og var svarað að koma 
inn. Opnaði hann þá dyrnar og gekk inn.

Porthos lá í rúminu og var að spila »Gosa« við 
Mousqueton. Í herberginu var stór, opin eldstó. Þar 
brann eldur á skíðum og yfir honum var akurhæna á 
steikarateini. Í hornum eldstóarinnar voru glóðarker 
og á þeim skaftpottar. Lagði þaðan sætan ilm af fiski 
og kanínumauki með sterkri ídýfu. Á skrifborði og 
kommóðu var fult af tómum flöskum.

Porthos rak upp fagnaðaróp þegar hann sá vin 
sinn í dyrunum. Mousqueton reis kurteislega úr sæti 
sínu, bauð d'Artagnan það og fór að líta eftir skaftpottunum 
og akurhænunni.

»Ja, hvað er að tarna — ert það þú sjálfur?« 
sagði Porthos. »Vertu velkominn, kæri vinur, og fyrirgefðu 
að jeg rís ekki á fætur. En þú veizt líklega, 
hvað drifið hefur á dagana fyrir mjer?« bætti hann 
við og horfði hálfórólega á d'Artagnan.

»Nei — ekki veit jeg það.«

»Hefur gestgjafinn ekki sagt þjer neitt um það?«

»Jeg spurði hann bara eftir þjer og gekk svo 
rakleiðis hingað upp.«

Það virtist ljetta yfir Porthos.

»En hvað hefur annars komið fyrir þig, kæri 
Porthos?« spurði d'Artagnan.

»Ekkert annað en það, að jeg gerði snarpa atlögu, 
en rak fótinn í stein, hrasaði og meiddi mig á 
hnjenu. Jeg var þá þrisvar búinn að leggja til mótstöðumanns 
míns og ætlaði að leggja til hans í fjórða 
og síðasta skiftið.«

»Ja, nú er jeg hissa — ertu að segja satt?«

»Já, sem jeg er lifandi maður! En það var heppilegt 
fyrir þennan kumpán, því að hann hefði aldrei 
sloppið lifandi frá mjer að öðrum kosti.«

»Hvað varð af honum?«

»Það veit jeg ekki. Hann var víst búinn að fá 
nægju sína og stökk í burtu án þess að biðja um 
meira af svo góðu. En hvernig hefur þjer gengið, 
kæri d'Artagnan?«

»Það er þá bara hnjeð, sem neyðir þig til að 
liggja í rúminu?« hjelt d'Artagnan áfram og svaraði 
ekki spurningunni.

»Já, seisei já! Annars fer jeg nú á fætur eftir 
nokkra daga.«

»Því ljeztu ekki flytja þig til Parísar? Þjer hlýtur 
að leiðast hjer afskaplega.«

»Jeg ætlaði mjer að komast til Parísar — en jeg 
verð að segja þjer nokkuð, kæri vinur.«

»Hvað er það?«

»Já, mjer leiddist afskaplega, eins og hú sagðir. 
Jeg hafði enn þessa sjötíu og fimm gulldali, sem þú 
fjekst mjer. Svo fór maður hjer um og jeg gerði 
honum boð að koma upp til mín mjer til skemtunar 
og stakk upp á því við hann að koma í einn »Gosa.« 
Hann var til í það og svo fóru þessir sjötíu og fimm 
gulldalir úr mínum vasa í hans, að jeg ekki nefni 
hestinn minn, sem fór sömu leiðina. En hvað er nú 
um þig, kæri d'Artagnan?«

»Kæri Porthos,« sagði d'Artagnan og svaraði 
ekki spurningunni fremur en áður. »Það má ekki 
ætlast til þess, að lukkan brosi altaf við manni. Þú 
þekkir víst gamla máltækið: Ástarsæla — spilafæla. 
Þú ert svo bráðheppinn með þín ástamál, að það er 
ekki nema eðlilegt að örlagadísin hefnist á þjer, þegar 
til spilanna kemur, en hvað ætli að þjer geri það 
til, þó að hamingjan snúi við þjer bakinu, hvað þetta 
snertir? Þú hefur þína hertogafrú eftir sem áður, 
skelmirinn þinn, og hún hjálpar þjer auðvitað úr 
þessum kröggum með glöðu geði.«

»Já, kæri d'Artagnan,« sagði Porthos einkar glaðlega. 
»Þegar þetta fór nú svona með spilin, skrifaði 
jeg henni og bað hana að senda mjer fimtíu gulldali, 
sem jeg nauðsynlega þyrfti á að halda, eins og 
hag mínum væri nú komið — —«

»Jæja — hvað sagði hún?«

»Hún er sjálfsagt farin að líta eftir landeignum 
sínum, því að hún hefur ekki svarað mjer neinu.«

»Er það satt?«

»Já, það er alveg satt, en nú hef jeg skrifað 
henni annað brjef, enn þá rækilegra en hitt. En nú 
skulum við tala eitthvað um þig, kæri vinur. Sannast 
að segja, var jeg farinn að verða hálfhræddur um 
þig.«

»Það sýnist þó svo, sem gestgjafinn láti sjer 
ant um þig,« hjelt d'Artagnan áfram eins og áður og 
benti á skaftpottana og tómu flöskurnar.

»Seisei-já!« svaraði Porthos. »Fyrir þremur eða 
fjórum dögum var hann svo ósvífinn að koma með 
reikning til mín, en jeg rak hann á dyr ásamt öllum 
hans reikningum, og að því leyti er jeg hreinn og 
beinn sigurvegari, þó að jeg komist ekki úr bælinu. 
En jeg er líka alvopnaður, eins og þú sjerð, með 
því að jeg má altaf eiga von á nýjum árásum.«

»Samt sem áður gerir þú smávegis útrásir til að 
afla þjer vista?« sagði d'Artagnan brosandi og leit 
nú aftur á skaftpottana og tómu flöskurnar.

»Ja-neinei því miður get jeg það nú ekki sjálfur. 
Þetta fjárans hnjemeiðsli heldur mjer kyrrum í rúminu, 
en Mousqueton annast útrásirnar og sjer um 
vistarföngin. Mousqueton! Þú sjerð, að okkur hefur 
fjölgað og þurfum því meiri mat.«

»Mousqueton,« sagði d'Artagnan. »Þú verður að 
gera mjer greiða.«

»Velkomið! Hvað er það, herra góður?«

»Þú verður að kenna Planchet aðferðina og 
leggja honum lífsreglurnar. Hver veit nema að jeg 
verði líka einhvern tíma innikreptur og þá þætti mjer 
vænt um að geta notið sömu gæðanna, sem þú útvegar 
húsbónda þínum nú.«

»Mikil ósköp, kæri herra!« sagði Mousqueton 
ógnar hæverskur. »Það er nú lítill vandi. Ekki þarf 
annað en dálitla lægni. Jeg er fæddur og uppalinn í 
sveit og faðir míns hafði gaman af að vera launskytta 
í tómstundum sínum.«

»En hvaða iðju stundaði hann að öðru leyti?«

»Þá iðju, sem mjer hefur ávalt reynst mjög nytsamleg.«

»Og hver var hún?«

»Þetta var á þeim dögum, þegar katólskir menn 
og Húgenottar bárust á banaspjótum og þegar faðir 
minn sá að katólskir sálguðu Húgenottum og Húgenottar 
sálguðu katólskum — alt saman í nafni heilagrar 
trúar, þá bjó hann sjer til einskonar sambreyskings-átrúnað, 
svo að hann gat verið katólskur aðra 
stundina og Húgenotti hina. Hann var vanur að 
reika með byssu um öxl bakvið hrísgirðingar meðfram 
þjóðveginum og ef hann kom auga á katólskan mann, 
sem var einn á ferð, þá varð hann undireins Húgenotti. 
Hann miðaði byssunni á katólska manninn og 
þegar hann átti eftir svo sem tíu skref að honum, 
fór hann að tala við hann, en það samtal endaði 
oftast nær þannig, að vegfarandinn fjekk honum 
pyngju sína til þess að bjarga lífinu. Það er óþarft 
að taka það fram, að ef hann svo rakst á Húgenotta, 
þá varð hann samstundis svo ramm katólskur, að hann 
skildi ekkert í því, hvers vegna hann hefði rjett áður 
verið að efast um yfirburði hinnar einu sáluhjálplegu 
katólsku trúar. Því að sjálfur er jeg katólskur, en 
faðir minn vjek ekki frá grundvallarreglu sinni og ljet 
ala bróður minn upp í trú Húgenotta.«

»En hver urðu þá afdrif þessa ágætismanns?« 
spurði d'Artagnan.

»Æ, þau urðu nú afarsorgleg, kæri herra. Einu 
sinni lá leið hans um þröngt gil og varð hann þá á 
milli katólsks manns og Húgenotta, sem voru þar 
líka á ferð. Hann hafði áður átt lítilsháttar viðskifti 
við þá báða og þeir þektu hann aftur. Tóku þeir 
saman ráð sín og hengdu hann í næsta trje — 
hjeldu svo áfram leiðar sinnar og fóru að gorta af 
þessu þrekvirki sínu í veitingahúsi þar nálægt, en 
svo vildi til, að við bræður vorum einmitt staddir þar.«
 
»Og hvernig varð ykkur við?« spurði d'Artagnan. 

»Við ljetum þá rausa,« svaraði Mousqueton.

»Loksins lögðu þeir af stað og fór sína leiðina hvor. 
Bróðir minn læddist á eftir katólska manninum og 
jeg á eftir Húgenottanum. Eftir tvo tíma var alt búið 
og við dáðumst að framsýni föður okkar, er hafði alið 
okkur upp sinn í hyorri trúnni.«

— — »Jæja legðu nú á borð, Mousquelon,« 
sagði Porthos, og meðan við snæðum morgunmatinn 
þá segir d'Artagnan okkur, hvað á dagana hefur 
drifið fyrir honum þennan óratíma síðan við skildum.«

»Það skal jeg gera með ánægju,« sagði d'Artagnan. 
Porthos og Mousqueton höfðu ágæta matarlyst, 
eins og menn, sem eru í afturbata eru vanir að hafa 
og meðan að þeir voru að raða í sig matnum sagði 
d'Artagnan þeim frá, hvernig því vjek við, að Aramis 
særðist, svo að hann varð að vera eftir í Crévecoeur, 
hversu hann varð að yfirgefa Athos í Amiens, þar 
sem hann barðist einn við fjóra menn, sem sökuðu 
hann um peningafölsun og hversu hann sjálfur varð 
að reka Wardes greifa í gegn til þess að geta komist 
yfir til Englands.

En þar ljet d'Artagnan staðar numið og sagði 
fátt og lítið fleira. Hann gat þess aðeins, að þegar 
hann kom heim aftur frá Englandi, hefði hann haft 
með sjer fjóra ágætis hesta, einn handa sjálfum sjer 
og einn handa hverjum hinna þriggja fjelaganna og 
að hestur sá, sem Porthos var ætlaður, væri þegar 
kominn í hesthús gestgjafans.

Í þessum svifunum kom Planchet inn til þeirra. 
Sagði hann húsbónda sínum, að hestarnir væru nú 
búnir að hvíla sig nægilega og að hægt mundi vera 
að ná til Clermont fyrir kvöldið.

D'Artagnan var nú orðinn nokkurn veginn rólegur, 
hvað Porthos snerti, en hann langaði til að reyna 
að fá einhverjar fregnir af hinum fjelögunum tveimur. 
Kvaddi hann þá sjúklinginn og sagði honum, að 
hann ætlaði að halda áfram leitinni. Annars kvaðst 
hann ætla sjer að fara sömu leið til baka eftir svo 
sem vikutíma og taka þá Porthos með sjer, ef hann 
yrði þá kyr á sama stað.

Porthos sagðist ekki búast við að verða ferðafær 
fyrir þann tíma vegna meiðslisins á hnjenu, enda 
væri hann tilneyddur að halda kyrru fyrir í Chantilly 
þangað til hann fengi svar frá hertogafrúnni.

D'Artagnan kvaðst vona að hann fengi viðunandi 
svar áður en langt um liði og bað Mousqueton 
enn á ný að sjá vel fyrir Porthos. Borgaði hann svo 
reikning sinn og hjelt af stað með Planchet, sem nú 
hafði einn hestinn færra að annast.



X. Ritgerð Aramis.


D'Artagnan mintist hvorki á sárið nje málafærslumannskomuna 
við Porthos. Hann var sem sje bráðhygginn 
maður, þó ungur væri og ljet sem hann 
tryði öllu, sem þessi raupsami fjelagi hans sagði honum, 
enda gekk að því vísu, að kunningjar væru ekki 
að flíka leyndarmálum, sem þeir kæmust fyrir af hendingu, 
einkum ef þau leyndarmál væru fremur niðrandi 
fyrir þann, sem í hlut átti. Hann hafði ásett sjer að 
neyta aðstoðar þessara þriggja fjelaga sinna í sinni 
eigin lífsbaráttu og honum kom það vel, að geta fyrirfram 
náð í sínar hendur þeim ósýnilegu þráðum, 
sem hann gæti svo notað síðar meir til að hafa taumhald 
á þeim.

En samt var hann dapur og raunamæddur alla 
leiðina. Hann var altaf að hugsa um frú Bonacieux, 
sem ekki var enn farin að launa honum neinu trú 
hans og trygð, en það skal strax tekið fram, að þessi 
dapurleiki hans stafaði ekki eingöngu af því, að hann 
hafði farið á mis við það hnoss, sem hann taldi 
sjer víst, heldur miklu fremur af því, að hann óttaðist, 
að eitthvert ólán hefði hent hina ungu konu. 
Hann var semsje ekki í neinum efa um það, að hún 
hefði orðið fyrir hefnd kardínálans og allir vissu það, 
að Hans hágöfgi var vanur að hefna sín grimmilega.

Aldrei líður tíminn eins fljótt, eins og þegar menn 
hafa hugann bundinn við eitthvað ákveðið. Rúm og 
tími verða þá sem að engu. Menn fara úr einum 
staðnum og koma í hinn — það er alt og sumt. 
Menn muna ekki eftir leiðinni, sem þeir hafa farið, 
öðruvísi en í einhverri þoku, sem hylur fjöll og dali 
og alt útsýni. Svona var ástatt fyrir d'Artagnan á 
leiðinn frá Chantilly til Crévecoeur. Hann ljet hestinn 
alveg sjálfráðan og þegar hann kom til Crévecoeur, 
mundi hann ekkert af því, sem fyrir hann hafði borið 
á leiðinni.

Hann rankaði þá fyrst við sjer, þegar hann var 
þangað kominn, og hristi höfuðið þegar hann sá 
gistihúsið, þar sem hann hafði skilið Aramis eftir. 
Hann kvatti hestinn og bar brátt að gistihúshliðinu.

Í þetta skifti kom gestgjafinn ekki á móti honum, 
heldur kona hans. D'Artagnan var glöggur á svip 
manna. Hann vissi strax, að hjer þyrfti hann ekki að 
hafa nein látalæti og hefði ekkert að óttast af þessari 
búlduleitu, sílspikuðu og ánægjulegu konu.

»Getið þjer sagt mjer, kona góð hvað orðið 
hefur af einum fjelaga mínum, sem jeg neyddist til 
að skilja hjer eftir fyrir eitthvað 12 dögum?« spurði 
hann.

»Ungum manni eitthvað tuttugu og þriggja eða 
fjögra ára á að gizka, fríðum, alúðlegum og gjörvilegum?«

»Og særðum á öxlinni?«

»Já, seisei já, Hann er hjerna enn, herra minn!«

»Það var ljómandi, kona góð!« sagði d'Artagnan, 
stökk af baki og fjekk Planchet hestinn. »Þjer ljettið 
sannarlega af mjer þungu fargi, en hvar er Aramis? 
Mig langar til að heilsa honum.«

»Fyrirgefið þjer, kæri herra — en jeg efast um, 
að hann taki á móti yður eins og stendur.«

»Hvers vegna ekki? Er nokkur stúlka hjá honum?«

»Hamingjan góða! Hvað eruð þjer að segja? 
Stúlka hjá þessum vesalings unga manni? Nei! Jeg 
held nú ekki!«

»Hver er þá hjá honum?«

»Það er sóknarpresturinn í Montdidier og Jesúítapríórinn 
frá Amiens.«

»Nei, blessaðar verið þjer!, sagði d'Artagnan. 
Er hann svona langt leiddur?«

»Ja-neinei, kæri herra! Þvert á móti. En hann 
»fjekk uppvakningu« þegar honum var batnað og nú 
er hann fastráðinn í að ganga kennimannaveginn.«

»Alveg rjett!« sagði d'Artagnan. »Jeg var búinn 
að gleyma því, að það var ekki nema um tíma, sem 
hann ætlaði sjer að vera í skyttuliði konungs.«

»Langar yður þá enn til að tala við hann?«

»Meira en nokkru sinni áður.«

»Jæja þá! Þjer þurfið ekki annað en að ganga 
upp stigann, sem er hægra meginn í garðinum. Hann 
á heima í nr. 5 á öðru lofti.«

D'Artagnan fór eftir því, sem honum var sagt 
og fann fyrir sjer einn af þessum utanhússstigum, 
sem enn má sjá af og til í gömlum gistihúsum. En 
það var ekki hlaupið að því, að komast inn til hins 
tilvonandi ábóta, því að inngangurinn að herbergi 
hans var eins vel varinn og hlið Hadesar. Þar stóð 
Bazin á verði mjög hátíðlegur og bannaði honum aðgöngu. 
Ettir margra ára reynslustundir, hjelt hann 
sig nú vera að nálgast takmark það, sem hann kepti 
að.

Bazin vesalingur hafði semsje þráð það alla sína 
daga að komast í þjónustu einhvers kennimanns og 
beið þess með óþreyju, að Aramis færi úr skyttuliðabúningnum 
og skrýddist hempunni. Aramis hafði 
marglofað honum, að þetta skyldi ekki dragast lengi, 
enda hefði Bazin að öðrum kosti fyrir löngu verið 
stokkinn úr vistinni, því eftir hans skoðun var það 
sama sem að vinna tjón sálu sinni að vera þjónn 
skyttuliða.

En nú var Bazin verulega ánægður með tilveruna. 
Það var ekki annað fyrirsjánlegt, en að húsbóndi 
hans mundi nú efna loforð sitt. Líkamlegar þjáningar 
samfara langvinnum sálarkvölum höfðu gert þetta 
að verkum og Aramis var nú farinn að snúa sjer að 
guðfræðinni af kappi. Hann skoðaði þetta tvöfalda 
ólán, sem fyrir hann hafði komið — hvarf ástkonu 
sinnar og sárið á öxlinni — sem bendingu frá 
hæðum.

Eins og Bazin var nú skapi farið, var það sjálfsagður 
hlutur, að ekki gat honum verra viljað til en 
koma d'Artagnans. Þessi óguðlegi skyttuliði var vís 
til að teyma húsbónda hans aftur út í veraldarskarkalann, 
sem hafði tælt hann og vjelað svo langalengi 
og Bazin hugðist því að verja dyrnar af öllum 
lífs og sálarkröftum. Gestgjafakonan hafði brugðist 
honum hervilega, svo að nú gat hann ekki neitað 
því, að Aramis væri heima, en hann reyndi að leiða 
d'Artagnan það fyrir sjónir, að það væri hin mesta 
óhæfa, að trufla húsbónda sinn í þeirri iðkun guðrækninnar, 
sem staðið hafði yfir frá því snemma um 
morguninn og mundi ekki lokið fyr en komið væri 
langt fram á kvöld, eftir því sem Bazin sagðist frá.

En d'Artagnan kærði sig kollóttan um alt þetta 
raus úr Bazin. Hann vildi ekki fara að karpa við 
þjón vinar síns, en ýtti honum bara til hliðar með 
annari hendinni og opnaði dyrnar að nr. 5 með hinni 
og gekk svo inn.

Aramis var dökk-klæddur með kringlótta, flata 
húfu á höfðinu. Hann sat við endann á stóru aflöngu 
borði, alþöktu pappírsströnglum og þykkum »doðröntum« 
og til hægri handar honum sat Jesúítapríórinn 
en sóknarpresturinn í Montdidier til vinstri. 
Gluggatjöldin voru dregin fyrir og hálfdimt í herberginu, 
og virtist það einkar vel fallið til guðræknisiðkana. 
Alt veraldarlegt skran, sem vanalega fyllir 
herbergi ungra manna, og þá einkum skyttuliða, var 
gersamlega horfið, svo enginn örmull sást eftir. 
Basin hafði flutt alt slíkt á burt vegna þess, að hann 
óttaðist, að sverð, pístólur, fjaðrahattur, axlarfetill og 
knipplingar kynnu að vekja veraldlegar hugsanir hjá 
húsbónda sínum.

En hins vegar sýndist d'Artagnan húðstrokukeyri 
hanga á nagla úti í einu horninu.

Um leið og d'Artagnan ljet aftur hurðina á eftir 
sjer, leit Aramis upp og kannaðist við vin sinn, en 
d'Artagnan til mikillar undrunar, virtist honum koma 
sín ekki hafa nein sjerleg áhrif á Aramis — svo var 
hann orðinn afhuga öllu veraldrarvastri.

»Sæll vertu, kæri d'Artagnan,« sagði Aramis. 
»Mjer þykir sannarlega vænt um að sjá þig.«

»Sömuleiðis,« sagði d'Artagnan, »þó að jeg sje 
nú ekki alveg viss um, að það sje Aramis, sem jeg 
er að tala við.«

»Jú, víst er það jeg, kæri vinur. Hvernig geturðu 
efast um það?«

»Jeg var farinn að verða hræddur um, að jeg 
hefði farið herbergja vilt. Fyrst hjelt jeg, að jeg væri 
kominn inn til einhvers kennimans, en þegar jeg sá 
þig sitja mitt á milli þessara lærifeðra, datt mjer í 
hug, að þú kynnir að vera alvarlega veikur.«

Báðir hinir dökk-klæddu klerkar skildu vel, hvert 
d'Artagnan stefndi og gáfu honum ilt auga, en hann 
skeytti því als ekki.

»Jeg geri kannske ónæði, kæri Aramis,« hjelt 
d'Artagnan áfram, »því mjer er næst að halda, að 
þú sjert að skrifta syndir þínar fyrir þessum prelátum.«

Aramis roðnaði lítið eitt.

»Gerir ónæði,« sagði hann. »Nei, jeg fullvissa 
þig um, vinur minn, að það er þvert á móti og til 
þess að færa þjer heim sanninn um það, vil jeg taka 
það fram í áheyrn þessara æruverðu herra, sem hjer 
eru staddir, að jeg gleðst af því að sjá þig aftur 
hraustan og heilbrigðan.«

»Ja, hver skrambinn!« hugsaði d'Artagnan, »Þarna 
tókst honum upp!«

»Þessi herra er vinur minn og er nýsloppinn úr 
stórri hættu,« sagði Aramis ógn mærðarlega og bandaði 
hendinni eins og til þess að gera þessum kirkjunnar 
þjónum grein fyrir, hvaða maður d'Artagnan 
væri.

»Þakkið þjer guði fyrir það, herra minn,« sögðu 
þeir báðir einum rómi og hneigðu sig.

»Það hef jeg líka gert,« svaraði d'Artagnan og 
hneigði sig sömuleiðis.

»Þú hittir einmitt vel á, kæri d'Artagnan,« sagði 
Aramis, »og getur eflaust lagt góðan skerf til málanna 
þegar þú heyrir, hvert umræðu-efni okkar er. 
Príórinn frá Amiens, presturinn frá Montdidier og 
jeg höfum verið að ræða sjerstakt vandamál guðfræðilegs 
efnis, sem lengi hefur verið okkur hugleikið 
og jeg hlakka til að fá að heyra þína skoðun.« 

»Það skiftir nú litlu, hverja skoðun óbreyttur 
hermaður hefur á slíkum hlutum,« sagði d'Artagnan 
og fór ekki að lítast á blikuna. »Þú getur eflaust 
reitt þig á lærdóm þessara herra.«

Klerkarnir meðtóku þessi lofsyrði með djúpri 
hneigingu.

»Nei, sagði Aramis. Mjer þykir mikils umvert 
að heyra þitt álit. Hjer er um að ræða ritgerð, sem 
jeg hef í smíðum, Príórinn álítur, að hún eigi einkum 
að fjalla um trúfræði og fræðslumál.«

»Ritgerð! Ert þú að semja ritgerð?«

»Það þarf að semja ritgerð til þess að geta staðist 
próf það, sem fer á undan vígslunni,« svaraði 
Jesúítinn.

»Vígslunni!« sagði d'Artagnan og gat ekki trúað 
því, sem honum hafði verið sagt bæði af gestgjafakonunni 
og Bazin. Hann horfði efandi á þessa þrjá 
menn á víxl, sem þarna voru inni.

»Eins og þú hefir heyrt, d'Artagnan,« sagði Aramis, 
»þá álítur herra príórinn, að ritgerð mín eigi að 
vera trúfræðileg, en jeg held því aftur fram, að hún 
eigi að vera öldungis óhlutkend. Herra príórinn hefir 
stungið upp á ritgerðarefni, sem aldrei hefir verið 
skrifað um og skal jeg viðurkenna, að það má skýra 
á margan hátt, en verkefnið er þetta: Uhraque 
manus in benedicendo elericis inferioribus 
necessaria est.

Það hefur áður verið minst á Latínukunnáttu 
d'Artagnans, en hann brá sjer hvergi við þessa latínsku 
klausu — ekki fremur en þegar herra de Tréville 
hafði upp latínsku vísuna um gjöfina, sem hann 
hjelt að Buckingham hefði gefið d'Artagnan.

»Það er með öðrum orðum,« sagði Aramis, »að 
óæðri klerkar verða að blessa yfir söfnuðinn með 
báðum höndum.«

»Það er tilvalið verkefni,« sagði Jesúítapríórinn.

»Tilvalið og trúfræðilegt,« sagði presturinn, sem 
ekki var öllu sterkari í Latínunni en d'Artagnan og 
gætti þess vel, að tyggja upp alt, sem Jesúítinn sagði.

D'Artagnan gat ómögulega samglaðst þessum 
tveimur drottins þjónum.

»Já, víst er það tilvalið! Prorsus admirabile!« 
sagði Aramis. »En til þess að skrifa um það, 
þarf víðtæka þekkingu á kirkjufeðrunum og ritningunni. 
Og jeg hef auðmjúklega játað það fyrir þessum 
lærðu herrum, að undanfarin staða mín í skyttuliði 
konungs hefur valdið því, að jeg hef orðið að 
slá slöku við stúderingunum. Jeg mundi því ráða 
betur við, vera facilius natans gagnvart verkefni, 
sem jeg veldi sjálfur og hefði sömu afstöðu 
við þessi einskorðuðu guðfræðismálefni eins og siðafræðin 
við frumeðlisspekina.

D'Artagnan sárleiddist — og sóknarprestinum líka.

»Þetta voru ágæt inngangsorð!« sagði Jesúítinn.

»Exordium!« sagði sóknarpresturinn — til 
þess að tala Latínu líka.

»Quemadmodum inter caelorum immensitatem.«

Aramis leit hornauga til d'Artagnans og sá, að 
hann var að verjast geispum.

»Við skulum heldur tala móðurmál okkar, æruverði 
faðir,« sagði hann við Jesúítann. »Herra d'Artagnan 
fylgist þá betur með.«

»Ójá, jeg er hálfþreyttur eftir ferðina,« sagði 
d'Artagnan, »og er líka farinn að ryðga í Latínunni.«

»Það get jeg gjarnan gert,« sagði Jesúítinn og 
var ekki laust við, að honum þætti fyrir, en sóknarpresturinn 
leit þakklátlega til d'Artagnans, »Við skulum 
prófa, hvernig skilja beri þessa ritningarstaði:

Móses, drottins þjónn — takið vel eftir því, að 
hann er aðeins þjónn — Móses blessaði með báðum 
höndum og ljet styðja armleggi sína og halda þeim 
uppi, meðan Hebrear sigruðust á fjandmönnum 
sínum, Annars stendur í textanum: Imponite 
manus, en ekki manum — leggið hendur yfir, 
en ekki hönd.«

»Leggið hendur yfir,« hafði sóknarpresturinn eftir 
og hreyfði ósjálfrátt handleggina.

»Aftur á móti er Sánkti-Pjetri boðið: Porrige 
digitos, rjettu fram fingurna,« hjelt Jesúítinn áfram. 
»En páfarnir eru eftirmenn hans — skiljið þið nú?«

»Já, vissulega,« svaraði Aramis og þótti ánægjulegt 
að hlusta á þessa lærðu útskýringu, »en raunar 
finst mjer þetta vera mestmegnis hártogun og orðaleikur.«

»Rjettu fram fingurna!« hjelt Jesúítinn áfram. 
»Sánkti-Pjetur blessaði með fingrunum og páfinn 
blessar líka með fingrunum. Og með hve mörgum 
fingrum blessar hann? Aðeins þremur — einum í 
nafni föðursins, öðrum í sonarsins og þeim þriðja í 
nafni heilags anda.«

Allir krossuðu sig og d'Artagnan líka. Hann þóttist 
verða fara að dæmi hinna.

»Páfinn er eftirmaður Sánkti-Pjeturs og einskonar 
fulltrúi þrenningarinnar. Aðrar ordines inferiores 
innan kirkjunnar blessa í nafni erki-englanna og 
englanna, en þeir sem lægst eru settir af kirkjunnar 
þjónum, svo sem djáknar og meðhjálparar, blessa 
þannig að skvetta vígðu vatni á fólk, og tákna þá 
hárin í skúfnum ótölulegan fjölda blessandi fingra. 
Sjá, svona er þessu varið þegar grant er skoðað — 
argumentum omni denudatum ornamento 
Jeg treysti mjer vel til að skrifa tvö bindi um þetta 
efni, eins þykk og þetta,« sagði Jesúítinn ennfremur 
og sló á gríðar þykkan Sánkti-Krysostómus, sem lá 
á borðinu fyrir framan hann.

Það fór hrollur um d'Artagnan.

»Að vísu verð jeg að játa,« sagði Aramis 
»að þetta er háleitt viðfangsefni, en jafnframt verð 
jeg að viðurkenna, að það er ekki mitt meðfæri. Jeg 
hef valið mjer annað verkefni og segðu mjer nú, kæri 
d'Artagnan, hvort þjer líkar það ekki vel. Það er þetta: 
Non inutile est desiderium in oblatione 
og þýðir: það er ekki gagnslaust að sakna þeirrar 
fórnar, sem færð er Herranum.«

»Nei, hættið nú!« sagði Jesúítinn. »Þetta er villutrúarkenning. 
Það er svipuð hugsun eins og erki-trúvillingurinn 
Jansen setur fram í bókinni »Ágústínus«, 
en þeirri bók verður fyr eða síðar kastað á eld af 
böðlinum. Gætið yðar, ungi maður. Þjer látið leiðast 
af falskenningum, og þá er yður glötunin vís.«

»Þá er yður glötunin vís,« sagði sóknarpresturinn 
og hristi höfuðið,

»Þjer komist þarna að hinni afar vandasömu 
spurningu um frjálsan vilja og það er hættulegur 
ásteytingarsteinn og þjer eruð ekki langt frá fullyrðingum 
Pelagíanista og Semipelagíanista.«

»Jú, en æruverði faðir — —« sagði Aramis, hálfhissa 
á öllum þessum röksemdum, sem dundu yfir 
hann.

»Hvernig getið þjer sannað,« hjelt Jesúítinn áfram 
og lofaði Aramis ekki að komast að. »Hvernig getið 
þjer sannað, að maðurinn hljóti að sakna heimsins 
þegar hann gefur sig guði á vald? Hlustið þjer nú á 
þessa röksemd: Guð er guð og heimurinn er djöfullinn. 
Að afneita heiminum er því sama sem að afneita 
djöflinum — það leiðir af sjálfu sjer og það er 
mín skoðun.«

»Mín líka,« sagði sóknarpresturinn.

»Afsakið, æruverði faðir — —!« sagði Aramis.

»Desideras diabolum« ólánsmaður!« 
sagði Jesúítinn.

»Hann saknar djöfulsins! Æ, ungi maður,« sagði 
presturinn og stundi. »Gefið ekki slíkum hugsunum 
rúm — þess bið jeg yður innilega.«

D'Artagnan vissi ekki, hvaðan á sig stóð veðrið. 
Honum fanst hann vera kominn í vitfirringahæli og 
vera sjálfur að ganga af göflunum, en ekki gat hann 
lagt orð í belg, því að hann skildi ekkert af því, sem 
þessir menn voru að tala um.

»En heyrið nú,« sagði Aramis. »Jeg segi ekki að 
jeg sakni — — það var ekki meining mín og það 
kæmi líka í bága við strangtrúaðar kenningar.«

Jesúítinn fórnaði höndum og sama gerði presturinn.

»Ja-neinei. En þið verðið þó að kannast við, að 
sá verðskuldar ekki miklar þakkir, sem fórnar Herranum 
því, sem hann sjálfur hefur andstygð og viðbjóð á. Er það ekki rjett d'Artagnan?«

»Jú, það veit hamingjan, að það er rjett,« svaraði 
d'Artagnan.

Sóknarpresturinn og Jesúítinn tóku að ókyrrast í 
sætum sínum.

»Heyrið nú þá ályktun, sem jeg byggi röksemdir 
mínar á. Heimurinn laðar mig að sjer að 
ýmsu leyti, en nú afneita jeg heiminum — jeg færi 
fórn með öðrum orðum, enda segir ritningin skýrt 
og skilmerkilega: »Færðu Herranum fórn.«

»Satt er það,« sögðu báðir klerkarnir.

»Og auk þess,« sagði Aramis, »hef jeg ort 
kvæði um þetta efni. Jeg ljet herra Voiture (Voatujr, 
franskur rithöfundur á 17. öld) heyra það í fyrra og 
sá mikli maður hrósaði því mjög.«

»Kvæði!« sagði Jesúítinn með stakri fyrirlitningu.

»Kvæði!« át presturinn eftir.

»Hafðu það yfir,« sagði d'Artagnan. »Það er þó 
altjent tilbreyting.«

»Það er andlegt kvæði,« sagði Aramis — »guðfræði 
í hendingum.«

»Ja, hver skollinn,« sagði d'Artagnan steinhissa.

»Það er svona,« sagði Aramis ógnar yfirlætislaus 
og þó ekki hræsnislaust:

Þjer sem grátið gegna unaðstíð 
gleðiríka — nú af sorgum hrjáða — 
gætið þess, að alt er úti stríð 
ef til Herrans sjálfs þjer leitið ráða.

D'Artagnan og sóknarpresturinn voru mjög hrifnir 
af þessu erindi, en Jesúítinn hjelt fast við sína 
skoðun.

»Varist alla vanhelgun, þegar þjer skrifið um 
guðfræðileg efni,« sagði hann. »Eða hvað segir sá 
heilagi Ágústínus? Hann segir: Severus sit 
clericorum sermo (Ræða prestsins á að vera 
mjög alvarleg.)

»Já, predikunin á að vera skýr,» sagði sóknarpresturinn.«

»Nú-jæja,« flýtti Jesúítinn sjer að segja þegar 
hann varð þess var, að embættisbróður sínum fataðist 
Latínan. »Ritgerð yðar nær sjálfsagt hylli kvenfólksins 
— annan árangur sjáið þjer ekki af henni. 
Hún verður álíka vinsæl og varnarræða eftir meistara 
Patru (Patruj?)«

»Já, það vildi jeg að hamingjan gæfi,« sagði 
Aramis himinlifandi.

»Þarna getið þið heyrt, hvernig heimurinn ennþá	
talar fyrir hans munn hárri röddu, altissura 
voce. Þjer festið hugann um of við heiminn, ungi 
vinur, og jeg er hræddur um, að náðin sje ekki svo 
verkandi í yður enn, sem óskandi væri,«	sagði Jesúítinn.

»Verið þjer alveg ókvíðinn, hvað það snertir, 
æruverði faðir. Jeg skal ábyrgjast það.«

»Það er nú ekki annað en veraldlegur hroki!«

»Jeg þekki sjálfan mig, æruverði faðir, og ákvörðun 
mín stendum föst.«

»Þjer haldið þá fast við þessa ætlun yðar, að 
skrifa um þetta efni?«

»Jeg finn köllun hjá mjer til að fást við það og 
ekki annað. Jeg held þá áfram að skrifa um það og 
vona, að þjer verðið ánægðari á morgun þegar jeg 
verð búinn að leiðrjetta það á þann hátt, sem þjer 
hafið bent á.«

»Farið yður hægt,« sagði sóknarpresturinn. »Við 
höfum nú gefið yður svo góðar bendingar um áframhaldið, 
sem kostur er á.«

»Já, jarðvegurinn er að vísu vel undirbúinn,« 
sagði Jesúítinn, »en við óttumst aðeins, að eitthvað 
af sæðinu kunni að hafa fallið í grýtta jörð, eitthvað 
við veginn og að fuglar himins hafi sólgið hitt — 
aves coeli comederunt illam.«

Það vildi jeg, að skrattinn sækti þig og alla 
þína Latínu,« tautaði d'Artagnan dauðþreyttur á þessu.

»Lifðu sæll, sonur! Við sjáumst aftur á morgun,« 
sagði sóknarpresturinn.

»Já, við sjáumst aftur á morgun, ungi og ljettúðugi 
maður,« sagði jesúítinn. »Þjer lofið að verða að 
leiðarljósi innan kirkjunnar vjebanda. Hamingjan gefi, 
að það ljós verði ekki að brennandi eldi.«

D'Artagnan hafði nagað neglur seinasta klukkutímann 
og fór nú að tanna fingurgómana.

Báðir hinir dökk-klæddu herrar risu á fætur, 
hneigðu sig fyrir Aramis og d'Artagnan og gengu 
fram að dyrunum. Bazin hafði staðið fyrir utan þær 
og hlustað eftir umræðunum. Kom hann nú þjótandi, 
tók við bænabók prestsins og tíðabók Jesúítans og 
gekk mjög hátíðlegur á undan þeim til að vísa þeim 
leið.

Aramis fylgdi þeim ofan stigann og kom svo aftur 
upp til d'Artagnans, sem enn þá var eins og í 
einhverri leiðslu.

Þegar þeir fjelagar voru orðnir tveir einir, var 
fyrst þögn lengi vel. Annaðhvor þeirra varð þó að 
rjúfa hana og með því að d'Artagnan virtist fastráðinn 
í að láta Aramis ríða á vaðið, sagði hann loksins:

»Jæja þá! Eins og þjer mun hafa skilist, þá er 
jeg nú aftur horfinn að því, sem í raun og veru hefur 
altaf verið mjer hugleiknast.«

»Já, náðin er verkandi í þjer, eins og annar þessara 
dökkálfa sagði.«

»Og hvaða-hvaða! Það er langt síðan jeg ásetti 
mjer að draga mig út úr heiminum og þú hefur heyrt 
mig hafa orð á því fyr en í dag — er það ekki satt, 
kæri vin?«

»Jú, en jeg skal játa, að jeg hef haldið að þú 
værir bara að gera að gamni þínu.«

»Gera að gamni mínu með svo háleitt málefni! 
Sveisvei, d'Artagnan!«

»Hvað er að tarna! Menn geta gert gaman að 
sjálfum dauðanum.«

»En það er ekki rjett, samt sem áður. Dauðinn 
er sá leiðarvísir, sem leiðir annaðhvort til frelsis eða 
glötunar.«

»Það má vel vera, en gerðu það nú fyrir mig að 
leggja guðfræðina á hilluna. Þú ert búinn að fá nóg 
af henni þennan daginn og jeg, fyrir mitt leyti, er 
næstum búinn að gleyma þeim Latínugraut, sem jeg 
kunni einu sinni. Þar að auki verð jeg að geta þess, 
að jeg hef ekki smakkað matarbita síðan klukkan tíu 
í morgun, svo að jeg er orðinn glorhungraður.«

»Við fáum miðdagsverðinn rjett undir eins, kæri 
vin, en þú manst líklega eftir því, að það er föstudagur 
í dag, svo að jeg má hvorki sjá nje bragða 
kjöt. Þú verður að gera þjer mitt mataræði að góðu, 
en rjettirnir eru soðið spínat og ávextir.«

»Ekkert annað?« spurði d'Artagnan áhyggjufullur.

»Nei, en þú getur líka fengið fáein egg, þó að 
það sje þvert ofan í reglurnar, því að egg eru sama 
sem kjöt, fyrst að úr þeim koma ungar.«

»Það verður enginn ofsaddur af þeim miðdagsverði,« 
sagði d'Artagnan, »en látum svo vera. Jeg 
skal gera mjer þetta að góðu til þess að fá að vera 
hjá þjer og spjalla við þig.«

»Þakka þjer fyrir það,« sagði Aramis. »Annars 
geturðu huggað þig við það, að þó að líkami þinn 
kveinki sjer við þessu, þá er það þess hollara fyrir 
sálina.«

»Þjer er þá bláköld alvara, Aramis, að gerast 
andlegrar stjettar maður? Hvað heldurðu að fjelagar 
okkar segi um það, eða herra de Tréville? Þeir fara 
með þig eins og argasta liðhlaupara — það máttu 
reiða þig á.«

»Það er ekki fyrst nú, að jeg geng á hönd andlegu 
stjettinni: jeg hef altaf heyrt henni til og hverf 
nú til hennar aftur. Jeg fór úr skauti kirkjunnar af 
veraldlegum ástæðum og þú veizt eflaust, hvernig 
því vjek við, að jeg fór í einkennisbúning skyttuliðanna?«

»Nei, ekki veit jeg það.«

»Þá skaltu fá að heyra það nú. Skrifað stendur: 
Skriftið hver öðrum og nú ætla jeg að skrifta fyrir 
þjer, d'Artagnan.«

»Og jeg gef þjer syndakvittun fyrirfram. Þú getur 
sjeð, að jeg er liðlegur maður!«

»Gerðu ekki gys að helgisiðum manna, kæri vin.«

»Jæja segðu þá frá — jeg skal taka eftir.«

»Jeg var í prestaskólanum frá því jeg var níu 
vetra og vantaði nú þrjá daga í tvítugt og átti að 
verða ábóti, eins og fyrir löngu var afráðið. Eitt kvöld 
var jeg eins og oftar staddur í húsi einu, sem jeg var 
vanur að koma í, og var þar þá fyrir liðsforingi nokkur, 
sem sá ofsjónum yfir því, að jeg las oft helgra 
manna sögur fyrir húsfreyjuna. Þetta kvöld hafði jeg 
snúið nokkru af sögu Júdítar í ljóð og las það nú 
upp fyrir húsfreyju, er hrósaði mjer mjög fyrir ljóðin 
og hallaði sjer upp að öxl minni og leit yfir handritið 
með mjer. Það má vel vera, að þetta hafi verið 
nokkur ófeilni af okkur, enda hneykslaði það liðsforingjann. 
Hann talaði að vísu ekkert um það, en þegar 
jeg var að fara, stóð hann líka upp og varð mjer 
samferða.«

»Herra ábóti,« sagði hann. »Langar yður til að 
verða barinn?«

»Því get jeg ekki svarað,« sagði jeg. »Það hefur 
enginn dirfst að gera það enn.«

»Jæja, þá skal jeg segja yður nokkuð: Ef þjer 
komið oftar á þetta heimili, sem þjer voruð á í kvöld, 
þá ætla jeg að lúberja yður.«

Jeg held að jeg hafi orðið hræddur — að minsta 
kosti brá jeg litum og kiknaði í knjám. Jeg ætlaði að 
svara einhverju en varð orðfall.

Liðsforinginn stóð kyr um stund og beið svars, 
en þegar hann sá að það dróst, rak hann upp skellihlátur, 
sneri við mjer baki og gekk inn í húsið aftur, 
en jeg fór heim í skólann.

Jeg er aðalsmaður og talsvert geðríkur, eins og 
þú munt hafa tekið eftir kæri d'Artagnan. Þetta var 
greypileg móðgun og fanst mjer hún vera mjer til 
óþolandi minkunar, þó að enginn heyrði til. Jeg sagði 
þá yfirboðurum mínum, að jeg væri ekki nægilega 
undir það búinn, að gerast kirkjunnar þjónn eða taka 
vígslu og gerðu þeir það eftir beiðni minni að fresta 
því um eitt ár.

Svo fór jeg til bezta skylmingakennarans í París 
og æfði skylmingar einn klukkutíma á hverjum einasta 
degi í heilt ár. Rjettu ári eftir að liðsforinginn hafði 
móðgað mig, lagði jeg niður prestlingabúning minn, 
klæddist aðalsmannsbúningi og fór á dansleik, sem 
ein kunningjakona mín hjelt og vissi jeg fyrir víst, að 
jeg mundi hitta þar þann, sem jeg leitaði að.

Það reyndist líka rjett til getið, að liðsforinginn 
var þar staddur. Jeg gekk til hans þar sem hann sat 
og var að syngja einhver ástarljóð fyrir unga konu, 
sem hann leit hýru auga. Jeg tók fram í fyrir honum 
í miðri annari vísu.

»Herra minn« sagði jeg. »Ætli þjer þykkist við 
það framvegis, ef jeg kem í húsið í Payenne-götunni, 
sem þjer munuð víst eftir, og ætlið þjer þá líka að 
berja mig nú, ef jeg skyldi gerast svo djarfur að 
óhlýðnast yður?«

Liðsforinginn leit undrandi á mig. 

»Hvað eruð þjer að segja, herra góður? Jeg 
þekki yður ekki,« sagði hann.

»Jeg er ungi ábótinn, sem var að lesa helgramannasögurnar 
fyrir frúna og sneri sögu Júdítar í 
ljóð,« sagði jeg.

»Já — nú man jeg eftir yður,« sagði liðsforinginn 
háðslega. »Hvað viljið þjer mjer?«

»Jeg ætlaði að spyrja yður, hvort yður væri það 
nokkuð á móti skapi að ganga spölkorn með mjer?«

»Jeg skal með ánægju ganga spottakorn með 
yður snemma í fyrramálið.«

»Nei, ekki í fyrramálið, heldur núna samstundis.«

»Jæja — fyrst að þjer viljið það endilega.«

»Já, það vil jeg.«

»Við skulum þá koma. Þið skuluð ekkert bregða 
ykkur við það, konur góðar — jeg ætla bara að 
stúta þessum náunga. Jeg kem svo rjett strax aftur 
og held áfram með kvæðið, sem jeg var að syngja.«

Svo fórum við, — Jeg gekk beint til Payenne-götunnar, 
þangað sem hann hafði móðgað mig árið 
áður. Það var glaða tunglsljós. Við brugðum sverðum 
og vó jeg hann í fyrstu atlögu.

»Ja, hver skollinn!« sagði d'Artagnan.

»Núnú! Þegar kvenfólkið sá, að söngvarinn kom 
ekki aftur og þegar hann fanst í Payenne-götunni, 
særður banasári, þá bárust böndin undireins að mjer 
og komst alt í uppnám, en jeg neyddist þá til að 
fara úr prestshempunni um stundar sakir. Einmitt 
um það leyti kyntist jeg Athos og Porthos og kendu 
þeir mjer ýmislegt í skylminga-íþróttinni, sem jeg ekki 
kunni áður og kvöttu mig til að leita upptöku í 
skyttulið konungs. Konungur var góðkunningi föður 
míns, er fjell í umsátrinu um Arras (Arra) og tók 
hann umsókn mína til greina. Og nú geturðu skilið, 
að það er kominn tími til, að hverfa aftur í skaut 
kirkjunnar.«

»Nei. Jeg skil ekki, hvers vegna þjer hefur dottið 
sú fjarstæða í hug einmitt núna.«

»Sárið, sem jeg fjekk, var bending frá hæðum, 
kæri d'Artagnan.«

»Sárið! Það grær nú áður en þú giftist og jeg 
er líka viss um, að það er ekki það sár, sem veldur 
þjer mestum þrautum.«

»Hvað ætti það þá að vera?« spurði Aramis og 
roðnaði.

»Það er hjartasárið þitt, Aramis. Það svíður og 
blæðir mun meira en hitt.«

Það leiftraði úr augum Aramis, án þess að hann 
ætlaðist til þess.

»Vertu ekki að minnast á slíkt,« sagði hann og 
reyndi að láta ekki bera á tilfinningum sínum. »Heldurðu 
að jeg sje að hugsa um þess háttar hluti eða 
beri nokkurn ástarharm í hjarta! Vanitas vanitatum! 
Þú ímyndar þjer	að einhver kona hafi 
gert mig hálfvitlausan, en hver ætti hún að vera? 
Einhver saumakonan eða herbergisþernan, sem jeg 
hafi verið að daðra við einhverstaðar? Ja, svei!«

»Fyrirgefðu, kæri Aramis! En jeg hjelt, að þú 
hefðir stefnt hærra.«

»Stefnt hærra? Því ætti jeg að vera svo metnaðargjarn? 
Vesall skyttuliði, fátækur og öllum ókunnugur, 
sem hatar starf sitt og veit, að hann hefur hlotið 
rangan sess í heiminum.«

»Hvað ertu að segja Aramis!« sagði d'Artagnan 
og horfði á hann.

»Jeg er ekki annað en mold og aska og hverf 
til jarðarinnar aftur. Lífið er ekki annað en »angur 
sorg og þrá,« sagði Aramis. »Öll þau bönd, sem 
tengja lífið við lukkuna, bresta fyr eða síðar í höndum 
mannanna, og fyrst þau, sem glæsilegust eru. 
Menn verða að hylja sár sín, kæri d'Artagnan, og 
þögnin er seinasta athvarf ólánsmannsins. Varastu að 
trúa nokkrum manni fyrir sorgum þínum og áhyggjum. 
Forvitni annara svalar sjer á tárum vorum eins 
og mývargurinn sýgur blóð hins deyjandi dáhjartar.«

»Æ, góði Aramis,« sagði d'Artagnan og stundi 
þungt. »Sama má jeg segja.«

»Við hvað áttu?«

»Jeg unni konu hugástum og nú hefur henni 
verið rænt frá mjer og hún tekin burt með ofbeldi. 
Jeg veit ekkert, hvar hún er niður komin, eða hvert 
hún hefur verið flutt — ef til vill hefur henni verið 
varpað í fangelsi eða tekin af lífi.«

»En þú getur þó huggað þig við það, að hún 
yfirgaf þig ekki sjálfviljuglega. Og þar sem þú veizt 
ekkert um hana, þá stafar það líklega af því, að henni 
hefur verið harðbannað að hafa nokkur afskifti af 
þjer, þar sem — —«

»Þar sem — —?«

»Ja-neinei! Það skiftir engu.«

»Ætlarðu þá að afneita heiminum fyrir fult og 
alt? Er það fastur ásetningur þinn?«

»Já, það er ásetningur minn. Þú ert vinur minn 
og kunningi í dag, en á morgun ekkert annað en 
hjóm og skuggi, eða þá ertu mjer dauður og horfinn, 
rjettara sagt. Heimurinn er ein heljar gröf - 
ekkert annað en gröf.«

»Ja, hver rækallinn! Þetta eru fremur dapurlegar 
hugleiðingar!«

»Nú — hvað skal segja? Köllun mín kemur mjer 
til að hugsa og álykta þannig.«

D'Artagnan brosti, en svaraði engu. Aramis hjelt 
áfram.

»En meðan jeg enn þá hef hugann við þessa 
veröld,« sagði hann, »þá langar mig til að fara nokkrum 
orðum um þig sjálfan og sameiginlega vini 
okkar.«

»Og jeg vildi gjarna segja svolítið við þig« sagði 
d'Artagnan — »en nú segist þú vera búinn að snúa 
bakinu við öllum og öllu. Þú ferð hæðilegum orðum 
um ástina, vinir þínir eru þjer ekki annað en skuggar 
og veröldin ein heljarstór gröf.«

»Ójá, þetta munt þú sjálfur komast að raun um 
þegar fram í sækir,« sagði Aramis.

»Við skulum ekki tala meira um það,« sagði d'Artagnan, 
»og þar næst er bezt að jeg brenni brjefið. 
Það er sjálfsagt ekkert í því, hvort sem er, nema tóm 
svik og lygi úr saumakonunni þinni eða herbergisþernunni.«

»Hvaða brjef?« spurði Aramis og lifnaði allur við. 

»Brjef sem kom heim til þín, þegar þú varst 
farinn, og jeg tók með mjer.«

»Frá hverjum er það?«

»Uss — það er eflaust frá einhverri grátbólginni 
saumakonu eða herbergisþernu frú Chevreuse, sem 
hefur neyðst til að snúa aftur til Tours með húsmóður 
sinni. Og sú þerna hefur skvett ilmvatni á brjefið að 
gamni sínu og lokað því með signeti, sem hertogakróna 
er grafin á.«

»Hvað ertu að segja, maður?«

»En bíðum við! Jeg trúi að jeg sje búinn að 
týna því,« sagði d'Artagnan og leitaði í vösum sínum. 
»En veröldin er ekki annað en gröf og mennirnir 
skuggar — þar á meðal kvenfólkið — og ástin sú 
tilfinning, sem ekki ekki er til annars en að hæða og 
fyrirlíta.«

»D'Artagnan, d'Artagnan!« kallaði Aramis. »Ætlarðu 
að gera útaf við mig?«

»Nei — hjerna kemur brjefskömmin,« sagði d'Artagnan 
og dróg brjefið upp úr vasa sínum.

Aramis stökk upp, þreif brjefið og las það eða 
gleypti það í sig, rjettara sagt. Hann ljómaði nú allur 
í framan af ánægju.

»Það lítur út fyrir, að herbergisþernan sje allvel 
pennafær,« sagði d'Artagnan.

»Þakka þjer fyrir, d'Artagnan,« sagði Aramis, frá 
sjer numinn af feginleik. »Hún neyddist til að snúa 
aftur til Tours, en hún hefur ekki brugðist mjer — 
hún elskar mig eins og áður. Lof mjer að faðma 
þig, vinur minn. Jeg held að jeg sálist af gleði.«

Og svo fóru vinirnir báðir að dansa kringum 
Krysostómus gamla, en ritgerð Aramis datt ofan á 
gólfið og spörkuðu þeir í hana af öllum mætti.

Í sama bili kom Bazin inn með kálmauk og 
eggjaköku.

»Snáfaðu burt, úrþvættið þitt!«	kallaði Aramis og 
fleygði húfu sinni beint framan í Bazin. »Farðu burt 
með þetta kálrusl og eggjaklessu og láttu okkur fá 
mörvaðan hjera, feitan hana, kindasteik með lauksós 
og fjórar flöskur af gömlu Bourgogne (Búrgonj)-víni.«

Bazin stóð forviða og glápti á húsbónda sinn 
og skildi ekkert í þessari breytingu, sem á honum 
var orðin. Hann ljet eggjakökuna ofan í kálmaukið 
og fleygði öllu saman á gólfið.

»Jæja — nú er þá tími tilkominn að helga 
himnaföðurnum alt sitt líf, sagði d'Artagnan, »ef 
þú ætlar þjer á annað borð að færa honum einhverja 
fórn. Non imutile desiderium in 
oblatione.«

»Farðu til skrattans með alt þitt Latínuskvaldur!« 
sagði Aramis. »Nú skulum við drekka, kæri d'Artagnan 
— drekka okkur ærlega fulla og segðu mjer svo 
eitthvað um, hvað gerist í París!«



XI. Kona Athos.


»Þá er nú aðeins eftir að vita, hvað orðið hefur 
um Athos,« sagði d'Artagnan, er hann hafði sagt 
Aramis allar seinustu nýjungar úr París. Líka höfðu 
þeir nú fengið sjer ágætan miðdagsverð, sem gerði 
það að verkum, að Aramis var búinn að steingleyma 
ritgerð sinni og öll þreyta farin úr d'Artagnan.

»Heldurðu að hann hafi orðið fyrir nokkru áfalli?« 
spurði Aramis. »Athos er svo hraustur og stiltur og 
allra manna vígfimastur.«

»Já, víst er svo og hreysti hans og harðfengi 
þekkir enginn betur en jeg, en jeg fyrir mitt leyti kýs 
heldur að verjast spjótalögum en bareflum og jeg er 
ekki óhræddur um, að þjónarnir hafi barið Athos til 
óbóta. Þess háttar náungar hafa krafta í köglum og 
eru seinir til að hætta þegar þeir eru komnir af stað 
á annað borð. Jeg vildi því helzt halda leiðinni áfram 
sem fyrst.«

»Jeg ætla að reyna að fylgjast með þjer,« sagði 
Aramis, »þó að jeg sje hálf máttfarinn enn. Í gær 
reyndi jeg að nota húðstrokukeyrið, sem hangir þarna 
í horninu, en það olli mjer svo óumræðilegum kvölum, 
að jeg varð að hætta þeirri helgu iðrunaræfingu.«

»Og jeg held naumast að nokkrum manni hafi 
dottið í hug að lækna skotsár með húðstroku.« sagði 
d'Artagnan. »En þú hefur verið veikur og líkamsþjáningar 
skerða skynemina — það getur verið 
til afsökunar.«

»Hvenær ætlarðu að leggja af stað?«

»Snemma í fyrra málið. Reyndu nú að sofa vel 
og rólega í nótt og svo verðum við samferða á 
morgun, ef þú treystir þjer til þess.«

»Jæja, við sjáumst þá aftur á morgun,« sagði 
Aramis.	»Þjer veitir víst heldur ekki af að hvíla þig, 
hvað þolinn og úthaldsgóður sem þú ert.«

Morguninn eftir kom d'Artagnan inn til Aramis. 
Stóð hann þá við gluggann og horfði út.

»Á hvað ertu að horfa?« spurði d'Artagnan.

»Jeg er að horfa á þessa þrjá gulhallegu hesta, 
sem hestasveinninn er að söðla þarna í garðinum. 
Það hlýtur að vera himnesk ánægja að ferðast á slíkum 
hestum.«

»Sú ánægja skal líka sannarlega veitast þjer, 
kæri Aramis, því að þú átt einn hestinn.«

»Hvað ertu að segja? Á jeg einn af þessum 
hestum?«

»Já, hvern þeirra, sem þú vilt.«

»Og þessi kostulegu reiðtygi — á jeg þau líka?

»Já — þú átt þau líka.«

»Nú ertu að gera gys að mjer, d'Artagnan 
góður.«

»Nei, jeg er nú hættur því, fyrst að þú fórst að 
tala þitt eigið móðurmál aftur.«

»Er það satt, að ég eigi þetta alt saman — 
þessi gullseymdu pistóluhylki, flauelsáklæðið og þennan 
silfurslegna hnakk?«

»Já, það er alveg satt. Þetta er minn hestur, 
sem stappar niður fótunum og þetta er hestur Athos, 
sem hoppar og hringsnýst af fjöri.«

»Ja, jeg er nú alveg hissa! Þetta eru framúrskarandi 
skepnur.«

»Mjer er það sönn ánægja, að þjer skuli lítast 
svona vel á hestana.«

»Hefur konungurinn gefið þjer þá?«

»Ekki hefur kardínálinn gert það að minsta kosti, 
en annars skaltu ekki vera að setja það fyrir 
hvaðan þeir er komnir. Láttu þjer nægja, að við eigum 
þá með öllum rjetti.«

»Jæja — jeg kýs mjer þá þennan, sem rauðhærði 
hestasveinninn heldur í tauminn á.«

»Velkomið!«

»Hananú!« sagði Aramis. »Nú eru öll mín veikindi 
úti! Jeg skyldi glaður sitja á svona hesti með 
þrjátíu kúlur í skrokknum á mjer. En hvað ístöðin 
eru falleg! Heyrðu Bazin! Komdu hingað strax.«

Bazin kom í dyrnar, stúrinn og stygglyndur.

»Fægðu sverðið mitt, brjóttu upp hattinn, burstaðu 
kápuna mína og hladdu pístólurnar.« sagði 
Aramis.

Þessi seinasta skipun er óþörf,« sagði d'Artagnan. 
»Það eru hlaðnar pístólur í hylkjunum.«

Bazin stundi þungt.

»Jæja, Bazin!« sagði d'Artagnan. »Vertu nú ekki 
svona volæðislegur. Það liggja margvíslegar leiðir til 
himnaríkis og hægt að komast þangað á ýmsan hátt.«

»Húsbóndinn var kominn svo vel á veg með 
guðfræðina,« sagði Bazin með grátstaf í hálsinum. 
»Hann hefði sjálfsagt orðið biskup, eða kannske kardínáli!«

»Hugsaðu þig nú dálítið um, Bazin minn góður! 
Hvað stoðar það að vera kirkjunnar þjónn? Menn 
komast samt ekki hjá því, að eiga í ófriði. Þú veist 
það líklega, að nú ætlar kardínalinn sjálfur í leiðangur 
með stálhúfu á höfðinu og kesju í hendi. Eða hvað 
segirðu um herra Nogaret de la Valette? Hann er líka 
kardínáli, en spyrðu þjóna hans, hversu oft þeir hafa 
orðið að tæja línskaf handa honum.«

»Jú, þetta veit jeg vel, herra,« svaraði Bazin. 
»Það er alt orðið öfugt í þessari veröld.«

Að svo mæltu gengu þeir Aramis og d'Artagnan 
ásamt Bazin ofaní garðinn.

»Haltu í ístaðið, Bazin!« sagði Aramis.

Aramis stökk í söðulinn, ljett og liðugt eins og 
hans var vani, en hesturinn var bráðfjörugur og ókyrr 
mjög, svo að Aramis átti erfitt með að halda við 
hann og eftir litla stund kendi hann óþolandi sársauka, 
fölnaði upp og var næstum dottinn af baki. 
D'Artagnan hafði grunað þetta og gætti vel að honum. 
Flýtti hann sjer til hans, tók hann af baki og 
leiddi hann til herbergis síns.

»Svonanú, kæri Aramis,« sagði hann. »Reyndu 
nú að hressast betur, en svo held jeg áfram ferðinni 
til þess að leita að Athos.«

»Þú ert alveg ódrepandi,« sagði Aramis.

»Ónei — ekki er jeg það, en jeg er bráðheppinn 
og það er allur munurinn. En hvað ætlarðu nú að 
hafa þjer til afþreyingar, meðan að þú biður eftir 
mjer? Ætlarðu að skrifa meira um fingurna og hinar 
ýmsu aðferðir til að blessa yfir söfnuðinn?«

»Nei, jeg ætla að yrkja kvæði,« sagði Aramis 
brosandi.

»Já, kvæði jafn sætilmandi og brjefið frá herbergisþernunni 
hennar frú Chevreuse? Þú ættir annars að 
kenna Bazin vesaling að hnoða saman vísu — það 
gæti orðið honum til hugarljettis og líka ættirðu að 
skreppa snöggvast á hestbak á hverjum degi til þess 
að venja þig við.«

»Vertu alveg ókvíðinn,« sagði Aramis. Jeg skal 
verða reiðubúinn að fylgjast með þjer, þegar þú kemur 
aftur.«

Að svo mæltu kvöddust þeir og bað d'Artagnan 
þau Bazin og gestgjafakonuna að annast vin sinn og 
gæta hans vel. Litlu síðar hjelt hann svo áleiðis til 
Amiens.

En hvernig skyldi svo standa á fyrir Athos, ef 
hann annars fyndi hann?

Þegar d'Artagnan skildi við Athos, átti hann í 
vök að verjast og var ekki óhugsandi, að hann hefði 
verið borinn ofurliði. Við þá tilhugsun varð hann 
þungur á svipinn, stundi við og hugði á hefndir. 
Athos var elztur þessara fjelaga hans og þeir því 
ólíkastir að lundarfari.

Samt sem áður þótti honum einna vænst um 
Athos, allra þessara fjelaga sinna. Athos var svo 
göfuglegur og höfðinglegur í allri framkomu. Hann 
var að vísu oftast fálátur og fáskiftinn, en þrátt fyrir 
það leyndi tign hans og göfgi sjer ekki, þegar því 
var að skifta. Hann var gæddur frábæru jafnaðargeði 
og þess vegna manna viðfeldnastur. Hann var meinfyndinn, 
ef svo bar við og hugrekki hans hefði mátt 
kalla óforsjálni hefðu menn ekki vitað, að það var 
samfara geðró hans og stillingu. Allir þessir mannkostir, 
sem Athos hafði til að bera, ollu því, að d'Artagnan 
bar enn meiri virðingu en vináttu fyrir honum 
og dáðist verulega að honum.

Þegar Athos var í essinu sínu, þá þoldi hann 
jafnvel mannjöfnuð á við herra de Tréville, sem annars 
þótti, og líka var, prúðmenni og hirðmaður með 
afbrigðum. Athos var meðalmaður að hæð, en prýðilega 
vaxinn og svaraði sjer vel að öllu leyti og svo 
var hann styrkur, að hann hafði oftsinnis borið hærra 
hlut í lausatökum við Porthos, sem var heljarmenni 
að afli. Hann var snareygður, rjettnefjaður og hakan 
kjarkleg og einbeittleg og allur andlitssvipurinn bar 
greinlegan vott um göfgi og mikilmensku. Hann var 
handfríður mjög og var þó ekki að nostra við hendur 
sínar öllum stundum. Öfundaði Aramis hann af 
þessu, því að Aramis var sífelt að maka hendur sínar 
með möndlusmyrslum og allskonar ilmandi olíum. 
Rödd hans var bæði hvell og hljómþýð og svo var 
eitt, sem enginn skildi, hvernig á stóð. Hann var fálátur 
og yfirlætislaus, eins og áður er sagt, en samt 
vissi hann manna best deili á því, hvernig hegða bæri 
sjer með stórhöfðingjum og þessi kurteisi hans og 
göfugleg framgengni lýsti sjer ósjálfrátt í allri framkomu 
hans, hvað sem hann tók sjer fyrir hendur.

Þegar Athos hjelt mönnum veizlu, þá jafnaðist 
enginn við hann að smekkvísi og kurteisi. Hann skipaði 
gestum sínum til sætis eftir því, sem hverjum bar 
að mannvirðingum, ættgöfgi eða eigin verðleikum. 
Hann var manna glöggastur á skjaldmerkjafræði og 
kannaðist við allar aðalsættir ríkisins, þekkti kyn þeirra 
og sifjalið, skjaldarmerki þeirra og hvernig þau voru 
til komin. Kurteisisvenjur smáar og stórar þekti hann 
út í hörgul, vissi um eftirgjald og landsskuldir jarðeigna 
þeirra, er mestar voru og bar afbragðs skyn á 
allan veiðiskap. Einhverju sinni þegar sú íþrótt barst 
í tal, rak hann Lúðvík konung þrettánda á stampinn 
og þótti konungur þó fyrirtaks veiðimaður.

Athos var framúrskarandi reiðmaður eins og allir 
tignir menn á þeim tímum og vopnfimur vel. Uppeldi 
hafði hann fengið svo gott, að hann var allvel skólalærður, 
sem annars var fágætt um aðalsmenn þeirra 
tíma, og varð honum stundum að brosa að latínskum 
málvillum, sem Aramis var mjög hætt við og Porthos 
tók fyrir góða vöru og gilda. Heiðarleikur hans og 
ráðvendni var óyggjandi og það á þeirri öld, er hver 
óbreyttur dáti gerði sjer enga rellu út af trúarbrögðum 
eða samviskusemi, þegar elskendur ekkert þektu 
til þess næmlyndis, sem nú má alment heita og þegar 
fátæklingar brutu sjöunda boðorðið hispurslaust. 
— Athos var í raun og sannleika fágætur maður.

Og samt sem áður var því svo varið með þennan 
ágætismann, þetta góða og göfuga glæsimenni, 
að hann hneigðist smám saman að munaði og ofnautn, 
eins og stundum vill verða gömlum mönnum, 
sem orðnir eru líkamlega og andlega sljóir. Hann 
fjekk stundum þunglyndisköst og þau voru alt af að 
ágerast og þá var líkast því, sem sálarljós hans 
sloknaði.

En þegar hálfguðinn leyndist, þá var varla manneskja 
eftir. Athos sat þá tímum saman og drap höfði. 
Augun voru þá dauf og döpur — það drafaði í honum 
og hann starði bara á glös og flöskur eða þá á 
Grimaud, sem vanur var að hlýða hverri bendingu 
hans og ráða hverja ósk af svip hans, þótt þungur 
og myrkur væri.

Væru vinir hans hjá honum, þegar svo stóð á, 
þá lagði hann ekkert til mála nema orð og orð á 
stangli og virtist þá taka sjer það nærri. Hins vegar 
drakk hann þá á við fjóra, en vínið hafði þau ein 
áhrif á hann, að hrukkurnar á enni hans dýpkuðu og 
þunglyndið óx.

D'Artagnan var bæði skarpskygn og hygginn, 
eins og tekið hefir verið fram, en hvernig sem hann 
gruflaði út í þetta og hefði allar klær úti, þá hafði 
hann ekki getað komist fyrir, hvernig á þessum geðbreytingum 
Athos stæði. Athos fjekk aldrei nein brjef 
og aðhafðist ekkert, sem vinum hans var ekki fullkunnugt 
um.

Ekki var heldur hægt að segja, að vínið gerði 
hann hryggan og angurværan. Þvert á móti drakk 
hann til að sefa sorg sína, þó að útkoman yrði önnur. 
Ekki var ástæðan heldur sú, að hann tæki sjer 
nærri að tapa í spilum og var það alveg gagnstætt 
Porthos, sem ýmist söng eða bölvaði, eftir því sem 
lukkuhjólið veltist. Athos var jafnrólegur, hvort sem 
hann vann eða tapaði. Það kom fyrir að hann vann 
í kunningjahóp þúsund gulldali á einu kvöldi, tapaði 
þeim aftur og auk þess öllu verðmætu, sem hann 
hafði á sjer og vann svo alt aftur og meira til, en 
ekki hleypti hann einu sinni brúnum þó að svona 
veltist og var jafn skemtilegur í viðræðum við fjelega 
sína, eins og ekkert hefði í skorist.

Ekki var því heldur til að dreifa, að veðrið gerði 
hann þunglyndan, eins og á sjer stað um Englendinga. 
Athos var langdaprastur um hásumarið — í 
Júní og Júlí.

Alt var þetta svo leyndardómsfult, að það var 
kunningjum hans ærið umhugsunarefni. En aldrei 
varð neitt ráðið af orðum hans eða svip, hversu 
kænlegar spurningar sem lagðar voru fyrir hann og 
það þótt hann væri dauðadrukkinn. —

»Nú-jæja!« sagði d'Artagnan. »Kannske að vesalings 
Athos sje nú dauður og þá er það mjer að 
kenna, ef svo skyldi vera, því að það var jeg, sem 
bendlaði hann við þetta	enda þótt hann vissi 
ekkert um upptök þess og fái aldrei að vita neitt um 
afdrif þess — og geti þess vegna ekki notið neins 
góðs af því.«

»Að því ógleymdu,« sagði Planchet, »að við eigum 
honum líf okkar að launa að öllum líkindum. 
Munið þjer ekki, hvernig hann hrópaði: Flýttu þjer 
burt, d'Artagnan — jeg er orðinn fangi! og hvernig 
hann beitti sverðinu, þegar hann var búinn að hleypa 
af pístólunum! Það var líkast því að heyra sem þar 
væru tuttugu djöflar að óskapast inni, en ekki fáeinir 
menn.«

D'Artagnan svall hugur við þessi orð. Hann 
keyrði hest sinn sporum og hleypti á sprett.

Eitthvað klukkan ellefu um kvöldið voru þeir 
komnir í námunda við Amiens og klukkan hálftólf 
komu þeir að hinu illræmda gistihúsi.

D'Artagnan hafði oft verið að hugsa um, að 
hann skyldi hefna sín greypilega á þessum níðinglega 
gestgjafa. Hann gekk inn í veitingastofuna með hattinn 
slapandi niður á augu, vinstri höndina á sverðshjaltinu 
og reidda svipuna í hægri hendi.

»Kannist þjer ekki við mig?« spurði hann gestgjafann, 
er gekk til móts við hann.

»Ónei — ekki geri jeg það nú, herra minn,« 
svaraði gestgjafinn og fanst mikið til um, hve d'Artagnan 
var prúðbúinn og eins um annan útbúnað 
hans.

»Það er svo. Þekkið þjer mig ekki aftur?«
 
»Ja-neinei, velborni herra!«

»Jeg skal þá fljótlega koma yður á rekspölinn. 
Hvað hafið þjer gert af aðalsmanninum, sem þjer 
voruð að ásaka um peningafölsun fyrir eitthvað hálfum 
mánuði?«

Gestgjafinn brá litum, því að d'Artagnan var 
næsta óárennilegur og Planchet sömuleiðis.

»Æ, minnist þjer ekki á það, velborni herra!« 
sagði hann með grátstaf í hálsinum. Þjer megið trúa 
því, að jeg hef orðið grimmilega að gjalda þeirrar 
glópsku minnar og á ekki sjö dagana sæla.«

»Hvað er orðið af þessum manni, segi jeg?« 

»Virðist að hlusta á mig herra, og dæmið mig 
vægilega! Viljið þjer ekki fá yður sæti?«

D'Artagnan tók sjer sæti og var ófrýnn undir 
brún. Planchet stóð fyrir aftan stól hans.

»Nú skal jeg segja yður upp alla sögu, velborni 
herra,« sagði gestgjafinn nötrandi, »því að nú kannast 
jeg við yður. Það voruð þjer, sem hjelduð áfram 
ferðinni, þegar mjer lenti saman við þennan mann, 
sem þjer eigið við.«

»Já — og nú skilst yður líklega, að þjer þurfið 
engrar náðar að vænta nema því aðeins, að þjer segið 
satt og rjett frá.«

»Jeg skal segja söguna, eins og hún gekk.«

»Jæja — látum oss þá heyra.«

»Yfirvöldin gerðu mjer orð þess efnis, að hingað 
mundi koma alræmdur peningafalsari ásamt fleiri fjelögum 
sínum og væru þeir dulbúnir sem lífvarðarliðar 
og skyttuliðar. Þessari orðsendingu fylgdi nákvæm 
lýsing af hestum ykkar og þjónum og sömuleiðis af 
búningi ykkar.«

»Áfram!« sagði d'Artagnan og skildi undireins, 
hvaðan sú nákvæma lýsing stafaði.

»Yfirvöldin sendu mjer enn fremur sex menn til 
liðveizlu og samkvæmt skipun þeirra gerði jeg þær 
ráðstafanir, sem jeg áleit nauðsynlegar til þess að 
geta handsamað jafn hættulegan mann eins og þennan 
svonefnda peningafalsara.«

»Áfram!« sagði d'Artagnan og fór að þykja nóg 
um alla þessa fölsunarromsu.

»Fyrirgefið herra, að jeg viðhef þetta orð, en 
þar í felst einmitt afsökun mín. Yfirvöldin voru búin 
að skjóta mjer skelk í bringu, en eins og þjer vitið, 
verða gestgjafarnir um fram alla muni að koma sjer 
í mjúkinn hjá yfirvöldunum.«

»En hvar er maðurinn — hvað er orðið af honum? 
Er hann dauður eða lifandi?«

»Hafið þolinmæði, herra	jeg skal segja yður 
alt eins og er. Þjer vitið sjálfur, hvernig á því stóð, 
að þjer þutuð hjeðan eins og byssubrendur, en fjelagi 
yðar varðist eins og ljón. Þjónn hans komst í áflog 
við lögregluþjónana, en þeir voru dulklæddir 
sem hestasveinar — —«

»Og þrælbeinið!« hrópaði d'Artagnan. »Þið hafið 
auðvitað gert samtök allir saman og jeg veit sveimjer 
ekki, hvers vegna jeg ætti ekki að ganga af 
ykkur öllum dauðum.«

»Ónei, velborni herra! það voru engin samtök 
— eins og þjer skuluð nú brátt fá vissu fyrir. Þessi 
vinur yðar — jeg veit ekki, hvað hann heitir og get 
því ekki nefnt hann með nafni — gerði tvo menn 
óvíga með skammbyssuskotum og hopaði svo á hæl 
með sverðið á lofti. Hann særði einn af þjónum mínum 
til ólífis og lamdi mig það dómadagshögg á höfuðið 
með flötu sverðinu, að jeg misti bæði ráð og 
rænu.«

»Ætlarðu aldrei að hætta þessu?« sagði d'Artagnan. 
»Hvað er orðið af Athos, segi jeg enn?«

»Hann hopaði á hæl með sverðið á lofti, eins 
og jeg var að segja og þegar hann komst að kjallarastiganum 
og sá, að kjallarinn stóð opinn, þá tók 
hann lykilinn, læsti kjallaranum og hlóð sjer þar einskonar 
víggirðingu. Þegar við þóttumst vissir um, að 
hann ætlaði að búast þar fyrir, ljetum við hann óáreittan.«

»Einmitt það!« sagði d'Artagnan. »Þegar þið 
gátuð ekki unnið á honum, þá ætluðuð þið að reyna 
að handtaka hann!«

»Mikil ósköp! Handtaka hann, velborni herra! Jeg 
segi yður satt, að það er hans eigið verk. Hann er 
sannarlega búinn nóg að gera: steindrepa einn mann 
og særa tvo aðra svöðusárum og voru þeir bornir 
burt af fjelögum sínum, en um þá veit jeg ekki frekar. 
Þegar jeg raknaði úr rotinu, fór jeg strax til fylkisstjórans, 
sagði honum alt, sem gerst hafði og spurði, 
hvað gera ætti við fangann. En fylkisstjórinn ljet sem 
sjer kæmi þetta ekkert við. Fyrirskipanir þær, sem jeg 
hafði fengið, væru ekki frá sjer komnar og yrði mjer 
á að segja nokkrum manni, að hann væri á nokkurn 
hátt við þetta mál riðinn, þá ljeti hann hengja mig. 
Það var svo að heyra sem jeg hefði gert eitthvert 
glappaskot: handtekið mann í misgripum og látið 
viðkomandi sleppa.«

»Já — en Arhos!« sagði d'Artagnan og varð 
enn gramari, þegar hann heyrði, að fylkisstjórinn 
hefði ekkert viljað skifta sjer af þessu. »Hvað er orðið 
af Athos?«

»Jeg ætlaði auðvitað að bæta sem fyrst úr því, 
sem hafði gert fanganum rangt til, flýtti mjer að kjallaradyrunum 
og ætlaði að hleypa honum út. En kæri 
herra! Hann ljet nú ekki lengur eins og maður, heldur 
eins og fjandinn sjálfur. Þegar jeg sagðist ætla að 
sleppa honum lausum, sagði hann, að það væri ekkert 
annað en gildra, sam ætti að ginna sig í og að 
hann færi ekki úr kjallaranum nema með vissum skilyrðum. 
Jeg sá vel að jeg, var kominn hjer í bannsetta 
klípu, þar sem jeg hafði handtekið mann úr skyttuliði 
konungs og svaraði jeg því, að jeg gengi að öllum 
hans skilyrðum.«

»Fyrst og fremst vil jeg fá þjóninn minn hingað 
til mín	— alvopnaðan, sagði hann.

»Við flýttum okkur að hlýða þessari skipun hans, 
því að við vildum alt fyrir þennan vin yðar gera, 
eins og þjer getið skilið. Herra Grimaud — svo kvaðst 
hann heita, þó að hann sje annars ekki margmáll — 
fór þá ofan í kjallarann til hans, þótt særður væri og 
þegar hann var þangað kominn, hlóðu þeir aftur fyrir 
dyrnar og vinur yðar sagði, að nú gætum við átt 
okkur sjálfir.«

»En hvar er hann þá?, sagði d'Artagnan. Hvar 
er Athos?«

»Hann er í kjallaranum, velborni herra!«

»Hvað er þetta! Hafið þjer haldið honum í kjallaranum 
allan þennan tíma, þrjóturinn yðar?«

»Jeg — nei, það veit hamingjan! Það hef jeg 
ekki gert! Jeg, að halda honum í kjallaranum! Þjer 
vitið víst ekki, hvað hann aðhefst þar. Ja, herra trúr! 
Jeg skildi vera yður þakklátur alla mína æfi ef þjer 
gætuð komið honum úr kjallaranum aftur — jeg 
skyldi lofa yður og vegsama eins og verndarengil 
minn og átrúnaðargoð!«

»Jæja — hann er þá þarna niðri?«

»Já, og hann hefur víst einsett sjer að vera þar 
framvegis. Honum er rjett eitt brauð á hverjum degi 
gegnum vindaugað og kjöt eins oft og hann krefst 
þess, en það er nú næsta lítilsvirði, sem hann eyðir 
af því. Einu sinni reyndi jeg að fara þar inn með 
tvo pilta mína, en þá varð hann, alveg bandóður. 
Jeg heyrði að hann hlóð pístólurnar og þjónninn 
byssuna. Við spurðum, hvers vegna þeir væru að því 
og hann svaraði, að þeir hefðu fjörutíu skot og þau 
skyldu öll í skrokkana á okkar ef við dirfðumst að 
stíga fæti inn fyrir kjallaradyrnar. Þá fór jeg aftur til 
fylkisstjórans og kvartaði undan þessu við hann, en 
hann svaraði, að betra ætti jeg ekki skilið, fyrst að 
jeg móðgaði ærlegt fólk, sem leitaði gistingar hjá 
mjer.«

»Og síðan — —?« sagði d'Artagnan og gat ekki 
að sjer gert að hlæja að því, hve gestgjafinn bar sig 
aumlega.

»Síðan,« svaraði gestgjafinn, »höfum við lifað 
því aumasta lífi, sem hægt er að hugsa sjer, því að 
við eigum allar vistir okkar geymdar í kjallaranum. 
Þar er allur vínforði okkar bæði í flöskum og ámum, 
þar eru kryddvörur og olía, reykt flesk og bjúgu - 
með öðrum orðum alt, sem við eigum til heimilisþarfa. 
Við getum ekki veitt gestum okkar mat eða 
drykk, fyrst að við fáum ekki að komast í kjallarann 
og gistihúsið legst í eyði. Ef þessi vinur yðar verður 
eina viku enn í kjallaranum, þá kemst jeg á vonarvöl.«
 
»Og til þess hafið þjer líka unnið, óþokkinn yðar! 
Gátuð þjer ekki sjeð það á okkur, að við vorum 
aðalsmenn, en engir þjófar eða peningafalsarar?«

»Jú, kæri herra, þetta er alveg rjett,« svaraði gestgjafinn, 
»en þei þei! Nú er hann að tryllast aftur!«

»Þið hafið þá enn gert eitthvað á hluta hans!« 
sagði d'Artagnan, »eða raskað ró hans.«

»Jú, en við vorum til neydd,« sagði gestgjafinn. 
»Það eru nýkomnir hingað tveir tignir Englendingar.«

»Nú-jæja! Og hvað um það?«

»Jú, Englendingar eru gefnir fyrir gott vín, eins 
og þjer vitið og báðu um bestu tegund. Konan mín 
hefur víst beðið herra Athos leyfis að komast í kjallarann 
til þess að ná þessu handa gestunum og hann 
hefur auðvitað neitað henni um það, eins og hann er 
vanur. Ja, hamingjan góða! Nú byrjar gauragangurinn 
aftur!«

D'Artagnan heyrði nú líka hark og hávaða neðan 
úr kjallaranum. Hann stóð upp og gekk á hljóðið, 
gestgjafinn fórnaði höndum, en Planchet kom á eftir 
með hlaðna byssu.

Gestirnir voru bálreiðir. Þeir voru langt að komnir 
og hálfdauðir úr hungri og þorsta.

»Þetta er engu lagi líkt,« hrópuðu þeir, »Hvers 
vegna fær heimilisfólkið ekki að ná í sitt eigið vín 
fyrir þessum æðisgengna manni? Við skulum sprengja 
hurðina og stúta þessum kumpán, ef hann verður 
alveg óviðráðanlegur.«

»Hægan, hægan, herrar góðir,« sagði d'Artagnan 
og tók skammbyssur sínar af belti sjer. »Þið stútið 
engum hjerna.«

»Ja-jújú!« heyrðist Athos nú segja fyrir innan 
dyrnar, jafnrólegur og hann var vanur. »Látið þá bara 
koma — það skal verða saga til næsta bæjar!«

Englendingarnir voru hreystimenn, en þegar þeir 
heyrðu þessa rödd, varð þeim hálfhverft við. — Gat 
hugsast, að eitthvert ferlíki, eins og æfintýrin segja 
frá, væri falið í þessum kjallara og kæmist enginn 
óskemdur út aftur, sem þar færi inn.

Það varð stundarþögn, en svo fanst Englendingunum 
það lítilmannlegt að hörfa undan og sá þeirra, 
sem hugaðri var, gekk niður kjallarastigann og sparkaði 
svo myndarlega í hurðina, að alt ljek á reiðiskjálfi.

»Heyrðu Planchet,« sagði d'Artagnan og dró upp 
bóginn á skammbyssunum. »Jeg skal sjá fyrir þessum, 
sem er hjerna uppi, en þú tekur hinn að þjer, 
sem er niðri. Þið viljið þá fara í ilt, herrar góðir! 
Jæja — komið þá!«

»Hamingjan góða	hvað er að tarna?« heyrðist 
nú Athos segja fyrir innan dyrnar. »Mjer fanst 
jeg kannast við málróm d'Artagnans.«

»Já, það er jeg,« sagði d'Artagnan. »Það er jeg, 
vinur minn.«

»Nú-jæja!« sagði Athos. »Við skulum láta þá fá 
að kenna á því — þessa piltunga, sem ætla sjer að 
brjótast inn til manna.«

Englendingarnir brugðu sverðum, en hikuðu við 
þegar þeir sáu, að þeir voru staddir milli tveggja 
elda. Samt mátti hugrekki þeirra sjer meira eins og 
áður og sparkaði annar þeirra í hurðina, svo að brakaði 
og brast í hverju trje.

»Gættu þín, d'Artagnan!« kallaði Athos. »Nú læt 
jeg skotið ríða af.«

»Herrar mínir!« sagði d'Artagnan og brá sjer 
hvergi. »Hugsið ykkur vel um! — Vertu stiltur, Athos! 
— Þetta er vond klípa, sem þið eruð komnir í, herrar 
góðir og þið eigið á hættu að verða skotnir í 
sundur ögn fyrir ögn. Við höfum þrjú skot, þjónninn 
minn og jeg og jafnmörg megið þið búast við 
að fá úr kjallaranum. – Auk þess höfum við sverðin 
okkar og jeg get fullvissað ykkur um, að bæði 
vinur minn og jeg kunnum vel að beita þeim. Látið 
mig greiða fram úr þessu og svo skal jeg von bráðar 
útvega ykkur einhver drykkjarföng — það megið 
þið reiða ykkur á.«

»Ef nokkuð er þá eftir!« sagði Athos ertnislega.

»Nokkuð eftir!« sagði gestgjafinn og sló út um 
hann köldum svita.

»Seisei-jú! Það er sjálfsagt eitthvað eftir,« sagði 
d'Artagnan. Þeir hafa fráleitt drukkið upp alt, sem var 
í kjallaranum, tveir einir. Slíðrið sverðin, herrar mínir!«

»Já, ef þjer stingið pístólunum í beltið.«

»Með ánægju!« sagði d'Artagnan og gerði svo 
samstundis, vjek sjer að Planchet og benti honum að 
fella niður bóginn á byssunni, en Englendingarnir 
slíðruðu sverð sín, þegar þeir sáu, að hinum var alvara. 
D'Artagnan sagði þeim nú frá öllum atvikum 
að fangavist Athos og könnuðust þeir við, sem drenglyndir 
menn, að gestgjafinn hefði á röngu að standa. 
— Kvöddu þeir svo d'Artagnan og gengu burt.

»Nú er jeg einn eftir, kæri Athos. Opnaðu nú 
dyrnar,« sagði d'Artagnan.

»Það skal gert,« svaraði Athos.

Því næst heyrðist hark og hávaði, brak og brestir 
í bjálkum og hrísköstum, sem þeytt var hingað og 
þangað og var það Athos að rífa niður víggirðingu 
sína. Litlu síðar var kjallarahurðinni lokið upp og 
sást í fölt andlitið á Athos. Hann skimaði flóttalega 
í kringum sig.

D'Artagnan fjell um háls honum og myntist við 
hann og ætlaði að draga hann út úr hálfblautum 
kjallaranum, en tók þá eftir því, að hann var næsta 
valtur á fótunum.

»Ertu særður?« spurði hann í angist sinni.

»Jeg, nei-ónei! Jeg er bara dauðadrukkinn, kæri 
vin,« svaraði Athos. »Og það er nú raunar ekki svo 
undarlegt, því að jeg hef gert alt mitt til að verða 
það. Biðjið þjer fyrir yður, herra gestgjafi! Jeg er 
sjálfsagt búinn að tæma á annað hundrað flöskur 
aleinn!«

»Hamingjan góða!« hrópaði gestgjafinn. »Jeg er 
gereyðilagður maður, þó að þjónninn hefði ekki 
drukkið nema helming á móts við það.«

»Grimaud er prýðilega siðaður þjónn, skal jeg 
segja yður og kæmi aldrei til hugar að herma eftir 
mjer. Hann hefur víst haldið sjer að ámunum. En 
þei-þei! Svei mjer sem jeg held ekki að hann hafi 
gleymt að snúa fyrir kranann! Það rennur úr ámunni!«

D'Artagnan rak upp skellihlátur, en gestgjafinn 
varð ýmist fölur sem nár eða rauður sem blóð.

Grimaud stóð að baki húsbónda sínum, en gekk 
nú fram. Hann hafði byssu um öxl og höfuðið dinglaði 
á báðar hliðar. Hann var fremur sóðalegur til 
fara og sá gestgjafinn strax, að hann hafði velt sjer 
um hrygg í bestu matarolíunni.

Þeir lögðu nú leið sína um veitingastofuna allir 
fjórir og settust að í besta herberginu, sem Athos 
tók til sinna umráða án þess að spyrja um leyfi.

Gestgafinn og kona hans fengu sjer luktir og 
skunduðu ofan í kjallarann, er þau höfðu ekki fengið 
að koma í til langs tíma, en þar var ófagurt umhorfs.

Athos hafði rofið skarð í víggirðingu sína til 
þess að komast út, en þeirri víggirðingu eða hleðslu 
hafði hann hrófað upp úr þurru kurli, bjálkabútum 
og tómum vínámum, alt eftir föstum reglum víggirðingalistarinnnr. 
Fyrir innan þetta alt saman sáust hingað 
og þangað hálfnagaðar hnútur innan um vín- og 
olíupolla, en úti í einu horninu var hrúga af brotnum 
flöskum og vínáma, sem var að leka úr sjer seinustu 
dreggjunum. Hvert sem litið var, var ekki annað að 
sjá en »svívirðing foreyðslunnar.« Uppi í rjáfrinu höfðu 
hangið fimtíu bjúgu, en nú voru aðeins tíu eftir.

Gestgjafinn og kona hans hrinu hástöfum, svo 
að undir tók í öllu húsinu og tók d'Artagnan það 
allnærri sjer, en Athos varð ekki einu sinni litið við.

En svo snerist saknaðar- og sorgarkvein þeirra 
hjóna í ofsa bræði. Gestgjafinn þreif steikaratein og 
æddi inn í stofuna til þeirra fjelaga.

»Vín!« sagði Athos, þegar hann sá gestgjafann.

»Vín!« hrópaði gestgjafinn forviða, »Vín segið 
þjer! Þjer eruð búinn að drekka fyrir hundrað gulldali 
og meira til og jeg er gjöreyðilagður!«

»Hvaða bull!« sagði Athos. »Við höfum aldrei 
getað svalað þorstanum verulega.«

»Það hefði nú verið sök sjer, ef þið hefðuð látið 
ykkur nægja að þamba þetta alt saman, en þar á ofan 
hafið þið mölvað allar flöskurnar!«

»Þjer hrintuð mjer á flöskuhlaða í einu horninu 
og þær hrundu allar niður, svo að það er sjálfum 
yður að kenna.«

»Þið hafið ónýtt alla olíuna!«

»Olían er eitthvert bezta græðslumeðal við sárum. 
Grimaud var særður af yðar völdum og það var 
ekki nema sjálfsagt, að hann fengi eitthvað til að 
leggja við sár sín.«

»En bjúgun!«

»Þjer vitið víst, að það úir og grúir af rottum í 
kjallaranum.«

»Þið skuluð fá að borga mjer það altsaman!« 
grenjaði gestgjafinn, hamslaus af reiði.

»Þorparinn þinn!« sagði Athos og stóð upp - 
en datt strax ofan á stólinn aftur, því að hann gat 
ekki á fótunum staðið. D'Artagnan kom honum til 
liðveizlu með reidda svipuna.

Gestgjafinn hörfaði aftur á bak og fór að skæla.

»Látið yður þetta að kenningu verða,« sagði 
d'Artagnan, »og veitið betri viðtökur öðrum gestum, 
sem bera kann að garði yðar, eða forsjónin sendir 
yður.«

»Forsjónin! Segið heldur fjandinn sjálfur.«

»Heyrið þjer nú, gestgjafi góður,« sagði d'Artagnan. 
»Ef þjer haldið áfram þessu bannsettu nöldri 
og nauði, þá lokum við okkur inni í kjallaranum, 
fjórir saman, og þá getum við sjeð, hvort hann er 
eins tómur og rúinn eins og þjer látið.«

»Nú-já, herrar góðir! Jeg skal játa, að jeg hef 
rangt fyrir mjer,« sagði gestgjafinn, »en allir eiga 
leiðrjetting orða sinna. Jeg er fjelaus og fátækur og 
bið ykkur meðaumkvunar.«

»Annað mál er það!, sagði Athos. »Hjarta mitt 
hrærist til meðaumkvunar þegar þú talar í þeim tón 
og tár mín flæða eins og vínið úr ámunni. Það eru 
ekki allir eins bölvaðir og þeir sýnast. Komdu hingað 
og talaðu við okkur.«

Gestgjafinn færði sig nær með mestu varasemi.

»Komdu hingað, segi jeg, og vertu ekki svona 
heimóttarlegur,« sagði Athos. »Jeg lagði pyngjuna 
mína á borðið, þegar jeg ætlaði að borga þjer forðum 
daga, eins og þú kannast víst við.«

»Já, herra!«

»Það voru sextíu gulldalir í henni. Hvar eru þeir?«

»Hjá yfirvöldunum, herra! Það var sagt, að peningarnir 
væru falsaðir.«

»Nú-jæja! Sæktu pyngjuna og hafðu þessa sextíu 
gulldali.«

»Jú, en þjer vitið það víst, velborni herra, að yfirvöldin 
sleppa aldrei því, sem þau hafa fest hönd á.
Það væri ekki vonlaust, ef peningarnir hefðu verið 
falsaðir, en nú er ekki því að heilsa.«

»Þú verður að reyna að ná samkomulagi við yfirvöldin, 
góðurinn minn — meira get jeg ekki gert 
fyrir þig. Sjálfur hef jeg ekki grænan eyri á mjer.«

»Hvar er hestur Athos?« spurði d'Artagnan.

»Úti í hesthúsi.«

»Hvers virði ætli að hann sje?«

»Fimtíu gulldala í mesta lagi.«

»Hann er áttatíu gulldala virði. Taktu hann og 
látum svo úttalað um þetta.«

»Ætlarðu að selja hestinn minn?, sagði Athos. 
— »Selja klárinn minn undan mjer? Á hverju á jeg 
þá að ríða, Grimaud, þegar jeg fer í næsta leiðangur?«

»Jeg hef annan hest handa þjer,« sagði d'Artagnan.

»Annan hest?«

»Já, og það er fyrirtaks gæðingur,« sagði gestgjafinn.

»Nú-jæja! Ef jeg fæ annan hest, bæði betri og 
yngri, þá taktu gamla klárinn og færðu okkur eitthvað 
að drekka.«

»Hvað þóknast herranum?, spurði gestgjafinn 
og var nú öllu mýkri á manninn.

»Jeg vil fá vínið, sem er inst við langböndin. 
Það eru eitthvað fimtíu flöskur eftir af því enn — 
hinar mölbrotnuðu þegar jeg datt á þær. Færðu mjer 
sex flöskur.«

»Þetta er skárri hítin,« tautaði gestgjafinn við 
sjálfan sig. »Ef hann yrði hjer hálfan mánuð enn og 
borgaði alt, sem hann helti í sig, þá yrði jeg ekki 
lengi að ná mjer aftur.«

»Og gleymdu ekki,« sagði d'Artagnan, »að senda 
ensku gestunum fjórar flöskur.«

»Nú verðurðu að segja mjer, hvað orðið er um 
hina fjelagana, meðan við bíðum eftir víninu,« sagði 
Athos.

D'Artagnan sagði honum frá, hversu hann hefði 
hitt Porthos rúmfastan og Aramis sitjandi við borð 
milli tveggja guðfræðinga. Þegar hann hafði lokið 
sögu sinni, kom gestgjafinn inn með vínið og reykt 
svínslæri, sem ekki hafði verið geymt í kjallaranum 
til allrar hamingju.

»Það er ágætt,« sagði Athos og helti á glösin 
fyrir sig og d'Artagnan. »Þetta var nú viðvíkjandi 
Porthos og Aramis, en hvað gengur að þjer, vinur 
kær? Hvað hefur komið fyrir þig? Mjer sýnist þú 
vera svo þungbúinn.«

»Ojæja!« sagði d'Artagnan. »Jeg er víst verst 
farinn ykkar allra.«

»Þú verst farinn, d'Artagnan!« sagði Athos. »Látum 
okkur heyra, hvernig því víkur við. Segðu mjer 
það vinur minn.«

»Já — seinna,« svaraði d'Artagnan.

»Seinna? Hvers vegna? Er það vegna þess, að 
jeg er drukkinn? Kærðu þig ekkert um það — jeg er 
aldrei jafn skarpur eins og við vín. Segðu bara frá 
— jeg hlusta á.

D'Artagnan sagði honum þá, hvernig farið hefði 
fyrir sjer og frú Bonacieux.

Athos hlustaði á hann steinþegjandi og bærði 
ekki á sjer. Að sögunni lokinni sagði hann:

»Eymd og ólán alt saman — ólán og ekkert 
annað.«

Þetta voru hans vana-orð.

»Þú ert að tala um eymd og ólán,« sagði d'Artagnan, 
»en þjer ferst nú varla að tala um slíkt — 
aldrei hefur þú elskað.«

Augun í Athos, dauf og dapurleg, leiftruðu alt 
í einu, en það var ekki nema örlitla stund. Svo 
döpruðust þau aftur og leiftrið hvarf.

»Já, það er alveg satt,« sagði hann stillilega. 
»Jeg hef aldrei elskað neina manneskju.«

»Þjer skilst þá víst,« sagði d'Artagnan, »að sá 
sem hefur annað eins stálhjarta, má ekki kasta þungum 
steini á okkur hina, sem erum viðkvæmari.«

»Viðkvæm hjörtu særast hæglega,« svaraði Athos.

»Hvað áttu við?«

»Jeg á við það, að ástin sje einskonar hlutavelta, 
þar sem ekki er annan vinning að fá en dauðann. 
Trú mjer til þess, kæri d'Artagnan, að þú ert sæll að 
hafa tapað og ætti jeg að leggja þjer ráð, þá yrði 
það þetta: Reyndu altaf að tapa.«

»Það var svo að sjá, sem hún elskaði mig innilega.«

»Já — það hefur auðvitað litið svo út — —«

»Jeg er viss um að hún elskaði mig.«

»Dæmalaust barn ertu! Það er ekki til sá maður 
í víðri veröld, sem ekki hefur haldið, að ástkona hans 
elskaði hann og sá er heldur enginn, sem ekki hefur 
verið dreginn á tálar af ástkonu sinni.«

»Nema þú, Athos	því að þú hefur aldrei átt 
hana neina.«

»Satt er það,« sagði Athos eftir stundarþögn. 
Jeg hef aldrei átt neina. Við skulum drekka!«

»Já, — en heyrðu nú!« sagði d'Artagnan. »Fyrst 
að þú ert þessi spekingur, þá ber þjer að fræða mig 
og hjálpa mjer. Jeg þarfnast bæði fræðslu og huggunar.«

»Huggunar í hverju?«

»Í óláni mínu.«

»Þetta svokallaða ólán þitt er bara til aðhláturs,« 
sagði Athos og ypti öxlum. »Það væri gaman að 
vita, hvað þú segðir, ef jeg segði þjer eina ástarsögu, 
sem jeg þekki.«

»Var hún þjer viðkomandi?«

»Mjer eða einum kunningja mínum — það er 
alveg sama.«

»Segðu mjer hana, kæri Athos — góði, segðu 
mjer hana.«

»Nei. Við skulum drekka — það er mildu skynsamlegra.«

»Þú getur bæði drukkið og sagt frá.«

»Nú-jæja, það er eitthvað til í	því,« sagði Athos, 
tæmdi glasið og helti á það aftur. »Það tvent getur 
átt samleið.«

»Jeg heyri og hlýði,« sagði d'Artagnan.

Athos fór að reyna að jafna sig, en d'Artagnan 
sá, að því meira sem hann reyndi til þess, því fölari 
varð hann. Hann var kominn á það stig ölvímunnar, 
er alvanir drykkjumenn velta út af steinsofandi, 
en hann dreymdi án þess að hann sofnaði. Þessi dáleiðsla 
ofdrykkjunnar var hræðileg á að líta.

»Þú vilt fá að heyra þessa sögu, hvað sem tautar?« 
spurði hann.

»Já, þess bið jeg þig umfram alt,« svaraði d'Artagnan.

»Jæja, það er þá bezt, fyrst að þig langar svona 
mikið til þess. Einn kunnungi minn — ekki jeg sjálfur, 
heyrirðu það — var greifi úr sama landsfjórðungi 
og jeg, nefnilega Berry og kominn af hinum tignustu 
ættum. Þegar hann var 25 ára, feldi hann ást til 
sextán ára gamallar stúlku, er var fögur sem ástargyðjan 
sjálf. Samfara þeirri einfeldni og einlægni, sem 
eðlilegt var á hennar aldri, hlaut maður líka að taka 
eftir eldfjörugri sál og djúphygni, sem ekki er konum 
eiginleg, heldur skáldum einum — menn hlutu að 
verða algerlega heillaðir af henni.

Hún átti heima í litlu þorpi og bjó þar hjá bróður 
sínum, er var prestur. Bæði voru þau aðkomandi 
í þorpinu, en enginn vissi, hvaðan þau komu, og 
enginn var heldur að grenslast eftir því, þar sem allir 
voru heillaðir af fegurð hennar og hann virtist vera 
góður og guðhræddur maður. Annars var sagt, að 
þau væru af góðu fólki kominn. Kunningi minn var 
einhver voldugasti stóreignamaðurinn þar um slóðir 
og hefði getað gert við hana, hvað sem honum sýndist 
— tælt hana eða smánað hana alveg eftir eigin 
geðþótta, því að hann rjeði þar öllu og enginn hefði 
farið að bera hönd fyrir höfuð þessara aðskotadýra, 
sem enginn þekti. En til allrar ógæfu var hann heiðarlegur 
maður og svo giftist hann henni – asninn 
sá arna!«

»Já — af því að hann elskaði hana,« sagði d'Artagnan.

»Bíddu nú við,« sagði Athos. Hann tók hana í 
höll sína og gerði hana að tignustu konunni þar nærlendis, 
enda mátti hún eiga það, að hún sómdi sjer 
prýðilega í stöðu sinni.«

»Og hvernig fór svo?« spurði d'Artagnan.

»Einhverju sinni reið hún út á veiðar með manni 
sínum,« hjelt Athos áfram, lækkaði röddina og bar 
ótt á. »Þá vildi svo til, að hún datt af hestbaki og 
fjell í öngvit. Greifinn flýtti sjer til hennar og fór að 
stumra yfir henni, risti föt hennar upp með veiðihníf 
sínum og reif þá óvart nærskyrtuna, svo að önnur 
öxlin var ber fyrir — og hvað heldurðu nú, d'Artagnan, 
að hann hafi sjeð á öxlinni,« sagði Athos og 
hló hrottalega.

»Það er mjer ómögulegt að gizka á,« sagði 
d'Artagnan.

»Hún var brennimerkt á öxlinni,« sagði Athos 
og rendi út úr glasinu, sem hann hjelt á.

»Það var hræðilegt!« sagði d'Artagnan.

»En engu að síður satt! Þessi engill var ekkert 
annað en flagð og forað og stórþjófur í tilbót.«

»En hvað gerði greifinn?«

»Greifinn var voldugur maður og mikils megnandi 
og hafði vald á lífi og limum manna á jarðeignum 
sínum. Hann tætti fötin utan af greifafrúnni, 
batt hendur hennar á bak aftur og hengdi hana í 
næsta trje.«

»Hamingjan góða! Það var hreinasta morð!«

»Já — víst var það morð, en hvað um það?.« 
sagði Athos og var nú orðinn náfölur, »En við erum 
nú víst að ljúka við vínið.«

Að svo mæltu tók Athos seinustu flöskuna af 
borðinu, setti hana á munn sjer og tæmdi hana í 
einum teig, rjett eins og það hefði verið einn munnsopi. 
Að því búnu huldi hann andlit sitt höndum, 
en d'Artagnan starði á hann agndofa og óttasleginn.

»Þetta varð til þess, að jeg feldi ekki oftar hug 
til fagurra, skáldlegra og ástleitinna kvenna,« sagði 
Athos og stóð upp. »Það væri betur, að svo færi 
fyrir þjer líka. Við skulum drekka!«

»Hún er þá dauð, eftir þessu?« sagði d'Artagnan.

»Já — auðvitað er hún það!« sagði Athos.

»En bróðir hennar?« spurði d'Artagnan.

»Bróðir hennar?« tók Athos upp aftur.

»Já — presturinn?«

»Jeg leitaði hans lengi til þess að láta hengja 
hann líka, en hann var þá strokinn frá kirkju og kalli 
og öllu saman.«

»Og veit þá enginn, hvað orðið hefur um hann?«

»Hann var auðsjáanlega fyrsti elskhuginn hennar 
og eflaust altaf í vitorði með henni. Hann ljezt vera 
prestur til þess að geta gift öðrum þessa lagskonu 
sína og jeg vona, að hann hafi einhverstaðar verið 
settur á hjól og steglur.«

D'Artagnan var alveg gagntekinn af ótta og 
skelfingu yfir þessari hræðilegu sögu.

»Fáðu þjer bita af svínslærinu þarna, d'Artagnan 
— það er ágætis matur,« sagði Athos. »Það var leitt, 
að það skyldu engin svínslæri vera í kjallaranum! Jeg 
hefði þá drukkið fimtíu flöskur í viðbót.«

D'Artagnan gat ekki hlustað á þetta tal lengur. 
Hann hallaði höfðinu fram á borðið og ljezt sofna.

»Þessir ungu nútímamenn þola ekki að fá sjer í 
staupinu,« sagði Athos og leit á fjelaga sinn meðaumkvunaraugum. 
»Og þó er sagt, að þessi sje einna 
skástur.«



XII. 


Heimferðin.


D'Artagnan ógnaði þessi saga, sem Athos hafði 
sagt honum. Samt voru sum atriði í henni, sem honum 
þóttu óljós. Að vísu var það dauðadrukkinn 
maður, sem sagt hafði söguna hálfdrukknum manni, 
en þrátt fyrir það mundi d'Artagnan, þegar hann vaknaði 
morguninn eftir, greinilega hvert einasta orð. 
Hann langaði því mjög til að fá fyllri vitneskju um 
þetta efni og gekk til fjelaga síns í þeim tilgangi að 
fá hann til að taka upp söguþráðinn aftur. Þegar 
hann hitti Athos, var hann orðinn stiltur og rólegur, 
en jafnvel enn dulari og fálátari, en hann átti vanda 
til.

Skyttuliðinn varð fyrri til að minnast á þetta 
og sagði:

»Jeg var víst nokkuð kendur í gær, kæri d'Artagnan. 
Jeg fann það í morgun á óbragðinu í munninum 
og svo slær æðin fremur óreglulega. Það var 
víst auma ruglið, sem jeg var að segja.«

»Nei — jeg man ekki eftir, að það væri neitt 
sjerstaklegt rugl.«

»Jæja — það furðar mig! Jeg hjelt að jeg hefði 
sagt þjer afarsorglega sögu,« sagði Athos og hvesti 
á hann augun.

»Jeg hef víst verið enn kendari en þú, því að jeg 
man ekkert eftir þessu,« svaraði d'Artagnan.

En Athos ljet sjer ekki þetta svar nægja.

»Þú hefur líklega tekið eftir því, kæri vin,« sagði 
hann, »að vín hefur mjög misjöfn áhrif menn. Sumir 
verða daprir og aðrir kátir. Jeg er nú einn af þeim, 
sem verð dapur við vín og er vanur, þegar jeg drekk 
mig drukkinn, að segja ýmsar sorgarsögur, sem amma 
mín var að troða í mig þegar jeg var lítill. Þetta er 
auðvitað leiðinlegur og hlægilegur kækur, en annars 
get jeg drukkið á við hvern annan.«

Athos sagði þetta svo blátt áfram og einlæglega, 
að það fóru að renna tvær grímur á d'Artagnan.

»Jú, eitthvað er nú til í þessu,« sagði hann. 
»Þetta er alt eins og í þoku fyrir mjer, en ætli að 
þú hafir ekki verið að segja frá einhverjum, sem var 
hengdur?«

»Já, þarna kemur það,« sagði Athos. Hann brá 
litum og reyndi að brosa. »Jeg mátti næstum ganga 
að því vísu, því að þetta er næstum orðin einhver 
rótgróin vitleysukredda hjá mjer á vissu stigi ölvímunnar.«

»Einmitt það!« sagði d'Artagnan. »Nú fer jeg að 
ranka við mjer. Sagan var um — ja, bíddu nú við 
— hún var um einhverja konu.«

»Það er svo sem auðvitað,« sagði Athos og var 
nú orðinn gulgrár í framan. »Það hefur verið reyfarasagan 
um ljóshærðu konuna. Þegar jeg fer að segja 
hana, þá er jeg orðinn dauðadrukkinn.«

»Já, eitthvað var það þess háttar,« sagði d'Artagnan. 
»Sagan var um forkunnarfríða konu, ljóshærða 
og bláeygða.«

»Já — og sem var hengd á endanum.«

»Og það var maðurinn hennar, sem hengdi hana. 
Hann var maktar maður og kunningi þinn,« sagði 
d'Artagnan og hvesti augun á Athos.

»Já þarna getirðu sjeð, hvað maður getur gert 
öðrum manni rangt til, þegar maður veit ekki sitt 
rjúkandi ráð,« sagði Athos og ypti öxlum. »Jeg skal 
aldrei drekka mig fullan oftar d'Artagnan — það er 
ósæmilegt.«

D'Artagnan svaraði engu og vjek Athos talinu þá 
að öðru.

»Vel á minst,« sagði hann. »Jeg þakka þjer kærlega 
fyrir hestinn, sem þú færðir mjer.«

»Lízt þjer vel á hann?« spurði d'Artagnan.

»Já, en jeg held að hann þoli varla slarkferðir.«

»Það er misskilningur. Jeg hef riðið honum fjórar 
mílur á tæpum hálfum öðrum tíma og það bar 
ekki meira á honum heldur en ef jeg hefði skroppið 
bæjarleið.«

»Það er svo. Mjer þykir það leiðinlegt.«

»Þykir þjer það leiðinlegt?«

»Já — því að jeg á hann ekki lengur.«

»Við hvað áttu?«

»Ja, taktu nú eftir. Jeg vaknaði klukkan sex í 
morgun. Þá svafst þú eins og selur og jeg vissi ekki, 
hvað jeg átti af mjer að gera, enda var jeg hálringlaður 
eftir alt svallið í gær. Gekk jeg þá ofan í veitingastofuna 
og hitti þar annan Englendinginn, er var 
að semja við hestaprangara. Jeg gekk til þeirra og 
þegar jeg varð þess áskynja, að hann bauð hundrað 
gulldali fyrir úttaugaðan húðarjálk, þá sagði jeg við 
hann, að jeg gæti líka selt honum hest,«

»Já — og það verulega fallegann hest,« sagði 
hann. »Jeg sá hann í gær þegar þjónninn yðar tók 
við honum.«

»Haldið þjer, að hann sje hundrað gulldala virði?«

»Já, viljið þjer selja mjer hann fyrir það verð?«

»Nei, en jeg vil spila um hann við yður.«

»Viljið þjer spila um hann?«

»Já.«

»Hvað eigum við að spila?«

»Við skulum varpa teningum.«

»Það gerðum við líka og jeg tapaði hestinum, 
en reiðtygin vann jeg aftur.«

D'Artagnan varð fremur ygldur á brúnina.

»Ertu óánægður við mig?« spurði Athos svona 
hinseginn.

»Já, ekki get jeg neitað því,« svaraði d'Artagnan. 
»Jeg ætlaðist til, að við værum auðþektir á hestunum 
þegar við færum í herferð næst. Þeir voru gjöf til 
endurminningar og þetta var ekki fallega gert af þjer, 
Athos.«

»Já, en settu þig í mín spor, kæri vin,« svaraði 
Athos. »Jeg ætlaði að drepast úr leiðindum og auk 
þess er mjer ekkert um enska hesta. Ef um það er 
að gera, að við sjeum auðþektir á einhverju, þá held 
jeg að reiðtygin nægi til þess — þau eru ekki svo 
ófjeleg, en hvað hestana snertir, þá er víst hægt að 
kenna einhverju um, að við höfum þá ekki lengur. 
Hestar geta þó líklega drepist, til dæmis úr hrossasótt 
eða ormaveiki.«

D'Artagnan var alt af þungbrýnn mjög.

»Mjer þykir það afar leiðinlegt,« hjelt Athos áfram, 
»að þig skuli taka svona sárt til þessara hesta, því 
að ekki er alt búið enn.«

»Hefurðu þá gert fleiri glappaskotin?«

»Þegar jeg var búinn að tapa mínum hesti 
níu á móti tíu, sögðu teningarnir — þá datt mjer í 
hug að setja þinn hest undir.«

»Jeg vona, að þú hafir þó hætt við það aftur.«

»Ja-neinei. Jeg gerði það undir eins.«

»Nú er mjer sannarlega nóg boðið,« sagði d'Artagnan.

»Við vörpuðum teningunum og jeg tapaði.«

»Hestinum mínum!«

»Já, þínum hesti. Sjö á móti átta — einu teningsauga 
of fátt!«

»Þú hefur ekki verið með öllum mjalla, maður!«

»Það hefðirðu mátt halda í gær, þegar jeg var 
að segja þjer þessar kynjasögur, en í dag er jeg fullkomlega 
með sjálfum mjer. Jeg tapaði hestinum þínum 
með reiðtýgjum og öllu saman!«

»Það er voðalegt!«

»Bíddu nú við — sagan er ekki öll úti enn. Jeg 
væri ágætur spilamaður, ef jeg kæmist ekki í æsing, 
en það kemst jeg stundum, alveg eins og þegar jeg 
drekk mig fullan. Jeg varð líka óður og uppvægur í 
þetta skifti — —«

»En hvað gaztu spilað um, þegar þú varst búinn 
að tapa mínum hesti? Þú áttir þá ekkert eftir.«

»Seisei-jú! Enn var eftir steinhringurinn, sem þú 
berð á hendinni. Jeg tók eftir honum í gær.«

»Steinhringurinn!« hrópaði d'Artagnan og þreif 
ósjálfrátt til hringsins.

»Jeg hef gott vit á þeim hlutum og átti sjálfur 
forðum daga ýmislegt þess konar dót. Jeg áleit að 
hann væri þúsund gulldala virði.«

»Jeg vona, að þú hafir ekki nefnt hann við nokkurn 
mann,« sagði d'Artagnan með öndina í hálsinum.

»Þvert á móti, kæri vin. Hringurinn var okkar 
einasta hjálparhella, eins og þú getur skilið. Með 
hans hjálp gat farið svo, að jeg inni aftur reiðtýgin 
okkar, hestana okkar og kannske ferðapeninga þar á 
ofan.«

»Þú gerir mig verulega skelkaðan,« sagði d'Artagnan.

»Jeg mintist á hringinn við Englendinginn og 
hafði hann sjálfur veitt honum eftirtekt. Satt að segja, 
kæri vin, gengur þú með eina af stjörnum himins á 
hendi þjer og ætlast til, að engum verði starsýnt á 
hana — en slíkt nær engri átt.«

»Blessaður, haltu áfram,«  sagði d'Artagnan. »Þú 
ætlar hreint að gera út af við mig með öllum þessum 
málalengingum.«

»Við skiftum hringum í tíu deildir — hundrað 
gullpeninga í hverri.«

»Þú ert víst að gera að gamni þínu,«  sagði d'Artagnan 
og fór nú að þykna í honum.

»Nei, jeg er ekki að gera að gamni mínu, það 
veit hamingjan. Það væri fróðlegt að vita, hvað þú 
hefðir gert í mínum sporum. Jeg hafði ekki sjeð ærlega 
manneskju í hálfan mánuð og var að verða að 
hreinasta fábjána innan um allar flöskurnar.«

»En þrátt fyrir það áttirðu ekkert með að spila 
um hringinn minn,«  sagði d'Artagnan og krepti hnefann 
ósjálfrátt.

»Nú skaltu heyra hvernig fór. Þetta voru tíu teningsköst 
— hundrað gulldali hvert — og þar af skyldi 
ekki eitt einasta vinnast! Jeg tapaði aleigu minni og 
öllu saman í þrettán köstum. Talan 13 hefur annars 
alt af verið mjer óheillatala. Það var 13. júlí sem —«
­
»Nei, hættu nú í öllum guðanna bænum!« sagði 
d'Artagnan og stóð upp frá borðinu. Hann gleymdi 
alveg kynjasögunni daginn áður yfir öllu því, sem 
hann fjekk að heyra í dag.

»Vertu nú rólegur!« sagði Athos. »Þá datt mjer 
alt í einu nokkuð í hug. Þessi Englendingur er dæmalaus 
sjervitringur. Jeg hafði sjeð hann vera að skrafa 
eitthvað við Grimaud og Grimaud sagði mjer, að 
hann hefði viljað ráða sig í vist til sín. Þá setti jeg 
Grimaud undir — Grimaud hinn þögla — og skifti 
honum í tíu deildir.«

»Nei, þetta keyrir fram úr öllu hófi!« sagði d'Artagnan 
og gat ekki varist hlátri.

»Grimaud í eigin háu persónu — skilurðu það! 
Og með þessum tíu deildum í Grimaud, sem ekki er 
eins gulldals virði allar saman, vann jeg steinhringinn 
aftur. Neitaðu nú ef þú getur, að þolinmæðin 
vinni allar þrautir.«

»Þetta er sannarlega skringilegt!« sagði d'Artagnan 
og veltist um af hlátri.

»Þú getur nærri, að jeg hjelt áfram að spila þegar 
jeg sá, að hamingjan brosti við mjer og setti nú 
hringinn undir aftur.«

»Nei, hættu nú!« sagði d'Artagnan og varð alvarlegur 
aftur.

»Jeg vann aftur reiðtýgin þín og hestinn þinn, 
þar næst mín reiðtýgi og minn hest — og tapaði 
svo öllu aftur, en á endanum fóru leikar svo, að jeg 
gat bjargað reiðtýgjunum okkar beggja. Það var reglulega 
gott kast og þar við ljet jeg sitja.«

D'Artagnan hægðist svo við þetta, að honum 
fanst, sem ljett væri af sjer þungu fargi.

»Jeg held þá steinhringnum?« spurði hann angistarfullur.

»Já, auðvitað — og reiðtýgjunum líka, eins og 
jeg sagði.«

»En hvað eigum við að gera við reiðtýgi þegar 
við höfum enga hestana?«

»Mjer dettur eitt í hug.«

»Nú gerirðu mig hræddan aftur, Athos.«

»Heyrðu nú — er ekki langt síðan að þú hefir 
varpað teningum, d'Artagnan?«

»Jeg hef enga löngun til þess.«

»Ekki skaltu nú bölva þjer upp á það. Þú hefir 
ekki kastað teningum langa-lengi og þá er áreiðanlegt, 
að hamingjan er þjer hliðholl.«

»Og hvað þá?«

»Englendingurinn er hjerna enn og fjelagi hans 
líka. Jeg sá að honum gramdist að ná ekki í reiðtýgin. 
Þú virðist taka þjer það nærri að hafa mist hestinn. 
Í þinum sporum skyldi jeg nú halda reiðtýgjunum 
á móti hestinum.«

»Hann kærir sig líklega ekki um ein reiðtýgi.«

»Settu þau þá hvortveggju undir. Jeg er ekki eins 
sínkur og þú!«

»Finst þjer það?« spurði d'Artagnan. Það voru 
farnar að renna á hann tvær grímur.

»Eitt kast um bæði!«

»En okkur er áríðandi að halda reiðtýgjunum 
fyrst að við erum búnir að missa hestana.«

»Settu þá hringinn undir!«

»Nei, jeg held nú ekki — það geri jeg aldrei!«

»Hvaða vitleysa,« sagði Athos. »Jeg væri til með 
að spila um Planchet, en jeg er ekki viss um að 
Englendingurinn kæri sig um meira af svo góðu.«

»Jeg vildi helzt ekki þurfa að hætta neinu, Athos 
minn,« sagði d'Artagnan.

»Það er leiðinlegt,« sagði Athos, »því að Englendingurinn 
hefur sand af peningum. Reyndu eitt 
kast að minsta kosti — það er fljótgert.«

»En ef jeg skyldi nú tapa?«

»Þú vinnur.«

»En segjum nú samt, að jeg tapi.«

»Nú-jæja! — Þá læturðu hann fá reiðtýgin.« 

»Jæja þá — eitt kast!« sagði d'Artagnan.

Athos fór að leita að Englendingnum og fann 
hann úti í hesthúsi — var hann þar að skoða reiðtýgin. 
Athos bar fram uppástungu sína: hvortveggju 
reiðtýgin móti öðrum hestinum eða hundrað gulldölum 
eftir samkomulagi. Englendingurinn hugsaði sig 
um. Hann gizkaði á, að reiðtýgin væru þrjú hundruð 
dala virði hvor um sig og gekk hann svo að þessu.

D'Artagnan varpaði teningunum með skjálfandi 
hendi og upp komu þrjú »augu«: ás og daus. Athos 
hnykti við að sjá, hve fölur hann varð.

»Þetta var auma kastið, kunningi,« sagði Athos. 
»Þjer fáið eflaust reiðtýgin, herra góður.«

Englendingurinn tók teningana, hristi þá lítillega 
og varpaði þeim á borðið án þess að líta á þá, en 
d'Artagnan snjeri sjer undan til þess að leyna geðshræringu 
sinni.

»Nei — lítið á!« sagði Athos jafnrólegur og hann 
var vanur. »Þetta var merkilegt kast! Jeg hef að eins 
sjeð það fjórum sinnum á æfinni — tvö augu!«

Englendingurinn leit á teningana steinhissa og 
d'Artagnan líka mjög ánægjulega.

»Já,« sagði Athos, »Jeg hef sjeð svona kast fjórum 
sinnum: í fyrsta sinni hjá herra de Créguy; annað 
sinn heima í höllinni minni — — þá átti jeg nefnilega 
heila höll; í þriðja sinn heima hjá herra de Tréville 
og urðu allir viðstaddir hissa á því og í fjórða 
sinn í veitingahúsi nokkru. Þar gerði jeg þetta kast 
sjálfur og tapaði hundrað gulldölum og miðdagsverði.«

»Þjer viljið þá fá hestinn aftur?« spurði Englendingurinn 
og vjek sjer að d'Artagnan.

»Já,« svaraði hann.

»Og ekki viðlit að fá að kasta aftur?«

»Nei — þjer munið víst, að svo var um samið.«

»Já, það er alveg satt. Þjónninn yðar getur tekið 
hestinn.«

»Bíðið ögn við!« sagði Athos. »Mig langar til að 
segja ofurlítið við vin minn.«

»Velkomið!«

Athos vjek d'Artagnan til hliðar.

»Nú ætlarðu að freista mín og fá mig til að halda 
áfram,« sagði d'Artagnan.

»Nei — en jeg vil að þú hugsir þig betur um 
þetta.«

»Og til hvers þá?«

»Jeg á við, hvort þú ætlar að taka hestinn aftur?«

»Já, það ætla jeg.«

»Það er fásinna	— taktu heldur peningana. Þú 
manst, að þú getur fengið þessa hundrað dali, ef 
þú vilt.«

»Já, jeg man það.«

»Jeg tæki peningana heldur.«

»Má vera, en jeg tek nú hestinn.«

»Það er tóm vitleysa, segi jeg enn og aftur. 
Hvað eigum við tveir að gera við einn hest? Ekki 
get jeg riðið fyrir aftan þig — það væri heldur sjón 
að sjá! Og ekki ferðu að gera mjer það til minkunar 
að láta mig ganga en sitja sjálfur á afbragðs gæðingi. 
Jeg mundi ekki skoða huga minn um þetta, heldur 
taka þessa hundrað gulldali, því að við þörfnumst 
þeirra til þess að geta komist til Parísar aftur.«

»Já, en jeg tek nú hestinn samt sem áður.«

»Það ættirðu ekki að gera, vinur minn. Hesturinn 
getur fótbrotnað eða helmeiðst eða smittast af 
hrossakvefi og hvað þá? Það þarf peninga til að ala 
hestinn, en peningarnir ala mann sjálfan.«

»En hvernig eigum við þá að komast til Parísar?«

»Á hestum þjónanna okkar. Sjálfir berum við það 
með okkur, að við erum aðalsmenn.«

»Ójá — það verður heldur laglegt að sjá okkur 
á tveimur húðarbikkjum í för með þeim Porthos og 
Aramis á ljónfjörugum gæðingum!«

»Porthos og Aramis!« hrópaði Athos og fór að 
skellihlæja.

»Nú-jájá!« sagði d'Artagnan og skildi ekkert í 
þessari skyndilegu kæti.

»Gott og vel. Við skulum tala betur um þetta,« 
sagði Athos.

»Þú heldur þá — —«

»Að þú ættir að taka peningana. Já, það held 
jeg sannarlega. Fyrir þessa peninga getum við lifað 
kóngalífi það sem eftir er af mánuðinum. Við höfum 
haft nóg af striti og stímabraki nú undanfarið og 
væri gott að geta hvílt sig dálítið.«

»Hvíla sig! Nei, Athos! Undir eins og jeg kem 
til Parísar, fer jeg að leita að frú Bonacieux!«

»Einmitt það! En heldurðu þá, að þú hafir sama 
gagn af hestinum og hundrað gulldölum? Nei, jeg 
segi þjer satt — taktu peningana vinur!«

Þetta fanst d'Artagnan nægileg ástæða til þess 
að láta undan og auk þess óttaðist hann, að Athos 
færi að álíta sig lakan fjelaga, ef hann þybbaðist 
fyrir lengur. Kaus hann þá peningana og taldi Englendingur 
þá fram þegar í stað.

Nú var þá ekki annað eftir en að komast af 
stað og urðu friðarkostirnir við gestgjafann þeir, að 
hann fengi sex gulldali í ofanálag með gamla hestinum, 
sem Athos átti. D'Artagnan og Athos stigu á 
bak hestum þjóna sinna, en Planchet og Grimaud 
fóru gangandi og báru hnakka sína á bakinu.

Þó að þeir hefðu þannig fremur ljelega reiðskjóta, 
urðu þeir samt brátt á undan, þjónum sínum 
og komust til Crévecoeur.

Þeir sáu Aramis álengdar. Stóð hann við gluggann 
og starði út í bláinn.

»Hvað er nú, Aramis? Hvern skrattann ertu að 
spegúlera? kölluðu þeir fjelagar.

»Nei — eruð þið komnir!« sagði Aramis. »Jeg 
var að hugsa um, hvað alt er fallvalt í þessari veröld, 
Enski hesturinn minn, sem var rjett núna að 
rjúka af stað á hvínandi spretti, var mjer sönn ímynd 
hverfulleiks allra jarðneskra hluta. Það má tákna alla 
lífsins leið með þessum þremur orðum: Erat, est, 
fuit.«

»Hvað er nú á seiði?« spurði d'Artagnan og 
fór að gruna margt.

»Ekki annað en það að jeg gerði hrakleg kaup: 
sextíu gulldali fyrir hest, sem eflaust getur hlaupið 
þrjár mílur á klukkutímanum.«

D'Artagnan og Athos ráku upp skellihlátur.

»Þú mátt ekki reiðast mjer, kæri d'Artagnan,« 
sagði Aramis, »en nauðsyn brýtur lög segja menn. 
Annars bitnar þetta mest á mjer, því að sá árans 
hestaprangari hefur haft af mjer fimtíu dali að minsta 
kosti. En þið eruð karlar, sem kunnið að spara hlutina 
— komið ríðandi á hestum þjóna ykkar og látið 
þá teyma gæðingana lausa í hægum áföngum.«

Í þessum svifunum bar þar að kerru, sem hafði 
verið að skrönglast þangað frá Amiens, en út úr 
kerrunni stigu þeir Planchet og Grimaud með hnakka 
sína á bakinu. Kerran var á leið til Parísar og lofuðu 
þeir að halda ökumanninum óþyrstum á leiðinni gegn 
því að fá að sitja í kerrunni.

»Hvað er nú þetta?« spurði Aramis. »Hafa þeir 
ekki annað en hnakkana meðferðis?«

»Skilurðu nú, að hverju við vorum að hlæja?« 
spurði Athos.

»Við höfum þá farið eins að ráði okkar, allir 
þrír, en jeg hjelt þó hnakknum eftir,« sagði Aramis. 
»Heyrðu Bazin! Sæktu nýja hnakkinn minn og láttu 
hann hjá hinum.«

»Hvernig líður prestunum þínum?« spurði d'Artagnan.

»Jeg bauð þeim til miðdagsverðar daginn eftir 
að þú fórst,« svaraði Aramis. »Vínið hjerna er afbragðs 
gott og jeg helti þá svo fulla, að meira komst 
ekki í þá. Sóknarpresturinn harðbannaði mjer að 
fara nokkurn tíma úr hermannabúningnum og Jesúítinn 
bað mig að hjálpa sjer til þess, að fá upptöku 
í skyttulið konungs! Síðan hef jeg lifað góðu lífi í 
ró og makindum. Jeg hef verið að yrkja kvæði með 
einsatkvæðis-hendingum. Það er fremur erfitt viðfangs, 
en listin er að yfirstíga erfiðleikana. Það er 
ástakvæði og jeg skal lesa fyrsta kaflann af því fyrir 
ykkur. Hann er fjögur hundruð hendingar og það 
er enga stund verið að lesa hann.«

»Kæri Aramis!« sagði d'Artagnan, sem hafði 
jafn mikla óbeit á kvæðum og Latínulestri. »Ef kvæðið 
er bæði stutt og dýrt kveðið, þá eru það tveir 
meginkostir að segja má.«

»Í því kennir líka hinna göfugustu tilfinninga,« 
hjelt Aramis áfram. »Jæja nú! Eigum við þá að halda 
til Parísar aftur? Jeg er albúinn til ferðar fyrir mitt 
leyti og hlakka til að fá að sjá Porthos aftur. Viljið 
þið trúa því, að jeg er farinn að sakna hans barnslegu 
sálar? Ekki hefur hann farið að farga hestinum 
sínum, jafnvel þótt honum hefði boðist heilt kóngsríki 
fyrir hann og það verður gaman að sjá hann á 
hestbaki aftur. Þá held jeg að verði nú völlur á honum!«

Þeir áðu þarna í sex tíma til að hvíla hestana. 
Aramis borgaði reikning sinn og útvegaði Bazin sæti 
á kerrunni með fjelögum sínum. Hjeldu þeir svo áleiðis 
til að hitta Porthos.

Hann var nú á fótum og ekki út af eins lotlegur 
og þegar d'Artagnan kom til hann í fyrra skiftið. 
Sat hann aleinn við borð, sem þó var breitt á 
fyrir fjóra, en vistirnar, sem á því stóðu, voru fyrirtaks 
kjötrjettir, ágæt vín og gómsætir ávextir.

»Ja, hvað er að tarna!« sagði hann og reis úr 
sæti sínu, »Þið komið alveg mátulega, herrar góðir. 
Jeg er að byrja á súpunni og nú getið þið sezt að 
snæðingi líka.«

»Hó-hæ!« sagði d'Artagnan. »Mousqueton hefur 
víst farið á fjörurnar eftir pytlunum og skárri er 
það nú nautakjötssteikin!«

»Jeg er að reyna að ná mjer aftur,« sagði Porthos. 
»Það fer ekkert eins illa með mann og hnjemeiðsli. 
Hefurðu nokkurn tíma meitt þig, Athos?«

»Nei, það hef jeg ekki, en jeg man, að sverðshöggið, 
sem jeg fjekk í bardaganum í Ferou-götunni, 
hafði nákvæmlega sömu áhrif á mig.«

»Þessi miðdagsverður var víst ekki ætlaður þjer 
einum, kæri Porthos?« spurði Aramis.

»Nei,« svaraði Porthos. »Jeg átti von á nokkrum 
nágrönnum mínum, en þeir hafa sent afboð. Nú getið 
þið komið í þeirra stað og skaðast jeg þá vissulega 
ekki á skiftunum. Heyrðu Mousqueton! Komdu 
hingað með stóla og nógar flöskur í viðbót!«

»Vitið þið, hvað við erum að borða?« spurði 
Athos litlu síðar.

»Já, jeg er að borða kálfaketssteik með kálmauki,« 
sagði d'Artagnan.

»Og jeg er með dilkakjöt,« sagði Porthos.

»Og jeg með hænsnakjötsstöppu,« sagði Aramis.

»Ykkur skjátlast öllum,« sagði Athos alvarlega. 
»Við erum að jeta hrossakjöt.«

»Hvaða vitleysa!« sagði d'Artagnan.

»Hrossakjöt!« sagði Aramis með viðbjóði, en 
Porthos þagði.

»Já, víst er það hrossakjöt. Er það ekki satt, 
Porthos? Kannske að reiðtýgin hafi verið matreidd 
líka?«

»Nei, herra góðir! Reiðtýgjunum hjelt jeg eftir!« 
sagði Porthos.

»Við erum svei mjer góðir þessir fjórmenningar!« 
sagði Aramis. »Það er engu líkara, en að við skyldum 
hafa talað okkur saman áður.«

»Ja, hvað átti jeg að gera?« sagði Porthos. »Allir 
gestir mínir sáröfunduðu mig af hestinum og jeg 
vildi ógjarna vera að skaprauna þeim.«

»Er hertogafrúin þín altaf á baðstaðnum?« spurði 
d'Artagnan.

»Já,« svaraði Porthos. »Fylkisstjórinn hjerna var 
einn af þessum nágrönnum, sem jeg átti von á til 
miðdagsverðarins. Hann var svo hrifinn af hestinum, 
að jeg gaf honum hann.«

»Gafstu honum hestinn?« spurði d'Artagnan.

Já, það er mjer óhætt að segja, því að hesturinn 
var sjálfsagt hundrað og fimtíu gulldala virði, 
en þessi fjárans svíðungur fjekkst ekki til að borga 
meira en áttatíu fyrir hann.«

»Hnakklausan?« spurði Aramis.

»Já, hnakklausan.«

»Þarna sjáið þið nú,« sagði Athos, »að Porthos 
hefur gert langbezt kaupin.«

»Þeir hlógu dátt að þessu og Porthos líka, þegar 
þeir sögðu honum hvernig á stóð.

»Við erum þá að ýmsu leyti allvel fjáðir,« sagði 
d'Artagnan.

»Ekki jeg,« svaraði Athos. »Mjer fjell svo vel 
spánska vínið hjá honum Aramis, að jeg ljet flytja 
sextíu flöskur út í kerruna til þjónanna og það kostaði 
mig talsvert.«

»Jeg gaf mína seinustu peninga kirkjunni í 
Montdidier og Jesúítunum í Amiens,« sagði Aramis. 
»Auk þess hef jeg pantað sálumessur handa okkur 
öllum, en jeg verð að álíta, að þeim peningum sje 
vel varið.«

»Og hnjemeiðslið hefur orðið mjer æði útdragssamt,« 
sagði Porthos, »að jeg ekki nefni sárið á 
Mousqueton, sem læknirinn varð að verka tvisvar á 
dag. Sá þrjótur tók líka tvöfalda borgun og sagði, 
að Mousqueton hefði verið sá klaufi, að láta kúluna 
lenda á þann stað, sem annars er ekki vant að sýna 
öðrum en skottulæknum. En nú hef jeg líka skipað 
Mousqueton að gæta þess framvegis, að særast ekki 
á þeim stað.«

»Nú-jæja!« sagði Athos og brosti framan í þá 
Aramis og d'Artagnan. »Það má segja, að þjer hefur 
farist vel með þjón þinn, eins og góðum húsbónda 
sæmir.«

»Það er skemst af að segja,« sagði Porthos, »að 
þegar jeg er búinn að borga, það sem mjer ber, þá 
hef jeg líklega þrjátíu dali afgangs.«

»Og jeg tíu eða tólf,« sagði Aramis.

»Þá erum það við tveir, sem erum loðnastir um 
lófana,« sagði Athos. »En hvað áttu annars eftir af 
þínum hundrað gulldölum d'Artagnan?«

»Af mínum hundrað gulldölum? Ja	— fyrst fjekst 
þú nú fimtíu.«

»Hvað ertu að segja?«

»Jeg sagði, að fyrst hefðir þú fengið fimtíu gulldali.«

»Já, það er alveg satt — nú man jeg það.«

»Þar næst borgaði jeg gestgjafanum sex.«

»Gestgjafa-úrþvættinu! Hvers vegna varstu að 
fá honum sex gulldali?«

»Af því að þú sagðir mjer að gera það.«

»Satt er það — jeg er líka altof örlátur. En hvað 
áttu mikið eftir, í alvöru að tala?«

»Tuttugu og fimm gulldali?« svaraði d'Artagnan.

»En jeg,« sagði Athos og tók nokkra smápeninga 
upp úr vasanum. »Jeg — —«

»Þú átt líklega ekki grænan eyri.«

»Ja-neinei! Eða svo lítið að minsta kosti, að 
það tekur því ekki að telja það.«

»Jæja — við skulum þá gæta að, hvað við höfum 
mikið, allir saman. — Þú, Porthos?«

»Þrjátíu dali.«

»Aramis?«

»Tíu dali.«

»Og þú, d'Artagnan?«

»Tuttugu og fimm dali.«

»Hvað verður það alls?«

»Fjögur hundruð, sjötíu og fimm fránkar,« svaraði 
d'Artagnan, sem var langfimastur að reikna.

»Við ættum þá að eiga fjögur hundrað fránka 
eftir, þegar við komum til Parísar, að ótöldum reiðtygjunum,« 
sagði Porthos.

»Og þar við bætast hestar þjónanna,« sagði 
Aramis.

»Nú-jæja! Fyrir þá hesta getum við líklega fengið 
nóg til þess að geta keypt tvo hesta handa okkur 
sjálfum og um þá vörpum við hlutkesti. Fyrir helminginn 
af þessum 400 frönkum kaupum við einn hest 
í viðbót, og afganginn fáum við d'Artagnan. Hann 
getur svo freistað hamingjunnar í fyrsta veitingahúsinu, 
sem við komum í.«

»En nú skulum við halda áfram að borða,« 
sagði Porthos. »Það hressir okkur.«

Tóku þeir fjelagar nú ósleitulega til matar síns 
og voru nú öllu bjartsýnni en áður, en Mousqueton 
og Bazin, Planchet og Grimaud fengu leifarnar.

Þegar d'Artagnan kom til Parísar, lá fyrir honum 
brjef frá herra de Tréville. Var það tilkynning um, að 
konungur hefði fyrir hans milligöngu veitt d'Artagnan 
þá náð, að taka hann í tölu skyttuliða sinna.

Eins og áður er sagt, var það innilegasta ósk 
d'Artagnans að fá upptöku í skyttulið konungs, auðvitað 
næst á eftir þeirri, sem honum var hjartfólgnust: 
að finna frú Bonacieux aftur. Hann hljóp því 
himinglaður á fund fjelaga sinna, er hann hafði skilið 
við fyrir hálfri klukkustundu. Voru þeir næsta daufir 
í dálkinn, er hann kom til þeirra og sátu á ráðstefnu 
heima hjá Athos, en það var jafnan vís vottur þess, 
að einhver alvara væri á ferðum.

Í þetta skiftið var tilefnið það, að herra de Tréville 
hafði tilkynt þeim, að Hans Hátign hefði ákveðið 
að hefja leiðangurinn til La Rochelle fyrsta dag 
maímánaðar og yrðu þeir því tafarlaust að sjá sjer 
fyrir útbúnaði til herferðarinnar.

Þessir fjórir spekingar horfðu nú hver á annan 
og voru algerlega ráðþrota. Það var ekki við lambið 
að leika sjer að fást við herra de Tréville, þegar um 
heragann var að ræða.

»Hvað skyldi sá útbúnaður kosta?« spurði d'Artagnan.

»Það er ekki svo gott að segja,« svaraði Aramis. 
»Við höfum verið að reikna það út og með því að 
fara að öllu sem varlegast og halda spart á, hefur 
okkur talist til, að við þurfum að minsta kosti fimtán 
hundruð fránka hver.«

»Fjórum sinnum fimtán eru sextíu — eða sex 
þúsund fránkar alls,« sagði Athos.

»Mjer fyrir mitt leyti finst,« sagði d'Artagnan, »að 
okkur geti nægt eitt þúsund fránkar hverjum. Og ef 
við fengjum einhvern lögmann til að leiðbeina okkur.«

Porthos hrökk við þegar »lögmaður« var nefndur.

»Bíðum við! Mjer dettur nokkuð í hug!« sagði 
hann.

»Jæja — það er þá skárra, en ekki neitt og það 
er svo langt frá því, að mjer detti nokkur skapaður 
hlutur í hug,« sagði Athos. »Hvað d'Artagnan snertir 
þá held jeg, að hann sje orðinn ringlaður af gleði 
yfir því, að vera tekinn í skyttuliðið. Þúsund fránkar! 
— Jeg fyrir mitt leyti kemst ekki af með minna en 
tvö þúsund.«

»Tvisvar fjórir eru átta,« sagði Aramis. »Eftir því 
að dæma þyrftum við átta þúsund fránka til þess að 
búa okkur út — en reiðtýgin höfum við þó, satt er 
það!«

»Já,« sagði Athos jafnskjótt sem d'Artagnan 
skrapp út úr dyrunum til þess að þakka herra de 
Tréville fyrir sig — »og við höfum líka þennan frábæra 
steinhring, sem d'Artagnan ber á fingrinum. 
Mikil ósköp! D'Artagnan er betri fjelagi en svo, að 
hann synji vinum sínum hjálpar, þar sem hann ber 
slíkan fjársjóð á sjer, að það væri nóg lausnargjald 
handa hverjum sem væri — jafnvel þótt konungur 
væri!«



XIII.


Vantar útbúnað.


Það var enginn efi á því, að d'Artagnan hafði 
lang þyngstar áhyggjur að bera allra þessara fjögra 
fjelaga, hvað útbúnaðinn snerti. Hann var að vísu 
sæmilega fjeglöggur og næstum nízkur, ef því var að 
skifta, en jafnframt svo drambsamur, að hann gaf 
Porthos ekkert eftir að því leyti. En við þær áhyggjur, 
sem útbúnaður hans og hjegómadýrð ollu honum, 
bættust aðrar, sem ekki voru jafn síngirnislegar. Hann 
hafði lagt alt kapp á að reyna að komast fyrir, hvar 
frú Bonacieux væri niður komin, en var engu nær. 
Herra de Tréville hafði reynt að spyrjast fyrir um 
þetta hjá drotningu, en drotning vissi ekki, hvar hin 
unga kona hefðist við. Hafði hún að vísu lofað að 
grenslast eftir því, en það loforð var svo óákveðið, 
að d'Artagnan fanst hann ekkert geta bygt á því.

Athos kom ekki út fyrir húsdyr. Hann var fastráðinn 
í því að hreyfa hvorki hönd nje fót til neinna 
útvega.

»Það eru fjórtán dagar til stefnu enn,« sagði 
hann við vini sína. »Og hafi mjer fyrir þann tíma 
ekki hugkvæmst neitt, eða öllu heldur, hafi á þeim 
tíma ekkert borist sjálfkrafa upp í hendurnar á mjer, 
þá ætla jeg mjer, þar sem jeg sjálfur vil ekki senda 
kúlu gegnum hausinn á mjer, að lenda í illindum við 
fjóra lífvarðarliða kardínálans eða átta Englendinga 
og berjast við þá þangað til að einhver þeirra vinnur 
á mjer, eins og hlýtur að verða, þegar við slíkt ofurefli 
er að etja. Þá verður sagt, að jeg hafi látið lífið 
fyrir konung minn og þá hef jeg gert skyldu mína 
án þess að þurfa að hugsa fyrir útbúnaði.«

Porthos var á sífeldu rjátli, kinkaði kolli og 
tautaði:

»Jeg held mjer enn við það, sem mjer datt í hug.«

Aramis var hnugginn á svipinn, gekk hálfilla til 
fara, en sagði annars ekkert.

Þjónarnir fóru ekki varhluta af áhyggjum og andstreymi 
húsbænda sinna. Mousqueton lifði á þurrum 
brauðskorpum. Bazin var alla jafna fremur trúhneigður 
og vjek nú varla úr kirkjunni. Planchet athugaði 
himintunglanna gang og Grimaud var þögull að vanda, 
en stundi svo þungt, að vel hefðu steinar mátt vikna.

Eins og getið var um, hafði Athos einsett sjer 
að hreyfa sig hvergi til herbúnaðar, en hinir fjelagarnir 
þrír fóru á kreik snemma á morgnana og komu 
ekki heim fyr en seint á kvöldin. Þeir ráfuðu um göturnar 
og skimuðu í krók og kring, hvort ekki hefði 
neinn vegfarandi mist pyngju sína úr vasanum, og 
var því líkast, sem þeir væru allir að leita að einhverju, 
er þeir byggjust við að finna. Þeir horfðu 
hver á annan þegar þeir mættust, eins og þeir vildu 
sagt hafa: hefur þú fundið nokkuð.

Porthos hafði orðið fyrstur til að láta sjer detta 
eitthvað í hug og hann varð líka fyrstur til framkvæmda, 
enda var hann framtakssamur að eðlisfari. 
Einu sinni þegar d'Artagnan kom auga á hann, var 
hann á leið til Saint-Len-kirkjunnar og afrjeð d'Artagnan 
strax, að fylgja honum eftir.

Áður en Porthos gekk inn í kirkjuna, sneri hann 
yfirskeggið og strauk hökutoppinn, en það var jafnan 
óbrigðult merki þess, að hann vildi láta taka eftir 
sjer.

D'Artagnan fór inn í kirkjuna á eftir Porthos 
svo að lítið bar á. Porthos gekk þar að súlu einni 
og studdist upp við hana, en d'Artagnan leyndist 
hinum megin súlunnar.

Messunni var nýlokið og var margt fólk í kirkjunni 
og notaði Porthos sjer það til að athuga kvenfólkið 
rækilega. Mousqueton hafði sjeð svo um, að 
Porthos var ekki sem óálitlegastur að ytra útliti, þó 
að innri maðurinn væri lítt glæsilegur. Hatturinn var 
að vísu hálfslitinn og fjöðrin í honum upplituð, útsaumurinn 
á einkennisbúningi hans ekki tandurhreinn 
og knipplingarnir kvolaðir, en með því að skuggsýnt 
var í kirkjunni, bar ekki mjög mikið á þessu og 
Porthos var þó ætíð laglegur maður.

Á bekknum, sem næstur var súlunni, er Porthos 
stóð við, sat roskin fríðleikskona. Raunar var hún 
ekki sem björtust á hörund og fremur feitlagin, en 
hreykti sjer allmjög í sæti sínu og bar svartan hatt 
á höfði. Porthos gaf henni hornauga, en fór svo að 
skima um kirkjuna.

Konan roðnaði við og leit snögglega á Porthos, 
en hann ljet sem hann sæi það ekki.

Það var auðsjeð, að konunni gramdist þetta.
Hún beit á vörina, nuggaði nefið og ókyrðist mjög í 
sæti sínu.

Þegar Porthos tók eftir því, fór hann aftur að 
snúa yfirskeggið og strjúka hökutoppinn og skotraði 
nú augunum til konu, sem sat inn í kórnum. Kona 
sú var forkunnarfríð og auk þess tigin og auðug að 
sjá, því að baki hennar stóð ungur svertingi og hjelt 
á knjebeð, sem hún hafði kropið á, og herbergisþerna, 
er hjelt á glitsaumuðu hylki, sem bænakverið var 
geymt í.

Konan með svarta hattinn fór nú að gæta að, á 
hvað Porthos væri að horfa og sá, að honum var 
starsýnt á konuna með knjebeðinn, svertingjann og 
herbergisþernuna.

Porthos fór mjög kænlega að. Hann deplaði augunum 
lagði fingurinn á varirnar og brosti framan í 
konuna í kórnum og jók þetta mjög á gremju konunnar 
með svarta hattinn.

Þegar að því kom, að hún átti að fara að þylja 
bænir sínar, hummaði hún svo hátt, að öllum varð 
litið við og eins hefðarkonunni í kórnum. En Porthos 
ljet það ekki á sig fá og var sem hann hvorki sæi 
nje heyrði hvað fram fór.

Konan á knjebeðnum var forkunnarfríð, eins og 
áður er sagt og komst konan með svarta hattinn að 
þeirri niðurstöðu, að þar ætti hún hættulegan keppinaut. 
Fegurð hennar fjekk mjög á Porthos og sömuleiðis 
d'Artagnan, er kannaðist við að það var sama 
konan, sem hann hafði áður sjeð í Meung, Calais og 
Dover og kölluð var Mylady.

D'Artagnan gaf nánar gætur að öllum tilburðum 
Porthos og hafði gaman af þeim, en misti þó ekki 
sjónar á hinni fögru konu. Hann gizkaði á, að konan 
með svarta hattinn væri málfærslumannskonan úr 
Bjarnargötu, einkum þar sem gata sú var allskamt 
frá Saint-Len-kirkjunni. Hann komst ennfremur að 
þeirri niðurstöðu, að Porthos ætlaði nú að hefna sín 
fyrir ófarirnar í Chantilly, þegar málfærslumannskonan 
svaraði ekki brjefum hans.

Málfærslumannskonan gekk að kerinu, sem vígða 
vatnið var í, þegar messan var úti. Porthos var samt 
kominn þangað á undan henni og rak allan hnefann 
ofan í skálina í stað þess að láta sjer nægja einn 
fingur. Málfærslumannskonan brosti og hjelt, að hann 
gerði það sín vegna, en þar skjátlaðist henni hraparlega. 
Þegar hún var kominn fast að honum, leit hann 
um öxl og mændi á konuna fögru, sem nú var að 
nálgast þau ásamt svertingjanum og herbergisþernunni.

Og þegar hún kom þangað sem Porthos stóð, 
rjetti hann að henni höndina, rennvota af vígða 
vatninu. Hún snart hönd hans með einum fingri, 
signdi sig brosandi og gekk út úr kirkjunni.

Nú var málfærslumannskonunni nóg boðið og 
efaðist hún nú ekki lengur um, að Porthos væri í 
kærleikum við hina konuna. Hún hefði sjálfsagt fallið 
í öngvit, hefði hún verið af háum stigum, en með 
því að hún var ekki annað en óbrotin málfærslumanns 
kona, ljet hún sjer nægja að byrsta sig framaní 
hinn kviklynda elskhuga sinn og sagði: 

»Núnú herra Porthos! Ætlið þjer ekki að rjetta 
mjer vígt vatn?«

Porthos hrökk við, rjett eins og hann væri vakinn 
hastarlega af værum svefni.

»Hvað er að tarna — eruð þjer hjerna?« sagði 
hann. »Hvernig líður manninum yðar, honum herra 
Coquenard? Er hann altaf jafn ágjarn og nízkur? En 
hvernig stendur annars á því, að jeg skuli ekki hafa 
komið auga á yður alla messuna út í gegn?«

»Jeg sat rjett hjá yður,« sagði málfærslumannskonan, 
»en þjer voruð nú víst ekki að taka eftir mjer, 
heldur einblínduð á fallegu konuna, sem þjer voruð 
að rjetta vígða vatnið áðan.«

Porthos ljet sem hann vissi ekki, hvaðan á sig 
stæði veðrið.

»Það hefði verið blindur maður, sem ekki hefði 
tekið eftir því.«

»Já,« sagði Porthos og brá sjer hvergi.	»Það er 
hertogafrú og vinkona mín, en jeg á ilt með að ná 
fundi hennar af því að maðurinn hennar er svo afbrýðissamur. 
Hún gerði mjer boð í dag, að hún ætlaði 
að koma hingað í þennan kirkjuhjall, aðeins til 
að hitta mig.«

»Herra Porthos,« sagði málfærslumannskonan. 
»Viljið þjer ekki gera svo vel að ganga spölkorn með 
mjer — jeg þarf nauðsynlega að tala svolítið við 
yður.«

»Til hvers ætli það sje, frúin góð!« sagði Porthos 
og deplaði augunum eins og þaulvanur spilamaður 
sem hæðist að einfeldningnum, sem hann veit, 
hann á allskostar við.

Í sömu andránni skauzt d'Artagnan fram hjá 
þeim og var að veita Mylady eftirför. Hann gaut 
hornauga til Porthos og sá, hvað honum var dillað.

D'Artagnan fór að hlægja og sagði við sjálfan 
sig:

»Þessi verður ekki í vandræðum með útbúnaðinn, 
ef hann gerir sjer far um það.«

— »Æ, herra Porthos!« sagði málfærslumannskonan, 
þegar þau voru orðinn tvö ein. »Þjer eruð 
víst einstakur kvennaljómi, að því er virðist.«

»Jeg!« sagði Porthos íbygginn. »Hvers vegna 
haldið þjer það?«

»Það var nú svo sem auðsjeð þegar þjer voruð 
með vígða vatnið. Það er líklega einhver prinsessa 
þessi kona með svertingjann og herbergisþernuna.«

»Ja-neinei — það er langt frá því,« svaraði Porthos. 
»Hún er bara hertogafrú.«

»En hlauparinn, sem beið fyrir utan kirkjudyrnar, 
vagninn og prúðbúni ökumaðurinn?«

Porthos hafði ekkert af þessu sjeð, en málfærslumannskonan 
tók vel eftir því. Hann sá nú mest eftir 
því, að hann hafði neitað, að hin konan væri 
prinsessa.«

»Já, það má segja, að þjer eruð innundir hjá 
ungu konunum, herra Porthos,« sagði málfærslumannskonan 
og stundi við.

»Ojæja!« svaraði Porthos. »Það er nú ekki svo 
undarlegt, þó að ekki óásjálegri maður, en jeg er, 
gangi í augun á kvenfólkinu.«

»Herra trúr — hvað karlmennirnir eru gleymnir!« 
sagði málfærslumannskonan og leit augum til himins.

»Mjer virðist konurnar enn breyskari hvað það 
snertir,« sagði Athos. »Að minsta kosti þori jeg að 
fullyrða, að þjer hafið verið búin að gleyma mjer, 
þegar jeg lá í sárum og aðframkominn og læknarnir 
yfirgáfu mig. Jeg, sem er kominn af tigninn ættum - 
jeg, sem treysti vinsemd yðar - jeg var að dauða 
kominn af sárum og sulti í herbergiskitru í Chantilly 
og þjer virtuð mig ekki einu sinni þess, að svara 
þeim hjartnæmu brjefum, sem jeg skrifaði yður 
þaðan.«

»Já, en herra Porthos — —«	sagði málfærslumannskonan 
og fanst sökin hvíla á sjer, að minsta 
kosti eftir því sem hinar tignustu konur litu á þesskonar 
málefni.

»Jeg, sem yðar vegna sneri baki við barónsfrú — —«

»Já, jeg veit það.«

»Við greifafrú — —«

»Þjer megið ekki kvelja mig svona, herra Porthos.«

»Við hertogafrú — —«

»Verið þjer nú góður, herra Porthos.«

»Þjer hafið rjett að mæla, frúin góð! Það er bezt 
að telja ekki fleiri.«

»Það var maðurinn minn, sem þvertók fyrir að 
lána yður peninga.«

»Frú Coquenard,« sagði Porthos. »Munið þjer 
nokkuð eftir fyrsta brjefinu, sem þjer skrifuðuð mjer? 
Það verður mjer alla daga ógleymanlegt.«

»Þetta var svo gríðarstór upphæð, sem þjer báðuð 
um,« sagði málfærslumannskonan og stundi.

»Jeg sneri mjer fyrst til yðar, frú Coquenard. 
Jeg hefði alt eins getað skrifað hertogafrúnni af — — 
en jeg skal ekki nefna nein nöfn, til þess engan að 
hneyksla. En svo mikið veit jeg, að hefði jeg skrifað 
henni, þá hefði hún ekki látið standa á þessum fimtíu 
hundruðum.

»Herra Porthos,« sagði málafærslumannskonan og 
brá klút fyrir augu sjer. »Jeg segi yður það satt, að 
þjer hafið hefnt yðar grimmilega og ef þjer komist 
aftur í svipaðar kröggur, þá þurfið þjer ekki annað 
en senda mjer línu.«

»Svei attan, frúin góð!« sagði Porthos önuglega. 
»Verið þjer ekki að minnast á peninga — það er svo 
særandi og móðgandi.«

»Þjer elskið mig þá ekki framar,« sagði hún hægt 
og dauflega.

Porthos þagði við og var mjög hátíðlegur á 
svipinn.

»Ætlið þjer ekki að svara mjer neinu? Ja, þá 
skil jeg!«

»Gætið að því, frúin góð, hversu þjer hafið misboðið 
mjer og sú móðgun geymist hjer æ og æfinlega,« 
sagði Porthos og lagði höndina á hjartastað.

»Jeg skal gera gott úr því öllu saman. Verið 
að eins þolinmóður, kæri Porthos.«

»Það var þá líka stórkostlegt, sem jeg bað yður 
um, eða hitt heldur,« sagði Porthos og ypti öxlum.

»Jeg bað yður eingöngu um lán — ekkert annað en 
lán. Jeg veit vel, að þjer eruð ekki auðug, frú Coquenard 
og að maðurinn yðar verður að pína og pressa 
skjólstæðinga sína til þess að kreista út úr þeim fáeina 
dali. Það væri öðru máli að gegna, ef þjer væruð 
greifafrú eða hertogafrú! Jeg hefði þá ekki hegðað 
mjer svona.«

Málafærslumannskonan stygðist við þetta.

»Jeg vil biðja yður að minnast þess, herra Porthos,« 
sagði hún, »að jeg á kannske fult eins mikið í 
kistuhandraðanum eins og þessar gjörsnauðu og 
gikkslegu tildurrófur, þó að jeg sje nú ekki annað 
en óbreytt málfærslumannskona.«

»Þá hafið þjer líka sýnt mjer tvöfalda móðgun,« 
sagði Porthos. »Synjun yðar er óafsakanleg ef þjer 
hafið gnægð fjár.«

Konan sá nú, að hún hafði verið heldur fljót á 
sjer og sagði: »Þó að jeg segðist eiga dálítið til, þá 
má það ekki misskiljast. Jeg get ekki auðug kallast, 
en jeg er allvel stæð.«

»Gott og vel, frúin góð,« sagði Porthos. »Þjer 
hafið tortrygt mig og gert mjer rangt til og nú er 
bezt, að öllum okkar kunningsskap sje slitið.«

»Þjer eruð vanþakklátur!«

»Já — barmið þjer yður, fyrir alla muni,« sagði 
Porthos.

»Blessaður, farið þjer til hertogafrúarinnar! Ekki 
skal jeg halda í yður.«

»Hún er ekki eins kaldlynd og þjer.«

»Jeg spyr yður einu sinni enn, herra Porthos: 
»Elskið þjer mig?«

»Æ, kæra frú, sagði Porthos í svo eymdarlegum 
róm, sem hann framast gat. »Hugsið þjer yður: 
að þurfa að fara í stríð og finna það á sjer, að maður 
eigi ekki afturkvæmt!«

»Ó, talið þjer ekki svona,« sagði málfærslumannskonan 
og tárfeldi.

»Jú — mig órar einhvern veginn fyrir því,« sagði 
Porthos enn hnuggnari.

»Segið heldur, að þjer hafið tekið yður nýja lagskonu.«

»Nei ónei! Jeg er ekki ástfanginn í neinni eins 
og stendur. Og inst í hjarta mjer er ýmislegt, sem 
mælir fram með yður. En þessi óheilla-leiðangur hefst 
eftir hálfan mánuð og jeg fæ nóg að hugsa, að sjá 
mjer fyrir útbúnaði. Líka þarf jeg að finna ættfólk 
mitt í Bretagne (Bretanj) til þess að reyna að útvega 
mjer farareyri.«

Porthos þóttist skilja, að ástin og forsjálnin væru 
nú að heyja stríð um yfirráðin í sál málfærslumannskonunnar.

»Og þar sem landeignir hertogafrúarinnar, sem 
þjer sáuð í kirkjunni,« bætti hann við, »liggja fast að 
jarðeignum mínum, þá getum við orðið samferða 
þangað. Það styttir leiðina, eins og þjer vitið, að fleiri 
sjeu samferða.«

»Eigið þjer þá enga vini í París, herra Porthos?«

»Jeg hjelt, að jeg ætti þar vinkonu,« svaraði hann 
dapurlega mjög, en nú sje jeg, að það hefur verið 
tómur misskilningur.«

»Víst eigið þjer vini hjer, herra Porthos,« sagði 
málfærslumannskonan svo innilega, að hana furðaði 
það sjálfa. »Komið heim til mín á morgun. Þjer getið 
látist vera sonur frænku minnar og því skyldur 
mjer og komið frá Noyon í Picardie. Þjer þurfið að 
eiga í málavastri í París, en vantar málfærslumann til 
að flytja þau. Haldið þjer, að þjer munið nú þetta?«

»Já, það get jeg munað.«

»Þjer skuluð koma um miðdagsverðarleytið.«

»Það skal jeg gera.«

»Og yður er best að vera ekki of margorður í 
nærveru mannsins míns. Hann er slunginn þó að 
hann sje orðinn hálf áttræður.«

»Hálf áttræður — hvað er að tarna! Það er annars 
haganlegur aldur,« sagði Porthos.

»Hár aldur, ætluðuð þjer víst að segja, herra 
Porthos. Hann getur gert mig að ekkju, blessunin sú 
arna, þegar minst varir,« sagði málfærslumannskonan 
og leit innilega á Porthos, »en hjúskaparskilmáli okkar 
er þannig úr garði gerður, að það okkar, sem 
lengur lifir, erfir hitt.«

»Allar eignir, fastar og lausar — stórar og smáar?«

»Já, alt saman!«

»Jeg sje, að þjer eruð skynsöm kona,« sagði 
Porthos og tók um hönd hennar.

»Við erum þá vonandi sátt og sammála, kæri 
Porthos,« sagði hún.

»Já, allar æfinnar stundir,« svaraði Porthos.

»Vertu þá sæll, hrappurinn þinn!«

»Vertu sæl, þú gleymskunnar gyðja!«

»Og hittumst aftur á morgun, elsku engillinn 
minn!«

»Já, við hittumst aftur á morgun, hjartans ljósið 
mitt!«



XIV.


Mylady.


D'Artagnan fylgdi Mylady eftir, án þess að hún 
yrði vör við það. Hann sá að hún stje inn í vagn 
sinn og heyrði að hún skipaði ökumanninum að 
halda til Saint-Germain.

Hann sá, að það var ekkert viðlit að fylgja eftir 
vagni með tveimur stórum og stríðöldum hestum 
fyrir. Sneri hann því aftur og gekk til Ferou-götunnar.

Hann hitti Planchet í Seine-götunni. Stóð hann 
þar fyrir utan brauðsölubúð og glápti á stærðar kryddbrauð, 
mjög girnilegt á að líta.

D'Artagnan skipaði honum að fara í hesthúsið 
hjá de Tréville, taka þar tvo hesta, sinn handa hvorum 
þeirra, söðla þá og fara með þá heim til Athos 
og hitta sig þar. Þess skal getið um leið, að herra 
de Tréville hafði leyft d'Artagnan að grípa til hesta 
sinna, hvenær sem honum sýndist.

Planchet fór þá til Colombier-götunnar og d'Artagnan 
til Ferou-götunnar. Athos sat heima og var 
að gæða sjer á spánska víninu, sem hann flutti með 
sjer frá Picardie. Hann benti Grimaud að færa d'Artagnan 
glas og hlýddi hann því þegjandi.

D'Artagnan sagði Athos nú frá, hvað gerst 
hefði í kirkjunni með þeim Porthos og málfærslumannskonunni 
og að fjelagi þeirra væri nú að líkindum 
viss um útbúnað sinn.

»Já, en það veit jeg með vissu,« sagði Athos, 
»að það verður enginn kvenmaður til þess sjá mjer 
fyrir útbúnaði.«

»Jafn gervilegur, kurteis og tiginn riddari sem 
þú, kæri Athos, mundi næsta hæglega geta náð hylli 
hverrar prinsessu og drotningar, sem vera skyldi.«

»Skelfing ertu einfaldur, góði d'Artagnan,« svaraði 
Athos og ypti öxlum. Hann benti Grimaud að 
sækja nýja flösku.

Í þessum svifunum stakk Planchet höfðinu inn 
um dyrnar og sagði að hestarnir væru komnir.

»Hvaða hestar?« spurði Athos.

»Það eru hestar, sem herra de Tréville hefur lánað 
mjer,« svaraði d'Artagnan, »og við Planchet ætlum 
að ríða á þeim til Saint-Germain.«

»Hvaða erindi áttu til Saint-Germain?« spurði 
Athos.

D'Artagnan sagði honum frá æfintýrinu í kirkjunni 
og að hann hefði rekist þar á konu þá, sem 
ásamt manninum frá Meung væri sjer sífelt skapraunar- 
og áhyggjuefni.

Þú ert auðvitað ástfanginn í henni eins og í 
frú Bonacieux,« sagði Athos og hristi höfuðið yfir 
breyskleika mannanna.

»Nei, fjarri fer því,« sagði d'Artagnan — »Mjer 
leikur aðeins forvitni á að lyfta þeirri hulu, sem yfir 
henni hvílir. Hún þekkir mig víst jafn lítið og jeg 
hana, en samt hef jeg eitthvert hugboð um, að okkur 
muni lenda saman einhvern tíma á lífsleiðinni.«

»Má vera, að það rætist,« sagði Athos. »Raunar 
þekki jeg enga þá konu, sem er þess verð að verið 
sje að leita eftir henni þegar hún er horfin á annað 
borð. Frú Bonacieux er horfin og það verður henni 
sjálfri verst ef hún skyldi koma í leitirnar aftur.«

»Nei — þarna skjátlast þjer, Athos góður,« sagði 
d'Artagnan. »Jeg ann Constance hugástum og ef jeg 
vissi, hvar hún er niður komin, þá skyldi jeg fara 
þangað og bjarga henni úr óvina höndum, jafnvel 
þó leiðin lægi alt á heimsenda. En nú veit jeg það 
ekki og allar mínar eftirgrenslanir hafa orðið árangurslausar. 
Þess vegna verð jeg eitthvað að taka til 
bragðs.«

»Jæja — blessaður skemtu þjer við að elta Mylady 
og jeg óska þjer góðs gengis af öllu hjarta, ef 
þú kærir þig nokkuð um það.«

»Heyrðu nú Athos,« sagði d'Artagnan. »Þú ættir 
annars að taka annan hestinn og koma með mjer til 
Saint-Germain í staðinn fyrir að sitja hjer inniluktur 
eins og einhver kararkerling.«

»Kæri vin,« svaraði Athos. »Jeg ríð þeim hestum 
einum, sem jeg á sjálfur — annars geng jeg.«

»Gott og vel!« sagði d'Artagnan brosandi. »Jeg 
er ekki eins dramblátur og þú og ríð þeim hesti, sem 
mjer stendur til boða. Vertu nú sæll, kæri Athos.«

»Vertu sæll!« sagði Athos og benti Grimaud að 
opna nýju flöskuna.

D'Artagnan og Planchet stigu á bak hestum sínum 
og hjeldu til Saint-Germain.

Alla leiðina var d'Artagnan að hugsa um það, 
sem Athos hafði sagt um frú Bonacieux. Þó að hann 
væri ekki sjerlega tilfinninganæmur, þótti honum innilega 
vænt um hina ungu konu og hann sagði það 
satt, að hann væri fús til að fara allan heiminn á 
enda til þess að leita hennar. En jörðin er hnöttótt 
og endarnir margir, svo að hann vissi ekki, hvert 
hann ætti að snúa sjer.

»Herra góður!« sagði Planchet alt í einu. »Kannist 
þjer ekki við mannræfilinn, sem stendur þarna og 
er að einblína á krákurnar?«

»Nei,« sagði d'Artagnan, »en jeg er viss um, að 
jeg hef sjeð hann einhverntíma áður.«

»Já, jeg hefði nú haldið það!« svaraði Planchet. 
»Það er nefnilega enginn annar en hann Lubin, þjónninn 
hans Wardes greifa, sem þjer söxuðuð allan í 
sundur í Calais á leiðinni til hafnarfógetans.«

»Já, nú kannast jeg við hann,« sagði d'Artagnan. 
»Heldurðu að hann þekki þig?«

»Nei, kæri herra! Hann var orðinn svo ringlaður 
í höfðinu, að hann man sjálfsagt ekkert eftir mjer.«

»Farðu og gefðu þig á tal við hann,« sagði d'Artagnan, 
»og reyndu að komast fyrir, hvort húsbóndi 
hans er enn á lífi.«

Planchet fór af baki og gekk beint til Lubin, sem 
þekti hann ekki aftur. Tóku þeir nú tal saman og 
fjell hið bezta á með þeim, en d'Artagnan fór með 
hestana	á hliðargötu, gekk svo til baka og leyndist 
bak við hesliviðarrunna til að hlusta á tal þeirra.

Þegar hann hafði staðið þar litla stund, heyrði 
hann vagnskrölt og sá að vagninn, sem Mylady 
hafði stigið inn í, staðnæmdist skamt þaðan. Mylady 
sat enn í vagninum, Stakk hún nú sínu yndisfagra 
höfði út á milli gluggatjaldanna og gaf herbergisþernu 
sinni einhverja skipun, en ekki heyrði d'Artagnan 
hvað það var.

Herbergisþernan var fríðleiksstúlka á tvítugsaldri, 
kát og kvikleg, eins og herbergisþernum ber að vera. 
Hún stökk niður af vagntröppunni og gekk að grashjallanum, 
þar sem d'Artagnan hafði komið auga á 
Lubin.

D'Artagnan horfði á eftir þernunni og sá að hún 
gekk upp á grashjallann. Nú vildi svo til, að einhver 
hafði kallað á Lubin á meðan og stóð Planchet því, 
einn á hjallanum og var að svipast eftir d'Artagnan. 
Þernan gekk þá til Planchet, sem hún hjelt að væri 
Lubin og rjetti honum samanbrotinn brjefmiða.

»Það er til húsbónda þíns,« sagði hún.

»Til húsbónda míns?« tók Planchet upp aftur 
steinhissa.

»Já, og því liggur á. Flýttu þjer nú!«

Að svo mæltu gekk hún til vagnsins aftur, stökk 
upp á tröppuna og óku þær svo sömu leið til baka.

Planchet skoðaði brjefið í krók og kring, en 
hann var vanur að hlýða skilyrðislaust. Gekk hann 
því ofan af hjallanum og mætti d'Artagnan von bráðar.

»Þetta er til yðar, herra,« sagði hann og rjetti 
húsbónda sínum brjefið.

»Til mín?« spurði d'Artagnan. »Ertu nú viss um 
það?«

»Já, svei mjer þá — það er jeg alveg viss um. 
Til húsbónda þíns, sagði þernan, og fyrst að jeg á 
nú ekki annan húsbónda en yður, þá — — þetta var 
allra laglegasta stúlka!«

D'Artagnan opnaði brjefið og var það svohljóðandi:

»Manneskja, sem er annara um yður, en hún 
vill láta uppskátt, vill gjarna fá að vita, hvaða dag 
þjer getið gengið út í skóg. Þjónn í svörtum og rauðum 
búningi mun vitja svars yðar á morgun í gistihúsið 
Champ-du-Drap-d'Or.«

»Hæ-hæ!« sagði d'Artagnan við sjálfan sig. 
»Þetta er hálf skringilegt! Það virðist sem Mylady 
og jeg sjeum bæði að hugsa um sömu persónuna. 
Jæja-þá, Planchet! Hvernig líður herra Wardes — er 
hann dauður?«

»Nei-ónei! Honum líður eins og má búast við 
af manni, sem hefur fengið fjórar sverðstungur í 
skrokkinn — hann er altaf mjög máttfarinn, enda 
hefur honum blætt ósköpin öll. Lubin þekti mig ekki, 
eins og jeg bjóst altaf við og sagði mjer okkar eigin 
sögu frá upphafi til enda.«

»Það er ágætt, Planchet — þú ert sannarlega 
fyrirmynd allra þjóna, en farðu nú á bak aftur og 
svo skulum við ná vagninum.«

Það var ekki langrar stundar verk. Þeir sáu vagninn 
eftir örlitla stund og hafði hann staðnæmst við 
bugðu á veginum, en skrautbúinn riddari sat á hesti 
við vagndyrnar.

Hann var að tala við Mylady og töluðu þau af 
svo miklum ákafa, að d'Artagnan nam staðar hinum 
megin við vagninn og tók enginn eftir honum nema 
herbergisþernan.

Þau töluðu saman á Ensku, en hana skildi d'Artagnan 
ekki. Rjeði hann samt af málrómnum, að 
Mylady væri bálreið, enda lauk hún samtalinu á þá 
leið, að ekki var um neitt að villast. Hún sló til riddarans 
með blævæng sínum af svo miklu afli, að blævængurinn 
fór í þúsund mola.

Riddarinn rak upp skellihlátur og virtist Mylady 
espast enn meira við það.

D'Artagnan leizt nú vænlegast að koma fram á 
sjónarsviðið. Hann reið að hinum vagndyrunum, tók 
ofan hatt sinn og hneygði sig djúpt.

»Leyfist mjer að bjóða yður hjálp mína, frú mín 
góð,« sagði hann. »Mjer virðist þessi herra hafa reitt 
yður til reiði og ef yður sýnist svo, frú, þá skal jeg 
samstundis refsa honum eftirminnilega fyrir ókurteisina.«

Mylady sneri sjer við og horfði undrandi á d'Artagnan. 
Þegar hann hafði lokið máli sínu, sagði hún 
á góðri Frönsku:

»Jeg skyldi þiggja hjálp yðar þakklátlega, kæri 
herra, ef þessi maður, sem jeg var að pexa við, væri 
ekki bróðir minn.«

»Þá bið jeg yður margfaldlega fyrirgefningar,« 
sagði d'Artagnan. »Jeg hafði enga hugmynd um það, 
eins og þjer getið skilið.«

»Hvers vegna er þessi gleiðgosi af skifta sjer af 
því, sem okkur við kemur?« sagði maðurinn, sem 
Mylady hafði kallað bróður sinn. »Og hvers vegna 
fer hann ekki sína leið?«

»Þjer getið sjálfur verið gleiðgosi,« sagði d'Artagnan. 
»Jeg fer ekki fyr en mjer sýnist og nú hef 
jeg mesta löngun til að vera hjer.«

Riddarinn sagði nokkur orð á ensku við systur 
sína.

»Jeg ávarpaði yður á móðurmáli mínu,« sagði 
d'Artagnan, »og vil mælast til, að þjer svarið mjer á 
sama máli. Þjer eruð að vísu bróðir frúarinnar, en 
ekki minn sem betur fer.«

Menn skyldu nú ætla að Mylady, að kvenna sið, 
reynt að miðla málum, en hún hallaði sjer í 
vagnsætið ofur rólega og sagði við vagnstjórann:

»Akið þjer heim!«

Þernan fagra skotraði augunum til d'Artagnans 
og fanst auðsjáanlega mikið til um hann. Vagninn 
hjelt af stað og nú voru þeir tveir eftir.

Riddarinn gerði sig líklegan til að fylgja vagninum 
eftir. Það var farið að síga í d'Artagnan og bætti 
það ekki um, að hann sá nú, að þetta var sami Englendingurinn, 
sem unnið hafði hest hans og varpað 
teningum um steinhringinn góða. Hann tók um taumana 
á hesti hans.

»Þjer virðist vera talsvert meiri flysjungur en jeg,« 
sagði hann, »og munið víst ekki eftir því, sem okkur 
hefur farið á milli.«

»Nú-jæja! Eruð það þjer!« svaraði Englendingurinn. 
»Það lítur út fyrir, að þjer sjeuð vanur að tefla 
djarft, hvernig sem á stendur.«

»Já, og nú skulum við reyna, herra góður, hvort 
þjer eruð jafn fimur með sverðið og teningana.«

»Þjer sjáið víst, að jeg er óvopnaður,« sagði 
Englendingurinn. Ætlið þjer kannske að sýna hreysti 
yðar á verjulausum manni?«

»Jeg vona, að þjer eigið einhverja sverðmynd 
heima hjá yður,« sagði d'Artagnan. »Að minsta kosti 
á jeg þau tvö, og við getum sem bezt varpað teningum 
um annað þeirra, ef yður svo sýnist.«

»Þess þarf ekki,« svaraði Englendingurinn. »Jeg 
á sjálfur meira en nóg af þess háttar.«

»Gott og vel!« sagði d'Artagnan. »Takið þá 
lengsta sverðið og verið til taks með það í kvöld.«

»Hvar þá?«

»Bak við Luxembourg-höllina. Það er tilvalinn 
staður til þeirra hluta.«

»Það er ágætt. Jeg skal koma.«

»Hvenær?«

»Klukkan sex.«

»Þjer komið víst með einn eða tvo kunningja?«

»Jeg get komið með þrjá, sem allir eru fúsir til 
að aðstoða mig.«

»Þrjá? það stendur heima,« sagði d'Artagnan. 
»Jeg get líka komið með þrjá vini mína.«

»Hvað heitið þjer?«

»Jeg heiti d'Artagnan, aðalsmaður frá Gaskogne, 
hef verið í lífvarðarliði des Essarts og er nú nýkominn 
í skyttulið konungs.«

»Og jeg heiti Winter lávarður, barón af Sheffield.« 

»Einmitt það, herra barón! Ætíð og æfinlega yðar 
reiðubúinn þjónn, en það er verst, að það er svo 
erfitt að muna nafnið yðar.«

Að svo mæltu keyrði d'Artagnan hest sinn sporum 
og reið í sprettinum til Parísar aftur.

Hann fór beint til Athos eins og oftar og kom 
að honum liggjandi á legubekknum. Kvaðst hann vera 
að bíða þess, að einhver rækist inn til sín með peninga 
fyrir útbúnaði handa sjer.

D'Artagnan sagði Athos, hvað fyrir sig hefði 
komið, en feldi þó undan brjefið til Wardes greifa.

Athos komst allur á loft þegar hann heyrði, að 
hann ætti að berjast við Englending. Það var einmitt 
ósk hans, eins og áður er sagt.

Þeir gerðu strax boð eftir Porthos og Aramis og 
sögðu þeim, hvað til stæði.

Porthos dró sverðið úr slíðrum og veifaði því í 
kringum sig, en Aramis læsti sig inni í svefnherbergi 
Athos og bað að ónáða sig ekki fyr en tími væri 
kominn að fara til mótsins. Hann var enn að fást við 
kvæðið sitt.

Athos benti Grimaud að sækja vínflösku.

En d'Artagnan fór að hugsa út ráðagerð, sem 
hann framkvæmdi síðar, eins og við munum sjá og 
brosið, sem ljek um varir hans, benti til þess, að hann 
byggist við góðum árangri af henni.