


SVIPURINN HENNAR



2. FLOKKUR
SÍGILDAR SKEMMTISÖGUR
SÖGUSAFNS HEIMILANNA


1. Börn óveðursins eftir Sylvanus Cobb
2. Ævintýrið í Þanghafinu eftir C. Marriot
3. Kynlegur þjófur eftir George E. Walsh
4. Seld á uppboði eftir Charles Carvice
5. Bróðurdóttir amtmannsins eftir E. Marlitt
6. Dóttir óbyggðanna eftir James Oliver Curwood
7. Tengdadóttirin eftir E. Juncker
8. Svipurinn hennar eftir Harriet Lewis


HARRIET LEWIS


SVIPURINN HENNAR


SÖGUSAFN HEIMILANNA


REYKJAVÍK


Prentsmiðja Árna Valdemarssonar hf.
Bókband: Bókbandsstofan Örkin
1980



1


Sankti Kilda er nyrst af Mið-Hebrides-eyjunum, hér um bil 150 mílur 
vestur frá Skotlandi og verður naumast talin annað en sker upp úr 
hafinu. Hún er á að giska 3 enskar mílur á lengd og tveggja mílna breið. 
Þegar seinast var tekið manntal þar. voru eyjarskeggjar 58 talsins.
Við litla vík á eyjunni vestanverðri, er eina þorpið sem þar er til. Tvö 
hús eru þar. sem ögn bera af hinum að hæð og stærð. annað er kirkjan og 
hitt er prestssetrið.

Seint um kvöld í október árið 18.. stóð ung stúlka efst á kletti einum til 
annarrar hliðar við víkina. og var þaðan hið besta útsýni. Hún var 
tæplega 17 ára gömul, ekki beinlínis fríð sýnum. en augun voru gáfuleg 
og andlitið bar það með sér að hún myndi verða falleg.

Stúlka þessi var Verenika Gwellan, kjördóttir séra Davíðs Gwellan, 
prestsins í St. Kilda. Nær því alla ævi sína hafði hún dvalið á eyjunni, 
enda mundi hún ekki eftir, að hún hefði verið annars staðar. og þekkti 
engar aðrar manneskjur en þessa veðurbitnu eyjaskeggja.

Presturinn var fæddur í Wales. en kona hans í Skotlandi. Þau voru 
bæði af góðum ættum og kunnu vel að umgangast eldra fólk. enda þótt 
þau hefðu komið sér saman um, að velja þennan einmanalega stað.

Prestshjónin höfðu veitt kjördóttur sinni gott uppeldi, kennt henni 
hljóðfæraslátt, ýmis tungumál og annað, sem æðri menntun tilheyrði, 
enda var hún námfús, iðin og gáfuð.

En hvað átti hún að gera af sér í framtíðinni? Að hún giftist nokkrum 
af ungmennum eyjarinnar. var óhugsandi og jafn óhugsandi að hún 
visnaði þar sem hver önnur rós. Eina úrlausnin var því sú, að hún flyttist 
til fjölbyggðari héraða.

Þessi stund var nálægari, en prestshjónin áttu von á. Örnin var farin að 
reyna afl vængja sinna og fann sér óhætt að fljúga upp í loftið.
Meðan Verenika stóð þarna á þessum hættulega kletti og horfði út yfir 
hafið, námu augu hennar staðar við fagurt enskt lystiskip, sem tók saman 
segl sín og varpaði akkerum í víkurmynninu. Slík sjón var mjög sjaldgæf
um þessar slóðir. Fáeinir sjómenn í bláum stutttreyjum stóðu á þilfarinu, 
en fjórir voru komnir ofan í lítinn bát, ýttu frá skipinu og réru til lands.
Aftur í skutnum stóð eigandi lystisnekkjunnar, markgreifinn á 
Clynord. Um leið og hann leit upp varð honum litið á ungu stúlkuna, þar 
sem hún stóð á klettsbrúninni. Honum varð sjáanlega bilt við og hann 
veifaði vasaklútnum aðvarandi til hennar.

Gleðibros lék á vörum meyjarinnar, þegar hún sá þessa bendingu og 
viðkvæmnisgeisli glampaði í augum hennar, sem hvort tveggja hjálpaðist 
til að gera hana undurfagra ásýndum. Léttfætt og liðug eins og gemsa, 
hoppaði hún stall af stalli ofan klettinn.

Um leið og báturinn kenndi grunns, var Verenika komin ofan í 
rúmgóða steinhvelfingu, skammt fyrir ofan flæðarmálið.

Hvelfing þessi leit út fyrir að vera vildaraðsetur hennar; steingólfið 
var þakið þurru þangi og inni í holum sem voru í berginu lágu nokkur 
bindi af ljóðabókum og skáldsögum, og auk þess vandaður gítar.

Þarna fann markgreifinn hana. Þegar hann sté á land, kallaði hann á 
hana, en í staðinn fyrir svar, barst að eyrum hans undur fagur hljóðfærasláttur.

Með útbreiddan faðminn gekk hann inni hvelfinguna, en hún hopaði 
á hæl með dálítilli tilgerð, hljóp svo fram hjá honum út úr hvelfingunni.

„Verenika,“ sagði lávarðurinn ásakandi róm, „er þetta fagnaðarkveðjan 
sem ég fæ? Þú ert eins hrædd við mig og æðarfuglarnir, sem 
synda hér meðfram eyjunni. Aldrei hafa varir þínar nálgast mínar og þó 
hefur þú viðurkennt að þú elskir mig.“

„Þú mátt ekki ávallt taka orð ungrar stúlku eins og þau eru töluð,“ 
sagði Verenika og reigði sig. „Ég veit ekki hvað hefur komið þér til að 
koma hingað í dag, lávarður Clynord, en fyrst þú ert kominn þá skulum 
við ljúka við að lesa Margarét. Viltu sækja bókina, eða á ég að gera 
það?“

Lávarðurinn varð alvarlegur á svip. Hann var fríður maður, með ljóst 
hár, ljós augu, laglegt yfirskegg og yfir höfuð að öllu útliti sannur 
Englendingur. Hann var tígulegur á velli, hár og grannur og þó stálmagn 
í mjóu fingrunum hans; stundum kom það fyrir að augun leiftruðu. Hann 
var hugaður sem ljón og að öllu leyti ágætur maður, með hreint hugarfar, 
gott lunderni og aldrei hafði ósatt orð farið yfir varir hans. Í augum 
Vereniku var hann sem næst hálfguð.

„Þið stúlkurnar eruð hver annarri líkar,“ sagði lávarðurinn ergilegur. 
„Þó einhver ykkar væri alin upp á eyðimörkinni Sahara, myndi hún samt 
verða tilgerðarleg. Dvöl mín hér er á enda, Verenika. Veturinn nálgast 
með snjó sinn og storma, svo ég er neyddur til að fara. Á morgun snýr 
„Sylvía“ stefninu í áttina til heimilis míns.“

Verenika fölnaði og leit kvíðafullum augum á þann sem talaði.

„Á morgun.“ endurtók hún. „Svo fljótt, Roy. Roy ég get ekki áttað 
mig á þeirri hugsun, að þú yfirgefir St. Kilda nokkurn tíma. Á morgun. 
Nei, nei, þú ert að gera að gamni þínu. Segðu að það sé ekki alvara þín, 
Roy.“

„Það hryggir þig þá að ég fer?“ sagði lávarðurinn með ákefð. „Jú, ég 
verð að fara, Verenika. Ég verð að rækja skyldur mínar gagnvart stöðu 
minni, vinum og ættingjum, sem ekki vita hvar ég hef verið síðastliðna 
fjóra mánuði. Jú, ég er neyddur til að fara, en ég vil ekki fara einn. Ég er 
kominn hingað í dag til að spyrja þig hvort þú viljir fylgja mér — fylgja 
mér sem kona mín? Þú ert mér kærari en allt annað í heiminum, 
Verenika, ég vil ekki fara án þín.“

Hann gekk til hennar, en nú flúði hún ekki, eins og hann var hræddur 
um að hún myndi gera. Nei, hún kom á móti honum og féll í faðm hans, 
og hann þrýsti fyrsta kossinum á varir hennar.

„Ég get ekki misst þig, Roy,“ hvíslaði hún, „án þin væri lífið mér 
einskis virði. Eftir þetta yndislega sumar, get ég ekki lifað af veturinn 
hér. En — þú átt auð og tign, en ég er fátæk — heldurðu að þú verðir ekki 
leiður á mér, heldurðu að þú fyrirverðir þig ekki mín vegna, yfir minni 
látlausu framkomu, minni ótignu ætt? Heldurðu að þú iðrist aldrei 
þeirrar stundar að taka mig fyrir konu?“

„Ástin gerir alla jafna, Verenika. Ég vil heldur eiga þig en öll auðæfi 
heimsins.“

„En, Roy, hvað munu ættingjar þínir segja?“

„Ég á hvorki föður né móður,“ svaraði lávarðurinn, „og þar eð aðrir 
ættingjar mínir spyrja mig ekki um, hvað þeir eigi að gera, vil ég ekki 
heldur leita ráða þeirra um mína hegðun. Það er stjúpbróðir minn og 
stjúpsystir, sem mér er annt um.“

„Þú hefur ekki minnst á þau fyrr, Roy.“

„Hef ég ekki? Það er þá af því, að þegar ég er hjá þér, þá hugsa ég 
aðeins um þig. Ég verð því að biðja þig að fyrirgefa mér þessa þögn og ég 
skal nú bæta úr henni eftir bestu getu.

Faðir minn dó meðan ég var unglingur. Áður en ég fór í háskólann var 
ég orðinn lávarður Clynord. Móðir mín, tíguleg og góð kona, sem þú án 
efa hefðir lært að elska, ef hún væri lifandi nú, var ekkja í nokkur ár, en 
gifti sig aftur meðan ég var í háskólanum. Seinni maðurinn hennar var 
ofursti Gilbert Monk, yngri sonur aðalsmanns og fyrrverandi herforingi í 
Austur-Indía hernum, maður, sem hafði einkennilegt vald yfir mörgum 
öðrum og sem með þessu viljaafli sínu þvingaði móður mína til að giftast 
sér, án þess að nokkur ást ætti sér stað á milli þeirra. Það var einkennileg 
gifting, sem mér líkaði aldrei vel. Ofurstinn hafði verið kvæntur áður — í
Austur-Indíum — og átti tvö börn, son og dóttur, sem hann kom með til 
Clynord. Rúmu ári eftir að hann kvæntist móður minni, dó hann. Þar eð 
hann átti engar eignir aðrar en eftirlaun sín, gat hann engan arf gefið 
börnum sínum og þess vegna tók hann það loforð af móður minni, að 
hún skyldi annast þau. Að tæpu ári liðnu dó móðir mín líka. Áður en hún 
dó fól hún mér á hendur að annast stjúpbörn sín og lofaði ég henni því. 
áð Sylvía skyldi ávallt eiga heimili í Clynord-höllinni. Ég skoða þau sem 
bróður og systur og þau umgangast heimili mitt og eignir, eins og þau 
væru jafnrétthá og ég.“

„Hve gömul eru stjúpsystkini þín. Roy?“

„Gilbert er tveim árum eldri en ég, 25 ára, og Sylvía, það er hennar 
nafn sem skipið mitt ber, er 22 ára. Gilbert hefur enga lífsstöðu valið sér 
enn og þarf því minnar hjálpar við. Hann mun vera að hugsa um að ná í 
ríkt kvonfang. Sylvía getur eflaust valið sér ríkan mann og er því framtíð 
þeirra borgið. Eg held þú munir kunna vel við stjúpsystkini mín, einkum 
Sylvíu. Þau munu verða hissa, þegar ég kem með unga konu. Á morgun 
verðum við að fara — viltu koma með mér, Verenika?“

„Ef foreldrar mínir leyfa það.“ svaraði hún.

„Við skulum þá strax fara heim,“ sagði Roy. „Ég er hræddur um að 
föður þínum þyki þú vera of ung til að giftast.“

Clynord langaði mjög til að vita vissu sína í þessu efni og fóru þau því
strax af stað.

Sólin var gengin til viðar og myrkrið læddist í hægðum sínum upp eftir 
klettinum. Ljóskastari kastaði geislum sínum á sjóinn, frá toppi siglutrésins 
á skipinu.

Á leiðinni til prestssetursins mættu þau mörgum eyjabúum, og töluðu 
sumir þeirra nokkur spaugsyrði um fylgdarmann Vereniku, en hún gekk 
þögul, áhyggjufull og blóðrjóð í kinnum við hlið hans.

Hún gekk um steinriðið, opnaði útidyrnar og fór svo inn í dagstofuna. 
Húsmunirnir þar inni voru sjáanlega gamlir, en vel hirtir.

Séra Gwellan sat við skrifborðið sitt og var að semja bænarskrá til 
velmegandi safnaða á Skotlandi, um að styrkja kirkju eyjabúa. Kona hans 
sat í hægindastól skammt frá og var að lagfæra sunnudagakjólinn sinn.

Presturinn var meðalmaður að vexti, á sextugsaldri, gráhærður og 
góðmannlegur. Kona hans var og gráhærð, en nokkuð yngri; svipur 
hennar var mildur og rólegur og öll framkoma hennar bar vott um gott 
uppeldi.

Þegar lávarður Clynord og Verenika komu inn, stóðu hjónin upp og 
buðu lávarðinn mjög alúðlega velkominn. — Roy hafði dvalið tvo mánuði 
á St. Kilda þetta sumar, verið daglegur gestur á prestsheimilinu og 
unnið virðingu þeirra og ást.

„Þetta verður að líkindum í seinasta sinn, sem ég kem hér, að minnsta 
kosti þetta ár,” sagði lávarðurinn. — „Verði leiði á morgun, þá siglum 
við heim.“

„Við söknum yðar, lávarður,“ sagði presturinn hreinskilnislega. „En 
þér segið satt, veturinn og stormarnir, sem í nánd eru, gera yður nauðsynlegt 
að fara. Okkur hefur verið mikil ánægja að dvöl yðar hér; við 
munum ávallt minnast yðar með velvild, og okkar bestu heillaóskir 
fylgja yður.“

„Ég krefst meira en þess, séra Gwellan,“ sagði Roy og roðnaði. „Ég er 
kominn til að segja yður, að ég elska dóttur yðar, og til að biðja yður að 
gefa mér hana fyrir konu.“

Hjónin litu undrandi á hann.

„Ég var ekki við þessu búinn,“ sagði presturinn. „Við höfum verið 
blind, konan mín og ég. — Við höfum til þessa álitið Vereniku vera 
barn, enda er hún aðeins rúmra 16 ára. — Hvernig stendur á því, að þér, 
jafn ættstór, auðugur og líklegur til góðrar framtíðar, skulið vilja 
kvænast svo langt niður fyrir yður? Nei, góði ungi vinur minn, þér 
gleymið bráðlega þessari æskuást til barnsins okkar, og það er líka best 
að svo verði.“

„Mismunurinn á lífsstöðu er of mikill, til að geta myndað varanlega 
gæfu,“ sagði frú Gwellan.

„Þessi mismunur er aðeins uppgerð,“ sagði lávarðurinn. — „Að því er 
fegurð og framkomu snertir, stendur Verenika ekki að baki neinum 
enskum aðalskonum. Hún er tignarmey. Þess utan eru Gwellarnir af 
góðum og gömlum ættum.“

„Að sönnu, lávarður minn,“ sagði presturinn, „og Verenika okkar er 
okkur eins kær og hún væri okkar eigið barn, en hún er engin Gwellan. 
Hefur hún ekki sagt yður það? — Hún vill máske ekki trúa því sjálf. Að 
því er snertir hennar ytri og innri hæfileika, þá er hún fullboðleg hverjum 
prinsi. En enda þótt að þér sökum ástar yðar takið ekki tillit til skuggans, 
sem hvílir yfir fæðingu hennar og ætt, þá munu ættingjar hennar verða á 
annarri skoðun, og sá tími mun koma, að þér iðrist þessa fljótræðis, 
þegar fyrsti ástarblossinn fer ögn að réna.“

„Þér þekkið mig ekki, herra prestur,“ sagði lávarðurinn ákafur. „Ást 
mín er ekki augnablikstilfinning. Ég elska Vereniku af öllu hjarta, og 
hver sem staða hennar er, þá er hún sérhverri stöðu samboðin. Tenging 
hennar við mig lyftir henni ekki feti hærra í mannvirðingarstiganum 
heldur en hún er nú, og þess vegna endurnýja ég beiðni mína um hönd 
hennar.“

Presturinn hikaði við að svara og leit spyrjandi til konu sinnar. Af 
hinum innilega ákafa sem lýsti sér í orðum lávarðarins, föla litnum og
tárvotu augunum, sem hann sá í andliti Vereniku, var hann í efa hverju 
svara skyldi.

„Lávarður minn,“ sagði hann alvarlegur. „Þetta er meiri freisting en 
ég fæ staðist. Stundaglas mitt er þegar útrunnið. Þegar kona mín hefur 
lokað augum mínum, gæti hún auðvitað farið til ættingja okkar á Skotlandi, 
en þeir eru allir fátækir og gætu naumast alið önn fyrir Vereniku 
litlu. Hún þekkir heiminn lítið, blessað barnið — og hvað ætti svo að 
verða af henni? Hér á eyjunni getur hún ekki verið. Mér væri því satt að 
segja ánægja í því, að vita hana gifta góðum manni, sjá hana sem ánægða 
húsmóður. Hvað segir þú um þetta, Karólína? Eigum við að voga að 
segja já?“

Bæði ungmennin litu bænaraugum til gömlu konunnar. Hún gat ekki 
neitað þessari þegjandi bón og hneigði sig samþykkjandi.

„Eitt orð ennþá, lávarður Clynord,“ sagði séra Gwellan, sem lá við að 
kafna af hinum æstu faðmlögum aðalsmannsins. — „Áður en við bindum 
enda á þennan samning, verð ég að segja yður allt sem ég veit um þetta 
barn. Hún er ekki af ætt okkar hjónanna, og við vitum ekkert um ætt 
hennar, né hvaðan hún kom. Við höldum að hún sé ensk að uppruna. — Í 
dag eru rétt tuttugu ár síðan við komum til þessarar eyjar. Fyrir 14 árum 
kom hingað lystisnekkja í októbermánuði og varpaði akkerum í víkinni. 
Frá skipinu kom bátur til lands, og á honum heldri maður, sem bar 
sofandi barn í fangi sér. Hann gekk beina leið heim til mín og gerði boð 
fyrir mig. Hann sagði mér að barnið væri foreldralaust, og bað okkur 
hjónin að annast það. Að fimm árum liðnum kvaðst hann koma aftur og 
sækja það. Kona mín, sem forsjónin hefur neitað um sælu móðurgleðinnar, 
fékk strax ást á barninu, svo að við veittum því móttöku. — Maður 
þessi fékk okkur mikla upphæð af peningum, kvaddi og fór, og áður en 
dagur rann upp, sigldi skipið burtu. — Árin fimm liðu, án þess að 
maðurinn kæmi aftur, og nú eru liðin fjórtán ár siðan, og þó höfum við 
hvorki séð hann né frétt af honum.“

„Undarlegt,“ sagði lávarðurinn. „Hvað hét þessi maður?“

„Hann nefndi sig Sales, en við höldum að það hafi ekki verið hans 
rétta nafn.“

„Haldið þér að hann hafi verið faðir barnsins?“

„Bæði já og nei. Áður en hann skildi við það, kyssti hann það innilega 
og þrýsti því að hjarta sér með áfergi og örvílnan. Hann var sjáanlega 
heldri maður, sem sorgarþungi hvíldi yfir.“

„Hvers vegna hefur hann ekki komið aftur að sækja barnið sitt?“

„Við ímyndum okkur, að hann hafi dáið á þessu tímabili,“ svaraði
presturinn.

„En hvers vegna hefur þessi herra Sales flutt barnið hingað?“ spurði
lávarðurinn. „Hann hefur eflaust ætlað að fela það hér fyrir einhverjum. 
Hét stúlkan Verenika, eða gáfuð þér henni það nafn?“

„Hann kallaði hana Vereniku Sales, en bað okkur þá að gefa henni 
mitt ættarnafn. Hún er okkur mjög kær, og við munum sakna hennar 
sárt. Eruð þér nú jafn ákveðinn að kvænast henni, eftir að þér hafið heyrt 
þessi æviatriði hennar?“

„Ég get skilið, að þetta er skylda yðar að segja mér allt þetta, en mig 
vantar stillingu til að vega það á metaskálum samkvæmislífsins. Ég leita 
aðeins ráða hjá tilfinningum mínum og skynsemi. Ég elska hana og bið 
yður enn einu sinni að gefa mér hana fyrir konu.“

Mótbárur prestsins komu að engu gagni. Lávarðurinn var geðríkur og 
sjálfstæður maður, sem ekki kom til hugar annað en að fá þessari 
innilegustu ósk sinni framgengt.

„Bíðið þér að minnsta kosti eitt ár ennþá,“ sagði prestur. „Verenika 
er enn svo ung.“

„Slíkt ár yrði mér sem heil öld. Heimili mitt vantar húsmóður, og ég 
bið yður að gefa mér Vereniku.“

„Ég skal þá í guðs nafni láta undan,“ sagði presturinn. „Það er ef til 
vill best. Ég vil vona að hvorugt ykkar þurfi að iðra þessa bráðræðis. 
Komið þér í kirkju mína kl. 11 í fyrramálið, og ég skal þá vera þar til 
staðar og gefa ykkur saman í hjónaband.“

Lávarður Clynord þakkaði prestinum innilega, kvaddi og fór skömmu 
síðar.

„Ég vona, að ég hafi breytt rétt, Karólína,“ sagði gamli maðurinn. 

„Lávarður Clynord elskar barnið okkar og hún hann. Þrátt fyrir það að 
ætt hennar er ókunn, er hún honum samboðin. Við höfum ástæðu til að 
ætla að framtíð Vereniku sé borgið, en þó liggur það í hug mínum, að 
þessi gifting sé byrjun mótlætis og sorga fyrir blessað barnið okkar.“

„Verði guðs vilji,“ sagði frú Gwellan.



2


Morguninn eftir var úðaþoka og dimmviðri, svo skipið sást óglöggt frá 
landi. Brimið dunaði við klettana og svo fór að rigna ofurlítið þegar á 
morguninn leið. Gömlu konurnar kváðu þetta ills viti fyrir brúðurina.
Klukkan 9 var kirkjan opnuð og áður en hún var 10, vissu allir 
eyjabúar hvað til stóð. Því næst komu allir til kirkjunnar í því skyni, að 
vera við hjónavígsluna og höfðu sumir þeirra með sér lauf og blóm, sem 
þeir stráðu fyrir utan kirkjudyrnar.

Þegar klukkan var rúmlega hálfellefu, gekk brúðguminn inn í kirkjuna.
Með honum kom stýrimaðurinn á skipinu og fjórir hásetar, allir 
skrautbúnir. Presturinn, kona hans og hin unga brúður komu þegar 
klukkan var ellefu.

Presturinn var í hátíðaklæðnaði sínum, kona hans sömuleiðis, en 
Verenika, sem gekk við vinstri hlið prestsins, var klædd hvítum netludúkskjól, 
með blóm í hárinu og á brjóstinu.

Hjónavígslan var brátt afstaðin og nú var hin fyrrverandi Verenika 
Gwellan orðin markgreifainna Clynord. Fátæk og nafnlaus, en rík að 
gáfum og góðvild, hafði hún unnið það hjarta, sem margar auðugar 
aðalsstúlkur höfðu reynt að eignast og auk þess heimili, nafnbót og auð, 
sem hún hafði enga hugmynd um hve mikill var.

Presturinn og kona hans óskuðu þeim nú til hamingju og blessunar um 
ókomna ævi; þar næst stýrimaðurinn, síðan hásetarnir og svo eyjabúarnir, 
hver eftir annan.

Að líðandi hádegi gengu brúðhjónin, ásamt prestinum, konu hans og 
nokkrum nágrönnum, inn í hús prestsins. Þar borðaði það óbreyttan mat 
og að því búnu fóru grannarnir heim til sín.

„Yður sárnar að missa Vereniku,“ sagði lávarðurinn í hluttekningarróm.
„En það er ekki áform mitt, að lofa yður ekki að sjá hana oftar. Ef 
þið verðið hér, þá heimsækjum við ykkur næsta sumar. En því ættuð þér 
að vera hér lengur, þér eruð orðinn roskinn maður og ættuð að hætta 
þessum prestsstörfum.“

„Nei, ég stunda embætti mitt meðan ég get og lifi,“ svaraði presturinn.

„Nú, þér gætuð þó að minnsta kosti skipt um sókn.“ sagði Roy. „Ég 
ræð yfir fjórum prestaköllum og eitt þeirra, það sem er næst Clynord, 
losnar í vetur, sökum veikinda prestsins. Ef þér viljið þiggja það embætti, 
þá væri mér og Vereniku sönn ánægja að heyra yður flytja guðsorð í 
okkar eigin heimiliskirkju.“

Presturinn horfði í gaupnir sér og brosti mæðulega.

„Ég þori ekki að bregðast því starfi, sem ég hef tekið að mér. Ég vil 
vera hér þangað til ég dey. En okkur væri kærkomið, ef þér vilduð 
heimsækja okkur næsta sumar, svo máske getur það komið fyrir að við 
heimsækjum ykkur á Clynord síðar.“

Síðari hluti þessa dags hvarf ótrúlega fljótt. Gömlu hjónin þurftu mörg 
góð ráð að gefa Vereniku og hún þurfti að heimsækja og kveðja margar 
æskuleikstöðvar sínar.

Farangur Vereniku var sendur út á skipið og þegar dimma tók, fóru 
bæði ungu og gömlu hjónin þangað líka.

Þegar þau komu ofan í káetuna, var þar þægilegur hiti. Káetan var svo 
smekklega og ríkmannlega búin, sem best mátti vera. Á gólfinu voru
þykkkir dúkar. meðfram veggjum dúnmjúkir legubekkir og veggirnir 
sjálfir tjaldaðir flosdúkum, herbergismunirnir voru úr póleruðu valhnotutré, 
olíumálaðar myndir prýddu veggina, úrval af ritum merkustu 
höfunda voru innan við glerdyr bókaskápsins og allt annað eftir þessu. 
Við hliðina á káetunni voru tvö herbergi jafn skrautlega búin og hún.

Þótt frú Gwellan hefði áður komið út í skipið og séð þetta skraut, gat 
hún ekki látið vera að dást að því. enda hafði það nú aðra þýðingu fyrir 
hana en áður. því nú átti það fyrst um sinn að vera heimili Vereniku og 
var þó aðeins lítið sýnishorn af því. sem í vændum var heima í Clynordhöllinni.

„Ég fyrir mitt leyti sakna ekki slíkra muna sem þessara, en þar sem 
Verenika virðist vera fædd til að njóta fegurðar og skrauts, er það 
naumast synd fyrir mig að gleðjast hennar vegna,“ sagði prestskonan.

Nú var ágætur matur borinn á borð í káetunni og síðan tekið til 
snæðings.

Meðan tíminn leyfði, dvöldu gömlu hjónin um borð í skipinu. en með 
því að myrkrið óx og regnið varð stórfelldara, álitu þau hyggilegast að 
kveðja og fara heim.

Skilnaðurinn var sár og erfiður. Verenika fleygði sér grátandi á einn 
legubekkinn í káetunni, en Roy fylgdi gömlu hjónunum upp á þilfar. 
ofan í bátinn og til lands.

„Verið þér góður við barnið okkar.“ sagði presturinn skjálfraddaður 
og greip hendi lávarðarins. „Guð launi yður allt sem þér gerið fyrir hana. 
lávarður.“

„Og vaki yfir ykkur báðum og veiti ykkur sína blessum.“ sagði frú 
Gwellan kjökrandi.

Lávarðurinn þrýsti hendur gömlu hjónanna innilega, flýtti sér svo í 
bátinn og um borð til að finna konu sína.

Gamli presturinn og kona hans stóðu kyrr á ströndinni og horfðu 
tárvotum augum á skipið sem fjarlægðist. Nú var ljósker dregið upp 
topp á stærra siglutrénu. Svo heyrðu þau hinar háværu fyrirskipanir 
skipstjórans, urgið í akkeriskeðjum og skipið hvarf úr víkinni út í 
myrkrið.

„Þetta er hart fyrir okkur, Davíð — of hart,“ sagði frú Gwellan. — „En 
það er líklega best þannig. Henni er nú borgið.“

„Ef það væri nú áreiðanlegt.“ sagði presturinn. „Ég get ekki losnað 
við þennan illa grun, en við getum ekki hjálpað henni héðan af og 
verðum að fela hana varðveislu guðs.“

Allt í einu sáu þau flugeld þjóta upp í loftið frá skipinu og svo hvern af 
öðrum. Birti af þessu ögn í kringum skipið, svo þau grilltu það nú í 
síðasta sinn í gegnum myrkrið.

Á þilfari skipsins stóðu ungu hjónin og mændi Verenika í áttina til 
eyjarinnar.

Síðasti flugeldurinn hvarf og gömlu hjónin gengu nú heim. 
„Hver veit hvort við sjáumst aftur,“ sagði presturinn.



3


Ferðin frá St. Kilda til Skotlands virtist ungu hjónunum eins og draumur, 
enda var gott veður.

Skömmu eftir sólaruppkomu daginn eftir, komu Roy og Verenika upp 
á þilfar. Ekkert land sást og ekkert skip heldur. En von og ást fyllti hugi 
hinna ungu elskenda.

Að loknum morgunverði lét Roy bera tvo stóla upp á þilfarið og þar 
sátu hjónin og töluðu saman um hitt og þetta. Meðal annars lýsti Roy 
heimili sínu, sagði henni frá barnæsku sinni og unglingsárum sínum, og 
hlustaði Verenika á hann með mestu athygli. Þannig leið dagurinn. 
Þegar kvöldið kom, gengu þau fram og aftur um þilfarið, æskuglöð og 
ástþrungin.

Þegar til Skotlands var komið, fóru þau á land í Invernes. Lávarðurinn 
sendi skipið til Portsmouth, en ætlaði sjálfur með konu sinni í járnbrautarvagni 
heimleiðis.

Morguninn eftir fóru þau með fyrstu lest til Edinborgar. Þar hafði 
lávarðurinn beðið um sérstök herbergi með símskeyti, svo allt var búið 
undir komu þeirra.

Þegar húseigandinn hafði vísað þeim til herbergja sinna og var farinn 
aftur, tók Verenika stráhattinn af sér, gekk að einum glugganum og 
horfði ofan á götuna.

„En hvað húsin eru há og undarleg, allt öðruvísi en á eyjunni minni og 
þó finnst mér að ég gæti unað mér hér. Ég hef lesið mikið um Skota og 
Englendinga og kannast við margt í lífsháttum þeirra, en þó eru þeir allt 
öðru vísi klæddir en ég bjóst við. Kæri Roy minn, ég get ekki látið sjá mig 
á götu í þessum búningi mínum.“ Verenika roðnaði um leið og hún leit í 
spegilinn.

„Mig undrar að þú skyldir fá ást á mér, Roy — munurinn á mér og 
skrautklæddu stúlkunum á götunum er þó mikill.“

Lávarðurinn brosti, tók hana í faðm sér og sagði:

„Ég hef eignast sérlega verðmikinn gimstein, Verenika, og skal ekki 
dragast lengi, að útvega viðeigandi umgjörð um hann. Mér líst nú best á 
þig í gamaldagsfötunum þínum, en þar eð fyrir þér liggur að umgangast 
fólk af eldra tagi, verður þú að haga þér eftir þess venju, enda er það 
viðkunnanlegra og frjálsara fyrir þig. Við dveljum vikutíma hér í Edinborg, 
skoðun allar nýtísku fataverslanir, og að því búnu förum við til 
heimilis okkar í Sussex. Í kvöld skrifa ég stjúpsystkinum mínum, segi 
þeim frá giftingu minni og bið þau að annast sæmilega móttöku okkar. 
Markgreifafrú Clynord má ekki koma á heimili manns síns sem venjulegur 
gestur.“

Eftir að kvöldverði var lokið, settist Roy við að skrifa langt bréf til 
Gilberts og Sylvíu.

„Þau verða víst hissa að heyra að ég sé kvæntur,“ sagði Roy um leið og 
hann hvíldi sig við að skrifa. — Mér geðjast raunar ekki vel að Gilbert, en 
Sylvíu skoða ég sem systur.“

„Er hún falleg?“ spurði Verenika.

„Hún er álitin vera það, en þó er hún ekki eftir mínum smekk. Ég vona 
að þið fellið ykkur hvor við aðra.“

„Ég vona það líka. Ég hef aldrei átt systur né vinustúlku, og þó hefur 
mig langað til þess. Mig furðar, að þú skulir ekki hafa elskað hana á sama 
hátt og mig,“ sagði Verenika brosandi.

Lávarðurinn roðnaði lítið eitt og sagði svo:

„Ég elska Sylvíu sem systur mína. — Síðan móðir mín dó hef ég sjaldan 
verið heima og þar afleiðandi lítið umgengist hana, enda svarar hún ekki 
til þeirrar hugmyndar, sem ég gerði mér um konur, kæra Verenika.“

Loksins var bréfið búið, og sendi Roy einn af hótelþjónunum með það 
á pósthúsið.

Daginn eftir fóru þau í margar kvenfataverslanir og um kvöldið var 
Verenika klædd eins og hefðarfrú, eftir nýjustu tísku.

Roy var framúrskarandi glaður yfir þessari breytingu, enda þótt hún 
gerði Veroniku ekki fegurri, þá var hún samt tígulegri.

Annan daginn fór allt á sömu leið. Þau fóru víða, og Roy keypti alls 
konar skart handa henni. Ættargimsteinarnir voru geymdir í banka í 
Lundúnum; þá átti Verenika að eignast síðar, og því keypti Roy lítið af 
gimsteinum handa henni.

Þriðja og fjórða deginum var varið til að skoða kjörgripi borgarinnar.

Þegar þau voru komin heim að kvöldi hins fjórða dags, sagði lávarðurinn:

„Á morgun höldum við áfram til Lundúna, en í kvöld verð ég að biðja 
þig að klæða þig fallega, því ég býst við að Gilbert Monk komi svo 
snemma, að hann borði með okkur kvöldverð. Óþolinmæðin eftir að sjá 
þig leyfir honum ekki að bíða eftir komu okkar til Clynord — til þess 
þekki ég bróðir minn nógu vel.

Það var barið að dyrum. Þjónn kom inn með bréf á silfurbakka og rétti 
lávarðinum.

Hann opnaði þegar umslagið, sem hafði að geyma skeyti.

„Sagði ég ekki satt?“ sagði lávarðurinn glaður. Gilbert er kominn af 
stað og verður hér að stundu liðinni.“



4


Clynord Park var stærsta höfðingjasetrið í greifadæminu Sussex, að 
stærð nálægt tvö þúsund ekrur af frjósamri jörð, að sumu leyti laglega 
skipað niður í bújarðir, og svo í eikar- og beykiskóga, ásamt hinum stóra 
skemmtigarði, sem eignin dró nafn sitt af.

Liðug ensk míla af landareign þessari lá meðfram skurðinum La 
Mance, lukti um dálitla vík, þar sem nokkur baðhús voru og bátanaust, 
og svo tók við jafnt hallandi spilda af sjávarströndinni.

Höllin, sem öldum saman hefur verið aðsetur Clynordanna, er vegleg 
mjög, óreglulega niðurskipuð bygging af mikilfenglegri stærð. Hún er 
byggð eftir mismunandi listaverkasniði; aldirnar hafa bætt við turni eftir 
turn, álmu eftir álmu og gert hana að einu mikilfenglegasta höfðingjasetri 
Englands.

Einn dag í októbermánuði gekk ung stúlka úr höllinni út á marmaraflötina 
og fór að ganga þar fram og aftur. — Marmaraflötin var löng og 
gott útsýni þaðan yfir skurðinn. Hún var klædd fagurrauðum silkikjól, 
með lítinn hatt á höfðinu skrýddan strútsfjöðrum. Allar hreyfingar 
hennar voru yndislega fagrar, ekki ólíkar hinum einkennilegu hreyfingum 
höggorma, þótt samlíkingin sé undarleg.

Þessi stúlka var Sylvía Monk, stjúpsystir markgreifans á Clynord. 
Móðir hennar dó í Austur-Indlandi.

Sylvía var framúrskarandi fríð, hörundsliturinn dökkur, hárið svart og 
hrokkið, varirnar rauðar, augun stór, en að hálfu leyti hulin undir 
löngum augnalokum. Þegar þau voru opin, var sem eldur brynni úr 
þeim.

Hún var mjög ástúðleg, vel menntuð og vön að umgangast tigið fólk. 
Eðlisfarið að töfra og kveikja ást hjá öðrum hafði hún tekið að erfðum 
eftir föður sinn, sem hún líktist í einu og öðru, sagði náunginn.

Hún gekk að handriðinu á marmaraflötinni og horfði hálflokuðum, 
löngunarríkum augum eftir skurðinum, rétt eins og hún ætti von á skipi 
utan af hafinu. Enga eftirtekt veitti hún því, að maður kom til hennar og 
staðnæmdist við hliðina á henni.

Maður þessi var Gilbert Monk, bróðir hennar.

Hann var lítill vexti, en þrekinn, með sólbrennt andlit og svart skegg, 
ennið lágt, eins og á systur hans, augun lymskuleg og á sífelldu iði. 
Almennt var hann álitinn léttúðarfullur, en meinlaus.

„Þú ert líklega að gá að „Sylvíu“?“ sagði hann og lagði höndina á öxl 
systur sinnar. „En það er gagnslaus fyrirhöfn. Roy sendir skipið til 
Portsmouth og kemur svo sjálfur með járnbrautarlestinni, ef hann á 
annað borð kemur nokkurn tíma. — Hann hefur ekki sent okkur línu í 
fjóra mánuði, svo það getur eins vel skeð, að hann sé dauður. Væri ég 
erfingi hans, þá myndi ég ekki kvíða ókomna tímanum, kæra Sylvía.“

Sylvía hristi hendi bróður síns af öxl sinni. — Hugsun sú, að lávarður 
Clynord væri dáinn, átti sjáanlega ekki við hana.

„Hann er ekki dáinn,“ sagði hún lágt. „Ég veit að hann lifir.“

„Hvernig geturðu vitað það? — Hefur nornin gamla, indverska fóstran 
þín, sem þú tókst með þér til Englands, þrátt fyrir allar aðvaranir, 
gefið þér upplýsingar um það?“ sagði Gilbert hlæjandi. „Ég veit, að 
Roggy gamla fremur alls konar fjölkynngi, en að hún geti notað djöflaathæfi 
sitt til að vita um líðan Roys, hefur mér aldrei til hugar komið.“

„Rugl, Gilbert,“ sagði Sylvía blíðlega. „Roggy gamla er engin spákona, 
hún er aðeins gömul indversk kona, fljót að hata og fljót að elska, 
hefnigjörn og ofsaleg, en mig elskar hún sem sitt eigið barn. Mínar eigin 
tilfinningar segja mér, að Roy sé ekki dáinn. Þegar sól lífs míns hverfur, 
þarf enginn annar að segja mér frá því.“

„Ertu alveg búin að missa vitið, að segja annað eins og þetta?“ sagði 
Gilbert. — „Mér geðjast ekki að því, að þú skulir gera þér svona sterkar 
vonir um að verða markgreifafrú af Clynord.“

„Og því ætti ég ekki að gera það?“ sagði Sylvía áköf. „Höfum við ekki 
trúlofast við banabeð móður hans?“

„Að sönnu, en það gildir nú ekki lengur, og þú ættir sjálf að geta skilið 
það,“ sagði Gilbert háðslega. „Manstu ekki eftir því, að þú fyrir hálfu ári 
síðan fórst að finna að ástarskorti hans, og þá varð ykkur sundurorða, 
svo að þú sagðir honum upp. Nei, Sylvía, hann er frjáls. Svo kom þessi 
Noregsferð, og það er mjög líklegt, að hann sé nú trúlofaður eða jafnvel 
kvæntur.“

„Ég álít ekki, að ég sé búin að missa Roy,“ sagði Sylvía róleg. „Þegar 
ég sagði honum upp, tók hann því raunar betur en ég bjóst við. En ég er 
sannfærð um, að hann iðrast breytni sinnar, og að við heitbindumst 
aftur.“

„Getur verið,“ sagði Gilbert og yppti öxlum. „En ef hann hefur nú 
heitbundið sig norskri eða sænskri stúlku? Hvar hefur hann annars verið 
allan þennan tíma?“

„Þú hefur gaman af að stríða mér, Gilbert,“ sagði Sylvía ergileg. „Roy 
fer ekki að elska stúlku af lágum stigum og öðrum mætir hann ekki á 
þessari ferð.“

„Ég held þú þekkir ekki Roy, Sylvía. Ómenntaða stúlku gengur hann 
ekki að eiga, en stöðumismun tekur hann ekkert tillit til.“

„En hann hlýtur þó að álíta sig vera bundinn mér, samkvæmt loforði 
því, er hann gaf móður sinni, enda þótt ég segði honum upp. Hann þorir 
ekki að kvænast annarri; ef hann gerir það ... þá skal ég...“

Heiftin, sem brann í augum hennar, fullkomnaði setninguna.

Gilbert hló háðslega.

„Undir eins og Roy er kominn,“ sagði Sylvía eftir litla þögn, „læt ég 
hann skilja, að ég álíti trúlofun okkar gilda og góða og bið hann að hraða 
brúðkaupinu.“

„Með því gerðir þú mér mikinn greiða,“ sagði Gilbert alvarlega. 
„Skuldheimtumenn mínir eru orðnir nærgöngulir og ég kom til þín í því 
skyni að biðja þig um lán.“

„Ég hef heldur ekki mikið af peningum, en undir eins og ég er orðin 
lafði Clynord, skal ég sjá um að þú fáir sæmilegan styrk, Gilbert. Eins og 
ástæðurnar eru nú duga ekki tekjur mínar fyrir okkur bæði. Þú hefur nú 
annars hundrað pund um árið, alveg eins og ég hafði, áður en Roy bætti 
við mig tveim hundruðum úr sínum eigin vasa og þau ættu að duga þér 
fyrir fötum, þegar þú hefur allt annað án endurgjalds.“

„Nú, þú heldur það. Útgjöld við smáferðir, gjafir, vikaborgun og því 
um líkt, metur þú einskis. Ég skal segja þér Sylvía, mér finnst ég vera 
betlari, og ég er það líka.“

„Því tekurðu þá ekki að þér herþjónustu, lærir lög eða eitthvað 
annað? Roy hefur lofað að styrkja þig til þess.“

„Bull, þvættingur ... herinn, lögin og allt þetta leiða lífsbasl ... burt 
með það. Að ná í ríkt kvonfang, það er það sem ég vil. Hjálpaðu mér og 
ég skal með ánægju hjálpa þér aftur, þegar ég fæ áformi mínu framgengt, 
ef Roy vill ekki kvænast þér.“

„Þú skalt fá það sem ég hef, tuttugu pund, eða þar í kring,“ svaraði 
Sylvía. „Fyrsta dag næsta mánaðar fæ ég aftur peninga og þegar Roy 
kemur, fæ ég ofurlítið lán hjá honum. Ég ætla að taka á móti honum, eins 
og okkur hafi aldrei borið neitt á milli, já, og meira til, ég ætla að biðja 
hann að elska mig. Gilbert, þú þekkir mig ekki, þú veist ekki hve heitt ég 
elska Roy. Ef nokkur kona kemst upp á milli mín og hans, þá drep ég 
hana. Hann tilheyrir mér ... mér einni.“

Hún hallaði sér upp við marmarabrjóstriðið og horfði út á hafið, eins 
og hún ætlaði að draga ástvin sinn til sín með augunum.

Nú gall við jódynur í forsælugöngunum, svo Gilbert sneri sér við.

„Þarna kemur brytinn með pósttöskuna,” sagði hann. „Sko, hann 
veifar hattinum. Nú kemur líklega hið langþráða bréf, Sylvía. Ég skal 
fara og sækja töskuna.“

Gilbert þaut ofan í garðinn, tók á móti töskunni og hljóp með hana til 
systur sinnar, sem hafði fengið sér sæti á bekk.

„Hérna er taskan,“ sagði Gilbert, „nú skulum við vita hvað í henni 
er.

Með skjálfandi hendi opnaði Sylvía töskuna.

Ýmisleg fréttablöð, um tvær tylftir af skuldheimtubréfum til Gilberts 
voru ofan á, og loksins neðst á botninum fann hún bréfið, sem Roy hafði 
skrifað þeim frá Edinborg, og sem tilkynnti giftingu hans.

Sylvía greip bréfið í ofboði, þekkti skriftina, og bar það upp að vörum 
sér.

„Áritunin er til mín,“ hvíslaði hún ... „frá Edinborg ... sjáðu 
póstdagsetninguna hér! Ó, Roy, elskan mín, elskan mín!“

„Geymdu fögnuðinn þangað til við höfum lesið bréfið,“ sagði Gilbert 
háðslega. „Við skulum fyrst vita hvað hann skrifar. Auðvitað tómt 
ástarkvak, en mig langar til að heyra lagið, og hvort ég á von á að verða 
mágur markgreifans.“

Sylvía opnaði bréfið.

„Kæri bróðir og systir,“ las hún ... „bróðir og systir, hvað á það að 
þýða?“

„Við fáum skýringu á því, ef þú lest meira.“

„Kæri bróðir og systir ... nei, það er bágborið. Mig, tilvonandi konu 
sína, kallar hann systur.“

„Fáðu mér bréfið, Sylvía, við komumst aldrei að efninu með þessu 
lagi.“

Gilbert tók bréfið og las hátt og skýrt:

„Ykkur furðar líklega á þessari löngu fjarveru minni og þá ekki síður 
þögninni, en hún kemur af því að ég hef ekki náð í neitt póstsamband. Ég 
skrifaði ykkur síðast frá Noregi. Þaðan fór ég til Shetlandseyjanna, kynntist 
þar skoskum presti, sem ráðlagði mér að fara til St. Kilda. Þessi sami 
prestur hafði þekkt föður minn á æskuárum þeirra. Hann gaf mér meðmælabréf 
til systur sinnar og manns hennar, séra Gwellans, prests á St. 
Kilda. Þangað kom ég snemma í ágúst og þar hef ég verið þangað til fyrir 
fáum dögum. Þar eð íbúar þessarar eyjar standa á lágu menntastigi, 
munuð þið eflaust spyrja hvað hafi haldið mér þar svona lengi. En hvernig 
á ég að skýra það fyrir ykkur, án þess að sýnast hvarflandi og staðfestulaus? 
Og þó, þar eð Sylvía var svo eðallynd, að gefa mér eftir heitorð mitt 
með þeirri yfirlýsingu, að við ættum ekki saman, þori ég tafarlaust og 
opinberlega að segja sannleikann. Séra Davíð Gwellan á kjördóttur.“

„Nú, svo,” hvæsti Sylvía. „Dóttur! Og hann er ástfanginn í henni! Fari 
hann bölvaður. En hann kvænist henni ekki — það sver ég!“

Gilbert leit rannsakandi augum á hatursþrungið andlit systur sinnar 
og hélt svo áfram:

„Kjördóttur, tæpra 17 ára, engilhreina, fríða og ástarverða stúlku, vel 
upp alda, hámenntaða — í fáum orðum: fullkomna hefðarmey. Sylvía 
sagði satt. Trúlofun okkar við banasæng móður minnar var okkur byrði. 
Sylvía og ég elskum hvort annað eins og systkini, og meðan ég lifi skal 
hún halda systurréttindum sínum, bæði á heimili og í hjarta mínu ... Ég 
notaði mér því frelsi mitt og bað þessarar ungu stúlku, og á þriðjudaginn 
var vorum við gefin saman í hjónaband. Hún er nú með mér hér í 
Edinborg, mín elskulega kona, og í þessari svipan, þegar ég lít upp úr 
bréfinu, lítur hún niður að mér til að ...“

„Kvæntur!“ kallaði Sylvía æðisgengin. „Kvæntur!“

„Kvæntur!“ endurtók Gilbert, og horfði hissa á bréfið í höndum sér. 
„Ég get naumast trúað því.“

„Kvæntur 17 ára gömlu barni. Hann er að draga dár að okkur.“

Sylvía stóð upp og reikaði að brjóstriðinu. Hún átti erfitt með að draga 
andann. Dimmleita andlitið var orðið öskugrátt, og á svip hennar mátti 
sjá takmarkalausan sársauka og angist. Hún elskaði Roy af öllu hjarta ... 
metnaður hennar og ást átti þá ekkert takmark lengur ... hann var þá 
orðinn eign annarrar konu.

„Og ... ég hélt áreiðanlega að ég myndi eignast hann,“ sagði hún 
grátandi. „Ég hélt að hann áliti sig ekki lausan við heitorð sitt. Skrifaði 
hann ekki meira, Gilbert? Lestu áfram.“

„Það er lítið meira,“ svaraði Gilbert. „Hann verður nokkra daga í 
Edinborg, að sýna henni það markverðasta í borginni. Hann kemur 
innan viku ... lætur vita með símskeyti nær hann kemur ... vill að ég 
komi til Edinborgar að finna sig. Hér eru fáein orð til þin sérstaklega. 
Hann skrifar, að þú munir hafa brennt bréfin sín, og biður þig að gleyma 
því umliðna og hinni þvinguðu trúlofun. Þín vegna kveðst hann ekki hafa 
sagt konu sinni neitt um þetta, og segir að hún ... Verenika heitir hún ... 
sé albúin að veita þér ást sína, og biður þig að taka vel á móti henni og 
reynast henni vel sem eldri systir. Að endingu biður hann um hátíðlega 
móttöku, þegar þau komi ... láta hringja klukkunum, láta leiguliðana 
hópa sig saman o.s.frv. Og ... já, því má ég ekki gleyma ... Verenika 
biður að heilsa. Þetta er allt.“

Gilbert kreisti bréfið saman í hendi sinni, gnísti tönnum og sagði:

„Bölvað sé þetta. Þannig enda mínar vonir, og þínar líka. Lafði 
Clynord setur stólinn fyrir dyr mínar bráðlega, að líkindum. Þú færð 
máske að vera kyrr, sem kennslukona hinna ungu lávarða og lafða.
Kjördóttir prests ... fröken ekkert ... barn fátæks fiskimanns eða 
fuglaveiðimanns á St. Kilda, meira er hún naumast, fyrst hann minnist 
ekkert á ætt hennar. Að hugsa sér, seytján ára gamla brúði, sem húsmóður 
á Clynord, og þú 22 ára ... Eitt orð frá henni verður nægilegt til 
að gera hann reiðan við þig. Tífalda bölvun yfir henni.“

Sylvía sat með lokuð augu, sem við og við skutu gneistum. Fölt 
andlitið sýndist eldra, og dimmur skuggi hvíldi yfir svip hennar.

„Hann segist ekki hafa sagt Vereniku neitt um trúlofun okkar, mín 
vegna,“ sagði Sylvía hásum róm. Hann vill ekki að kona sín viti, að hann 
gat sett mig í hennar sæti, hefði hann viljað ... að ég er sú forsmáða ... 
það er laglega gert af honum. Mér þætti gaman að vita, hvað lafði 
Clynord segði, ef hún læsi bréfin hans til mín? Ef það væri nokkur neisti 
af kvenlegu eðli í barnshjarta hennar, þá myndu þau gera hana vitstola af 
afbrýði. Á ég að líða einsömul? Ég skal eitra sambúð þeirra, og hann skal 
aldrei fá að vita, að það er mér að kenna ... ég skal.“

Sylvía þagnaði skyndilega, eins og hún væri hrædd við að opinbera 
hugsanir sínar.

„Þú talar eins og skólastelpa, sem hefur verið móðguð, en ekki eins og 
kona, sem hefur orðið fyrir miklu ranglæti. Þú ert fátæk stjúpsystir, sem 
færð að vera á heimilinu af einskærri náð lávarðar Clynords, en getur þó 
búist við því á hverjum degi að frúin reki þig í burtu. Og þú talar um að 
eitra líf hennar. Væri ég kona, sem hefði verið forsmáð, kastað burt eins 
og verðlausum hlut, skyldi ég reyna á allan hátt að hefna mín.“

„Þú álítur mig tilfinningalausa, Gilbert,“ sagði Sylvía. „En ég skal 
segja þér: Í huga mínum er vaknaður illur andi, sem orgar á hefnd — á 
hefnd!“

„Hefnd! Svei! Þú ættir heldur að tala um að ganga í klaustur. — Við 
skulum yfirgefa Clynord, eins og vistlaus vinnuhjú, áður en hjónin 
koma.“

„Þú mátt fara, ég fer ekki! Ég verð hér á Clynord þangað til ég er orðin 
húsmóðir. Heldurðu að ég láti nokkra konu komast upp á milli mín og 
Roys?“

„Hvað ætlarðu þá að gera?“

„Hvað ég ætla að gera færðu síðar að vita. Ég trúi þér ekki fyrir 
leyndarmálum mínum, Gilbert. Roggy er sú eina, sem ég þigg hjálp af. 
En því skal ég lofa þér, að áður en 15 mánuðir eru liðnir, skal ég vera 
orðin lafði Clynord.“

„En hvernig? — Ég skil þig ekki.“

„Spyrðu mig ekki, en hlýddu mér hiklaust, þá skalt þú verða gæfusamur 
ásamt mér. Við verðum að búa allt sem best undir heimkomu 
þessara gæfusömu hjóna, og þú verður að fara og hitta þau í Edinborg.
Þú verður að ná vináttu lafðinnar,“ sagði hún háðslega. „Farðu bara, ég 
skal sjá um allan undirbúninginn.“ Svo gekk hún burtu.

„Mig langar ekki til að eiga Sylvíu Monk fyrir mótstöðumann,“ sagði 
Gilbert með hryllingi. „Hún virðir einskis manns líf, aðeins sitt eigið. 
Hvað ætli hún hugsi nú? Skyldi það vera mögulegt? Nú, það kemur mér 
ekki við, en eitt er víst: Væri ég lífsábyrgðarsölumaður, vildi ég ekki taka 
líf lafði Clynord í ábyrgð.“

Hann sléttaði bréfið frá Roy með hendinni, fór svo inn í aðalbygginguna, 
kallaði saman þjónustufólkið og kunngerði því þetta. Fólkið varð 
hissa yfir fregn þessari. Það vissi um trúlofun Roys og Sylvíu, en ekki um 
það að henni væri lokið.

Daginn eftir fór Gilbert til London, sendi þaðan símskeytið sem áður 
er getið, og fór svo með fyrstu hraðlest til Skotlands.

„Það gerir engan skaða,“ sagði hann við sjálfan sig, þegar hann átti 
skammt eftir til Edinborgar, „þó ég óski þeim alúðlega til hamingju. Það 
er hyggilegast að fela tilfinningar sínar, þegar þær eru af sama tagi og 
mínar. — Ég geri réttast í að láta Sylvíu eina um hefndina, hvernig sem 
hún verður. Líklega verður Verenika ekki öfundsverð af hjónabandinu.“



5


Stundu síðar, en lávarður Clynord fékk símskeytið um komu Gilberts, 
kom hann sjálfur akandi í vagni að hótelinu og var strax fylgt til herbergis 
þess, er beðið hafði verið um handa honum.

Þegar hann var búinn að þvo af sér ferðarykið og skipta um föt, lét 
hann þjón fylgja sér til herbergja lávarðarins. Þar barði hann að dyrum 
og lauk Roy sjálfur upp.

„Velkominn Gilbert,“ sagði hann. „Það var vel gert af þér að koma. 
Gerðu svo vel að setjast við ofninn, mér sýnist þér vera kalt.“

„Fregnin sem þú sendir okkur vakti mikla undrun,“ sagði Gilbert, „en 
fyrst af öllu verð ég að óska þér til hamingju og ég óska ykkur hjónunum, 
að þessi gæfa megi verða varanleg. Sylvía beiddi mig að færa ykkur sínar 
innilegustu hamingjuóskir líka. Hún er mjög óþolinmóð eftir að sjá þessa 
nýju systur sína og hún gerir allt, sem í hennar valdi stendur, til þess að 
geta tekið eins vel á móti ykkur og unnt er.“

Lávarðurinn varð sérlega ánægður.

„Ég vona að Verenika og Sylvía muni unnast eins og systur,“ sagði 
hann. „Verenika hefur aldrei átt systur né vinstúlkur og hún hugsar með 
ánægju til þeirrar stundar, að fá að kynnast Sylvíu.“

„Hverjum skyldi hafa komið til hugar fyrir sex mánuðum síðan að þú 
yrðir kvæntur í dag,“ sagði Gilbert. „Þú minnir mig á lávarð Dingsda, 
sem kvæntist fallegri bóndadóttur, en þegar hann kom með hana heim í 
höllina sína, missti hún vitið af undrun og ánægju.“

„Samlíkingin er ekki rétt, Gilbert,“ sagði Roy þungbrýnn í meira lagi. 
„Lafði Clynord er engin falleg bóndastúlka; hún er sannarlega hefðarmær, 
svo tíguleg, sem nokkur aðalborin mær.“

„Auðvitað, það leiðir af sjálfu sér,“ svaraði Gilbert strax. „Þannig tala 
allir ungir, nýkvæntir menn og í þínum augum, að minnsta kosti, er lafði 
Clynord svo fullkomin, sem mest má verða og þannig á það að verða, 
góði kunningi,“ og um leið klappaði hann á öxl lávarðarins.

Lávarðurinn vék sér undan.

„Heyrðu, Roy, þú mátt ekki láta þér þykja þetta. Þú segir sjálfur í 
bréfinu, að hún sé kjörbarn prestsins á St. Kilda og hvað er þá líklegra en 
að hún sé dóttir einhvers fiskimanns þar.“

Lávarðurinn lét brúnir síga og fór að ganga um gólf, svo sneri hann sér 
að Gilbert og sagði:

„Þú hefur misskilið bréfið mitt, Gilbert, en ég skal leiðrétta það áður 
en ég fer með þig til konu minnar. Hún er ekki eyjabarn; hún er af góðri 
ætt, en hún þekkir ekki föður sinn; fæðing hennar, nafn hennar...“

„Hún veit ekki hver hún er, það er ótrúlegt, það er eins og í leikriti. 
Það eina góða við það er að engir ættingjar hennar geta valdið þér 
óþægindum eða kostnaði.“

„Ef ég vissi ekki að þú særir aldrei nokkurn mann af ásettu ráði, þá 
gæti ég tekið þetta fyrir móðgun. Lafði Clynord var sem barn flutt til St. 
Kilda af hennar eigin föður, á hans eigin lystiskipi. Faðir hennar var 
tiginn maður, sem nefndi sig Sales. Hann kom barninu fyrir hjá prestinum 
og ætlaði að sækja það aftur að 5 árum liðnum, en hann kom aldrei 
og hefur líklega dáið innan þess tíma.“

„Ég er á gagnstæðri skoðun, Clynord. Það er eitthvað bogið við þessa 
sögu, en ég skal meta traust þitt á mér og geyma leyndarmál þetta, því ég 
vil heldur ekki að neinn blettur falli á nafn þitt.“

Hvert eitt af þessum orðum særði lávarðinn tilfinnanlega, eins og 
Gilbert ætlaðist til. Um leið og hann fór að ganga hröðum skrefum um 
gólfið, stokkroðnaði hann.

„Þetta efni tölum við ekki oftar um, Gilbert,“ sagði hann. „Markgreifainnan 
á Clynord fær þá stöðu í mannfélaginu, sem henni ber og þú 
munt komast að raun um, að enginn leyfir sér að kasta skugga á mitt 
nafn. Þeim, sem forvitnast um ætt hennar, segi ég, að hún sé af Gwellanættinni 
á St. Kilda.“

„Auðvitað, auðvitað,“ samsinnti Gilbert. „Verenika Gwellan frá St. 
Kilda. Fallegt nafn í raun réttri.“

Lávarðurinn leit á háðfuglinn, sem grunaði undir eins, að réttara 
myndi að tala ekki fleira í þessa átt.

„Þú segir satt, Roy,“ sagði hann mjúkmáll. „Það hlýtur að gera menn 
ánægða. En nú er ég orðinn óþolinmóður eftir að sjá lafði Clynord, sem 
hafði svo mikil áhrif á þig, að þú lagðir strax nafn og stöðu fyrir fætur 
hennar.“

Lávarðurinn gekk að glugganum og sneri bakinu að stjúpbróður 
sínum. Eftir stutta þögn sagði hann kuldalega:

„Það er matmálstími nú; lafði Clynord er líklega búin að klæða sig 
fyrir borðhaldið. Afsakaðu mig litla stund, ég ætla að vita hvað henni 
líður.“ Hann hneigði sig kuldalega og fór.

Gilbert horfði á eftir honum með ógeðslegu brosi.

„Nú hef ég gróðursett fyrsta þyrninn innan um rósirnar hans. Ég hélt 
hann væri búinn að gleyma öllu ættardrambi, en það er þó ekki.“

Lávarðurinn kom nú aftur og leiddi konu sína.

Gilbert bjóst við að sjá fyrirmyndar-fagra konu, en það varð nú ekki. 
Hann sá granna konu með útitekið andlit, hreina andlitsdrætti, breitt 
enni og mikið, svart hár. En þegar hún leit á hann og hann sá í augu 
hennar, sem blikuðu eins og stjörnur, þá skildi hann hvert töframagn 
kona þessi átti og hverja sál líkami hennar geymdi.

Markgreifainnan var í skrautlegum samkvæmisbúningi og bar framkoma 
hennar vott um góða menntun og ættartign.

„Verenika,“ sagði lávarðurinn, „leyfðu mér að kynna þig stjúpbróður 
mínum. Gilbert, þetta er konan mín, lafði Clynord.“

Frúin rétti honum hendi sína vingjarnlega, sem Gilbert greip og þrýsti 
innilega, um leið og hann óskaði henni til hamingju.

Gilbert Monk reyndi að koma sér í mjúkinn hjá Vereniku, enda tókst 
honum það fyllilega. Hann var kátínan sjálf allt kvöldið og spjallaði fram 
og aftur um hitt og þetta. Þegar klukkan sló tíu, fór hann til herbergja 
sinna.

„Byrjunin var góð,“ sagði hann við sjálfan sig. „Ef að gæfu okkar 
Sylvíu væri engin hætta búin, þá gæti ég borið heiðarlega vináttu til lafði 
Clynord, en eins og sakir standa verð ég vinur hennar að svo miklu leyti, 
sem mínir eigin hagsmunir krefjast. Það sem Sylvía gerir í okkar þágu, 
skal ég ekki hindra. Fyrst erum við, svo koma aðrir.“

Meðan Gilbert var að tauta við sjálfan sig, sat Verenika við hlið manns 
síns og var að tala um hve skemmtilegur Gilbert væri.

„Ef Sylvía er eins skemmtileg og hann, þá ætti sambúð okkar allra að 
verða ánægjuleg,” sagði hún.

„Ég vildi helst að við tvö gætum lifað út af fyrir okkur,“ sagði lávarðurinn 
hreinskilnislega. „En ég má ekki vera eigingjarn, góða mín. Þú 
hefur alltaf verið svo einmana, svo það er eðlilegt að hugur þinn hneigist 
að skemmtunum og samkvæmislífi. Á morgun förum við af stað heim, 
svo þú færð bráðum að sjá Sylvíu.“

Morguninn eftir fóru þau af stað með lest til Lundúna og komu 
þangað árla daginn eftir. Þar eð Clynords-höllin var ekki albúin til að 
taka á móti gestunum, settust þau fyrst um sinn að á hóteli. Þar dvöldu 
þau eina viku, sem var varið til þess að skoða borgina, kaupa ýmislegt, 
taka á móti gestum og fara í heimboð.

Meðan þau dvöldu í Lundúnum, skrifaði Gilbert tvö bréf til Sylvíu, en 
hún skrifaði honum eitt bréf, snilldarlega skrifað og fullt af lofsyrðum 
um Vereniku. Þetta bréf sýndi Gilbert Vereniku, eins og Sylvía hafði 
ætlast til.

Loksins kom sú stund, að þau yfirgáfu heimsborgina og héldu áleiðis 
til Clynord.

„Nú erum við bráðum komin heim,“ sagði lávarðurinn, þegar hann sá 
konu sína horfa með vaxandi forvitni út um vagngluggana.

„Heim,“ sagði Verenika skjálfandi röddu, en með gleðigeislum í 
augunum. „Roy, Roy, nú liggur allt mitt nýja líf fram undan mér — 
hvernig skyldi það verða?“



6


Meðan Gilbert var á ferðalaginu að heimsækja ungu hjónin, lét Sylvía 
ekki tímann líða ónotaðan. Hún gat hagað orðum sínum og framkomu 
þannig, að allt þjónustufólkið var mótfallið hinni væntanlegu lafði 
Clynord. Öllum var kunnugt um að lávarðurinn hafði verið trúlofaður 
Sylvíu, en enginn vissi, að hún hafði sjálf hafið þessa trúlofun í bráðræði 
sínu.

Þegar Sylvía sagði frú Sewer, sem verið hafði ráðskona á Clynord yfir 
20 ár, frá giftingu lávarðarins, og las nokkra kafla úr bréfinu fyrir hana, 
varð gömlu konunni að orði:

Nei, þetta er ómögulegt. Þetta getur ekki verið satt. Lávarðurinn er að 
gera að gamni sínu, þó það sé ólíkt honum og auk þess gerir hann sig ekki 
sekan í neinni óheiðarlegri breytni, né bakar konu opinbera smán, allra 
síst þeirri konu, sem hann er trúlofaður. Nei, þetta getur ekki verið rétt.“

„Þér hafið nú heyrt hvað hann segir í bréfinu, en mér dettur ekki í hug 
að sakfella hann, ég er viss um, að þessi kona hans hefur tælt hann til að 
lofa sér eiginorði og svo hefur sómatilfinning hans bannað honum að 
hætta við svo búið. Að því er mig snertir, þá er ég neydd til að vera hér, 
svo almenningi gefist ekki færi á að álíta, að ég sé forsmáð og það sem 
meira er, ég ætla að undirbúa hátíðahaldið við komu þeirra hjónanna.

Þegar ráðskonan var farin, gekk Sylvía til sinna eigin herbergja til þess 
að tala við Roggy, gömlu indversku þernuna sína.

Markgreifinn hafði í bréfum sínum beðið um að herbergi þau, sem 
móðir hans eitt sinn notaði, væru færð í lag og prýdd, til þess að þau gætu 
orðið aðsetur konu hans og útvegaði Sylvía því menn frá Lundúnum til 
að laga þau og skreyta.

Loks kom símskeyti til ungfrú Monk, sem tilkynnti henni hvaða dag 
og stund hjónin væru væntanleg til Clynord.

Herra Sanders ráðsmaður fékk um leið samhljóða skeyti. Hann sendi 
skrautvagninn til Osborne, sem var næsta járnbrautarstöð, aðeins í 
fjögurra mílna fjarlægð, og annan lítinn vagn handa herbergisþernu 
frúarinnar og farangrinum.

Allt vinnufólkið var skrautbúið. Þegar Sylvía sá skrautvagninn aka 
burt, varð hún svo yfirbuguð af sorg og gremju yfir því, að það var ekki 
hún sjálf sem vagninn átti að sækja, að hún flúði til herbergja sinna í 
eins konar æði. Þar brann eldur á arni. Hún hélt höndunum yfir 
logunum, enda þótt kuldinn, sem henni amaði, kæmi að innan, en ekki 
að utan.

Hún leit í kringum sig í herberginu, hvort hún væri ein, og í því kom 
Roggy inn.

„Ert það þú, Roggy?” spurði hún ofur lágt. „Það er líklega kominn 
tími til að ég skreyti mig. En hvernig á ég að geta tekið á móti henni?“ 
sagði hún kjökrandi.

„Þey, þey,“ sagði Roggy hughreystandi. „Nú byrjar eitt óróakastið í 
þér enn. Það veikir taugarnar og drepur þig á endanum, ef þú ekki gætir 
þín, eða vilt þú ekki heldur ráða örlögum þinum og þessarar lafði 
Clynord? Milli þin og lávarðar Clynords stendur engin hindrun, sem 
annarri hvorri okkar er um megn að ryðja úr vegi.“

Sylvía rétti úr sér. Það var sem eldur brynni í augum hennar og roði 
kom í kinnarnar.

„Þú segir satt, Roggy!“ sagði hún. „Það er barnalegt af mér að vera 
svona veik fyrir, að rýma sæti án þarfa. Klæddu mig nú og gerðu mig eins 
fagra og ég get orðið.“

Roggy brosti og kinkaði kolli samþykkjandi. — Hún var orðin gömul 
og mögur, hörundið dökkmórautt og allt hrukkótt, augun smá, en 
undarlega hvöss. Hárið var hulið undir rauðum höfuðdúk. Hún var 
klædd fellingaríkum silkimöttul, með ilskó á fótunum.

Með æfðum höndum byrjaði Roggy strax að klæða Sylvíu, og þegar 
því var lokið, sagði hún:

„Ég skal ekki trúa því að óreyndu, að Roy komi með fallegri konu til 
Clynord en þú ert. Þú lítur út eins og drottning.“

Samlíkingin átti vel við. Sylvía var klædd purpurarauðu flaueli, sem 
var í góðu samræmi við dökka hörundslitinn hennar. Kjóllinn hafði 
langan slóða, og var bryddur með hreysikattarskinni að neðan, um 
hálsinn var og brydding úr sama skinni og utan yfir henni ljómandi 
fallegur knipplingakragi. Um mittið bar hún gyllt spangabelti, og um 
hálsinn gljáði gimsteinamen.

„Þey,“ sagði hún allt í einu. „Það er farið að hringja klukkunum í 
þorpinu. Heyrirðu, þær eru að blessa komu hennar. Við þessa hugsun 
var nær því liðið yfir hana, en Roggy hljóp út í eitt hornið á herberginu, 
opnaði þar veggskáp, tók út úr honum flösku með styrkjandi lyfi í, og 
bað Sylvíu að drekka.

Hún svalg góðan teig úr flöskunni, hvíslaði svo fáeinum orðum að 
þernu sinni á indversku máli, fór síðan út í forsalinn og þaðan inn í 
herbergi lafði Clynords. Í þessum óviðjafnanlega skrautlegu herbergjum 
var alls staðar nægur hiti, en þar gat hún ekki unað sökum kvala þeirra er 
öfundin olli. Þaðan gekk hún niður í móttökusalinn og heyrði þangað 
óminn frá þorpsklukkunum. Þorp þetta átti Roy, og voru allir íbúar þess 
glaðir yfir heimkomu lávarðarins. Allir leiguliðarnir, húsmennirnir og 
heimilisfólk þeirra var samankomið og neytti góðra veitinga í einni álmu 
hallarinnar.

Fyrir utan aðaldyrnar stóð frú Sewer ásamt öllu vinnufólkinu. Háraddað 
samtal og hlátur gall við hvaðanæva, en þagnaði þegar Sylvía 
kom út úr aðaldyrunum og gekk þaðan og inn um dyrnar sem voru á 
viðhafnarsalnum.

Þegar hún var komin þangað, settist hún við einn gluggann til að bíða 
þar komu hjónanna, en hún þurfti ekki að bíða lengi, því í sömu svipan 
ók skrautvagninn inn í hallargarðinn og jafn snemma kváðu við húrrahrópin 
í mannfjöldanum.

Þegar vagninn nam staðar við tröppurnar, ætlaði hún að standa upp og 
bjóða hjónin velkomin, en henni var það ómögulegt, hún var máttlaus og 
hana svimaði. Hún heyrði þau ganga inn í anddyrið, heyrði lávarðinn 
bjóða konu sína velkomna á þetta nýja heimili hennar, og kynna hana 
því helsta af vinnufólkinu.

Þau komu upp tröppurnar.

Með yfirnáttúrulegu afli stóð hún upp með bros á vörum.

Dyrnar voru opnaðar, og inn kom lávarðurinn og leiddi hina ungu 
konu sína.

Sylvía þaut í fangið á lávarðinum og sagði:

„Velkominn, Roy, velkominn bróðir minn.“

„Sylvía,“ sagði lávarðurinn, „ég kem hér með systur handa þér. Mér 
þætti vænt um að þið gætuð elskað hvor aðra sem systur. — Verenika, 
þetta er mín góða systir, Sylvía.“

Sylvía leit til hennar rannsakandi augum, og hugsaði: Er þetta barn 
tekið fram yfir mig?

Verenika undraðist þessa skartbúnu konu, leit til hennar biðjandi 
augum og sagði:

„Getur þér þótt vænt um mig, Sylvía? Mig hefur lengi langað til að 
eignast systur — viltu vera sem systir mín?

Í stað þess að svara tók Sylvía ungu konuna í faðm sér og kyssti hana. 
Lávarðurinn brosti ánægjulega. Hann áleit vináttuna fast bundna.

„Ég skal fylgja þér til herbergja þinna,“ sagði Sylvía. „Þú ert þreytuleg 
og þarft að hvíla þig áður en við förum að borða.

Hún tók í hendi hennar og leiddi hana upp stigann.

„Á ég að vera hér?“ spurði markgreifainnan með barnslegri einlægni. 
„Hér er allt svo fallegt, Sylvía, eða má ég ekki kalla þig Sylvíu? Mig áttu 
að kalla Vereniku.“

„Verenika, gamalt enskt nafn, eða þá mjög sjaldgæft,“ sagði Sylvía. 
„Það er máske velskt? Mig minnir, að ég hafi heyrt að faðir þinn væri 
þaðan.“

„Ég held það sé enskt, þó ég viti það ekki fyrir víst,“ sagði Verenika. 
„Herra Gwellan hefur ekki gefið mér þetta nafn, heldur faðir minn.“

„Það er þá líklega algengt í ætt þinni. Lifir faðir þinn enn?“

„Ég veit það ekki, en ég skal við tækifæri segja þér ævisögu mína.

„Gott. En nú þarftu að fara að skipta um föt, áður en farið er að borða. 
Ég skal senda herbergisþernuna þína upp til þín, því ég verð að fara.“

Þegar Sylvía var farin, skoðaði Verenika herbergin nákvæmlega, og 
sjálfa sig í speglinum. „Ó, þetta er draumur,“ sagði hún við sjálfa sig.

Allt í einu heyrir hún fótatak frammi á ganginum. Það er herbergisþernan, 
hugsaði hún. — Herbergisþernan var frönsk, Fifina að nafni, 
málgefin, ógrunduð í hugsun, en sérlega dugleg.

„Ó, maddama,“ sagði hún. „Þessi Clynord-höll er sannarleg Paradís. 
Þessi fjöldi af herbergjum, þessi sægur af vinnufólki og alls staðar skraut. 
Viljið þér búa yður strax?“

Verenika hneigði sig samþykkjandi.

„Hvaða kjól viljið þér?“ spurði Fifina. „Ég mætti Sylvíu í salnum og 
hún sendi mig upp. — Ó, hún lítur út eins og drottning í flauelinu og 
hreysikattarskinnunum. Hún er aðeins stjúpsystir lávarðarins og vinnufólkið 
segir að hún hafi verið heitbundin lávarðinum, þegar hún fór, en 
svo hafi trúlofun sú verið rofin og stúlkurnar segja að hann elski hana 
enn. Þér auðvitað segið þessu fólki upp vistinni — er það ekki, lafði 
mín?“

Verenika var orðin náföl. Í fyrsta sinni fann hún til afbrýði í huga 
sínum, samt harkaði hún af sér og sagði:

„Mig langar ekki til að vita hvað vinnufólkið talar um. Í návist minni 
rækir þú bara skyldur þínar, og sem stendur eru þær að hjálpa mér í 
fötin.“

„En, frú ...“

„Ekkert en, Fifina, ég þoli ekki mótsögn.“

Fifina þagnaði strax og fór að klæða Vereniku. Þegar hún var alklædd, 
sagði hún:

„Nú máttu fara, Fifina, en sendu lávarðinum boð um leið, að ég vilji 
finna hann.“

Þernan fór.

„Það er auðvitað ekki satt, að Roy hafi verið trúlofaður Sylvíu, en ég 
vil þó spyrja hann um það,“ sagði hún við sjálfa sig.

Hnuggin í huga beið_hún komu manns síns.



7


Tíminn leið og ekki kom lávarðurinn. Nokkrir vinir hans voru nýkomnir, 
svo ráðsmaðurinn, sem Fifina hafði beðið fyrir skilaboðin, vogaði ekki 
að trufla hann.

Verenika gekk fram og aftur í herberginu, mjög óróleg á skapsmununum. 
— Hann hefur elskað hana á undan mér og elskar hana kannske 
enn. Hún er svo falleg. Hvað á ég að gera, þegar hann hættir að elska 
mig? Deyja, hugsaði hún og hryllti við.

Mínúta leið eftir mínútu án þess að lávarðurinn kæmi og nú fór hún líka 
að verða rólegri í skapinu. — Ég hef eignast manninn minn og ég skal eiga 
hann. Ást hans bregst mér ekki, það er ég viss um, sagði hún við sjálfa sig.

Þessi hugsun gerði hana ánægða og þegar lávarðurinn loks kom, þaut 
hún brosandi í fangið á honum.

„Elsku góða konan mín,“ sagði Roy, „mér þótti slæmt að geta ekki 
komið fyrr, en vinir mínir töfðu mig. Sylvía hefur undirbúið veislu þér til 
heiðurs. Gestirnir eru að koma, svo ég verð að flýta mér að búa mig. - 
Hvernig líst þér á Sylvíu?“

„Hún er ljómandi falleg, lík indverskri furstainnu. Mig furðar, Roy, að 
þú skyldir ekki kvænast henni.“

Lávarðurinn yppti öxlum og brosti. Hann áleit þessi orð Vereniku 
enga djúpa þýðingu hafa.

„Roy,“ sagði Verenika, „þú elskar mig — elskar mig mest af öllu í 
heiminum?“

„Já, umfram allt annað,“ sagði hann og faðmaði hana að sér. „Ertu nú 
ekki ánægð? Ég get ekki ímyndað mér annað. En nú verð ég að fara að 
búa mig. Svo skulum við verða samferða ofan.“

Fagurrjóð af ánægju losaði Verenika sig úr faðmi hans, en hann gekk 
til herbergja sinna.

Nú var hún fyllilega róleg aftur, settist við einn gluggann til að horfa á 
vagnana sem voru að koma. Tignarsvipurinn, sem blandaðist saman við 
hina mildu andlitsdrætti hennar, jók fegurðina og þannig fann lávarðurinn 
hana, þegar hann kom aftur.

„Ég er hálf hræddur um, að húsmóðurskyldur þínar verði þér of 
erfiðar, Verenika,“ sagði Roy, „meðan þú ert óvön enskum siðum.“

„Það sem í mér er af viðmótslægni og fegurðarskyni, hefur hin kæra 
móðir mín, frú Gwellan, mótað, og ég vona að geta lært meira í þá átt án 
erfiðismuna. Þess utan hugsa ég aldrei um sjálfa mig, en aðeins um að 
þóknast öðrum. En nú held ég að gestir okkar séu flestir komnir.“

Roy hneigði sig og rétti henni hendina, svo gengu þau saman ofan í 
viðhafnarsalinn; þar voru Gilbert og Sylvía að taka á móti gestunum. 
Þau voru bæði sannfærð um, að Verenika myndi gera sig seka í mörgum 
yfirsjónum, en þar skjátlaðist þeim. Fegurðarskyn hennar bætti úr því 
sem hana skorti í þekkingu. Hún hafði skarpan skilning, glögga eftirtekt, 
var hreinskilnislega ástúðleg, og óeigingjörn og þessir kostir eru miklu 
meira virði en utanaðlærðir samkvæmissiðir. Í fáum orðum, fyrsta þátttaka 
hennar í samkvæmislífinu var reglulegur sigur, svo lávarðurinn var 
mjög ánægður með hana.

Þeir af gestunum, sem fegurðardómgreind höfðu, sáu glöggt, að 
Verenika myndi verða mjög fögur kona og voru því í engum vafa um, 
hvers vegna lávarðurinn hefði valið sér hana, en orðrómurinn um trúlofun 
hans og Sylvíu, sem enginn vissi um, að hafinn var á formlegan 
hátt, olli því, að viðmót þeirra var kaldara en við mátti búast.

Þegar búið var að borða, fór kvenfólkið aftur inn í samkvæmisherbergin, 
en karlmennirnir sátu um stund við víndrykkju.

Verenika skemmti konunum með því að segja þeim frá eyjunni þar 
sem hún átti heima. Sylvía stóð ein í gluggaskoti og átti bágt með að dylja 
reiði sína. Samt réði hún svo mikið við sig, að hún gat svarað greifainnu 
Welby, sem kom til hennar, í þægilegum róm.

„Af hverju eruð þér svona einmana, ungfrú Monk?“ spurði greifainnan.

„Ég er dálítið þreytt. Undirbúningurinn undir móttöku hinna ungu 
hjóna, okkar kæru gesta ...“

„Auðvitað, auðvitað. Okkar á milli sagt, þá er lafði Clynord ekki eins 
falleg og ég hjóst við. Fyrirmannleg er hún, og líklega af höfðingjaættum, 
en ég er mjög forvitin eftir að kynnast ætt hennar.“

„Framkoma hennar er afleiðing af sérlyndi hennar, en af góðum 
ættum er hún ekki. Ég veit ekki betur en hún sé fiskimannsdóttir — frá 
St. Kilda.“

„Þetta er bæði merkilegt og skáldlegt. Maður verður þó að viðurkenna, 
að hún kann sig vel, en jafn mikill stöðumismunur hjóna er ekki 
æskilegur.“

Sylvía yppti öxlum þegjandi.

„Þetta verður okkar á milli, kæra ungfrú,“ bætti greifainnan við.

„Eðlilega,“ svaraði Sylvía.

Greifainnan fór nú aftur inn í kvennahópinn og áður en karlmennirnir 
komu til þeirra, vissu þær allar, að lafði Clynord var af lágum ættum. 
Þrátt fyrir öfugstreymi þetta, skemmti Verenika sér ágætlega.

Nú voru karlmennirnir komnir í hópinn og samræðurnar urðu fjörugri. 
Á meðan þessu fór fram, var farið að dimma og flugeldarnir áttu að 
fara að hefjast, svo allur hópurinn gekk út á marmaraflötina.

Verenika varð ánægðari, en orð megi lýsa. — „Mér virðist þetta vera 
draumur,“ sagði hún, „og er næstum hrædd við að ég vakni til þess að 
skynja það, að þetta séu aðeins sjónhverfingar.“

Kvöldið leið — gæfuríkustu stundirnar okkar eiga líka endi. Gestirnir 
voru farnir, ljósin slokknuð og dansinn hættur, og þar með var fagnaðarhátíðinni 
lokið. Lafði Clynord, systkinin og herra Sanders, voru ein eftir 
í salnum.

Herra Sanders var af góðum ættum og vel menntaður, og nokkuð 
farinn að eldast. en óvanalega sterkbyggður, áreiðanlegur og glöggsýnn. 
Hann bjó í litlu húsi skammt frá höllinni og naut alls staðar góðs álits. 
Öllum tíma sínum og orku eyddi hann í þarfir ættar þeirrar, er hann hafði 
svo lengi unnið fyrir. Lávarðurinn bar fullt traust til hans og af því leiddi 
að þeir voru góðir vinir, enda voru þeir nú sokknir ofan í djúpar umræður 
um áríðandi efni.

Sylvía gekk til lávarðarins og bauð honum góða nótt og skömmu síðar 
fylgdi Gilbert dæmi hennar. Vereniku langaði til að tala við mann sinn 
og segja honum frá afbrýði þeirri, sem hefði hrifið sig, en þar eð stundin 
sem yfir stóð, virtist ekki hentug til þess, gekk hún til herbergja sinna.

Lávarðurinn talaði enn hálfa klukkustund við herra Sanders og eftir 
að hann fór, sat lávarðurinn fáeinar mínútur hugsandi. Svo stóð hann 
upp og ætlaði til konu sinnar, en í sömu svifum opnuðust dyrnar nær því 
hávaðalaust og Sylvía kom inn.

„Eitt augnablik aðeins,“ sagði hún í blíðum og aðlaðandi róm, — áður 
en þú ferð — ferð til hennar. Ég ætla aðeins að óska þér til hamingju og 
segja þér hve kær Verenika er orðin mér. Hún er svo aðlaðandi, að 
maður verður að elska hana.“

„Ég vissi að þér myndi þykja vænt um hana, góða Sylvía.“ sagði Roy 
hlýlega, „og ég óska og vona, að þú verðir henni eins góð systir og þú ert 
mér. Ég var alveg hissa, hve vel henni fórst í dag að taka á móti gestum, 
jafn óvön og hún er því, þar sem þetta var í fyrsta skipti, sem hún er í 
samkvæmi.“

„Ég var líka hissa,“ sagði Sylvía. „En hvað þú elskar konu þína heitt, 
Roy. Heldurðu að hún kunni fyllilega að meta ást þína? Og — góði Roy 
— er það ekki satt, berð þú ekki áhyggjur fyrir ókomna tímanum?“

Lávarðurinn horfði spyrjandi augum á hana.

„Já, ég get hugsana þinna, Roy,“ hélt hún áfram. „Ég þekki þig betur 
en allir aðrir.“

Sylvía lagði báðar hendurnar á annað hnéð á lávarðinum og horfði 
framan í hann með angurværu augnaráði, birtuna af lampaljósinu lagði 
beint framan á fallega andlitið hennar.

„Ég þekki kvíða þinn og ótta,“ bætti hún við.

„Kvíða minn og ótta? — Ég skil þig ekki, Sylvía.“

„Ég meina þann ótta, sem þú hlýtur að bera fyrir því, að Verenika 
einhverntíma kunni að hitta þann mann, sem hún elskar meira en þig. Þú 
ert fyrsti menntaði maðurinn sem hún hefur séð, smekklega klæddur, 
fríður og tígulegur, ríkur og hátt settur í mannfélaginu, hún átti ekki kost 
á að bera þig saman við aðra menn og því hafa þessir kostir þínir blindað 
augu hennar í bráðina, en þar með er ekki sagt að þau kunni ekki að 
opnast síðar meir og að hún finni ekki annan mann, sem hún geti elskað 
heitar.“

Roy hafði aldrei dottið þetta í hug, en samt sem áður gróðursettu orð 
hennar þyrna í huga hans, og hann var alvarlegur þegar hann svaraði:

„Það er ef til vill sannleiki fólginn í því, sem þú segir, en Verenika er 
heiðarleg og samviskusöm kona, sem aldrei mun bregðast mér. Ég er 
viss um að hún elskar mig.“

„En hvernig elskar hún þig? Með ást 17 ára gamallar stúlku — með 
þeirri ást, sem börn elska brúður sínar. Hvað veit hún um ástríður 
kvenna, ástina, sem á sama tíma er vitfirring, unaðsleiðsla, kvíði og 
örvílnan.“

„En góða systir mín, hvað þekkir þú sjálf til slíkrar ástar?“

„Þetta spyrð þú mig um — þú Roy!” sagði Sylvía tryllingslega. 
„Þú sem hefur verið heitbundinn mér — þú sem áttir hendi þá, 
er hin deyjandi móðir þín lagði mína hendi í, og bað forsjónina að blessa 
sameiningu okkar — þú getur spurt, hvort ég viti hvað ást sé, þú, sem átt 
þá rödd, er hljómar fyrir eyrum mér sem fegursti hljóðfæraómur, sem átt 
það bros er vekur unaðsleiðslu í huga mínum — og ást þinni, ó, guð minn 
góður — kastaði ég burt eins og ónýtu leikfangi í bræði minni! 
Þú elskaðir mig, Roy — er það ekki satt? Þú kallaðir mig þá hinum 
ástúðlegustu nöfnum; ég á ennþá bréf frá þér, þar sem þú segir að hjarta 
þitt hafi valið mig. — Ég hafði heimild til að elska þig, þar sem þú varst 
mér heitbundinn. Nú er ég ekkert nema fátæk stjúpsystir, sem á 
lífsviðurværi mitt undir þinni náð, hrakin burt frá hjarta þínu, og allt mitt 
líf eyðilagt! Ég vildi ég væri dauð — steindauð!“ — og svo fór hún að 
gráta.

Lávarðurinn var blóðrjóður í andliti, og horfði meðaumkunaraugum á 
Sylvíu og sagði svo:

„Góða Sylvía mín, ég vissi ekkert um allt þetta. Reyndu að stjórna 
geði þínu, svo þú þurfir ekki að iðrast fleiri orða á morgun, en þegar eru 
töluð.“

Sylvía herti upp hugann, reis á fætur og fjarlægði sig, um leið og hún 
þóttist heyra fótatak á ganginum, en sneri svo aftur í hægðum sínum. 
greip hendi Roys og sagði:

„Fyrirgefðu mér, ég skal aldrei oftar missa vald yfir sjálfri mér. Sem 
sönnun fyrir því, að þú ekki fyrirlítir mig, bið ég þig að gefa mér koss — 
bróðurkoss.“

Sylvía heyrði skrjáfa í kjól fyrir utan dyrnar, og grunaði að það væri 
Verenika, sem kæmi til að finna mann sinn. Þess vegna lét hún höfuð sitt 
hníga niður á öxl lávarðarins, og af meðaumkun með henni gaf hann 
henni hinn umbeðna bróðurkoss.

Í þessu bili voru dyrnar opnaðar með hægð, og Verenika leit inn og sá 
þau í faðmlögum, en hvarf jafnskjótt aftur og hljóp sem æðisgengin til 
herbergja sinna.

Sylvía, sem vissi vel, hvað hún hafði gert, losaði sig úr faðmi lávarðarins 
og fór. Hann settist aftur, vorkenndi Sylvíu í huga sínum og hét því að 
reynast henni góður bróðir.

Skömmu síðar fór hann til herbergja konu sinnar, og var hún þá 
háttuð. Hann kallaði til hennar með hægð, en hún svaraði ekki. Háttaði 
hann þá líka og sofnaði von bráðar. Þá fyrst sneri hún sér að honum. 
Augu hennar og svipur lýstu ákafri hryggð. — „Það er þá satt.“ sagði hún 
ofur lágt. „Mér hefur hann kvænst, en hana elskar hann. Ég skal ekki 
segja honum, að ég viti það, hann skal ekki fá að vita, að hann hefur 
marið í sundur hjarta mitt. Lengi get ég naumast lifað þannig. Þegar ég er 
horfin, getur hann kvænst Sylvíu.“



8


Dagar og vikur liðu. Á Clynord var aldrei gestalaust, og sumir þeirra 
dvöldu þar vikum saman.

Seint í nóvember hafði lávarðurinn fylgt gestum sínum til Osborne, en 
Sylvía gekk til sjávar til að horfa á lítinn bát, sem hoppaði á ölduhryggjunum. 
Í bátnum var Verenika, og óskaði Sylvía með sjálfri sér, að 
bátnum hvolfdi, svo Verenika fengi að deyja. — Þá heyrir hún fótatak að 
baki sér og snýr sér við.

Það var lávarður Clynord sem kominn var, og heilsar hún honum 
brosandi.

„Við bjuggumst ekki svona fljótt við þér, Roy. Sérðu konuna þína á 
litla bátnum þarna? Ég er dauðhrædd um hana í þessum stormi.“

„Þú þarft ekki að vera hrædd um Vereniku,“ sagði Roy brosandi.

„Ég er hrædd um að hún eigi ekki langt líf fyrir höndum; það er 
ýmislegt sem bendir til þess. Hefurðu ekki tekið eftir, hve sérlynduð og 
duttlungafull hún er orðin, hve hvíldarlaus og viðkvæm, hve föl hún 
verður ef einhver ávarpar hana óvænt?“

„Nei, ég hef ekki tekið eftir þessu, en ég er þér þakklátur fyrir, að þú 
bendir mér á þetta.“

Svo tók hann upp vasaklút og veifaði honum.

Verenika sá það og réri til lands.

„Ég vildi að Gilbert væri hér,“ sagði Sylvía.

Lávarðurinn ansaði engu, en hljóp ofan einstigi, sem var höggvið í 
klettana. Hugur hans var allur hjá Vereniku.

Sylvía horfði á eftir honum rjóð í kinnum, svo hljóp hún líka ofan 
einstigið og stóð við hlið hans, þegar Verenika lenti bátnum.

Verenika hafði séð mann sinn og Sylvíu standa uppi á klettinum og 
vera að tala saman. Afbrýði og beiskja kviknaði í huga hennar, en þegar 
hún lenti var hún föl og þreytuleg.

Lávarðurinn varð sorgbitinn, þegar hann laut niður að henni og tók 
hana úr bátnum.

„En hvað þú ert orðin létt, Verenika,“ sagði hann. „Ég er hræddur um 
að þokuloftið okkar hafi ekki góð áhrif á þig. Þú skelfur af kulda. 
Komdu, við skulum ganga heim.“

Hann tók um mitti hennar til að styðja hana upp einstigið, en hún vatt 
sér frá honum og hljóp á undan.

„Verenika!“ kallaði hann.

„Komdu á eftir.“ sagði hún og hló óviðkunnanlega.

Lávarðurinn horfði angurvær á eftir Vereniku og leit spyrjandi augum 
á Sylvíu. Hún huggaði hann á þann hátt, að auka kvíða hans meira.

„Ég ætla að leita ráða hjá lækni.“ sagði Roy.
Þegar þau komu inn í höllina, voru nýir gestir komnir. Lávarðurinn og 
kona hans fóru að taka á móti þeim, en Sylvía fór til herbergja sinna.

Herbergi hennar voru beint á móti herbergjum lafði Clynords hins 
vegar við ganginn.

Þegar hún kom inn varð henni bilt við, því þar var Gilbert bróðir 
hennar fyrir.

„Þú hér, Gilbert? Ég hélt þú værir í Lundúnum að læra lög. Nær 
komstu?“

„Meðan þú varst niður við sjóinn. En hvað lafði Clynord er breytt 
orðin. Er það þér að kenna?“

„Ég hef ekkert gert henni. Hún er kvalin af afbrýði, það er allt. Hún 
hefur frétt að við Roy höfum verið trúlofuð og það sárnar henni.“

„Og þú hefur hreint ekki ...“

„Hvað þá?“

„Hjálpað dálítið til, meina ég.“

„Þvaður! Og hvað hefur þú gert í Lundúnum?“

„Mjög markverð störf. — Ég hef komist að leyndarmáli. Ef ég get 
framkvæmt áform mín, verður það mér auðug gullnáma.“

„Snertir uppgötvun þín Vereniku? Hefur þú ef til vill komist eftir 
ætterni hennar?“

Gilbert roðnaði og svaraði óvanalega fljótt:

„Hvernig ætti það að geta skeð? Heldurðu að ég sé galdramaður? Nei, 
það er ekki í þá átt. — En eftir á að hyggja, mér líst heldur ekki á útlit þitt. 
Hvenær ætlarðu að binda endi á þessa órósemi þína?“

„Í kvöld,“ svaraði hún. „Takmarkalaus ást Roys á þessu barni gerir 
mig tryllta. Ég ætla að byrja á því í kvöld, að ryðja þessari hindrun úr 
vegi. Það verður að gerast smátt og smátt, til þess að vekja engan grun.“

Gilbert brá alls ekki við þessa fregn.

„Ég giska á að þú viljir ráðfæra þig við fóstru þína. Þá ætla ég á meðan 
að finna lafðina.“

Hann stóð upp og gekk út. En áður en hann var búinn að læsa 
hurðinni, heyrði hann systur sína kalla á Roggy. Hann brosti háðslega og 
gekk til svefnherbergis Sylvíu, en það var læst. Þá tók hann stálvír upp úr 
vasa sínum og gat snúið lyklinum með honum og lokið upp. Líklega 
hefur þetta ekki verið í fyrsta sinni sem hann reyndi þessa list.

Eins og hann bjóst við, var Roggy hjá Sylvíu inni á skrifstofunni. Hann 
læsti dyrunum strax og læddist inn í búningsklefann. Þar faldi hann sig á 
bak við dyratjöldin, og var að enda við það þegar hann heyrði málróm 
þeirra.

„Á, á,“ sagði hann við sjálfan sig. „Allt er rétt út reiknað. Nú fæ ég að 
vita hvað þær hafa fyrir stafni. Þessi tveggja mánaða dvöl mín í Lundúnum 
var ekki gagnslaus. Ég hef komist eftir leyndarmáli, sem lávarðurinn, 
kona hans og Sylvía vildu kaupa dýru verði. Það er regluleg auðsuppspretta 
fyrir mig, enda ætti ég að vera maður til að geta notað hana. En 
klókur verð ég að vera, klókur eins og sá vondi, þögull eins og dauðinn, 
og lævís eins og hann í goðafræðinni — hvað hann hét nú? Jæja, það er nú 
sama. Þey, hvað eru þær að segja? Þær eru að koma hingað?“

Sylvía og Roggy komu inn nú í herbergið fyrir framan.



9


Sylvía og Roggy höfðu engan grun um, að Gilbert væri þar inni. Roggy 
renndi augunum um herbergið, fremur af vana en því, að hún héldi 
nokkurn vera þar.

Svo flutti hún mjúkan stól að ofninum og þar settist Sylvía, öskugrá í  
andliti með lokuð augun.

„Sestu hérna við hliðina á mér,“ sagði Sylvía. „Ertu viss um að við 
séum einar, að enginn standi á hleri við dyrnar.“

„Alveg viss svaraði Roggy, „við erum einar, þú getur sagt það sem 
þér býr í huga.“

Sylvía þagði enn nokkra stund. Loksins byrjaði hún þó að tala á 
indversku, en það mál skildi Gilbert vel.

„Roggy,“ sagði hún, „ég er ekki lengur fær um að sjá, hve heitt Roy 
elskar Vereniku, það drepur mig.“

„Þú þarft heldur ekki að gera það lengur,“ svaraði Roggy gamla.

„Hann var heitbundinn mér, en ég sagði honum upp í bræði minni og 
fyrir það líð ég nú óþolandi kvalir. Það rennur meira af indversku blóði 
en ensku í æðum mínum. Með brjóstamjólk þinni hef ég drukkið í mig 
hjátrú þína, lífsskoðun þína og það, hve lítils þú metur mannslífið.“

„Alveg rétt, barnið mitt,“ sagði Roggy.

„Og nú,“ sagði Sylvía, „verður þú að hjálpa mér.“

„Já,ég skal hjálpa þér. — Hvað á ég að gera?“

„Ryðja mér braut, svo ég geti orðið lafði Clynord. Ég elska Roy og 
hann skal verða maðurinn minn. Þessi eyjastúlka er einskis virði, hún 
verður að hverfa af braut minni.“

Gamla konan brosti viðbjóðslega.

„Við skulum sjá hvað Roggy getur.“ tautaði hún.

Gilbert veitti öllu nána eftirtekt úr fylgsni sínu.

Roggy stóð upp, gekk að veggnum, studdi þar á fjöður og laukst þá 
upp dálítill skápur. Hún tók út úr honum litla öskju, sem gljáði eins og 
gimsteinn við birtuna frá ofninum, svo settist hún aftur framan við 
ofninn, leit hýrlega á öskjuna, tók því næst lykil úr vasa sínum og opnaði 
hana.

Meðan þær lutu hvor að annarri og hvísluðust á, fékk Gilbert tækifæri 
til að líta ofan í öskjuna.

Í henni voru þrjár ilmflöskur með vatnstærum vökva í, þrír smápakkar 
innan í olíubornu silki — líklega duft — og aðrar þrjár ilmflöskur með 
lyfjaberjum í. Roggy tók þrjár síðarnefndu flöskurnar og skoðaði þær 
lengi og nákvæmlega. Ofan yfir glertappana í þeim var bundið bókfell.

„Hvert eitt af þessum lyfjaberjum,“ sagði hún, „rennur sundur og 
sameinast hvaða legi sem er. Þau eru litarlaus og svo lítil, að enginn veitir 
þeim eftirtekt. Þau hafa fljótt áhrif og skilja engin merki eftir. Á flöskunni 
stendur hjartveiki. Hver sem gleypir eitt slíkt ber, deyr strax — af 
hjartveiki, mætti segja.“

„Ekki þessa flösku,“ sagði Sylvía. „Verenika er ung og hraust, enginn 
myndi ætla að hjartveiki hefði orðið henni að bana.“

Roggy setti flöskuna frá sér og tók aðra.

„Á þessari flösku stendur kalda. Hver sem neytir eins af þessum 
lyfjaberjum, fær kölduflog og þar á eftir hitasótt, sem varir í 6 til 8 daga, 
áður en dauðann ber að höndum. Veikin er svo eðlileg, að engum dettur 
eitur í hug. Þau hafa enga lykt, ekkert bragð og skilja ekkert merki eftir. 
Lafðin hefur undanfarinn tíma verið föl og veikluleg, svo það er ekki 
óeðlilegt þó hún veikist.“

„Ég held við getum notað þau,“ sagði Sylvía, „en hvað er í þriðju 
flöskunni?“

„Það sama og í númer 2, með þeim mismun aðeins, að manneskjan 
deyr ekki heldur fellur í dá, sem varir í þrjá daga, svo raknar hún við 
aftur. Vilji maður að dauðadáið standi lengur yfir, tekur maður annað 
lyfjaber, leysir það sundur í vatni og hellir því í munn þess sem í dáinu er 
að kvöldi hins þriðja dags. En þetta lyf muntu naumast vilja nota, taktu 
heldur ber úr númer 2.“

„En hvernig á ég að koma berinu ofan í hana?“ spurði Sylvía.

„Þig brestur naumast tækifæri til þess. Þú getur látið berið í kaffið 
hennar. Haltu á öskjunni augnablik, góða barn. Ég ætla að bregða mér 
inn og sækja silkipjötlu til að vefja utan um númer 3 og dálítið glas til að 
geyma lyfjaberið í.“

Hún lagði eituröskjuna í kjöltu Sylvíu og gekk úr svefnherbergi 
hennar inn í sitt.

„En það vald, sem þessi litla kúla geymir.“ tautaði Sylvía. — „En hvað 
er þetta?“ Hún leit upp og lét flöskuna ofan í öskjuna.

Það hafði verið barið að dyrum í stofunni. Hún hinkraði við og leit á 
eftir Roggy, sem var að hverfa inn í sitt herbergi. Nú var barið aftur og nú 
þekkti Sylvía, að það var Verenika sem barði.

„Ég verð að hleypa henni inn.“ sagði hún í hálfum hljóðum. — „Ó, 
hún er líklega að vitja um sönglagið, sem ég lofaði henni, og tefur mig 
ekki lengi.“

Hún stóð upp, setti öskjuna á borðið og breiddi dagblað ofan yfir 
hana, fór svo inn í stofuna og læsti vandlega á eftir sér.

Hún var varla horfin, þegar Gilhert kom út úr fylgsni sínu, læddist á 
tánum að borðinu og tautaði við sjálfan sig: „Nú veit ég hvað ég á að 
gera, þær hafa bent mér á aðferðina.“

Hann lyfti blaðinu upp með varkárni, tók tvö lyfjaber úr flösku 
númer 3 og lét hana svo aftur á sama stað. Síðan tók hann berið úr 
flösku númer 2, sem Sylvía hafði lagt til hliðar, og lét í staðinn annað 
berið úr númer 3 og flýtti sér svo aftur í fylgsni sitt, enda var tími til 
kominn fyrir hann að fela sig, því í sama bili komu þær Sylvía og Roggy 
inn.

Þetta stóð heima, hugsaði Gilbert. Nú geta þær gert hvað þær vilja, ég 
veit hvað ég á að gera.

Roggy settist aftur, tók við öskjunni af Sylvíu og raðaði því sem í henni 
var, lét hana síðan inn í skápinn og læsti honum vandlega. Svo tók hún 
lyfjaberið, sem Gilbert var búinn að skipta á, lét það í ofurlítið glas, fékk 
Sylvíu og sagði:

„Þú getur haft það í vasanum, barnið mitt, tækifæri til að nota það, 
bregst þér varla.“

„Nei, ég gef henni það í dag. Að hálfum mánuði liðnum verður lafði 
Clynord komin í Clynords-ættargrafreitinn, eða máske fyrr. En nú er ég 
svo þreytt, að ég verð að leggja mig stundarkorn, áður en ég klæði mig til 
kvöldverðar. Roggy sittu hérna hjá mér meðan ég sef, ég er svo hrædd 
við að vera ein.“

Sylvía gat aldrei verið ein. Roggy svaf ávallt i sama herbergi og hún á 
nóttunni, án þess að aðrir vissu og á daginn, þegar Sylvía var í sínum 
herbergjum, var hún jafnan hjá henni.

Gilbert dvaldi enn um stund í fylgsni sínu, svo þegar hann áleit sér 
óhætt, læddist hann út og til herbergis síns, settist þar á legubekk og sagði 
við sjálfan sig:

„Þegar sá vondi vill, þá hjálpar hann svo að dugir, en mér þykir nú 
vænt um, að þurfa ekki hans hjálpar, að minnsta kosti fyrst um sinn. Þessi 
tvö ber skal ég geyma, þau geta orðið mér mikils virði. Sylvía ætlar að 
nota berið í dag, en Verenika deyr ekki þó allir ímyndi sér það, ég einn 
veit, að það er aðeins dauðadá. Sú uppgötvun, sem ég hef gert, verður 
mér auðsuppspretta. Eftir kvöldverð verð ég að narra nokkra seðla út úr 
Clynord, og fara svo til Lundúna í kvöld.“



10


Sylvía kom ofan í borðsalinn jafn róleg eins og henni hefði aldrei nein 
hefnd eða neitt illt til hugar komið. Hún var svo skrautklædd sem mest 
mátti verða. Þegar hún kom inn, virtist henni salurinn vera mannlaus. 
Leit hún því í kringum sig og sér þá að Verenika situr í einu gluggaskotinu, 
föl í andliti og studdi hönd undir kinn. Gengur hún þá til hennar 
léttum fetum.

„Hvað vilt þú, Sylvía?“ sagði Verenika lágt.

„Hugga þig, Verenika. Þú ert svo þungbúin á svip að undrum gegnir. 
Er það heimþrá sem þjáir þig?“

„Ég hefði aldrei átt að yfirgefa eyjuna. Þar átti ég heimili — hér álít ég 
að mér sé ofaukið. Ég segi þér þetta, Sylvía, af því að ég verð að segja 
einhverjum það; Roy hefur líka svo mikið að hugsa um, og auk þess gesti 
sína, að hann sér ekki hvað mér líður, og svo er hann mér svo góður, að 
ég get ekki fengið mig til að hryggja hann með því að segja honum það.“

„Þú vekur hjá mér undrun, Verenika. Ég hélt að þú værir hamingjusöm.“

„Þú heldur að ég verði einskis vör, taki ekki eftir hverjum augum fólk 
lítur á mig. Það hrósar mér og hneigir sig fyrir mér, af því að ég er 
markgreifainna af Clynord, en talar illa um mig á bak. Ég heyrði frænku 
hans segja um daginn, að hann væri sá fyrsti Clynord, sem hefði kvænst 
konu er ekki væri af aðli. Hann svaraði henni stillt og djarflega, en 
honum hefur sviðið það samt, af því honum þykir mikið til hennar koma. 
Einn af frændum hans spurði líka, hverra manna ég væri, og hann gat 
engu svarað. Þetta og því um líkt hlýtur honum að sárna, Sylvía. Hefði 
hann ekki beitt jafnmikilli ákefð og hann gerði við bónorðið, og hefði ég 
og foreldrar mínir haft meiri lífsreynslu, þá væri hann laus við allar mínar 
kröfur til hans.“

„Talaðu ekki þannig, Verenika. Roy elskar þig, og við fylgjum hans 
dæmi með ánægju. Þú þarft ekki að kæra þig um hinn falska, öfundsjúka 
heim. Roy tekur ekkert tillit til stöðumismunar ykkar.“

„En ég vil ekki, að hann sé atyrtur mín vegna. Það er ekki skemmtilegt 
fyrir mig að vera í þeim félagsskap, þar sem ég er aðeins liðin mannsins 
míns vegna.“

„Þetta á rót sína að rekja til heimþrárinnar. En því segir þú Roy ekki 
frá þessu og lætur hann hugga þig?“

„Ég get ekki sagt honum frá öllu sem að mér amar. Væru sorgir mínar 
slíkar, að ég gæti sagt honum þær allar, þá væru þær léttari að bera, en — 
kæra Sylvía, ég er hrædd um, að hjónaband okkar sé mjög slæmur 
misskilningur. Reyndu ekki að hugga mig, ég get ekki þegið huggun af 
þér.“

„Verenika,“ sagði Sylvía lágt. „Þú heldur að þú sért sú eina, sem þjáist 
af kvölum sorgarinnar, en ég get fullvissað þig um það, að undir þessu 
þaki eru fleiri hjörtu þjáð en þitt. Roy sjálfur líður svo miklar kvalir, að í 
samanburði við þær eru þínar aðeins barnagaman. — já, já, — og ég líka, 
Verenika, ef þú vissir, hve sorgmarið og auðnulaust mitt líf er. — Fyrir 
ári síðan var ég gæfusömust allra kvenna; ég var trúlofuð manni, sem ég 
elskaði og sem elskaði mig aftur með hinni fyrstu ást sinni, sem aldrei 
deyr. En ég var duttlungafull og drambsöm, svo urðum við einu sinni 
ósátt. Í þessu lífi verður hann aldrei maðurinn minn.“

„Heldurðu að hann elski þig enn?“ spurði Verenika í hásum róm.

„Já, mér er óhætt að segja þér það, því þú þekkir hann ekki og munt 
aldrei kynnast honum — já, hann elskar mig, elskar mig meira en nokkru 
sinni áður. Það hefur hann oft sagt mér, og seinast í dag.“

Verenika studdi hendinni á hjartað, svo mjög sárnaði henni að heyra 
orð Sylvíu.

Jafn saklaus og Verenika var í hugsun sinni, kom henni ekki til hugar 
að Sylvía gæti talað ósatt orð, eða aðhafst neitt rangt, enda var Verenika 
alin upp innan um heiðarlegt fólk og sannleikselskandi, þó að það skorti 
hina svokölluðu siðfágun.

„Ég er ekki það barn, sem þú álítur mig vera,“ sagði Verenika. „Ó, 
mér sárnar það þín vegna, vegna Roys og okkar allra, en nú er það of 
seint, of seint.“

„Vertu hugrökk, Verenika, eins og ég. Þey, þar kemur einhver — láttu 
ekki Roy sjá þig þannig.“

Inn kom lávarður Clynord ásamt ungum herforingja úr lífverði 
drottningar. Föl en brosandi gekk Verenika á móti manni sínum, án þess 
að nokkur merki geðshræringar þeirrar sæjust, sem hún nýlega var í.

Skömmu síðar komu hinir gestirnir, og með þeim Gilbert Monk. Svo 
var gengið að borðinu og tekið til snæðings. En að lokinni máltíðinni fór 
kvenfólkið inn í annað herbergi, eins og vant var, meðan karlmenn sátu 
kyrrir við víndrykkju um stund. Verenika hefði helst viljað setjast í 
gluggaskotið, eins og áður, en Sylvía fékk hana til að setjast hjá sér við 
ofninn.

Eftir litla þögn sagði Silvía:

„Nú hefurðu ennþá naumast smakkað mat, Verenika, það eyðileggur 
heilsu þína. Þú mátt til að drekka einn bolla af kaffi áður en karlmennirnir 
koma,“ og án þess að vænta svars, hringdi hún og bað þjóninn, sem 
inn kom, að færa sér kaffi.

„Má ég hella í bollann fyrir þig?“ spurði Sylvía.

„Þakka þér fyrir, ef þú vilt gera svo vel. Ég hef enga lyst á því,“ sagði 
Verenika.

„Jú, jú, drekktu úr einum bolla, það hressir þig,“ sagði Sylvía, gekk að 
litla borðinu þar sem kaffið stóð, hellti í bolla fyrir Vereniku og lét 
lyfjaberið umrædda í hann. Verenika horfði í eldinn og sá ekkert hvað 
Sylvía aðhafðist. Þegar hún var búin að láta rjóma og sykur saman við 
kaffið, brosti hún ánægjulega og rétti svo bollann að Vereniku.

„Kaffið er gott, góða,“ sagði hún. „Drekktu það á meðan það er heitt, 
það styrkir taugarnar.“

„Ekki núna, Sylvía — seinna.“

„Jú, Verenika, þú verður að drekka það meðan það er heitt og ilmur 
er af því. Ef Roy kæmi og sæi þig eins og þú ert núna — drekktu það hans 
vegna.“

„Hans vegna,“ endurtók Verenika. „Hans vegna vil ég gera hvað sem 
er — réttu mér bollann, svo drekk ég úr honum — þakka þér fyrir 
nærgætnina.“

Verenika bar bollann að munni sér og drakk úr honum hvern dropa.

Sylvía horfði þegjandi á Vereniku meðan hún tæmdi bollann, tók svo 
við honum tómum, gekk að borðinu og hellti í annan bolla handa sér og 
drakk. Að því búnu gekk hún út í gluggaskotið.

Það er allt búið, hugsaði hún og brosti. Nú er hún herfang dauðans. 
Innan stundar verður hún veik, og innan viku verður hún þögnuð fyrir 
fullt og allt.



11


Meðan Sylvía framkvæmdi áform sitt gagnvart Vereniku, sat Roy hjá 
gestum sínum við skemmtilegar samræður. En mitt í gleðinni greip hann 
einhver óskiljanlegur kvíði og löngun eftir að sjá konu sína, og stóð því 
snögglega upp frá borðinu. Gestirnir gerðu hið sama og gengu inn í 
salinn. Þetta tækifæri notaði Gilbert og sagði lágt:

„Viltu veita mér augnabliks áheyrn, Roy?“

Lávarðurinn stóð kyrr.

„Síðasta mánuðinn, sem ég hef dvalið í Lundúnum, hef ég komist að 
samningum við lögfræðingafélagið Scott & Reman, að læra hjá þeim lög, 
og taka svo þátt í félagsskap þeirra að því búnu. — Hvað segir þú um 
þetta áform?“

„Á morgun skulum við tala um þetta, Gilbert.“

„Fyrirgefðu,“ sagði Gilbert. „Ég verð að fara til Lundúna í kvöld, því í 
fyrramálið á ég að byrja námið, og erindi mitt hingað var að biðja þig að 
lána mér 200 pund. Annað hundraðið á ég að borga fyrirfram fyrir 
kennsluna.“

„Þú skalt fá peningana, en notaðu þá vel. — Ég skal gefa þér ávísun á 
Drummond.“

Hann tók ávísanabók upp úr vasa sínum, skrifaði fáein orð á hana í 
flýti, reif svo blaðið úr og fékk Gilbert það.

Hann þakkaði með mörgum fögrum orðum og sagði að síðustu: „Ég 
hef nauman tíma, ef ég ætla að ná í lestina frá Osborne, og því bið ég þig 
að flytja konu þinni og gestunum kveðju mína. Að viku liðinni kem ég 
aftur, segi þér frá hvernig sakir standa, og fæ þá að heyra álit þitt. Góða 
nótt.“

Lávarður Clynord fór inn í salinn, en Gilbert hljóp upp í herbergi sitt, 
þreif hattinn, yfirfrakkann og handtöskuna, þaut síðan út og upp í 
vagninn sem beið hans.

Hann hallaði sér aftur á bak í vagninum og sagði við sjálfan sig: „Ég er 
eini maðurinn í heiminum, sem veit hver lafði Clynord er, og sú þekking 
er upphaf auðsældar minnar. — Sylvía gengur sínar þröngu og dimmu 
götur án þess að ráðgast um við mig, og lávarður Clynord hugsar um 
ekkert nema konu sína, þar sem ég, eins og maðurinn í brúðuleikúsinu, 
hef alla strengina í hendi minni og get látið brúðurnar dansa að minni 
vild.“

Þegar lávarður Clynord kom inn í salinn, sá hann Sylvíu standa á 
miðju gólfi innan um hóp af karlmönnum, sem hún var að tala við. Hún 
var rjóð í andliti, með undarlegan glampa í augunum.

Lávarðurinn renndi augunum um salinn. Hann var sýnilega að gá að 
konu sinni.

Verenika stóð í því horninu sem fjærst var, og var að tala við ungan 
aðalsmann. Hún var undarlega ókyrr, andlitið fölt, varirnar litlausar, en 
augun glóðu eins og stjörnur, og sýndust enda stærri en vant var.

Með undarlegum, þvinguðum hlátri svaraði hún spaugsyrðum aðalsmannsins, 
svo lávarðinum varð illt við og flýtti sér til þeirra.

„Líður þér illa?“ spurði hann, eftir að ungi maðurinn hafði hneigt sig 
og farið.

„Ó, það er ekki að marka, það er svo heitt hér inni,“ svaraði hún, og 
strauk hendinni um ennið.

Næsta hálftímann horfði Clynord stöðugt á hana. Af þessu vissi hún og 
var kætin sjálf. Áður hafði hún verið óframgjörn og faslaus, en nú var 
hún ofsakát og síspaugandi. — Eitrið sem Sylvía gaf henni, var farið að 
hafa áhrif.

Þessi breyting á framkomu Vereniku vakti angist í huga lávarðarins, 
og hann ætlaði að fara að yrða á hana, þegar hún allt í einu þaut frá þeim; 
sem hún var að tala við, og að ofninum, settist þar í hægindastól og sagði:

„En hvað hér er kalt. Bitur kuldi leikur um mig, eins og væri ég stödd 
við heimsskautið.“

„Verenika,“ sagði lávarðurinn skelkaður. „Ertu veik? Þú ert svo 
veikindaleg.“

Verenika leit upp og átti þó erfitt með það. Hún horfði kvíðandi og 
biðjandi augum á mann sinn, og var náföl í andliti.

„Roy,“ sagði hún lágt, „mér er svo kalt. Það er eins og dauðans hrollur 
fari um líkama minn. Roy, Roy, hjálpaðu mér!“

Það var reynt að styðja hana á fætur, en hún hneig aftur niður máttvana. 
Lávarðurinn tók hana þá í fang sér og bar hana til svefnherbergis 
hennar, kallaði síðan á Fifinu og skipaði henni að afklæða konu sína.

Síðan sendi hann þjón sinn til Osborne að sækja heimilislækni sinn, 
og jafnframt annan þjón eftir héraðslækninum.

Gestirnir kvöddu nú hver eftir annan og fylgdi Sylvía þeim til dyra. 
Þegar þeir voru farnir, fór hún upp og inn í herbergi Vereniku.

Hún lá í rúmi sínu undir hlýjum ábreiðum, en föl í andliti.

Lávarðurinn hélt í hendurnar á Vereniku til þess að verma þær, frú 
Sewer var að búa til heita drykki og Fifina að láta gimsteinaskraut 
hennar og fatnað á sinn stað.

Sylvía gekk að rúminu og leit hluttekningarlaust á sjúklinginn.

Bennet, héraðslæknirinn í þorpinu, kom nú. Hann laut ofan að Vereniku, 
þreifaði á lífæð hennar og horfði alvarlegur og hugsandi niður fyrir 
sig.

Ráðskonan sagði honum, að hún hefði viðhaft hin vanalegu heimilislyf.

„Það er gott, mjög gott, kæra frú Sewer,“ sagði hann. „Þó,“ hélt hann 
áfram og sneri sér að lávarðinum. „væri mér mjög kært, að þér létuð 
senda eftir Hart lækni í Osborne. Hitaveiki hefur gengið hér í þorpinu 
um tíma og í gær mætti ég konu yðar, þegar hún kom út úr húsi 
Marteins skósmiðs, hún hafði verið að vitja um konu hans, sem lengi 
hefur verið veik. Ég benti henni á hve hættulegar slíkar heimsóknir 
væru, en hún sagðist vera hraust og heilsugóð og alls ekki hrædd, auk 
þess væri það skylda sín að vitja sjúkra í þorpinu. Þetta er eðallynd 
breytni, en ekki hyggileg, og nú sést afleiðingin.

„Ég hef sent eftir honum. Konan mín var í dag að skemmta sér á bát 
úti á víkinni og hefur ef til vill orðið innkulsa,“ svaraði lávarðurinn. 
„Gerið það sem yður finnst nauðsynlegt og svo skulum við bíða eftir 
Hart lækni.“

Bennet notaði lyf þau, sem gagnlegust þóttu í slíkum tilfellum, enda 
minnkaði kuldahrollurinn, en áður en Hart kom, var hún búin að missa 
rænu.

Loks kom Hart læknir, skoðaði hana og sagði: „Það er megn hitasótt, 
sem að henni gengur, en það er aðeins byrjunin að öðru meira. Hvað það 
verður, get ég ekki að svo komnu vitað.“

Hart læknir var hár og herðabreiður maður, mjög viðfelldinn í umgengni, 
reyndur og duglegur læknir og siðferðisprúður í allri framkomu 
sinni.

Lávarðurinn leit bænaraugum á hann.

„Þér skuluð ekki búast við því versta, lávarður minn,“ sagði Hart, 
þegar þeir voru komnir frá sóttarsænginni. „Lafði Clynord er ung og 
líkamsbygging hennar á mikinn viðnámsþrótt. Ég vona að við sjáum 
hana á ferli innan skamms.“

Þrátt fyrir þessa umsögn læknisins og alla aðhlynningu, sem Vereniku 
var látin í té, versnaði þó ásigkomulag hennar jafnt og þétt. Veikin virtist 
vera ákaflega slæm.

Sylvía, lávarður Clynord og frú Sewer vöktu við sóttarsængina um 
nóttina.

Um morguninn þekkti hún ekki mann sinn lengur og þegar Sylvía 
nálgaðist hana, baðaði hún höndunum á móti henni.

Um miðjan dag sendi Clynord þjón sinn til Osborne, í því skyni að 
senda skeyti til eins af bestu læknum Lundúna, að koma til Clynord hið 
allra bráðasta.

Hann kom um kvöldið, talaði lengi við Hart lækni og lét svo breyta 
dálítið til um meðferð sjúklingsins, fór svo aftur um morguninn, án þess 
nokkur bati væri sjáanlegur.

Af því að hitaveiki átti sér stað í þorpinu, álitu læknarnir veiki lafðinnar 
eðlilega.

Verenika Clynord lá í rúmi sínu með sama óráðinu dag eftir 
dag. Lávarðurinn vakti yfir henni dag og nótt og gaf henni inn hin 
fyrirskipuðu lyf. Sylvía hjálpaði líka við að stunda hana og spáði alltaf 
bata.



Vika var liðin — vikan, sem eitrinu var ætlað að deyða — og Sylvía vissi 
að endirinn var nálægur.

Dagurinn var dimmur og loftið þrungið, eldur brann í ofninum, 
gluggatjöldin voru dregin til hliðar og efri gluggarnir opnir. Verenika 
svaf fast.

Sylvía sat við fótagaflinn á rúminu. Hún þurfti á allri sjálfsstjórn sinni 
að halda, til þess að geta dvalið kyrr í herberginu, þangað til afleiðingum 
af hennar djöfullega starfi væri lokið.

Lávarður Clynord stóð fyrir framan rúmið. Hann var orðinn fölur og 
magur, en hafði enn ekki misst alla von. Hann sneri sér til hliðar og leit 
spyrjandi til læknanna, sem stóðu þar hjá honum.

Lundúna-læknirinn hélt um úlnliðinn á sjúklingnum og taldi æðaslögin.

„En hvað hún sefur rólega,“ hvíslaði Roy og leit á konu sína. Sneri sér 
svo að lækninum og sagði: „Þessi fasti svefn eykur afl hennar aftur. Er 
ekki hitasóttin að réna, læknir?“

„Jú,“ sagði Lundúna-læknirinn, „hitasóttin er að minnka.“

Vonargeisla brá fyrir á andliti Roys.

„Verður hún með ráði þegar hún vaknar?“ spurði hann.

Læknirinn kinkaði kolli í stað þess að játa og studdi enn fingrum sínum 
á slagæðina.

„Guði sé lof,“ sagði lávarðurinn glaður. „Ástin mín er þá frelsuð.“

Án þess að líta upp, svaraði Lundúna-læknirinn með innilegri meðaumkun:

„Það hef ég ekki sagt, lávarður minn. Það er ekki ég, sem ræð yfir lífi 
og dauða, það er á valdi annars, mér voldugri.“

„En þér sögðuð þó, að hún ...“

„Ég játaði spurningu yðar, ekkert annað. Líf þetta liggur í guðs hendi, 
mannleg þekking megnar hér ekki meira. Hún vaknar bráðum, þekkir 
yður og talar ef til vill við yður, en það verður — ef ekkert óskiljanlegt 
undur vill til — síðasti geisli hins deyjandi blossa. Lávarður Clynord, 
takið þér sannleikanum eins og manni sæmir — lafði Clynord lifir ekki 
þessa klukkustund til enda.“

Lávarður Clynord æpti af sársauka sorgarinnar. Sylvía hrökk við og 
stundi hátt.

Hin deyjandi kona hreyfði sig, augun opnuðust. Óp lávarðarins hafði 
vakið hana — hún leit til hans.“

„Roy,“ sagði hún ofur lágt — „Roy.“

Lávarður Clynord laut niður að henni.

„Verenika,“ sagði hann með grátþrunginni röddu.

„Verenika, góða, elskulega konan mín. Guð minn góður, hvernig á ég 
að þola þetta.“

Hún leit á hann, eins og til þess að átta sig á því, sem fram för í kringum 
hana. Svo leit hún á læknana og af þeim á frú Sewer og Fifinu, sem stóðu 
grátandi við rúm hennar.

„Ég — ég hef — líklega — verið — veik,“ sagði hún svo lágt að varla 
heyrðist. — „Ég fékk köldu, nú man ég það. En hvað ég er máttlaus og 
þó finn ég engan sársauka. Roy, af hverju grætur þú? Mér er nú að batna 
— mér finnst ég vera óhult.“

Lundúna-læknirinn lagði hendi sína á enni hennar, sem nokkrir svitadropar 
sáust á.

„Já, kæra lafði Clynord,“ sagði hann með hátíðlegri röddu. — „Þér 
eruð óhultar.“

Það var eitthvað í hreimnum í rödd hans, sem hræddi hana. Hún leit 
óttaslegin í augu honum og hljóðaði lágt.

„Þér talið eins og hver andardráttur minn sé sá síðasti.“ sagði hún 
undur lágt. „Nei, ég vil ekki deyja, læknir, læknir, ég er enn svo ung og 
elska Roy svo heitt og hann elskar mig líka, ég veit það. Ég get ekki dáið. 
Þetta hefur ekki verið meining yðar — segið að þér hafið ekki meint það. 
Nei, nei, ekki deyja, ekki deyja.“

Hún leit bænaraugum á lækninn.

Læknirinn tautaði eitthvað, stundi þungan og horfði niður fyrir sig. 
Skylda hans var hörð og sár, en undanfæri var ekkert.

„Kæra barnið mitt,“ sagði hann með mildri alvöru, „guð kallar yður til 
sín. Það væri synd af mér að dylja þetta fyrir yður. Ef þér þurfið 
einhverjar ráðstafanir að gera, þá gerið þær strax.“

Grafarþögn varð í herberginu. Verenika dró rekkjuvoðina yfir andlit 
sér og lá þegjandi og kyrr. Hvað fram fór í huga hennar þessi augnablik 
veit enginn.

Allt í einu lyfti hún rekkjuvoðinni frá andliti sínu, sem nú var rólegt 
og líkast því, sem einhver yfirnáttúrlegur friður hvíldi yfir svip 
hennar.

„Það er gott,“ sagði hún. „Ég er ekki hrædd við dauðann — ég hef oft 
verið minnt á hann — ég er undirbúin. Roy, gráttu ekki. Það er betra 
þannig. Ég verð að fara — en hvers vegna, hvers vegna? Fyrir stuttum 
tíma — það getur ekki verið langt síðan — var ég heilbrigð og hraust — í 
gær eða fyrradag, var það ekki? Ó, læknir, er það í raun og veru satt?“

Læknirinn hneigði sig þegjandi.

„Hvar er Sylvía?“ spurði Verenika.

Nötrandi af hræðslu, með andlitið hulið í vasaklútnum, kom Sylvía til 
hennar.

„Ég vil tala við hana og Roy,“ sagði Verenika. „Þess vegna bið ég 
ykkur öll að ganga út á meðan.“

Læknarnir, frú Sewer og Fifina, gerðu eins og hún bað um og nú var 
Verenika einsömul með þeim manni, sem hún elskaði af öllu hjarta og 
þeirri samviskulausu stúlku, sem var orsök að veiki hennar og væntanlegum 
dauða.



12


Nokkrar mínútur var alger þögn í herberginu. Verenika lyfti hendi sinni 
og lagði hana á höfuð hins kæra manns síns, eins og hún væri að blessa 
hann. Svo leit hún til Sylvíu, sem sat á stól við hliðina á rúminu og huldi 
andlit sitt í höndum sér.

Loksins töluðu hinar deyjandi varir:

„Roy, ég kvíði ekki fyrir að deyja,“ sagði hún og leit á hann með 
innilegri ást, sem kuldi dauðans megnaði ekki að hrekja á burt. „Það er 
betra þannig. Þú verður að bera missi þinn með hugrekki — mín vegna. 
Líttu á mig, lofaðu mér að horfa í ástríku augun þín, svo ég geti tekið 
minninguna um augnatillit þitt með mér inn í eilífðina.“

Lávarðurinn lá á hnjánum við rúmið hennar, hann stillti sig eins og 
hann gat og gerði það sem hún bað um.

„Roy,“ sagði Verenika, „ég finn að kraftar mínir þverra, því verð ég 
að flýta mér að segja það sem ég ætla. Ég var mjög lánsöm og ég elskaði 
þig, og þú varst mér allt. Þú kallaðir mig einu sinni verndarengilinn þinn, 
og það ætla ég nú að vera. Ég var ekki vel hæf til að vera markgreifainna, 
ég var ekki nógu tíguleg, ekki nógu falleg. Vinir þínir gátu ekki liðið 
hjónaband okkar, þú stóðst miklu ofar í mannfélagsstiganum en ég, 
eyjabarnið; kona þin á að vera aðalborin, en dauðinn jafnar allt.

„Verenika, Verenika.“

„Vesalings Roy. Þér mun finnast einmanalegt þegar ég er farin, þú 
munt sakna mín, ég veit það. En þú ert ennþá ungur, aðeins 23 ára, síðar 
meir mun samband mitt við þig verða þér kær endurminning og annað 
ekki. Þú munt hugsa um mig í rökkrinu, þegar þú ert úti á sjónum, þegar 
þú heyrir hljóðfæraslátt, en þá veistu, að ég er hjá þeim sáluhólpnu og þú 
gleymir mér með tímanum.“

Hún þagnaði og dró andann með erfiðismunum.

“Roy,“ sagði hún aftur, — „á himnum þekkist engin afbrýði og þess 
vegna, skildu mig nú rétt Roy, — ég veit þér sárnar það sem ég ætla að 
segja — en seinna skoðar þú það sem blessum — þess vegna, þegar ég er 
aðeins orðin þér kær endurminning, þá verðurðu að gefa annarri konu 
mitt sæti.“

„Aldrei, aldrei,“ sagði Roy með ákefð.

„Þú hugsar þannig núna, kæri vinur, en þú ert sá síðasti af gamalli ætt 
og átt engan erfingja. Þú ert ungur og munt þrá einhverja manneskju, 
sem elskar þig. Hvers vegna ættir þú að vera einmana öll þín ólifuðu ár? 
Og þess vegna ættir þú að kvænast aftur. — Ég veit um trúlofun ykkar 
Sylvíu, og ég veit að hún elskar þig. Þegar ár er liðið frá dauða mínum, 
áttu að kvænast henni. — Viltu lofa mér þessu, Roy?“

„Það get ég ekki.“

Verenika greip annarri hendi sinni um hans, og hinni um hönd Sylvíu. 
Hin sakborna kona ætlaði að draga að sér hendina, en hinir köldu, 
grönnu fingur héldu fast um hana og drógu hana að hendi Clynords, og 
sameinaði þannig hendur þeirra beggja.

„Blessun mín hvíli yfir ykkur báðum,“ stamaði hún með deyjandi 
röddu. „Sylvía, vertu honum góð kona. — Roy, minn elskulegi maður, — 
og fluttu föður og móður kveðju á St. Kilda.“

Hvíslandi röddin þagnaði alveg. Höndin, sem hélt utan um hendur 
Roys og Sylvíu, varð allt í einu köld og stirð.

Lávarðurinn leit upp dauðhræddur. Andlit Vereniku var breytt orðið. 
Augun kyrr og glampalaus, munnurinn opinn og líkast því, sem bros væri 
stirðnað á vörunum.

Clynord hljóðaði af ótta og hljóp til dyranna að kalla á læknana, sem 
komu strax.

Lundúna-læknirinn þreifaði á lífæð hinnar framliðnu, og lokaði svo 
augum hennar.

„Hún er dáin,“ sagði hann með blíðri alvöru.

Sylvía rak upp angistaróp og datt á gólfið. Frú Sewer og Fifina báru 
hana til herbergja hennar, og þar tók Roggy við henni.

Lávarðurinn læsti sig inni og leyfði engum inn til sín að koma.

Sanders tók að sér heimilisstjórnina, og sá um nauðsynlegan undirbúning 
útfararinnar.

Daginn eftir kom Gilbert, sem Sylvía hafði símað um dauða lafðinnar.

Sorgarþögn ríkti í húsinu. Vinnufólkið læddist til og frá, opnaði og 
læsti hurðum hávaðalaust, hvíslaðist á, en talaði ekki.

Gilbert spurði eftir lávarðinum, en fékk það svar að enginn fengi að 
hitta hann. Þá gekk hann upp og barði að dyrum hjá systur sinni. Roggy 
lauk upp, og ruddist hann þá inn.

Sylvía var að skrifa bréf og virtist ekki taka eftir komu hans.

„Góðan daginn, systir,“ sagði hann hátt.

Hún leit upp og lagði frá sér pennann.

„Ert það þú, Gilbert?“ svaraði Sylvía. „Ég bjóst við þér fyrr en þetta. 
Verenika dó skyndilega. Þig furðar það að líkindum?“

„Ekki get ég sagt það,“ sagði Gilbert kuldalega, tók stól og settist við 
hlið systur sinnar. „Ég bjóst við því hálft í hvoru.“

„Hvernig gastu búist við því?“ sagði hún skjálfrödduð. „Hún var 
heilbrigð þegar þú fórst.“

„Það var hún, en þú veist að ég þekki tilfinningar þínar, og að hún var 
hindrun áforma þinna, svo það var ekki erfitt fyrir mig að giska á hvað 
verða mundi.“

Sylvía stóð upp af stólnum og sagði:

„Ég banna þér í eitt skipti fyrir öll að koma með slíkar ágiskanir. — 
Verenika dó af hitasótt. Læknarnir geta sannað þér ...“

„Hún — indverskri hitasótt?“ greip Gilbert fram í.

„Ennþá einu sinni banna ég þér að minnast á slíkan grun við nokkurn 
mann! — Eftir á að hyggja, hefurðu beðið um sorgarbúning í Lundúnum? 
Ég er að skrifa klæðskera mínum einmitt núna um það efni. Það er 
skrælingjasiður að klæðast svörtu, þó einhver ættingja manns deyi. 
Svartur klæðnaður á illa við mig.“

Monk yppti öxlum háðslega.

„Hvenær á að jarða lafði Clynord?“ spurði hann.

„Líkið á að standa upp vikutíma. Clynord hefur skipað svo fyrir.“

Gilbert hafði strax í byrjun búist við því, að líkið yrði látið standa uppi. 
Að liðnum þrem dögum vissi hann að Verenika mundi vakna, nema 
henni væri gefin ný inntaka.

Til þess að hugsa nákvæmar um þetta, kvaddi hann systur sína og fór 
ofan og út í skemmtigarðinn. Þannig leið fyrsti dagurinn, annar og hinn 
þriðji. Þann síðasta dag hlaut Verenika að vakna, ef ekki væri mögulegt 
að gefa henni nýja inntöku.

Hann gekk upp að salardyrunum, þar sem líkið lá og barði með hægð á 
hurðina. Frú Sewer lauk upp.

„Það er aðeins ég,“ sagði Gilbert. „Ég hef ekki séð lafði Clynord síðan 
hún dó. Má ég koma inn?“

„Já, velkomið,“ sagði frúin, og gekk Gilbert þá inn.

Þykk tjöld voru fyrir gluggunum og veggtjöldin svört. Kyrrð og kuldi 
var í herberginu, svo Gilbert þótti nóg um.

Það var ekki búið að láta Vereniku í kistu, og lá hún því á líkpalli, 
klædd hvítum silkikjól, þeim sama og hún var í fyrsta kvöldið, sem hún 
var á Clynord. Hvítur blómvöndur lá á brjósti hennar, og á höfðinu lá 
krans af sama lit.

„Lítur hún ekki út eins og brúður?” sagði frú Sewer. „Þannig lét 
lávarðurinn klæða móður sína, og við breyttum eftir því.“

Gilbert gekk að líkpallinum, og frú Sewer dró blæjuna, sem huldi 
andlit hinnar framliðnu, í burtu. Gilbert hopaði á hæl með hryllingi. Jú, 
hún hlýtur að vera dáin, hugsaði hann.

Frú Sewer skoðaði blómin, sem huldu líkpallinn og sagði: „Þessi blóm 
visna svo fljótt, hvernig sem við förum að. Ég ætla að bregða mér ofan í 
vermihúsið og sækja önnur ný. Þér gerið máske svo vel, að vera hér á 
meðan?“

Gilbert kinkaði kolli.

„Þetta er dauðinn,“ tautaði hann, „og þó þori ég ekki annað en haga 
mér eins og það væri dá.“ Hann lét nú vatn í teskeið og lyfjaberið, sem 
hann geymdi, ofan í vatnið. Leystist það þegar upp og sameinaðist 
vatninu, hellti hann síðan úr teskeiðinni í munn Vereniku og rann það 
þegar ofan í hana.

Nú kom frú Sewer, gekk þá Gilbert til dyranna, kvaddi og fór.

Vikan leið. Sjötti dagurinn frá dánardeginum, sem ákveðinn var til 
útfararinnar, var runninn upp. Allir ættingjar Clynords voru komnir og 
höllin full af gestum. Lávarðurinn lét nú sjá sig í fyrsta skipti eftir dauða 
konu sinnar. Hann var fölur og magur. Augun báru vott um sorg og 
svipurinn um óbifandi alvöru.

Verenika lá í líkkistu sinni og um hana hópuðust þeir, sem vildu sjá hið 
milda andlit hennar í síðasta sinn. — Svo ung, sögðu sumir. — Að vera 
kölluð burt frá gæfu sinni jafn óvænt, sögðu aðrir.

Svo var lokið skrúfað fast á kistuna og hún borin út á líkvagninn.

Í litlu kirkjunni í þorpinu var útförin hátíðleg haldin. Gamli presturinn 
talaði með innilegri hluttekningu um dauða hinnar ungu lafði Clynord, 
um fegurð hennar og ástríki, um góðsemi hennar við hina fátæku og 
veiku, sem hefði valdið dauða hennar. Hann minntist á foreldra hennar á 
St. Kilda, sem ekki gætu fengið að vita um missi sinn, fyrr en eftir að 
nokkrir mánuðir væru liðnir. Hann talaði huggunarorð til lávarðarins, 
sem sat þögull og kyrr eins og myndastytta í ættarstólnum. Enginn 
dráttur í andliti hans hreyfðist, ekkert tár sást í augum hans, en hendur 
hans héldu fast um hinar flauelsklæddu stólbríkur.

„En þú mikli, eilífi, óútgrundanlegi guð, veittu henni móttöku í þínu 
himneska ríki og gefðu oss styrk til að ganga þínar brautir eins saklausir 
og hún gerði. Amen.“

Þannig endaði presturinn, með grátkvalinni raust, ræðu sína.

Að ræðunni lokinni var kistan flutt ofan í grafhvelfingu Clynordsættarinnar, 
sem var rúmgott jarðhús undir kirkjunni. Þar var kistan látin 
við hliðina á kistu móður Clynords. Meðan þessu fór fram var klukkunum 
hringt.

Smátt og smátt tíndist fólkið í burtu, aðeins lávarðurinn gat ekki 
fengið sig til að fara og yfirgefa þessi þögulu heimkynni dauðans, uns 
prestinum heppnaðist að telja svo um fyrir honum, að hann varð honum 
samferða í burtu.

Gæslumaður kirkjunnar lokaði nú stóru járnhurðinni, sem var fyrir 
hvelfingunni og fór svo einnig á brott.

Nú lá Verenika Clynord, lifandi eða dauð, mitt á milli forfeðra 
Clynords-ættarinnar, í myrkrinu, sem ávallt var í hvelfingunni. Aðeins 
einn maður í öllum heiminum hafði óljósan grun um, að enn fælist 
lífsneisti í hinum hreyfingarlausa líkama. — Og ef hún lægi nú aðeins í 
dái, og Gilbert gæti ekki komist inn í hvelfinguna, eins og hann ætlaði sér 
— hver yrðu þá forlög hennar?



13


Kirkjan í Clynord-þorpinu var gömul, gotnesk bygging með háum 
turni, einhver af Clynordunum hafði látið byggja hana og í grafhvelfingu 
ættarinnar höfðu hinar jarðnesku leifar sumra þeirra legið öldum 
saman.

Að grafhvelfingunni voru tveir lyklar. Annar þeirra var geymdur í 
skríni í skrúðhúsinu, ásamt kirkjubókunum og kaleikunum; lykilinn að 
skríni þessu geymdi presturinn. Hinn lykillinn var geymdur í járnskáp, 
sem stóð í bókhlöðu ættarinnar, þar voru og geymd gömul og ný ættarskjöl, 
gimsteinar og silfurmunir.

Til þess að koma áformi sínu í framkvæmd varð Gilbert að ná í annan 
hvorn lykilinn, og einnig að komast inn í kirkjuna.

Gilbert kom heim frá jarðarförinni á undan lávarðinum. Hann fór 
strax til herbergis síns, lét fatnað og annað ofan í ferðatösku sína, lagði 
svo fyrir, að hafa tilbúna hesta og vagn handa sér á ákveðnum tíma til að 
flytja sig til Osborne. Að því búnu gekk hann til herbergja systur sinnar.

Sylvía sat þar inni sorgarklædd, hélt á spegli og var að athuga, hver 
áhrif eyrnahringirnir hefðu á útlit sitt.

„Lík sjálfri þér ennþá,“ sagði Gilbert, leit í kringum sig og athugaði 
hvort Roggy væri inni og þegar hann sá hana ekki, bætti hann við: „Ég 
ætla nú til Lundúna aftur. Ef þú vilt skrifa mér, þá er áritun mín Scott & 
Reman. En hvað ætlar þú þér fyrir?“

„Það sem ég hafði ætlað að gera er framkvæmt og meira er ekki 
nauðsynlegt.“

„Jæja, þú ætlar þér að vera hér á Clynord?“

„Auðvitað.“ sagði Sylvía. „Keppinautur minn er nú dáinn og jarðsettur 
og ég er líkleg til að verða drottnari hér á Clynord yfir öllum 
auðnum og skrautinu. Í morgun leitaði frú Sewer samþykkis lávarðarins 
til ýmissa framkvæmda og hann vísaði til mín. Það nægir mér í bráð, og 
þess vegna verð ég auðvitað hér.“

„Þú hefur lánið með þér, kæra systir og ég álít einnig sennilegt, að þú 
verðir lafði Clynord önnur.“

„Um það er enginn efi,“ svaraði Sylvía. „Roy var heitbundinn mér, 
samkvæmt loforði hans til móður sinnar og nú krafðist Verenika í 
andarslitrunum, að hann uppfyllti þetta loforð sitt að ári liðnu.“

„Þetta er harla ólíklegt.“

„Ég hefði líka álitið það, ef þú hefðir sagt mér frá þessu, en Verenika 
var í flestum tilfellum ólík öðrum manneskjum,“ svaraði Sylvía.

„Hún var barn að aldri, en hún leit út fyrir að verða fögur og tignarleg 
kona.“ sagði Gilbert. „En nú er hún dáin og mun aldrei koma aftur til að 
verða þér þröskuldur á þinni leið, Sylvía. Þú getur reynt að vinna ást 
markgreifans og komast í sæti hennar, hún verður ekki lengur nein 
óþægileg hindrun.“

Sylvía hrökk við og fölnaði.

„Auðvitað getur hún ekki komið aftur, né hindrað mig, hvers vegna 
ætti hún líka að vilja það? Hún veit ekki ... En, af hverju kemur þér til 
hugar að minnast á þetta?“

„Ég óska þér allrar mögulegrar hamingju, en nú er kominn tími til 
fyrir mig að fara. Flyttu lávarðinum kveðju mína og þar með, að ég 
samhryggist honum. Hann var líkari dauðum manni en lifandi við jarðarförina. 
Gættu þess að hin framliðna Verenika verði honum ekki kærari 
en hin lifandi Sylvía Monk. Mér mun verða ánægja að því, að sjá þig sem 
lafði Clynord, enda ætti það að vera hagur fyrir mig í peningalegu tilliti. 
Þú mátt reiða þig á að ég skal ekkert gera, sem hindrað getur framkvæmd 
áforma þinna.“

Sylvía hrökk við og leit upp.

„Framkvæmd áforma minna?“ spurði hún, og hvernig ættir þú að geta 
það, þó þú vildir? Þú talar óskiljanlega, Gilbert.“

„Geri ég það?“ svaraði Gilbert, laut að systur sinni og sagði ofur lágt:

„Ég veit hvernig lafði Clynord dó.“

Sylvía fölnaði, reyndi að tala, en gat ekki. Varirnar skulfu og angistin 
í svip hennar var svo auðsjáanleg, að hún ein var næg sönnun 
sektar.

Gilbert þótti gaman að sjá systur sína þannig á sig komna og brosti 
háðslega.

Spegillinn datt á gólfið úr kjöltu Sylvíu, — sjálf hallaði hún höfðinu 
aftur og átti erfitt með andardrátt.

„Sko, sko, svona óhulta hefurðu álitið þig. Þú þarf samt ekki að láta 
orð mín hræða þig þannig. Ég veit að þú hefur drepið Vereniku — þessi 
hræðsla þín er næg sönnun — en þar með er ekki sagt að aðrir viti það. 
Mér kemur ekki til hugar að segja neinum frá grun mínum.

„Grun?“

„Já, síðan Verenika dó, hef ég haft ykkur Roggy grunaðar.“

„Það er þá aðeins grunur — og ég — ég hélt ... Réttu mér vatnsglasið 
þarna, Gilbert. En hvað þú gerðir mig hrædda. Ágiskun, grunur. Nei, ég 
er alveg saklaus. Hún sýktist af því að heimsækja konu Marteins gamla, 
eins og læknarnir sögðu.“

Sannfærð um að þetta væri aðeins ágiskun hjá Gilbert, jafnaði hún sig 
strax og áleit sig færa um að fara í orðaeinvígi við bróður sinn.

Gilbert brosti sjálfbirgingslega.

„Eins og ég sagði þér,“ sagði Sylvía, „á ég engan þátt í dauða Vereniku, 
ég get svarið það. Ef þú trúir mér ekki, þá máttu ákæra mig. Láttu 
læknana skera hana upp; ef þeir finna eitur, þá er ég sek.“

„Eitur finna þeir ekki, það er ég sannfærður um. Þessi indversku lyf 
láta engin merki eftir sig, — ég þekki þau. Mér kemur ekki til hugar að 
kæra þig. Ef mig skortir peninga vona ég að þú minnist mín. Það er 
aðaltilgangur orða minna. Ég hef nú öðlast einskonar vald yfir þér — þú 
veist að það er satt, hvort sem þú viðurkennir það eða ekki — og þú 
verður að birgja mig upp með peningum, þangað til fyrirtæki það, sem ég 
nú hef með höndum og sem gerir mig vellauðugan, er komið í framkvæmd. 
Taktu eftir því sem ég segi, þú verður. Ef ég sendi þér bréf og bið 
um ákveðna upphæð, verðurðu tafarlaust að senda mér hana. Svo nú 
held ég, að það sem mest á ríður, sé um samið. Vertu sæl, systir.“

„Farðu vel, Gilbert.“

Sylvía horfði hnuggin á eftir honum.

Hve mikið ætli hann viti? hugsaði hún. Það er líklega eintóm ágiskun, 
vissu getur hann ekki haft. En ég má ekki neita honum um peninga, því 
ég er á hans valdi.

Það var einmitt þessi hugsun sem Gilbert hafði ætlað sér að vekja hjá 
henni og honum lánaðist það prýðilega.

Þegar Gilbert gekk ofan mætti hann Fifinu grátandi.

„Nú, hvað er að. Af hverju grátið þér?“ spurði hann.

„Það er ekkert að, herra Monk,“ svaraði hún. „En herra Sanders 
hefur sagt mér, að lávarðurinn treysti sér ekki til að sjá mig, af því að ég 
minni hann á konuna hans sálugu. Hún var engill, sannur engill. — 
Sanders bauðst til að borga mér hálfs árs kaup, en þá verð ég líka að fara 
á morgun.“

“Svo fljótt. Hvert farið þér þá? Til Parísar?“

„Nei, ég fer til Lundúna. Faðir minn er bakari í Soho-borgarhverfinu 
og hefur mikla umsetningu; þar verð ég fyrst um sinn.“

Anddyrið var mannlaust, svo Gilbert komst að bókhlöðudyrunum, án 
þess nokkur yrði var við hann. Hann lauk þeim upp, gekk inn og læsti 
þeim svo vandlega aftur.

Hann leit í kringum sig til þess að vera viss um að hann væri þar einn.

Síðan gekk hann að glugganum og dró tjöldin til hliðar, læddist svo að 
járnskápnum, sem var fastur inni í veggnum. og hulinn tveim tréhurðum. 
Áður en hann fór til Lundúna hafði hann tekið vaxmót af lyklum þeim, 
er hurðum þessum heyrðu til og lét svo smíða aðra lykla eftir þeim, sem 
hann notaði nú til að opna lásana með.

Lykilinn að járnskápnum sjálfum hafði hann og látið smíða, svo að 
honum lánaðist að opna hann fyrirhafnarlítið og fór svo að skoða það 
sem þar var geymt. Flestar af skúffunum voru læstar og hann hafði engan 
lykil að þeim. Þá fór hann að leita á hillunum og í hinum opnu hólfum.

Í einu þeirra fann hann nokkrar lyklakippur, og meðal þeirra stóran, 
einkennilega lagaðan lykil, sem hann lét undir eins í vasa sinn, lokaði svo 
skápnum aftur og læddist til dyranna.

Þar stóð hann kyrr og hlustaði, en ekkert heyrðist. Hann opnaði dyrnar 
hávaðalaust og gekk fram í anddyrið, tók hatt sinn og frakka, sem héngu 
þar á snaga, og sá um leið að dyravörðurinn svaf ofur rólega í hægindastól, 
sem hann hafði inní í klefa sínum. Þaðan fór Gilbert út á hlaðið.

Á hlaðinu hitti hann herra Sanders, sem beið þar komu lávarðarins. — 
Vagninn, sem flytja átti Gilbert til Osborne, stóð þar albúinn, og ökumaðurinn 
mókti í sæti sínu.

Gilbert talaði fáein orð við ráðsmanninn, kvaddi hann svo og steig upp 
í vagninn, sem ók þegar af stað áleiðis til Osborne.

Hugsun Gilberts var dimm og ógeðsleg eins og náttúran. Hann gat 
ekki annað en hugsað um Vereniku Clynord, sem nú lá í kistu sinni, 
annað hvort dáin eða í dauðadái. Ef hún lægi í dauðadái, hlaut hún að 
vakna innan skamms, og sú hugsun gerði hann órólegan í meira lagi.

Þegar Gilbert ók í gegnum þorpið, mætti hann vagni Clynords á leið til 
hallarinnar. Lávarðurinn sat álútur og horfði í gaupnir sér, en gegnt 
honum sat gamli presturinn.

Frá þessari hlið er ekkert að óttast, hugsaði Gilbert og þreifaði á 
lyklinum í vasa sínum. Nú er kirkjan lokuð, svo að þótt hún vakni og æpi, 
þá getur enginn heyrt til hennar.

Það sem eftir var leiðarinnar til Osborne, var Gilbert sífellt að hampa 
stóra lyklinum í vasa sínum, sem hann hélt að mundi opna sér dyr að 
ómetanlegum auðæfum.

Þegar til Osborne kom, var eimlestin við það að fara af stað. Samt náði 
hann í fyrsta farrýmis vagnklefa, og þegar hann var að setjast, rann lestin 
af stað. Hann opnaði gluggann og sá marga kunnuga menn standa á 
stöðvarpallinum er einnig sáu hann fara.

Nú var orðið fulldimmt og búið að kveikja í öllum húsum sem þeir 
fóru framhjá. Eimlest þessi var varningslest, sem víða þurfti að koma 
við.

Þegar eimlestin nam staðar við fyrsta áfangastaðinn, lauk Gilbert upp 
vagndyrunum á þeirri hliðinni, sem vissi frá stöðvarskálanum, greip 
ferðatösku sína, þaut út og hljóp sem mest hann mátti.

Þegar hann kom að vegamótunum, var þar fyrir vagn með tveim 
hestum fyrir, og sat ökumaður í sæti sínu.

„Ert það þú, Flack?“ spurði Gilbert. Ökumaðurinn játaði, stökk ofan 
úr sætinu, lauk upp vagndyrunum, tók við ferðatöskunni og hjálpaði svo 
Gilbert sjálfum upp í vagninn.

Flack tók skriðbyttu undan öðru sætinu, lauk henni upp og sló þá 
björtum ljósgeisla á gráar vagndýnurnar. Jafnframt mátti sjá ábreiður, 
sjöl og fleira á aftara sætinu, ásamt körfu með flöskum og brauði í.

„Það er gott.“ sagði Gilbert. „Ég held að hér sé allt sem á þarf að 
halda.“

Svo lét hann ljósglampann falla á ökumanninn. Það var reglulegur 
skálkasvipur, sem þar kom í ljós, samskonar og maður sér á sakamannabekkjum 
við réttarhöld; lágt uppstrokið enni, snöggklippt hár, stór og 
opin eyru, uppbrettan munn og síkvikandi augu.

Lögreglumenn Lundúnaborgar þekktu Flack vel. Hann hafði tvisvar 
verið í fangelsi, og nú í þriðja sinni var hann ásakaður um innbrot, en 
lögreglan áleit hann ekki sannan að sök. Gilbert gat þó komist að því að 
hann var sekur, og lét Flack skilja það á sér. En til þess að sleppa við 
fangelsi, þá gerðist Flack þjónn Gilberts, sem að hinu leytinu gekk í 
ábyrgð fyrir Flack gagnvart dómstólunum, svo að hann mætti ganga laus 
sem frjáls maður.

Flack byrgði fyrir skriðljósið og lét það svo aftur undir vagnsætið.

„Farðu nú af stað,“ sagði Gilbert, „um miðnætti verðum við að vera í 
Clynord-þorpinu.“

Rétt fyrir miðnætti staðnæmdist vagninn, og mátti þaðan sjá yfir 
bæinn, þegar bjart var. Gilbert steig ofan úr vagninum og sá aðeins tvö 
ljós.

„Þetta er rétti tíminn fyrir okkur. Þú verður hér við vagninn, en ég 
ætla að fara og sækja ungu stúlkuna. Þær láta sjaldan standa á sér þegar 
um brottnám er að ræða. Þú bíður hér þangað til ég kem, þótt það verði 
kominn morgunn.“

„Þér skuluð finna mig hér, þó þér komið ekki fyrr en á dómsdegi.“ 
svaraði Flack.

„Ljáðu mér skriðljósið, ég þarf ef til vill á því að halda, sömuleiðis 
svörtu kápuna með hettunni og körfuna með koníakinu og áhöldunum. 
Vera kann að faðir hennar hafi lokað hana inni, svo ég verð að beita 
valdi til að ná henni. Sko, — þarna eru líka kvenskór í körfunni — það er 
gott. Nú hef ég allt sem ég þarf.“

Gilbert tók kápuna, körfuna og annað, sem hann áleit nauðsynlegt til 
fararinnar, og þaut svo af stað á leið til kirkjunnar.

„Það er þá ekki annað en burtnám,“ tautaði Flack, „því er ég alvanur.“ 
Svo kveikti hann í pípunni sinni og studdist upp við annan 
hestinn.

Gilbert var kominn að kirkjugarðshliðinu, þegar hann heyrði stóru 
turnklukkuna á Clynord-höllinni slá tólf högg. Mið nótt.

Hliðið var ólæst eins og vant var. Hann lauk því upp og læddist að 
kirkjudyrunum, tók upp lykil, sem hann hafði látið smíða eftir vaxmóti 
fyrir viku síðan, lauk upp dyrunum og gekk inn.

Kuldinn og myrkrið í kirkjunni gerði hann hræddan, svo hann hélt 
niðri í sér andanum og hlustaði. En skriðljósið þorði hann ekki að nota. 
Samt yfirvann hann ótta sinn og læddist að dyrum, sem voru undir 
altarinu, og opnuðu aðgang a8 steinriðinu, sem lá ofan í grafhvelfinguna. 
Hann hafði einnig látið smíða lykil að þessari hurð og opnaði hana.

Ískaldan gust lagði á móti honum, þegar hann opnaði þessar dyr, og 
hann hélt sig heyra andvörp og stunur. Hann þreifaði fyrir sér og hélt 
áfram að steinriðinu samt sem áður, þó hann hræddur væri. Þar opnaði 
hann skriðbyttuna og gekk nú hiklaust ofan riðið og að aðaldyrum 
hvelfingarinnar.

Með skjálfandi hendi tók hann stóra lykilinn, sem hann stal úr járnskápnum 
í Clynord-höllinni, og lauk upp dyrum þessum með honum. Nú 
var hann staddur í grafhvelfingunni.

Hann hélt áfram að kistu þeirri, er Verenika hvíldi í. Til þess að vera 
viss um, að hann væri hjá þeirri réttu kistu, hélt hann skriðljósinu hátt á 
lofti og las á silfurskildinum á kistunni:

„Verenika, gift Roy XI., markgreifa á Clynord, 17 ára gömul.“ 

Gilbert lagði eyrað við kistulokið. Ekkert heyrðist.

„Hamingjan góða.“ tautaði hann, „ef hún hefur nú vaknað, hrópað á 
hjálp og ...“

Meira gat hann ekki sagt. Kaldan súg lagði um hvelfinguna, svo 
Gilbert varð skelkaður.

„Dautt er dautt,“ sagði hann, setti skriðljósið á kistuna og fór að losa 
skrúfurnar, sem héldu kistulokinu. Þegar lokið var laust, ýtti hann því til 
hliðar. En svo var hræðslan mikil í honum að hann sá ekki andlit Vereniku.

„En sá heigull,“ tautaði hann. „Hendur mínar skjálfa. Það má ekki 
eiga sér stað.“

Til þess að hressa sig saup hann á koníaki, lyfti svo upp glerlokinu, sem 
lá ofan yfir andliti lafði Clynords. Það var óbreytt frá því að hann sá það 
síðast, kinnarnar gulgráar, augun lokuð og munnurinn hálfopinn. Allur 
líkaminn bar vitni um dauðann, svo hann þóttist fullviss um, að þarna 
lægi lík fyrir framan hann.

„Gamla Roggy er orðin elliær, ellegar hún þekkir ekki eiturlyfin sín 
lengur,“ tautaði hann, „eða þá að mér hafa orðið á mistök. Hún er dauð, 
það er enginn efi á því. Það sem ég verð nú að gera, er að hræða svo 
mikið af peningum út úr Sylvíu sem unnt er.

Hann gnísti tönnum og bölvaði.



14


Eftir stutta umhugsun tók Gilbert vasaspegilinn og hélt honum að 
opnum munninum á Vereniku. Þegar hann tók hann aftur burtu, sá hann 
ofurlitla móðu á glerinu.

Nú fór að lifna yfir Gilbert. Hann tók lokið af kistunni, breiddi 
kápuna, sem hann kom með, á gólfið, lyfti Vereniku upp úr kistunni, og 
lagði hana á kápuna. Sneri sér svo að kistunni og sagði:

„Seinna verð ég að láta vaxmynd hér, en til bráðabirgða er nóg að 
kistan fái nokkurn þunga.“

Hann leit fljótlega í kringum sig. Í einu horninu sá hann nokkra steina, 
þaut til, tók þá og lét í kistuna. Byrgði svo kistuna aftur og gekk frá öllu 
eins og það var áður.

Gilbert var orðinn móður og sveittur, tók því vasaklút sinn og þurrkaði 
svitann af enni sér og andliti.

Svo gerði hann aðra tilraun með spegilinn, og aftur kom dögg á glerið.

„Hún lifir,“ sagði hann. „En lífsneistinn er svo veikur að það verður 
að styrkja hann.“

Hann hellti nú ögn af koníaki inn á milli varanna á Vereniku og fór að 
nudda köldu hendurnar hennar.

„Vaknaðu,“ hvíslaði hann í eyru hennar. „Vaknaðu!“

Með hægð kom nú breyting á Vereniku. Limirnir urðu liðugri, hendurnar 
nálguðust hvor aðra, og yfir andlitið færðist ofurlítill lífsneisti. Það 
var víst, að hún var að lifna við. Blóðið fór aftur að renna um æðarnar, þó 
hægt færi.

Gilbert hellti meiru af koníaki í munn hennar. Blóðið fór að renna 
hraðar. Hann trúði naumast sínum eigin augum, svo undarleg virtist 
honum breytingin. Hann lagði hönd á hjarta hennar, og fann það slá 
veikt.

Nú var ekki lengur neinn efi á því, að hún hafði legið í dái og var að 
lifna við. Augnalokin titruðu, lukust svo upp, og að sumu leyti ráðaleysislegt, 
en að sumu leyti dreymandi augnatillit, starði upp í hvelfinguna.

Gilbert hopaði á hæl og studdi sig við eina stoðina undir hvelfingunni. 
Hún lifði, en allir aðrir héldu hana dauða. — Hann einn vissi um þetta 
leyndarmál — hann hélt gæfunni í hendi sinni.

Verenika horfði upp í hvelfinguna. Með titrandi röddu, sem varla 
heyrðist, sagði hún:

„Roy, Roy!“

Gilbert gat engu svarað. Þessi óvænta gleði svipti hann máli.

„Roy,“ endurtók hún titrandi rödd, „mig hefur dreymt svo illa, og ég 
er svo þreytt, svo mikið þreytt. Taktu mig í faðm þinn, Roy, mér er svo 
kalt.“

Gilbert herti upp hugann, tók koníaksflösku, sem í var blandað svefnlyfi, 
úr tösku, hélt henni að vörum Vereniku, sem drakk úr henni 
viljalaus eins og barn.

„Þú hérna, Gilbert,“ sagði hún lágt.

„Er ég ekki í svefnherbergi mínu? Nei. — En hvar er ég þá? Og hvar er 
Roy?“

„Roy er í Clynordhöllinni,“ svaraði Gilbert, „háttaður og líklega 
sofnaður — en þú ert hér.“

„Hér!“

Með erfiðismunum settist Verenika upp, leit í kringum sig og sá hvar 
hún var. Með dálitlum hryllingi leit hún á Gilbert og síðan á klæðnað 
sinn.

„En hvar er ég?“ spurði hún. „Ég fékk hitasótt, ég man það. — Já — já, 
svo varð ég veik og þeir sögðu að ég væri að deyja. Roy og Sylvía voru hjá 
mér, ég talaði við þau og svo — en hvar er ég þá?“ kallaði hún og hljóðaði 
hátt.

„Þetta gerðist fyrir viku síðan.“ svaraði Gilbert. Menn álitu þig dána 
og útför þin var gerð í gær og nú ertu í grafhvelfingu Clynord-ættarinnar.
Roy ók heim í gærkvöldi og gamli presturinn og Sylvía eru hjá honum. 
Ég hafði grun um að þú lægir í dauðadái og kom hingað til að vita vissu 
mína í því efni. Maður þinn áleit þig dána og dauða þíns er getið í öllum 
blöðum og dáið hefðir þú í kistu þinni, ef ég hefði ekki tekið þig úr 
henni.“

Verenika fölnaði og stóð upp í einhverju ofboði. Hún reyndi að tala, 
en gat það ekki og hljóðaði þá hátt, — um leið og hún hné niður aftur í 
ómegin.

„Ég er asni,“ sagði Gilbert. „Ég hef drepið hana.“ Hann stóð náfölur 
og ráðalaus innan um hvílurúm hinna framliðnu. Svo leit hann í kringum 
sig vonskulega, eins og hann þyrfti að verjast einhverjum ósýnilegum 
óvin, og svo á Vereniku, sem lá sem liðið lík við fætur hans.

Kaldan súg lagði um hvelfinguna, sem hreyfði kjól Vereniku ofurlítið. 
Gilbert sýndist hún ætla að standa upp.

Á sama augnabliki áttaði hann sig, laut niður, tók Vereniku upp og 
lagði hana á kápuna og fór að nudda hendur hennar.

„Það er yfirlið og ekkert annað,“ sagði hann. „Ég vona að enginn hafi 
heyrt ópin í henni.“

Til þess að fullvissa sig um það, læddist hann upp steinriðið og hlustaði, 
en heyrði ekkert, alls staðar var kyrrð. Rólegri en áður fór hann 
aftur ofan í hvelfinguna, og þegar hann opnaði dyrnar var nærri því liðið 
yfir hann, svo bilt varð honum við. Verenika sat á einni kistunni. Hann 
jafnaði sig þó strax og spurði í hluttekningarróm:

„Er þér að skána, Verenika?“

„Skána,“ sagði hún og leit til hans flóttalega. „Ég veit ekki, Gilbert — 
en — en er þetta grafhvelfing Clynordanna? Er það satt sem þú sagðir 
mér áðan? Eru þetta líkklæðin mín? Hef ég verið lokuð niðri í kistunni í 
þessu myrkri og þessari einveru?“

„Já, það er satt, Verenika.“

„Hamingjan góða. Þeir hafa þá jarðsett mig lifandi og hefðir þú ekki 
komið og hjálpað mér, Gilbert, þá hefði ég vaknað í kistunni, kallað á 
hjálp og beðið — til einskis. Hvernig get ég þakkað þér eins og vera ber? 
En hvað kom þér til að fara hingað?“

„Það var sérkennilegur grunur — handleiðsla forsjónarinnar, ef þú vilt 
heldur kalla það svo, Verenika. Ég hef einu sinni áður séð mann í 
dauðadái, sem lifnaði við, þegar verið var að jarðsetja hann. Útlit þitt í 
kistunni var alveg eins og hans — ég veit ekki hvers vega — en ég gat ekki 
losnað við þessa hugsun og ég gat ekki sofnað vegna hennar, fór því á 
fætur og gekk hingað; um það sem svo skeði, veistu. Forsjónin hefur 
kjörið mig til þess að bjarga lífi þínu.

„Guð blessi þig fyrir það um tíma og eilífð, Gilbert Monk. Ég skal vera 
þér þakklát alla ævi mína og aldrei gleyma því að þú frelsaðir mig frá 
þessum hræðilega dauða.“

„Já, slíkur dauðdagi er óttalegur.“

Verenika renndi augunum yfir kisturnar.

„Í hvaða kistu lá ég?“ spurði hún.

„Í þeirri sem skriðljósið stendur á. Máske þú viljir skoða hana.“

Verenika hugsaði sig um og hneigði sig svo til samþykkis.

Monk gekk til hennar og leiddi hana að kistunni. Verenika las áletrunina 
á silfurskildi kistunnar.

„Í þessari þröngu kistu hef ég legið lifandi og Roy situr heima og 
grætur yfir mér. Roy, Roy. Fluttu mig til hans, Gilbert, fluttu mig til 
vesalings sorgbitna mannsins míns.“

„Það skal ég gera, góða Verenika.“ sagði Gilbert. „Heldurðu að þú 
getir gengið?“

Verenika gekk fáein spor áfram, en riðaði á fótunum og hefði dottið, 
ef Gilbert hefði ekki tekið hana í fang sitt.

„Þú ert enn of máttvana, Verenika.“ sagði Gilbert. „Drekktu dálítið 
af þessu koníaki; það hressir þig svo, að þú getur gengið út, svo skal ég 
sjá um að þér verði ekið heim.“

Verenika drakk strax tvo munnsopa úr flöskunni, sem Gilbert rétti 
henni.

„Nú skulum við fara,“ sagði hún. „nú er ég hressari. Hvað skyldi Roy 
segja, þegar ég kem aftur til hans úr gröfinni? Þú verður fyrst að fara 
ég bíð úti á meðan. Mér er sem ég sjái undrun hans og ánægju. Komdu, 
komdu, ég þrái að sjá manninn minn.“

Reikandi gekk hún til dyra. Monk lyfti upp ljósinu og leit eftir, hvort 
engin sæjust merki þess að hann hefði verið þar. Svo tók hann kápuna og 
körfuna og gekk á eftir Vereniku.

Þegar hún var komin upp fyrir steinriðið, stóð hún kyrr, stundi þungan 
og sagði:

„Ég er svo þreytt, Gilbert, og ég er jafnframt svo syfjuð. Við skulum 
flýta okkur. Hér er svo kalt og þungt loft. Ég þrái sjóloftið, hreina og 
holla sjóloftið. Fluttu mig heim, Gilbert — til Roy.“

Gilbert stóð kyrr og lokaði skriðbyttunni, tók svo um mittið á Vereniku 
og dró hana með sér inn í kirkjuna.

„Af hverju hefurðu slökkt ljósið?“ spurði hún.

„Það er ekki vert að neinn sjái okkur, því hann gæti flutt fregnina á 
undan okkur heim í höllina, en það verður að færa Roy hana með mestu 
varkárni,“ svaraði Gilbert.

„Já, þú segir satt. En hvað allt er undarlegt hér. Mér finnst eins og ég 
sé enn í gröfinni og svo eru limir mínir blýþungir og ég er svo þreytt.“

Meir og meir reikandi og máttlausari gekk Verenika við hlið hans að 
kirkjudyrunum, sem Gilbert opnaði snöggvast, leit út og sagði svo:

„Allt gengur vel, Verenika. Enginn maður á götunni. Komdu, færðu 
þig í þessa kápu, svona, nú fer hún vel.“

Hann hneppti kápunni að framan, dró hettuna ofan undir augu, 
opnaði svo hurðina og fór út ásamt Vereniku.

Meðan Verenika hvíldi sig á efstu steintröppunni læsti Gilbert kirkjudyrunum. 
Honum hafði heppnast að skilja svo við allt, að ómögulegt var 
að sjá, að þar hefði nokkur maður komið.

„Komdu, Verenika,“ sagði hann vingjarnlega, „við verðum að flýta 
okkur.“

Verenika svaraði engu. Svefnlyfið hafði unnið sitt ákveðna verk.

„Ágætt,“ sagði Gilbert, „þegar hún vaknar aftur, verðum við komnir 
góðan spotta burt.“

Hann laut niður að henni, tók hana upp og bar hana út úr kirkjugarðinum. 
Þegar hann var að ganga í gegnum hliðið, sló klukkan tvö. 
Með körfuna á handleggnum og Vereniku í fanginu, hélt hann áleiðis til 
vagnsins, sem var kippkorn í burtu.

Vegurinn var brattur, svo Gilbert varð að hvíla sig við. “Hún er 
ekki þyngri en barn, og þó finnst mér að ég ætli að hníga niður af þreytu. 
Ég gæti ekki borið hana langa leið.“

Loksins komst hann upp á brekkubrúnina og heyrði hneggið í hestunum.

„Flack,“ kallaði hann nokkuð hátt.

„Hérna herra,“ var svarað, „hingað yfir um.“

Gilbert var nú kominn að vagninum.

Flack kom og opnaði vagndyrnar.

Gilbert setti körfuna á jörðina, opnaði skriðbyttuna og lét ljósglampann 
falla inn í vagninn. Lagði svo byrði sína með varúð í annað vagnsætið.

„Sefur hún?“ spurði Flack undrandi, „eða er hún í yfirliði?“

„Í yfirliði,“ svaraði Gilbert rólegur. „Geðshræringin og þessi langi 
vegur.“

Flack lokaði hægra auganu.

„Hum,“ sagði hann, „þetta er í sannleika sagt það undarlegasta 
brottnám, sem ég hef tekið þátt í. Þér hafið verið burtu meira en tvær 
stundir og svo komið þér með stúlkuna í þessu ásigkomulagi. Það er 
eitthvað grunsamlegt við þetta. Því viljið þér ekki segja mér sannleikann? 
Ég er auðvitað á valdi yðar og ætti líklega ekki að tala svona djarft 
við yður. Það sem ég hef brotið af mér er langtum verra en nokkurt 
brottnám. En mér líka sams konar menn og þér — duglegir, djarfir og 
hræðast hvorki dauðann né djöfulinn. Því viljið þér ekki treysta mér, 
herra. Þér megið reiða yður á mig, ég þjóna yður af trú og dygð.“

Gilbert lyfti skriðljósinu upp og lét bjarmann falla á andlit mannsins. 
Hann sá, að honum var alvara og að óhætt væri að trúa honum.

„Nú, jæja, ég skal treysta þér, Flack.“ sagði Gilbert. „Þessi stúlka 
hefur ekki strokið með mér, ég hef numið hana á brott með valdi.“

„Mig grunaði þetta.“

„Hún er fátæk stúlka,“ sagði Gilbert, „það er að segja, hún á engar 
eignir sjálf, þó faðir hennar sé ríkur stórbóndi hér í nágrenninu. Ég 
elskaði hana en hún neitaði mér og því ætla ég að þvinga hana til að 
giftast mér. Þetta er öll sagan, eða það af henni sem þú þarft að vita. 
Farðu nú í sæti þitt, það fer að líða undir morgun; þú hefur sem undanfarna 
daga verið hér á sveimi og ættir því að rata þó dimmt sé, ef ekki, þá 
rata ég.“

Gilbert bjó vel um Vereniku og stökk svo upp í ekilssætið; í sama bili 
var Flack sestur við hlið hans, tók taumana og ók af stað.

„Hefurðu séð nokkurn á ferðinni hérna, meðan þú beiðst eftir mér?“ 
spurði Monk.

„Ekki nokkra sál, herra. Um þennan tíma sofa allir.“

„Snúðu til hægri.“ sagði Gilbert allt í einu. „Þessi leið er fáfarin og 
láttu hestana ganga liðugt.“

Flack hlýddi og herti á hestunum. Vagninn var sterkur, svo í því 
tilliti var ekkert að óttast. Þeir óku nú mílu eftir mílu og létu hestana 
kasta mæðinni, þar sem vegurinn var slæmur. Hvorugur þeirra talaði 
orð.

Smátt og smátt fór að votta fyrir degi, enda voru hestarnir farnir að 
þreytast og fara hægar.

„Við erum líklega búnir að aka 5 mílur,“ sagði Monk, „og þá förum 
við að nálgast áfangastaðinn.“

„Það væri heppilegt,“ svaraði Flack, „hestarnir eru farnir að þreytast. 
Unga stúlkan er ekki vöknuð til meðvitundar ennþá.“

„Hún sefur lengur en þetta. Nú, þarna er girðingin og skógurinn, 
þennan stað þekki ég. Við erum rétt komnir.“

Að tíu mínútum liðnum voru þeir komnir að bóndabýli og var 
veggjalaus hlaða áföst við íveruhúsið. Samkvæmt skipun Monks, ók 
Flack inn undir hlöðuþakið, stökk ofan úr sæti sínu og fór að leysa 
hestana frá vagninum.

Monk steig nú niður úr ekilssætinu og opnaði vagndyrnar. Verenika 
svaf fast.

Hann tók hana upp, gaf Flack nokkrar fyrirskipanir, og gekk svo að 
dyrum hússins með hana, og barði þrisvar.

Fótatak heyrðist fyrir innan dyrnar, sem voru opnaðar lítið eitt, og 
kvenmannshöfuð gægðist út.

„Það er ég.“ sagði Gilbert. „Hleypið mér inn.“

Dyrunum var lokið upp til fulls, og gekk Gilbert þá inn með byrði sína. 
Svo var dyrunum lokað og slagbrandi skotið fyrir.



15


Húsbúnaður í húsi þessu var lítill og fornfálegur sem eðlilegt var, þar eð 
húsið var aðeins ætlað fjárgeymslumönnum fyrir sumaraðsetur. Líflegur 
eldur brann á arni og hékk teketill yfir honum, og í einu horninu var 
afskekkt rúm með heyi í. Yfir það var breitt mjúkt flosteppi.

Monk lagði Vereniku í bæli þetta þannig, að andlitið sneri að veggnum, 
svo erfiðara var að sjá það.

Svo gekk hann að eldinum, vermdi sig og sagði:

„Þetta er kaldur morgunn, frú Kraul. Mér þykir vænt um að sjá, að þér 
hafið hugsað um hlýjan morgundrykk handa okkur. Hvenær komuð þér 
hingað — í gærkveldi?“

„Já, herra.“ svaraði frúin í karlmannlegum róm. „Síðustu fimm 
mílufjórðungana varð ég að ganga, það er vegalengdin frá Dalney 
og hingað. Ég sé að unga stúlkan sefur. Var erfitt að koma henni 
hingað?“

„Nei, alls ekki. Ég gaf henni svefnlyf. Þegar hún vaknar, þá þarf hún 
að fá að borða, og svo verðum við að neyða hana til að drekka af 
koníakinu með svefnlyfinu í, svo hún sé undir áhrifum svefnsins alla 
leiðina. — Hún er jafn veik fyrir og barn, og verður sjálfsagt vesæl 
mánuðum saman, máske allt árið, og allan þennan tíma þarf hún góðrar 
hjúkrunar.“

Hann dró einn stólinn að eldinum og settist á hann, en frú Kraul tók 
eina hillu ofan af vegg og lagði hana á tvo stóla, til þess að nota fyrir borð, 
lét svo dálítið af köldum mat á það, sem hún tók upp úr körfu.

Frú Kraul var einkennileg kona. Hún var eins og Flack, skjólstæðingur 
félagsins Scott & Reman, sem einu sinni hafði verið verjandi hennar fyrir 
rétti, og hin liðna ævi hennar hafði verið þannig að Gilbert bar traust til 
hennar. — Hann kynntist henni af tilviljun, og sá þegar, að aðaltilhneigingar 
hennar voru auðhyggja og ágirnd.

Hann sagði henni frá sumum áformum sínum, og bauð henni það 
kaup, sem hún áleit stórfé, og fékk hana í þjónustu sína á þann hátt.

Hún átti rót sína að rekja, eins og Flack, til hins lægri stiga mannfélagsins. 
En hún hafði notið góðs uppeldis. og varðveitt dálítinn snefil af 
metnaði og menntun.

Hún var þokkalega klædd. stór og sterkleg, og alls ekki ófríð.

Faðir hennar var heiðarlegur og duglegur verslunarmaður. Þegar hún 
var 16 ára, strauk hún með einum verslunarþjóni hans, Kraul að nafni, 
og giftist honum án samþykkis foreldra sinna. — Að fáum árum liðnum 
dó faðir hennar, en arfleiddi góðgerðarstofnun áður að öllum eigum 
sínum. Eftir þetta sýndi Kraul henni algert afskiptaleysi, og einu sinni 
þegar hún var veik, yfirgaf hann hana algerlega. Þá hjúkruðu nágrannarnir 
henni, uns hún varð aftur heilbrigð. Svo vann hún fyrir sér sem 
saumakona, barnfóstra, kennslukona og herbergisþerna, og þá var hún 
tekin föst fyrir þjófnað, en Scott & Reman gátu frelsað hana frá hegningu.

Frú Kraul tók nú kaffikönnuna og fór að búa til kaffi. Um leið var 
barið þrisvar á dyrnar. Var það Flack sem vildi komast inn, og var með 
tösku í hendi.

Töskuna fékk hann frú Kraul, samkvæmt bendingu frá Gilbert. Í 
henni voru ýmis matvæli.

Þetta var allt látið á borðið, og svo tóku þau til snæðings með góðri 
lyst.

Að lokinni máltíð gekk Flack út að gá að hestunum. Þegar hann kom 
inn aftur, var Monk sofnaður við eldinn, en frú Kraul stóð við gluggann 
og horfði út.

Flack leit til hennar, fór svo út í eitt hornið og lagðist á gólfið til að 
sofa.

Dagurinn leit út fyrir að verða kaldur, og kynti því frú Kraul eldinn.

Um hádegið vaknaði Gilbert, og þá rumskaði Verenika líka.

Hann gekk til hennar og laut niður að henni. Hún lauk þá upp 
augunum og þekkti hann.

„Gilbert,“ sagði hún og leit í kringum sig. „Mig dreymdi svo illa! Það 
var draumur, var það ekki? Grafhvelfingin — líkkistan?“

„Hafðu ekki hátt, Verenika, það var enginn draumur, það átti sér allt 
stað. En nú ertu frelsuð, og þetta kemur ekki fyrir aftur.“

„En þetta er ekki grafhvelfingin og heldur ekki kirkjan. Ég settist fyrir 
utan kirkjudyrnar og sofnaði. Erum við á leiðinni til Clynords?“

„Já, ég fór með þig hingað inn, þegar ég var orðinn þreyttur að bera 
þig, fólkið hérna léði okkur hús og hita.“

„Þér lítið út fyrir að vera þreyttar ennþá,“ sagði frú Kraul, um leið og 
hún kom til þeirra. „Þegar þessi maður kom með yður sváfuð þér fast. 
Viljið þér ekki einhverja hressingu, áður en þér haldið áfram?“

„Hvað er klukkan?“ spurði Verenika.

Frú Kraul leit fyrst til gluggans, sem hún hafði byrgt svo vel, að 
dagsljósið komst ekki inn.

„Það er liðlega mið nótt,“ svaraði hún. „Maðurinn minn liggur þarna í 
horninu og sefur. Viljið þér ekki drekka einn bolla af kaffi?“

„Ég er einhvern veginn svo undarleg.“ sagði hún. — Ég er ekki 
máttmeiri en barn, góða kona. Ég skal vera yður þakklát, ef þér gefið 
mér einn bolla af kaffi.“

Frú Kraul hellti í bolla handa henni og lét í hann ögn af svefnlyfi, 
sem Monk rétti henni, svo bar hún til hennar dálítið af fuglasteik og 
brauði.

Verenika reyndi að borða, en gat ekki, aftur á móti drakk hún allt 
kaffið.

„Nú hressist þér vonandi.“ sagði frú Kraul og tók bollann burt. 
„Kaffið er sterkt og ætti að styrkja yðar veiku taugar.“

„Já,mér finnst ég hressast,“ sagði Verenika og leit til Monks. „Ert þú 
búinn að hvíla þig, Gilbert. Ég þrái svo mikið að komast heim, ég held ég 
geti gengið. Komdu, við skulum ganga.“

„Ég er mjög þreyttur ennþá, Verenika.“ svaraði Gilbert, „ég bar þig í 
fanginu, eins og þú veist og ég er rétt nýkominn, svo ég þarf að hvíla mig 
lengur.“

Verenika leit til kaffikönnunnar og sagði:

„Já, nú sé ég, þú ert ekki búinn að drekka kaffi. Ó, góða kona, gerið 
svo vel að gefa mér í annan bolla.“

Frú Kraul hellti í annan bolla og rétti Vereniku hann. Þegar hún hafði 
tæmt hann líka, sagði hún:

„Svo, nú er ég orðin fjörug, sjáðu Gilbert.“ Hún stóð upp, ætlaði að 
ganga, en reikaði, svo hún varð að styðja sig við reykháfinn.

„Nei, ég get það ekki, ég hef gert of mikið úr kröftum mínum; ég er 
svo máttlaus, svo máttlaus. Veikin hefur eyðilagt afl mitt. Góði Gilbert, 
ertu ekki búinn að hvíla þig, þú getur hvílt þig til fullnustu, þegar þú ert 
kominn heim í höllina. Mig langar svo til að komast heim — heim til Roy 
— í mitt eigið herbergi — mitt eigið rúm. Ég skal gera mig svo létta, sem 
ég get — fluttu mig aðeins heim.“

Grátandi gekk hún til hans og tók í hönd hans með grönnu, hvítu 
fingrunum sínum.

„Bráðum, bráðum, Verenika.“ sagði Monk og tæmdi kaffibolla, sem 
hann var að drekka úr. „Ég skal strax vera tilbúinn.“

„Já, þú verður að fyrirgefa mér þetta nöldur, þú veist hve mjög mig 
langar til að sjá Roy. Mér finnst hvert augnablik sem ár. Góða kona, 
eigið þér ekki vagn, sem ég yrði flutt í heim?“

„Því miður, nei; við erum fátæk.“ svaraði frú Kraul.

„Máske maðurinn yðar gæti hjálpað til að bera mig?“ spurði 
Verenika. „Viljið þér ekki spyrja manninn yðar um það, kona góð?“

„Ég þori ekki að vekja hann,“ svaraði frúin. „Hann verður alltaf 
reiður þegar hann er vakinn. Herramaðurinn sem kom með yður, hefur 
nú bráðum hvílt sig nóg og heldur svo áfram með yður sjálfur.“

Verenika stundi þungan og leit bænaraugum á Gilbert.

Þetta augnatillit þoldi Gilbert ekki, greip kaffibollann og bar hann 
ósjálfrátt upp að vörunum, meðan hann var að hugsa um hvaða viðbáru 
hann ætti að koma með, til að gera lengri dvöl nauðsynlega. En þegar 
hann ætlaði að ávarpa Vereniku, sá hann að hún var sofnuð.

„Nú, hún er þá sofnuð,“ sagði hann, „og þessi svefn varir, uns ferðinni 
er lokið — eða þangað til á morgun snemma.“

Hann stóð upp og bar Vereniku yfir í rúmið. Fór siðan út að gá að 
hestunum.

Nokkru síðar kom hann aftur inn og var þá snjór í skeggi hans og á 
frakka. Hann hélt á ferðatösku í hendinni.

Flack svaf rólegur ennþá.

Monk opnaði töskuna og tók upp úr henni lítið skríni, fullt af ýmis 
konar litum, sem hann valdi sér nokkra af, tók siðan pensil og fór að 
mála dökka hringi um augun, fellingar um nefið og hökuna og djúpar 
hrukkur á enninu. Þegar hann var búinn kallaði hann á frú Kraul.

Hún varð hissa að sjá breytinguna og hrósaði listfengi hans.

„Já, ég kann margar listir, frú Kraul,“ sagði Gilbert brosandi. „Þér 
hafið ekki séð þær allar enn. Ég hætti aldrei við hálfgert starf.“

Nú vaknaði Flack og skipaði þá Monk honum að spenna hestana fyrir. 
Flack hlýddi strax, lét hestana fyrir vagninn og ók að dyrunum.

Monk bar Vereniku út, lagði hana í aftara sætið. Svo lokaði hann 
vagndyrunum, settist upp í ekilssætið og var svo ekið af stað.

Þrátt fyrir kuldann hélt vagninn áfram alla nóttina og var nú kominn 
langt frá kofanum, sem þau dvöldu í daginn áður.

Monk tók nú upp vegakort og fór að skoða það nákvæmlega.

„Við hljótum að vera í nánd við Pollock,“ sagði hann. „Það er gott 
gistihús og hjónin þar eru gömul og skikkanleg. Þar verðum við í dag. Ég 
hef gefið yður glöggar fyrirskipanir, sem ég vona að þér fylgið. Flack, ég 
held þú ættir að setja á þig rauða skeggið svo þú þekkist ekki.“

Flack seildist inn undir sætið, tók þaðan ferðatösku, opnaði hana, náði 
skegginu og lét það á sig.

„Svona, nú þekkir mig enginn,“ sagði hann.

Seint á tíunda tímanum um morguninn, ók vagninn að dyrunum á 
gistihúsinu, sem á var minnst. Heimilisfólkið kom út og leit undrandi á 
gestina.

Gilbert Monk — á að sjá sem roskinn maður — stökk ofan úr ökumannssætinu, 
hneigði sig kurteislega fyrir gestgjafakonunni og sagði:

„Þér eruð sjálfsagt húsmóðirin hér. Nafn mitt er Brown — Brown frá 
Diwan Hall. Eldri konan í vagninum er frú Brown, mágkona mín, ekkja. 
Yngri konan er dóttir mín; hún er mjög veik og talar óráð, þegar hún er 
vakandi. Ég er á heimleið með hana. Viljið þér lána mér bestu herbergin 
sem þér hafið?“

Konan kvað það velkomið.

Monk tók Vereniku ofan úr vagninum, en áður hafði frú Kraul lagt 
slæðu yfir andliti hennar. Svo bar hann hana til herbergja þeirra er 
honum var vísað á.

Gilbert og frú Kraul sátu að morgunverði, þegar húsmóðirin kom inn 
og spurði, hvort hún gæti ekkert gert fyrir sjúklinginn.

„Máske hún vilji borða fuglasteik,“ svaraði frú Kraul. „Hún borðar 
annars mjög lítið.“

Húsmóðirin ætlaði að segja eitthvað meira, þegar hurðinni var lokið 
upp — og Verenika kom inn.

Gilbert og frú Kraul urðu hrædd, þegar þau sáu hana, en húsmóðirin 
varð sjáanleg forvitin. Allir þögðu.



16


Síðasti skammturinn hafði ekki verið rétt blandaður, það var auðséð, því 
Verenika vaknaði of snemma. En Gilbert skorti ekki snarræði, hann 
benti frú Kraul, sem fór undir eins til hennar.

Lafði Clynord hallaði sér að dyrastafnum og leit um herbergið.

„Hvar er Roy?“ spurði hún. „Ég vil komast heim til Roys — flytjið mig 
heim — strax.“

„Já, já, barnið mitt gott,“ svaraði Gilbert, „við erum á leiðinni heim.“

Verenika starði undrandi á hann.

„Þetta er málrómur Gilberts, en ekki andlit hans,“ tautaði hún.

„Vesalings barnið, hún talar óráð, hún heldur að ég sé bróðir hennar,“ 
sagði Monk lágt.

Frú Kraul studdi hendinni á handlegg Vereniku, sem hopaði á hæl 
undan henni inn í herbergið aftur, og gekk þá frúin inn til hennar og 
lokaði dyrunum á eftir sér.

„Það er sorglegt, mjög sorglegt að sjá æskuna standa við dyr dauðans,“ 
sagði húsmóðirin, „en ég ætla strax ofan og sjóða handa henni egg 
og kjötseyði.“ Hún þurrkaði tárin af augunum og fór.

Í sama bili kom frú Kraul inn aftur.

„Hún er sofnuð aftur, herra,“ sagði hún. „En annað eins og þetta 
þyrfti að fyrirbyggja eftirleiðis, líklega helst með svefnlyfi.“

„Síður vil ég það, að minnsta kosti ekki núna.“ svaraði Monk hugsandi. 
„Við skulum heldur láta hana vakna alveg og sjá um að hún nærist 
ögn. Þegar hún er búin að því, kallið þá á mig.“

Stundu síðar sendi húsmóðirin dálítinn morgunverð til sjúklingsins.

Frú Kraul læddist á tánum inn í innra herbergið til að vita hvernig 
Vereniku liði.

Vesalings unga konan velti sér sitt á hvað, en þegar hún heyrði 
fótatakið, sneri hún sér í áttina til þess er inn kom.

„Hvar er ég?“ spurði Verenika og horfði undrandi í kringum sig. „Ég 
er ekki á bændabýlinu og ekki í Clynord-höllinni.“

„Nei, það er sveitagistihús, sem við erum nú í. Morgunverðurinn 
bíður yðar og herra Monk er í næsta herbergi. Hann segir yður þetta allt, 
þegar þér eruð búnar að borða.“

„En ég vil komast heim og ég gæti fyrir löngu verið komin heim,“ 
sagði hún kjökrandi. „Því er ég ekki flutt heim? Hvar er Roy? Hvers 
vegna er ég í gistihúsi? Ég verð strax að tala við Gilbert.“

„Ósk yðar verður uppfyllt, þegar þér eruð búnar að borða,“ sagði frú 
Kraul, „og svo ættuð þér að klæða yður. Það á ekki vel við að þér talið 
við herra Monk á náttklæðum.“

Verenika leit niður á sig og hristi höfuðið. Hana grunaði að hér væru 
brögð í tafli, en var of veik til að geta hugsað greinilega.

Frú Kraul færði henni morgunverðinn.

Verenika borðaði þegjandi, og þegar hún hafði drukkið einn bolla af 
kjötseyði sofnaði hún.

Síðari hluta dagsins vaknaði hún aftur, borðaði þá með betri lyst og 
mæltist svo til, að frú Kraul hjálpaði sér í fötin.

Þegjandi lét Verenika hjálpa sér í föt þau, er frú Kraul hafði látið 
sauma handa henni í Lundúnum samkvæmt skipun Gilberts.

„Nú, kæra lafði mín,“ sagði frú Kraul, „lítið þér aftur út einsog lifandi 
manneskja. Leyfið mér nú að fylgja yður til herra Monks; hann er í næsta 
herbergi.“

Hún studdi hana inn í framherbergið og bjó um hana á legubekk, sem 
stóð við ofninn. Að því húna gekk hún burt, en Monk, sem staðið hafði 
við gluggann, sneri sér við og gekk til hennar.

„Kæra Verenika,“ sagði hann og tók í hendi hennar, „þú hefur valdið 
mér kvíða, mikils kvíða. Það sem fyrir þig hefur komið, var svo hræðilegt, 
að ég taldi nærri víst, að þú yrðir alvarlega veik.“

„Mér finnst eins og mig hafi dreymt voðalegan draum, alla tíð síðan þú 
bjargaðir mér úr grafhvelfingunni. Ég man að þú sagðist ætla að flytja 
mig heim frá kirkjunni, og svo sofnaði ég á kirkjutröppunum, en vaknaði 
aftur í einhverju bændabýli. Þar sofnaði ég enn að nýju og vakna nú aftur 
í gisthúsi. Ég get ekki áttað mig á þessu. Nú er liðið á daginn, og við 
hefðum getað verið heima áður en birta tók. Hvers vegna ferðu ekki 
með mig til Roy? Eða viltu þá ekki gera honum boð að sækja mig? Hvað 
á þessi endalausi dráttur að þýða?“

Geðshræringin skaut ofurlitlum roða í kinnar hennar, og svo reyndi 
hún að setjast upp.

„Þú mátt ekki vera óróleg, kæra Verenika, eða berðu þá ekkert traust 
til mín, sem bjargaði þér úr myrkri grafarinnar? Geturðu ekki af því séð 
að ég er vinur þinn og bróðir? Þú mátt ekki vera tilfinninganæm, ef ég á 
að segja þér hvers vegna ég hef ekki flutt þig heim.“

„Guð minn góður, hvers vegna? Er Roy dáinn?“

„Nei, ekki líkt því. Nú skal ég segja þér, hvernig sakir standa. Að 
afstaðinni jarðarför þinni fór hann undir eins til Lundúna. Hann var á 
leiðinni þangað sömu nótt og ég bjargaði þér. Ég þorði ekki að segja þér 
þetta, svo að vonbrigðin og drátturinn á endurfundum ykkar skyldu ekki 
hafa slæm áhrif á heilsu þína.“

„Hann er farinn burtu — farinn til Lundúna?“

„Já, hann var mjög sorgbitinn, og hélt sér hentugt að skipta um 
verustað. Hann ætlaði til ættingja sinna. Sylvía var með honum. Hún 
ætlaði að heimsækja föðursystur hans í Lundúnum. — Á Clynord er ekki 
annað heima en vinnufólkið. Ef ég hefði flutt þig þangað, þá hefði 
fregnin um endurlífgun þína borist honum til eyrna. án þess að við 
hefðum getað útlistað kringumstæðurnar fyrir honum með nauðsynlegri 
varkárni.“

„Þú segir satt,“ sagði Verenika og stundi.

„Ég hef ekki enn sagt þér allar ástæðurnar fyrir breytni minni. Þú ert 
ennþá veik og magnþrota, svo ég þorði ekki að segja þér allt eins og var, 
af ótta við það, að geta valdið dauða þínum. Ég veit ekki hvar lávarður 
Clynord dvelur í Lundúnum, svo ég verð að fara þangað sjálfur, til að 
finna hann og tilkynna honum þessa óvæntu fregn með varúð, því annars 
getur vel verið að það ylli honum veikinda, eða jafnvel dauða.“

„Já, það er sjálfsagt satt, sem þú segir, þegar kringumstæðurnar eru 
þannig. En vonbrigðin eru svo mikil fyrir mig,“ sagði hún kjökrandi. 
„Mig langar svo innilega til að sjá Roy! Þetta er raunaleg afturkoma til 
lífsins.“

„Ég skil svo vel þrá þína og óþolinmæði, og þú skalt líka bráðum fá að 
finna Roy.“

„Það er svo margt, sem mér finnst óskiljanlegt. Þú ert svo einkennilega 
breyttur, og ég er sjálf svo þreytt, nærri sturluð, svo ég get naumast 
hugsað. — Hver var konan, sem klæddi mig?“

„Það er konan af bændabýlinu, þar sem við komum fyrst. Ég réði hana 
sem herbergissþernu, þangað til þú nærð í Fifinu aftur.“

„Á ég að vera hér meðan þú ferð til Lundúna að leita að Roy?“

„Nei, ég þori ekki að yfirgefa þig á meðan þú ert svona veik, og ég þori 
heldur ekki að láta þig vera hér. Roy myndi ekki álíta þetta vera 
viðeigandi heimili fyrir markgreifainnuna frá Clynord. Ég verð að útvega 
þér hentugan stað, á meðan ég er að leita að Roy, sem ef til vill er 
farinn frá Lundúnum til ættingja sinna úti á landinu.“

Verenika treysti Gilbert fyllilega, þrátt fyrir vonbrigðin sem hún hafði 
orðið fyrir.

„Hvar heldurðu að þú getir útvegað mér verustað núna fyrst um 
sinn?“

„Ég hef dálítið höfðingjasetur niður við sjóinn í Wales,“ sagði Gilbert 
hugsi. „Þangað gæti ég flutt þig til bráðabirgða, og þar gætir þú og frú 
Kraul átt rólega ævi, á meðan ég sveima um og leita Roys. Héraðið er 
fallegt og tilbreytingaríkt og gætuð þið Roy dvalið hér ykkar sæludaga, 
þangað til þú ert orðin algerlega frísk aftur, og almenningsþvaðrið um 
endurlífgun þína er farið að réna, því þess konar málæði og forvitni eftir 
að sjá þig, getur naumast verið þér þægilegt.“

Verenika kipptist við og hallaði sér aftur á bak.

„Nei, slíkt væri mér óþolandi,“ sagði hún. „En hvernig stendur á því, 
að ég heyrði Roy aldrei minnast á landareign þína?“

„Satt að segja er það heldur ekki mín eign,“ sagði Gilbert. „Ég bjóst 
við að hin nýja frú á Clynord mundi skipa mér burtu, og því leigði ég 
þetta óðal um tíma, sem mér bauðst fyrir lágt verð, á meðan ég væri að 
velja mér lífsstöðu.“

„Gott, fluttu mig þangað, góði Gilbert, en sé það mjög langt, getum 
við þá ekki farið með eimlestinni? Ég held ég þoli það betur en í vagni.“

„Jú við getum hæglega farið með eimlestinni,“ svaraði Monk, „og ég 
get símað gömlu ráðskonunni minni, að hafa allt undirbúið til að taka á 
móti okkur. Þegar ég afréð að flytja þangað, sendi ég ýmiskonar húsmuni 
á undan mér, svo að Elísabet gamla ætti að geta gert heimilið 
notalegt fyrir okkur. Ef þú vilt, þá förum við með eimlestinni snemma á 
morgun.“

Verenika kinkaði kolli til samþykkis.

Þau töluðu saman góða stund ennþá, svo hallaði hún sér út af, en svaf 
þó ekki. Hún var mjög þjáð, en þó meira á sál en líkama.

Monk gekk frá ofninum og að glugganum, þar stóð hann góða stund 
hugsandi.

Þegar kvöld var komið og Verenika var háttuð og sofnuð, kallaði 
Gilbert á Flack og sagði honum frá breytingunni, sem orðin var á 
ferðaáætluninni.

„Nú erum við í Pollok,“ sagði Monk og lagði landabréf á borðið, „til 
Petersfield er tveggja tíma ferð í vagni. Þú verður að flytja okkur þangað 
í dögun í fyrramálið. Þar eru brautarstöðvar og þaðan förum við með 
eimlestinni, en þú kemur á eftir með vagninn. Seinna þurfum við á 
honum að halda. Þú ratar líklega, Flack?“

„Ekki vel, en ég held ég muni átta mig.“

„Þú getur fengið landabréfið, ég þarf þess ekki lengur. Þú ekur jafnt 
og þétt, en aldrei hratt og að þrem dögum liðnum vonast ég til að sjá 
þig“

„Það skal vera, herra.“

Monk fékk honum peninga til ferðakostnaðar og lét hann svo fara.

Morguninn eftir, í dögun, var vagninn ferðbúinn við gistihússdyrnar.

Frú Kraul vakti lafði Clynord og klæddi hana nógu snemma, svo bar 
Gilbert hana út í vagninn og hlúði að henni sem best mátti verða, og svo 
var ekið af stað.

Áður en klukkan var átta, kom vagninn á brautarstöðina í Petersfield, 
alveg mátulega til að ná í hraðlestina.

Monk fékk sér fyrsta farrýmis vagn, hjálpaði Vereniku inn í hann, og 
lét frú Kraul búa um hana í einu horninu.

Á leiðinni var nokkrum sinnum skipt um lest, en alltaf gat Monk 
fengið sérstakan vagn fyrir þau.

Það var komið kvöld, þegar þau komu á brautarstöðina í Carnaroon í 
Norður-Wales, og þó framorðið væri, vildi Monk komast áleíðis. Hann 
var orðinn leiður á að vera torkenndur, og var líka hræddur við spurningar 
Vereniku því viðvíkjandi.

„Verenika,“ sagði hann, þar sem hann sat við hliðina á henni í 
biðsalnum, „treystirðu þér til að ferðast lengra í kvöld? Við eigum 
aðeins eftir hálfa aðra mílu, en vegurinn er slæmur.“

„Hvað sagðirðu að við ættum langt eftir?“

„Aðeins hálfa aðra mílu, kæra Verenika?“

„Ég er svo þreytt.“

„Ég veit það, en ef við næðum heim í kvöld, þá gæti ég farið til 
Lundúna á morgun.“

„Þá skulum við halda áfram,“ sagði hún.

Monk yfirgaf þær í biðsalnum, en eftir hálfa stund kom hann aftur með 
póstvagn og leiddi Vereniku út og upp í hann.

„Síðasti áfangi ferðarinnar,“ sagði hann.

Tvö ljósker voru utan á póstvagninum, svo bjart var á götunni og þar 
eð ekillinn var leiðinni kunnugur, gerði Monk sér góðar vonir um 
farsællegan enda ferðarinnar.

Þegar þeir höfðu búið um sig í vagninum, sté Gilbert upp í ekilssætið 
og svo var ekið af stað.

Kvöldið var fagurt og stjörnubjart. Við og við óku þau fram hjá 
einmanalegum húsum og fátæklegum þorpum. Loks var ekið eftir mjög 
grýttum vegi, sem lá utan í halla ofan að sjónum.

„Þetta pláss minnir mig á St. Kilda,“ sagði Verenika fremur við sjálfa 
sig, en samferðakonu sína. „En hvað ströndin er stórkostleg og þó falleg. 
Hér gæti ég unað með Roy — í tvo eða þrjá mánuði.“

Vegurinn varð æ brattari og ójafnari og vagninn hristist voðalega, svo 
að stundum kastaðist hún úr sæti sínu og í fangið á frú Kraul; hún hélt 
jafnan að vagninn myndi brotna. En þrátt fyrir hristinginn sofnaði hún 
samt.

Hana var að dreyma leiðinlega, þegar vagninn allt í einu nam staðar. 
Ljósbirtu lagði inn í vagninn og háreisti mikil barst henni til eyrna. Hún 
þaut á fætur óttaslegin.

„Þá erum við komin alla leið, Verenika,“ sagði Monk um leið og hann 
opnaði vagndyrnar og augu hans glömpuðu ógeðslega af gleði. „Þetta er 
litla óðalið mitt, St. Maur.“



17


Sama kvöldið og Verenika kom til St. Maur, sat Clynord lávarður í 
viðhafnarklefa hennar í Clynord-höllinni. Hann var einsamall. Gasljósin 
loguðu fremur dauft, en eldur brann í ofninum.

Píanóið var opið og opið sönghefti lá á nótnagrindinni, alveg eins og 
Verenika hafði skilið við það. Í einu gluggaskotinu stóð saumaborðið 
hennar og var hægindastólnum ýtt frá því til hálfs, rétt eins og hún væri 
nýlega staðin upp af honum. Til hliðar við ofninn stóð skrifborðið 
hennar, og þar var einnig allt í sömu skorðum.

Lávarður Clynord gekk að skrifborðinu og opnaði lokið á því.

Þessa þrjá eða fjóra daga, sem liðnir voru frá því Verenika var jarðsett, 
hafði hann breyst stórkostlega. Tígulegi svipurinn á andliti hans bar 
merki þungrar sorgar, augun, sem áður gljáðu svo skært og fjörlega, voru 
döpur og tárvot og limaburður hans var orðinn þreytulegur.

Það sem geymt var í skrifborðinu, lá nú allt saman fyrir augunum 
á honum. Ýmisleg skrifuð smáblöð, en engin bréf — hafði hún 
aldrei fengið bréf? Þar lá og dagbókin hennar, með lokuðum 
spennum og dálitlum lás, rétt eins og það væri einhver dýrmætur 
fjársjóður.

Lykillinn að lás þessum var fastur við úrkeðjuna hennar. Hann tók 
hann, lauk upp lásnum og opnaði bókina.

Hún hafði að geyma frásagnir um ævi hennar, frá því að hún yfirgaf St. 
Kilda, frásagnir, sem hún hafði skrásett aðeins fyrir sjálfa sig og lýstu 
hreinu, innilega elskandi hugarfari, með andríkum athugunum hér og 
hvar. Þessi fögru orð voru lávarðinum einskonar fregn frá gröfinni. 
Hann lét bókina liggja á hné sínu og las blaðsíðu eftir blaðsíðu með 
tárvotum augum.

„Hreinskilna barnið mitt. Ágæta, trygga konan mín,“ sagði hann og 
stundi. „Svo ung, svo eðallynd, svo skynsöm og sjaldgæfum gáfum gædd. 
— Dáin — fallin til jarðar eins og brotið blóm af hauststormi. — Ó, 
Verenika, Verenika.“

Hann grét, — grét lengi eins og maður, sem grætur konu, sem var 
honum allt — sem var honum meira virði en hans eigið líf.

Svo hélt hann áfram að lesa og þegar hann hafði lesið bókina til enda, 
læsti hann henni og stakk lyklinum í vasa sinn.

„Ég ætla að geyma þessa bók í járnskápnum í bókhlöðunni,“ sagði 
hann við sjálfan sig. „Hún er mér of dýrmæt til þess að hún liggi hér fyrir 
allra augum. Hér finnst líklega ekki fleira.

Meðal ýmsra blýantsuppdrátta fann hann þar lokk af sínu eigin hári; 
utan um hann var vafinn pappírsstrimill með áritaninni: Hárið af mínum 
hjartkæra ástmög.

Lávarðurinn, sem ekki hafði komið inn í þetta herbergi síðan konan 
hans dó, sat góða stund kyrr við skrifborðið og taldi það víst með sjálfum 
sér, að andi hennar dveldi enn í þessu herbergi.

Rólegri af hugboði þessu, var hann að standa upp, þegar Sylvía Monk 
kom inn. Nærri óviljandi lét lávarðurinn brýr síga og sagði:

„Hvert er erindi þitt?“

„Kæri Roy,“ svaraði Sylvía. „Þetta er í fyrsta skipti sem þú 
ert hér — síðan — síðan — og ég var svo hrædd um að þú myndir deyða 
þig.

Lávarður Clynord horfði undrandi á Sylvíu.

„Ég er ekkert ragmenni,“ svaraði hann, „eða þreklaus maður, sem 
ekki get borið þann kross, er forsjónin leggur mér á herðar, en hjarta 
mitt er sært holundarsári og ég á bágt með að segja: Herra, verði þinn 
vilji. Hún var mér allt, hún var minn verndarengill.“

Þessi falska kona, sem hafði sært hana þessu sári, fölnaði_dálítið, en 
gekk svo nær honum og sagði:

„Roy, þú ert ekki einn um sorgina. Ég elskaði Vereniku líka. Hún var 
engill, of góð fyrir þennan heim. Góði Roy, sorg þin hryggir mig. Lofaðu 
mér að hugga þig.“

„Mér finnst eins og hún sé hér hjá okkur. Á banastundinni lofaði hún 
að vera ávallt hjá mér, ef hún mætti það og vera verndarengill minn. Hún 
er hér eflaust.“

Sylvía fölnaði af ótta og leit í kringum sig.

„Ég get ekki ímyndað mér að andi hennar sé hér,“ sagði hún hásum 
rómi.

„En ég vona það, og bið forsjónina um að leyfa henni það. Ég vona að 
hún geti lesið allar hugsanir hjarta míns. Ef forsjónin leyfir henni á annað 
borð að vera hér, þá máttu vera viss um það, að hún sér og þekkir allar 
hugsanir vorar.

Sylvía skalf af hræðslu og leit aftur í kringum sig. — Ó, ef Verenika 
þekkti nú glæp minn og elti mig ávallt sem hefndarengill, hugsaði hún.

En upphátt sagði hún:

„Það er undarleg hugsun þetta hjá þér, Roy. Þú ættir að fá sefandi lyf 
hjá lækninum. Taugar þínar eru of spenntar, þú þykist sjá vofur.“

„Vofur,“ endurtók lávarðurinn eins og í draumi. „Nei, en ég sé minn 
góða engil.“

„Hvar?“ æpti Sylvía og greip í stólbak til að styðjast við.

„Ekki með líkamlegum augum, ekki hérna. En með sálaraugum sé ég 
hana alls staðar þar sem ég er,“ sagði lávarðurinn brosandi.

„Með sálaraugum þínum,“ sagði Sylvía ofurlítið hressari. „Góði Roy, 
þegar mesti sársaukinn líður hjá, venst þú þeirri hugsun, að hún sé á 
himnum. — Hefurðu grátið? Já, ég sé það á augum þinum. Heldurðu að 
það auki gleði hennar, að sjá þig sorgmæddan, ef hún er í kringum þig 
sem verndarengill, eins og þú heldur?“

Lávarðurinn laut höfði, en svaraði engu.

„Þú ert ekki sá eini, góði Roy, sem orðið hefur fyrir ástvinamissi,“ 
sagði Sylvía lágt. „Ýmsir aðrir hafa orðið fyrir jafnþungum sorgum og 
þú, og hafa borið þær sem hetjur. — Lífið er samhangandi keðja af sorg 
og mótlæti, og við verðum að bera það með þolinmæði, annað getum við 
ekki gert. Kæri Roy, láttu mig vera sem systur þína, og láttu mig breyta 
sem systur við þig.“

„Þú ert góð og ástrík, Sylvía,“ sagði lávarðurinn eftir nokkra þögn. — 
Ég vissi, að þér þótti vænt um Vereniku, og ég gleymi því aldrei, hve 
systurleg þú varst við hana. Hún hafði aldrei áður átt vinstúlku. — Ég vil 
að herbergi þessi séu í sama ásigkomulagi og þau eru nú, að þau séu 
aflæst og þú geymir lykilinn. Við og við ferðu svo hingað og þurrkar 
rykinu af því sem hér er. Inni í fataklefanum hennar liggur einn af litlu 
skónum hennar á gólfdúknum; hún missti hann af sér, þegar hitasóttin 
byrjaði í henni. Brjóstnálin hennar er í prjónakoddanum; láttu hana vera 
þar, en þurrkaðu rykið af henni með köflum. — Allt, allt á að vera eins og 
það er!“

„Þetta skal ég gera, Roy. — Ætlarðu að nota önnur herbergi?“

„Ég ætla að fara burt, Sylvía. Ég get ekki verið hér, þar sem allt minnir 
mig á hana. Allan daginn finnst mér ég heyra rödd hennar eða fótatak, 
alveg eins og hún sagði mér fyrir, Sylvía. — Hér get ég ekki náð stillingu 
minni aftur, þar sem allt minnir mig á missi minn. Ég hef beðið herra 
Sanders að taka að sér stjórnina á öllu utanhúss, en þig vil ég biðja að 
hafa aðalumsjónina innanhúss.“

„Ætlarðu að fara burt á skipinu þínu?“

„Nei — ég fer til meginlandsins, en hvert, hef ég ekki fastákveðið. 
Getur verið að ég fari til Egyptalands eða Sýrlands, að minnsta kosti fer 
ég eitthvað suður á bóginn. Þegar ég finn mig færan um að bera sorg 
mína — líklega þó áður — kem ég aftur hingað. Ég verð að láta minn 
reikula huga ráða því.“

„Farðu ekki Roy — ég get ekki misst þig héðan.“

„Ég verð að fara. Reyndu ekki að raska áformum mínum. Það er 
gagnslaust. Mundu það, að ég fer burt til að leita friðar, hjarta mitt er við 
það að bresta. Öðru hverju skal ég láta þig vita um mig, en ekki get ég 
nákvæmar ákveðið um það. Ég hef beðið Sanders að borga þér árslaun 
þín eins og vanalega. Ef þú þarft meira, þá færðu það. Ennfremur hef ég 
beðið hann að borga Gilbert þúsund pund, til þess að hann geti haldið 
áfram laganámi sínu, eða hvað annað, sem hann vill taka fyrir. Verði það 
ekki nóg, sér Sanders um það sem á vantar.“

Sylvía sá strax, að fjarvera lávarðarins leysti hana frá því að látast vera 
sorgbitin, og vonaði að hann mundi fljótlega gleyma Vereniku innan um 
ókunna menn og á ókunnum stöðum. Þetta myndi því vera í sjálfu sér 
heppilegt. Þegar hann kæmi aftur, gerði hún sér vonir um, að hann 
myndi minnast síðustu orða Vereniku, svo hún fengi ósk sína og von 
uppfyllta.

„Jæja — farðu þá, Roy — ég bið guð að varðveita þig, láta þig finna frið 
og flytja þig heilbrigðan til baka, til þeirra, sem ávallt dvelja hjá þér með 
ást og árnan alls góðs.“

„Ég þakka þér fyrir þessi orð, kæra systir,“ sagði lávarðurinn og stóð 
upp. „Ég býst við að fara snemma í fyrramálið, svo ég fæ varla tækifæri til 
að tala við þig, og þess vegna vil ég kveðja þig núna. — Vertu sæl, og guð 
veri hjá þér alla tíma.“

„Og með þér vinur minn.“

Sylvíu sárlangaði til að faðma stjúpbróðir sinn, en gat þó stillt sig og 
gekk út, eftir að hún hafði þrýst hendi hans.

Þessa nótt dvaldi lávarðurinn í herbergjum framliðnu konunnar hans, 
en gat þó ekki sofnað.

Þjónn hans hafði tekið til öll fargögn, sem hann þurfti að hafa með sér, 
og kom svo til hans áður en dagur rann. Lávarðurinn fór þá til fataklefa 
síns og klæddi sig í ferðafötin, og að því búnu fór hann ofan til morgunverðar.

Eldur var á arni og matur á borð borinn, en það var ekki frú Sewer, 
sem stóð við borðið og hellti teinu í bollann, heldur Sylvía Monk, í 
skrautlegum morgunklæðnaði, en döpur á svip.

Lávarðurinn leit undrandi á hana, en heilsaði henni þó vingjarnlega og 
settist svo. Hann borðaði og drakk teið þegjandi.

Svo stóð hann skyndilega á fætur, kvaddi í klökkum róm og rétti 
Sylvíu hendina.

„Ég fylgi þér ofan, Roy,“ sagði Sylvía.

Svo fóru þau.

Niðri í forsalnum kvaddi lávarðurinn herra Sanders og frú Sewer, og 
gekk svo þegjandi ofan og að vagninum.

Sylvía Monk fylgdi honum alla leið út að garðshliðinu.

Trúnaðarþjónn lávarðarins settist upp í ekilssætið og ökumaðurinn 
hjá honum. Herra Sanders lauk upp vagndyrunum og sté svo lávarðurinn 
inn í vagninn.

Í síðasta sinni rétti hann Sylvíu hendina í kveðjuskyni.

„Ég fer burt,“ sagði hann með klökkri röddu, „þangað til ég finn frið í 
huga mínum, yfirgef ég heimili feðra minna. Guð varðveiti ykkur.“

Ennþá einu sinni þrýsti hann hendi hennar, án þess þó að kyssa hana.

„Farðu vel, Roy! Ég óska, að ferðin færi þér þann frið, sem þú þráir — 
og það gerir hún áreiðanlega. Engin sorg er ævarandi. Að ári liðnu býst 
ég við þér — en hvort sem þú kemur eftir eitt ár eða tíu ár, þá finnurðu 
mig — bíðandi eftir þér.“

Með óminn af þessum orðum í eyrum sínum yfirgaf lávarðurinn 
heimili sitt og eignir, og lagði af stað til framandi, fjarlægra landa.



18


Herragarðurinn St. Maur, þar sem Verenika nú var komin, var gömul og 
traust bygging frá lénsmannatímabilinu. Hann stóð á háum kletti og 
blasti þar við augum hið endalausa haf. Einu sinni hafði hann verið 
rammlega víggirtur, en nú var vígi það aðeins rústir.

Nokkuð af byggingunni var nú einnig í rústum, en sá hluti hennar, sem 
sneri að hafinu, var stæðilegastur. Hann hékk eins og arnarhreiður á 
brúninni á hinum bratta kletti, og voru þar höggin spor í klettinn alla leið 
ofan að sjónum, en afar bratt var einstigi þetta. Í þessum hluta byggingarinnar 
voru fáein íbúðarhæf herbergi.

Þetta gamla klettahreiður hafði öldum saman verið eign welskrar 
aðalsættar, en af ætt þeirri var nú eftir aðeins einn fátækur maður lifandi, 
sem var ofursti í indverska hernum, og um langan tíma hafði aðeins ein 
gömul kona átt þar heimili.

Gilbert hafði einu sinni áður komið í hreiður þetta, og áleit það þann 
afskekktasta og hrikalegasta stað, sem hann hafði augum litið.

Gamall þjónn ættarinnar, sem heima átti í litlu húsi niður við sjóinn, 
hafði umsjón eignar þessarar, og hafði Monk fengið eignina leigða til 
tveggja ára hjá honum, gegn lágu afgjaldi, sem faðir veikrar dóttur, sem 
þarfnaðist sjávarloftsins.

Vagninn nam staðar fyrir utan bygginguna, eins og áður er sagt, og 
Gilbert tók Vereniku út úr vagninum. Hann bar hana eftir mjóum 
gangstíg á milli rústanna, þó dimmt væri.

Frú Kraul gekk þegjandi á eftir.

Gilbert hélt áfram með byrði sína, og stefndi beint á ljósbirtu, sem 
lagði út um opnar dyr.

Hann kallaði nú hástöfum og kom þá gömul kona út í dyrnar. Hún hélt 
á ljósi og veifaði því yfir höfði sér.

„Það er máske Englendingurinn?“ sagði gamla konan. „Já, nú sé ég 
það. Velkominn, herra! Það er vondur vegur innan um rústirnar þá bjart 
er, hvað þá heldur í þessu myrkri.“

Hún gekk svo á undan þeim inn í gamalt eldhús með steingólfi.

Á arninum logaði eldurinn fjörlega, og við hliðina á honum stóð 
bekkur. Þar setti Gilbert Vereniku. — Gamla konan bætti nokkrum 
sprekum í eldinn.

„Unga stúlkan er þreytt,“ sagði Gilbert. „Við höfum verið á ferðinni 
síðan í dögun, og svo er hún líka veik. Eru herbergin nothæf?“

„Já, herra,“ sagði Elísabet. „Húsmununum, sem þér senduð hingað, 
hefur verið komið fyrir samkvæmt skipun yðar, og hjálpaði Flack mér til 
þess. Í þrjátíu ár hefur enginn sofið uppi á loftinu, en ég hef kynnt 
duglega á hverjum degi til að eyða rakanum.“

„Gott,“ sagði Gilbert. „Við förum þá þangað strax. Gerðu svo vel að 
vísa okkur leiðina. Ég verð að bera ungu stúlkuna, hún er of veik til að 
geta gengið. Ökumaðurinn kemur bráðlega inn í eldhúsið. Ég vona að 
þú sjáir um að hann geti fengið að borða. Við erum annars öll svöng og 
þreytt.“

Gamla konan tók ljós og fylgdi þeim upp í herbergin, sem Gilbert 
hafði leigt. — Það voru bestu herbergin. Þau sem voru þar fyrir ofan, 
voru rök og óholl.

Dagstofan — fyrrum viðhafnarsalur — var nú skrautlaus. Þeir fáu 
húsmunir sem nýtandi voru, höfðu verið fluttir yfir í svalaherbergið. 
Slitinn dúkur huldi gólfið og veggirnir voru þaktir litlausum myndum. 
Eldurinn, sem logaði glatt í ofninum, var það eina, sem gerði herbergið 
þægilegt.

Við hliðina á svalaherberginu voru sérherbergi Vereniku, öll notalega 
hituð. Í búningsherberginu og svefnklefanum voru nýir húsmunir.

Við hliðina í svefnherbergi Vereniku var svefnherbergi frú Kraul og 
dyr á milli.

Herbergi Monks var afskekkt, rétt við ganginn.

Gilbert lagði Vereniku á gamlan legubekk í dagstofunni.

Hún leit í kringum sig og sagði:

„Ég er ekki svöng, Gilbert, aðeins þreytt, og vil hátta strax.

„Búningsklefann yðar er hérna til hliðar, og svefnherbergið innar af 
honum. Ég skal fylgja yður þangað,“ sagði frú Kraul.

Hún studdi Vereniku þangað inn, afklæddi hana og hagræddi í rúminu. 
Fáum sekúndum síðar var hún sofnuð.

Frú Kraul tók nú ljósið og fór að skoða herbergin. Þau voru að öllu 
leyti vel útbúin, og í búningsklefa Vereniku voru tvö stór koffort, troðfull 
af kvenfatnaði og tröfum, svo auðséð var, að Gilbert hafði þurft 
nokkurn tíma til alls þessa undirbúnings.

Þegar frú Kraul hafði svalað forvitni sinni, fór hún aftur inn í dagstofuna.

Þar var búið að bera nægan mat á borðið, og Gilbert farinn að gera sér 
gott af honum — en Elísabet gamla hafði farið ofan í eldhúsið aftur til að 
taka á móti ökumanni. Frú Kraul settist þegar við borðið og tók til matar 
síns.

„Herbergin eru ekki sem verst,“ sagði hún um leið og hún dreypti á 
kaffinu, „þau eru hlý og viðkunnanleg, og það er aðalatriðið.“

„Á morgun, ef til vill fyrri partinn, fer ég til baka með vagninum, sem 
flutti okkur hingað,“ sagði Gilbert. „Að viku liðinni kem ég aftur, 
og þá kem ég með skemmtibækur, söngbækur o.s.frv. Næsta mánudagskvöld 
ætti Flack að vera til staðar með vagninn minn í Carnaroon. 
Það er farið að fjara í buddunni minni, svo ég verð að sækja mér nýjar 
birgðir.“

Þegar þau voru búin að borða, fóru þau til herbergja sinna.

Daginn eftir var morgunverður á borð borinn í svalaherberginu. 
Gilbert kom þangað fyrstur, og fór að ganga fram og aftur um gólfið 
allóþolinmóður.

Hann staðnæmdist við gluggann og horfði á fáeina fiskibáta, sem voru 
að fara út á sjó. Í sama bili komu frú Kraul og Verenika.

Gilbert, sem hafði þvegið málninguna af andliti sínu, gekk strax á 
móti þeim.

Verenika sá þegar breytinguna og þótti sjáanlega vænt um hana. Hún 
tók í hendina á Gilbert, sem hann rétti henni.

„En hvað það gleður mig, Verenika, að þú ert ögn að líkjast sjálfri 
þér,“ sagði Gilbert. „Ég er nú óhræddari að fara til Lundúna til að leita 
að Roy. Ef ég finn hann, þá kem ég með hann. En þú verður að vera eins 
róleg og þú mögulega getur, svo að nálitur andlits þíns verði horfinn 
þegar Roy kemur, ef mér heppnast að finna hann.“

„Ég skal gera það sem í mínu valdi stendur,“ sagði Verenika. „Frú 
Kraul verður hjá mér og ég skal óaflátanlega biðja þess, að ferð þín beri 
góðan árangur.“

„Ég kem aftur undireins og ég get. Hingað munu engir gestir koma; 
nágrannarnir eru engir nema fiskimennirnir í litla þorpinu niður við 
sjóinn. Ég vona að þú verðir ánægð á þessum rólega stað.“

Meðan borðað var ræddu þau um eitt og annað viðvíkjandi fyrirkomulaginu 
í húsinu.

„Nú verð ég að kveðja,“ sagði Gilbert um leið og hann stóð upp. Hann 
kyssti á enni hennar, eins og bróðir myndi hafa gert undir líkum kringumstæðum 
og hún endurgalt vinahót hans, sem þess eina vinar er 
hún átti. Svo gekk hún að glugganum með tárin í augunum og leit út á 
hafið.

„Vertu sæl, Verenika,“ sagði Gilbert í dyrunum.

„Farðu vel, Gilbert og komdu sem fyrst aftur með manninn minn,“ 
sagði hún kjökrandi.

Svo lokuðust dyrnar.

Frú Kraul fylgdi Gilbert ofan að vagninum.



19


Gilbert hafði tvennan tilgang með ferð sinni til Lundúna. Í fyrsta lagi til 
að koma Vereniku til að trúa því, að hann færi til að leita að lávarðinum. 
Hann vissi að hún var svo hrein og saklaus að hún gat ekki ætlað neinum 
manni það, að hann talaði ósatt eða gerði rangt.

Í öðru lagi þurfti hann að fá sér peninga. Hann hafði borgað leiguna 
fyrir St. Maur fyrirfram og það, með öðrum útgjöldum, hafði næstum því 
tæmt peningaforða hans.

Af þessum ástæðum fór hann ekki beint til Lundúna, en gerði lykkju á 
leið sína til Clynord um leið.

Lesandinn getur hugsað sér undrun hans, þegar hann frétti það hjá 
systur sinni, að lávarðurinn væri farinn af landi burt og hefði skilið eftir 
þúsund pund handa honum.

Þegar hann var búinn að spjalla við Sylvíu góða stund, fór hann að 
finna ráðsmanninn.

Hann var heima í húsi sínu og tók vel á móti Gilbert, sem sagði strax 
frá erindi sínu.

„Ég skal gefa yður ávísun fyrir allri upphæðinni,“ sagði Sanders. 
„Auk hennar, sagði lávarðurinn mér, að ég mætti ávísa yður tvö 
hundruð pundum, ef með þyrfti.“

„Stjúpbróðir minn hefur verið mjög örlátur,“ sagði Monk, „en ég 
vona, að þúsundið nægi. — Í sannleika sagt, góði Sanders, að enda þótt 
ég sé nú að nema lög, vona ég innan skamms að eiga yfir talsverðum 
fjármunum að ráða.“

„Er það svo?“ sagði Sanders. „Um það vissi ég ekkert. Ég leyfi mér að 
óska yður til hamingju svona fyrirfram.“

„Já, það er tilfellið. Að fimm ársfjórðungum liðnum munuð þér sjá 
mig sem ríkan mann, ef við lifum þá báðir.“

„Ríkt kvonfang, herra?“

„Rétt tilgáta,“ sagði Gilbert og lét ávísunina í vasabók sína. „En eftir 
á að hyggja, hvernig berst lávarðurinn af?“

„Hann virðist vera alveg sinnulaus, herra. Ég hef aldrei þekkt neinn 
mann, sem hefur tekið sér jafn nærri dauða konu sinnar. Hann fór burt 
sem örvinglaður maður, hugsunarlaus um það hvort hann kæmi nokkurn 
tíma aftur eða ekki.“

„Ó, hann kemur að ári liðnu, eða svo,“ sagði Gilbert. „Hann hefur 
ávallt elskað heimilið og hugsað um það. Menn hlaupa ekki staðaldri 
frá heimili og eignum með brostið hjarta, þó menn hafi misst konu sína. 
Menn gráta missirinn og kvænast aftur að tveimur árum liðnum, eða þar 
um, og lávarður Clynord er engin undantekning frá þessari reglu.“

Sanders hristi höfuðið.

„Clynordarnir eru ekki eins og fólk er flest,“ svaraði hann. „Lávarðurinn 
elskaði konu sína af öllu hjarta, og heldur áfram að gera það fram í 
andlátið.“

„Þetta getur nú allt saman verið gott. En þér munið sjálfsagt, að hann 
trúlofaðist Sylvíu systur minni við banabeð móður sinnar.“

„Já, það man ég vel.“

„En lávarðurinn stóð ekki við það loforð, og kvæntist Vereniku.“

„Það er líklegast að fröken Sylvía hafi sjálf leyst hann frá því loforði.“

„Alveg ómögulegt. Systir mín elskaði hann innilega. Auk þess hefur 
Clynord hlotið að segja konu sinni frá þessu, því í andarslitrunum 
sameinaði hún hendur þeirra og krafðist þess, að hann kvæntist Sylvíu að 
ári liðnu. Móðir hans og kona hafa báðar skuldbundið hann til að 
kvænast Sylvíu og ég veit að hann gerir það.“

„Ef það er þannig, eins og þér segið, þá er lítill vafi á því, að hann 
kvænist Sylvíu.“ svaraði Sanders.

Gilbert stóð upp, ánægður yfir þeirri skoðun, sem hann hafði vakið hjá 
ráðsmanninum, kvaddi og fór.

Svo fór hann til systur sinnar aftur og borðaði miðdegisverð með 
henni.

Að því búnu ók hann til Osborne og fékk sér farmiða með Lundúnalestinni.

Við brautarstöðina Carnaroon beið Flack hans, tók þegar á móti 
farangrinum og kom honum fyrir í vagninum.

Þegar því var lokið, spurði Monk:

„Ég vona, að gestum mínum á St. Maur líði vel. Hvernig líður ungu 
stúlkunni?“

„Ágætlega,“ svarði Flack. „Hún gengur daglega innan um rústirnar 
sér til skemmtunar, og spyr oft, um nær þér séuð væntanlegur. Hún vissi 
ekkert af því, að ég fór hingað að sækja yður. Fyrirgefið herra, en ég get 
ekki látið vera að segja yður það, að þetta hvorttveggja hefur ekki verið 
með valdi gert, því þá væri hún fegin hverri stundinni, sem þér eruð 
fjarverandi, en nú þráir hún heimkomu yðar með mikilli löngun.“

Monk brosti. Hann hafði ekki sagt Flack neitt nákvæmlega um hagi 
Vereniku, og var heldur ekki mótfallinn því, að vera skoðaður sem 
unnusti hennar.

Af því að vagninn var fullur af farangri, sté Gilbert upp í ekilssætið og 
settist hjá Flack, sem ók þegar af stað.

Vegurinn var erfiður, svo það var komið undir miðnætti, þegar þeir 
loksins komu til St. Maur, og hestarnir uppgefnir.

Lafði Clynord var fyrir löngu háttuð.

Frú Kraul var samt vakandi og hafði borið mat á borð í svalaherberginu.

Þegar Gilbert var búinn að heilsa, settist hann undir eins við borðið.

„Nú, hvernig líður ungu stúlkunni?“ spurði hann um leið og hann 
tæmdi vínglas.

„Eftir kringumstæðum mjög vel, en hún er eins óþolinmóð og örn í 
búri,“ svaraði frú Kraul „Hún er enn mjög máttfarin, en gengur þó 
daglega út, horfir á hafið, á bátana og bylgjurnar, og spyr mig daglega 
nær þú komir aftur. Lesið getur hún ekki sökum hugaróróans. Hún þráir 
sífellt Roy sinn. Í dag kallaði ég hana ungfrú, eins og ég er vön. En þá 
sagði hún mér, með talsverðum þótta, að hún væri markgreifainna 
Clynord. Ég ráðlagði henni, að láta hvorki Flack né Elísabet vita neitt 
um þetta, þar sem þau væru málgefin og óáreiðanleg.“

„Það var ágætt. Á morgun getið þér sagt henni að ég sé kominn. — Við 
sjáumst svo við morgunverðinn.“

Þegar Gilbert var búinn að borða, fór hann strax að hátta.

Um dagmál daginn eftir kom hann aftur inn í svalaherbergið.

Eldur brann þar í ofni og matur á borð borinn, en enginn var þar inni. 
Hann gekk að ofninum til að verma sig, en heyrir þá allt í einu hátt hljóð.

Dyrnar voru opnaðar í hendingskasti og Verenika kom þjótandi inn 
með útbreiddan faðminn og blóðrauðar kinnar. Hún leit fyrst á Gilbert 
og svo um herbergið. Roðinn hvarf og andlitið varð öskugrátt.

„Hvar — hvar er Roy? Komstu ekki með hann, Gilbert?“ spurði hún. 
Hann gekk til hennar, tók í hendi hennar og leiddi hana að legubekknum, 
lappalausa.

„Ég kem einsamall, Verenika,“ sagði hann.

„Einsamall! Hvar er Roy? Hann er þó ekki dáinn, Gilbert?“

„Nei, hann er ekki dáinn, Verenika, en hann er farinn af landi burt og 
enginn veit hvert.“

„Guð minn góður! Farinn burt — eitthvað út í heiminn! Og ég lifi — ég 
bíð hans.“

„Þú mátt ekki verða svona tryllt, ekki örvinlast. Líkami þinn er ennþá 
veikur, þó sálin sé hraust. Þetta er þó betra en dauðinn. — Ég kom með 
eitt blað af Hirðfréttunum, þar er getið um brottför hans. Sko — lestu 
sjálf.“

Greinin sagði frá brúðkaupi hans og því, að þessi unga kona hans væri 
dáin, og að lávarðurinn væri farinn af landi burt um óákveðinn tíma, til 
þess að leita sér huggunar í framandi löndum.

„Ætli hann komi nokkurn tíma aftur?“ sagði Verenika kjökrandi. 
„Hann máske deyr þar, án þess að vita að ég er á lífi. Gilbert, hvað eigum 
við að gera?“

„Hann kemur aftur að ári liðnu, Verenika. Vertu hughraust. Það er 
ekki um annað að gera en að bíða.“

„Og það er sárast af öllu.“

„Fyrir ári síðan vissir þú ekki, að Clynord var til, og nú geturðu ekki 
lifað án hans. En hvað lífið er undarlegt. Við verðum að taka þessu eins 
og það er, hugsa um okkur sjálf og það, hvernig við eigum að koma 
okkur fyrir, þangað til maðurinn þinn kemur heim.“

„Hvað á ég að gera, Gilbert? Til Clynord get ég ekki farið, það er 
ómögulegt. Þar myndi allt minna mig á hann. Og Sylvía er heldur ekki 
heima. Hvar er hún, Gilbert?“

„Einhvers staðar á Norður-Englandi — ég veit ekki hvar. Clynordhöllin 
er lokuð og allt vinnufólkið farið, nema frú Sewer og nokkrar 
þernur.“

„Ég get ekki farið til prestsins á Clynord, af því hann er ekkjumaður, 
heldur ekki til Sanders. Ef ekki væri vetur, þá færi ég beina leið til St. 
Kilda, en það er nú því miður ekki mögulegt. —	Gilbert, ég á ekkert 
heimili, ekkert hæli.“

„Þú hefur þennan gamla kastala,“ svaraði Monk. „Ég hef leigt St. 
Maur til tveggja ára. Þetta er afskekktur staður, þar sem enginn kemur, 
og þú segir að það líkist St. Kilda. Þú hefur hesta og vagn, þegar þú vilt 
nota þá. Enginn þarf að vita, að þú sért lafði Clynord, sem ekki er heldur 
ráðlegt, þar sem allir álíta hana dána og jarðsetta. Því ef fólk vissi að þú 
værir hér, mundi það auka forvitni. Þú getur nefnt þig ungfrú Gwellan og 
dvalið hér í ró og næði þangað til Roy kemur aftur. Ég aftur á móti verð 
að vera í Lundúnum alloftast, en get komið hingað við og við, að minnsta 
kosti á hálfs mánaðar fresti. Farðu að ráðum mínum og vertu hér.“

„Þú ert besti vinurinn minn, Gilbert. Þú hefur frelsað mig frá voðalegum 
dauða. Mér þykir eins vænt um þig og þú værir bróðir minn. Ég 
ætla að vera hér.“

Gilbert flutti hendina, sem hún rétti honum, að vörum sér.

„Ég þekki heiminn betur en þú Verenika, og veit, að undir núverandi 
kringumstæðum er þetta hinn hentugasti staður fyrir þig. En ég hef nú 
bónar að biðja þig, sem ég vona að þú veitir mér, og sem er þér til góðs og 
Roy myndi fúslega samþykkja. Hér á Englandi eru menn hræddir við 
þær manneskjur, sem eru jarðaðar lifandi, forðast þær og vilja ekki eiga 
neitt saman við þær að sælda. Til þess að þú verðir ekki fyrir neinu slíku, 
verðurðu að lofa mér því, að láta engan vita, um þitt rétta nafn, án míns 
leyfis.

Vereniku hryllti við þeirri hugsun, að verða álitin lifandi vofa, og þar 
sem hún treysti Gilbert takmarkalaust, hikaði hún ekki við að lofa honum 
þessu.

„Ég ætla að lofa þessu,“ sagði hún. „Þó verður Roy auðvitað að vera 
undantekning.“

„Já, en hann er líka eina undantekningin,“ sagði Gilbert. „Ég þekki 
bráðlyndi Roys; ef hann fengi fregn um endurlífgun þína, án þess að vera 
undirbúinn, gæti það drepið hann. Þegar stundin er komin, skal ég búa 
hann undir endurfundi ykkar. Er ég ekki besti vinurinn þinn, Veronika? 
Hef ég ekki frelsað þig frá dauða? Hugsa ég ekki um velferð þína? Hef 
ég ekki nýlega verið í Lundúnum til að leita að Roy? Treystu mér óhikað. 
Lofaðu mér því, að opinbera ekki þetta leyndarmál fyrir Roy fyrr en ég 
segi: „Nú er stundin komin.“ — Gefðu mér þetta loforð sem sönnun fyrir 
þakklæti þínu og trausti.“

„En góði Gilbert.“

„Þú berð ekki traust til mín — til mín, sem hef frelsað líf þitt.“

„Jú, það geri ég. Ég lofa þér þessu.“

„En þetta er ekki allt, sem þú verður að lofa mér, Verenika. Ég skal 
segja þér, að ég linni ekki fyrr eftirgrennslunum mínum um mann þinn, 
en mér gefst færi á að sameina ykkur. Fyrir alla mína fyrirhöfn mælist ég 
til þess, að þú leyfir mér að fara með þig til Roys og leyfir mér að afhenda 
þig honum, þegar hann kemur heim, og þess vegna verður þú að lofa mér 
að þó að þú mætir honum, og þó hann tali til þín, þá máttu samt ekki 
segja hver þú ert. Viltu lofa mér því?“

Verenika lofaði þessu í einhvers konar leiðslu.

„Þú verður að sverja það, að gefa Roy ekki til kynna hver þú ert, fyrr 
en ég leyfi.“

„Ég sver það Gilbert. Það er aðeins lítilfjörlegt endurgjald fyrir alla þá 
velvild, sem þú hefur sýnt mér. Brjóti ég þennan eið, þá verðskulda ég að 
verðleikum þá hegningu — er guð leggur á mig.“

„Það segir sig sjálft,“ sagði Monk glaðlega, „að þessi eiður gildir 
aðeins meðan ég er lifandi og dvel á Englandi. En nú skulum við snúa 
okkur að öðru. Ég kom með bækur, söngbækur og fjölda af ýmsum 
smámunum handa þér. Skoðaðu nú allt saman og segðu mér svo hvort ég 
get gert meira fyrir þig.“

„Þú heldur að Roy verði í burtu í heilt ár?“

„Ef til vill lengur, ég býst við að hann verði burtu í fimmtán mánuði.“

„Ég er ófullkomin í þeirri list að leika á hljóðfæri,“ sagði Verenika 
hugsandi og í samanburði við Roy er ég ónýt í frönsku. Heldurðu ekki 
Gilbert, að ég gæti notað þetta ár til að fullkomna mig í þessu, svo ég væri 
síðar hæf til að gegna stöðu minni — sem lafði Clynord.“

„Ágæt hugmynd. Ef þú vilt, skal ég útvega þér franska kennslukonu, sem 
getur kennt þér tungumál, hljóðfæraslátt, dans og margt fleira, enda þó ég 
álíti það ekki nauðsyn, þar sem Roy álítur þig fullkomna eins og þú ert.

„Já, ég er þér þakklát, ef þú vilt gera svo vel og útvega mér kennslukonu, 
svo ég verði fullkomnari en Roy býst við, þegar hann kemur. 
Hann ætlaði að láta kenna mér hljóðfæraslátt og pentlist. Góði Gilbert, 
hvernig á ég að þakka þér alla þína umhyggjusemi.“

„Ef þú vilt fá þér franska kennslukonu hingað, væri best að þú skiptir 
um nafn og kallaðir þig Gwyn, ungfrú Verenika Gwyn. — Hvernig líkar 
þér það?“

„Ég hef ekkert á móti því.“

„Gott. Ég vona að þú verðir ánægð og að þér leiðist ekki 
mjög mikið. Eitt ár er fljótt að líða, þegar það er notað til nytsamra 
starfa.“

Allt var framkvæmt eins og ráð var fyrir gert. Gilbert útvegaði franska 
kennslukonu — ekkju eftir fátækan aðalsmann — til að kenna ungfrú 
Vereniku Gwyn á St. Maur.

Verenika stundaði nám sitt af miklu kappi, enda náði hún góðum 
framförum í frönsku og þýsku, jafnframt því sem hún æfði sig í hljóðfæraslætti 
og ýmsum öðrum fögrum listum.

Gilbert Monk dvaldi í Lundúnum og lifði og lét eins og hann lysti.

Vikur og mánuðir liðu og nú var fimmtándi mánuðurinn liðinn síðan 
lávarður Clynord fór að heiman.

Gilbert var farinn að verða órólegur og Sylvía kvaldist af angist yfir því 
að lávarðurinn ætlaði aldrei að koma heim.

Roy fór að heiman í desember og nú var 2. mars kominn, án þess hann 
hefði nokkurt skeyti sent heim.

Þá var það dag einn, er Monk sat á innri skrifstofunni hjá Schott & 
Reman, að skrifstofuþjónninn kom með símskeyti til hans.

Monk opnaði það strax og sá að það var frá Sylvíu systur hans og 
hljóðaði þannig:

„Loksins hefur Sanders fengið bréf frá Roy, það kom í dag og er 
skrifað í Genúa. Hann er á heimleið.“



20


Í öndverðum mars lá lítill, laglegur gufubátur á höfninni í Genúa, sem 
ætlaði til Marseille. Farþegarnir, sem flestir voru ítalskir, tveir franskir 
og einn enskur, stóðu í smáhópum á þilfarinu.

Englendingur þessi var hinn ungi markgreifi frá Clynord. Hann stóð 
einn sér og horfði á náttúrufegurðina umhverfis.

Allt í einu varð þögn á þilfarinu, sem vakti undrun hans.

Farþegafarangurinn hafði verið fluttur út á skipið, akkerin innbyrt og 
allt tilbúið og þó var ennþá hinkrað við.

Skipstjórinn stóð í nánd við markgreifann og horfði óþolinmóðlega til 
lands.

„Er ekki allt tilbúið, skipstjóri?“ spurði lávarðurinn á ítölsku. „Eða 
vonist þér eftir farþegum ennþá.“

„Já, landa yðar, lávarður. Ég bíð hans fimm mínútur, en ekki lengur. 
Nú, þar kemur hann, ég sé hann.“

Lávarður Clynoord leit við í sömu átt.

Í skugganum af hinum löngu, svalandi bogagöngum, sem aðskilja háu 
byggingarnar í Via Carlo Alberto og Piassa di Sacramento frá höfninní, 
kom hár og þrekinn maður gangandi hröðum skrefum ofan að höfninni.

Hann stökk mjög liðlega upp í skipið, fleygði fáeinum silfurpeningum 
í ferjumanninn og afsakaði sig kurteislega við skipstjórann.

„Já það mátti ekki seinna vera,“ svaraði hann.

Svo sigldi gufubáturinn með hægð út fjörðinn.

Lávarður Clynord horfði á landa sinn með talsverðum áhuga.

Honum fannst hann geta séð glögg spor djúprar sorgar í sólbrenndu 
andliti hans, sem hafði áhrif á hann.

Þeir stóðu báðir góða stund og horfðu á hina hverfandi strönd.

Loks gekk lávarður Clynord til hans og minntist á hina skáldlegu 
fegurð strandarinnar.

„Þér eruð Englendingur,“ sagði ókunni maðurinn. „Ljósleita hárið og 
skeggið vakti grun minn um þjóðerni yðar, þó ég satt að segja héldi fyrst 
að þér væruð Þjóðverji. En til afsökunar skal ég geta þess, að síðustu 
fimmtán árin hef ég séð fáa Englendinga, og ég valdi einmitt þessa leið í 
því skyni, að mæta sem fæstum þeirra. Ég mun líka hafa reiknað rétt, því 
við erum einu Englendingarnir hér, að ég held.“

Lávarður Clynord svaraði því játandi.

Hann varð æ hrifnari og hrifnari af þessum félaga sínum, þó hann léti 
það ekki í ljós.

„Það lítur ekki út fyrir að þér séuð af þeim flokki landa minna, sem 
ferðast til þess að sjá Ítalíu og meginlandið sem allra fljótast, sagði 
ókunni maðurinn. „Máske það sé nýlundan við að finna landa minn, eða 
þá að ég, þrátt fyrir allt, sé ekki ákveðinn mannhatari — nú, orsökin má 
vera sem vera vill, mér geðjast vel að yður. Fyrst tilviljunin hefur gert 
okkur að ferðafélögum, ættum við að skiptast á nafnspjöldum, eruð þér 
samþykkur?“

„Sannarlega. Hér er mitt nafnspjald — markgreifi á Clynord.“

„Og hér er mitt — Basil Tempest. Ég er nú á heimleið eftir margra ára 
dvöl í Kína og Tartaralöndunum.“

Roy horfði undrandi á hann.

Það er svo, þér eruð Tempest, hinn nafnkunni landkönnuður. Nafn 
yðar hef ég þekkt í mörg ár. Ég hef lesið bækur yðar og hef með áhuga 
fylgt ferðum yðar um landsvæði, þar sem enginn Englendingur hefur 
áður stigið fæti sinum. Það gleður mig innilega að kynnast yður.

Clynord talaði með svo hreinskilinni einlægni, að hinn mikilsvirti 
landkönnuður komst við af sannri ánægju. Þegar því Clynord rétti 
honum hendi sína, þrýsti hann hana innilega.

Svo fór Tempest ofan í skipið til að líta eftir hvort farangur sinn væri 
þar allur.

Nokkrum stundum síðar fundust þeir aftur.

Seint um kvöldið kom Clynord upp á þilfar, til að horfa á úfið hafið.

Skipið ruggaði og skalf og virtist lítið miða áfram í storminum.

„Það er stórviðri núna,“ sagði Tempest allt í einu við hliðina á 
Clynord. Mig furðar hve rólegir þeir geta verið í þungu loftinu í káetunni. 
Mér er ánægja að því að horfa á bardaga höfuðskepnanna. Þar sem afl 
mætir afli — kann ég vel við mig.“

„Ég hef orðið fyrir svo margri baráttu á ævi minni, að ég kann best við 
kyrrð og frið,“ sagði lávarðurinn og stundi við.

„Þér vitið þá hvað sorg er?“

„Já, hver er sá sem ekki veit það,“ svaraði lávarðurinn hnugginn. 
„Það eru ekki meira en 15 mánuðir síðan ég missti ungu konuna mína.“

„Dó konan yðar?“ spurði Tempest og lýsti rómurinn samhryggð.

„Já, hún dó. Ég sagði yður að ég missti hana.“

„Já, það gerðuð þér, en maður getur misst konu án þess að hún deyi.“ 
sagði Tempest hryggum róm. _Þér ættuð að þekkja friðinn fyrst hún er 
dáin, dáin með þau síðustu ástarorð á vörum sér til yðar. Guð minn 
góður, því eruð þér ekki ánægður? Hún er nú laus við allan ófullkomleika 
heimsins og þér getið hugsað um hana með hreinni og tryggri ást. 
Ég átti líka konu einu sinni, en það var ekki dauðinn sem tók hana frá 
mér. Það er missir hennar, sem hefur gert mig að því sem ég er, heimsflakkara. 
Hefði ég ekki misst hana, gæti ég nú verið einn gæfusamasti 
maður á Englandi. En — ég missti hana.“

Seinustu orðin voru fremur hvísluð en töluð.

„Þér megið ekki misskilja mig,“ sagði Tempest. „Hún fór ekki frá mér. 
Ég elskaði hana heitt. Hún var af góðri en fátækri ætt. Þegar ég sá hana 
fyrst, var hún ung og fríð, svo ég varð ástfanginn af henni. Faðir hennar 
vildi að hún tæki mér. Þar var annar ungur maður, sem elskaði hana heitt 
eins og ég, en hún tók ást hans með kulda. Svo kvæntist ég henni. En þrátt 
fyrir alla ástúð mína, var hún köld í viðmóti við mig og hélt ég að það væri 
lundarlag hennar. En svo var það eitt kvöld — við höfðum þá verið gift í 
þrjú ár — að ég kom óvænt heim; ég heyrði talað í dagstofunni og fór 
þangað. Ég hef hlotið að ljúka upp dyrunum með hægð, því ekki varð vart 
við komu mína. Ég stóð á þrepskildinum og sá konu mína sitja í hægindastól 
við gluggann. Fyrir framan hana lá maður á hnjánum; það var 
meðbiðill minn, nýkominn heim úr ferðalagi og var hann að segja henni 
hve heitt hann elskaði hana og gæti ekki gleymt henni.“

Tempest þagnaði augnablik.

„En þetta er engin sönnun gegn konu yðar,“ sagði Clynord, „hún 
hefur getað elskað yður og ...“

Basil Tempest hló biturlega.

„Þér hafið enn ekki heyrt allt,“ sagði hann. „Ég beið eftir að heyra 
svar hennar. Og hvernig var það? Hún fór að hágráta og bannaði honum 
að tala þannig, en til að mýkja þetta bann, lagði hún höfuð sitt á öxl 
honum, og kvaðst líka elska hann, sagðist alltaf hafa elskað hann, en að 
hún hefði verið fátæk og átti bágt með að bera fátæktina, svo hefði líka 
faðir sinn neytt sig til taka mér, sem hún fyrirliti. Hún sagði honum miklu 
meira: að hún hataði að sjá mig, að ástaratlot mín væru henni kvöl, að 
hún vildi heldur vera dáin til að vera laus við mig. — Svo stóð hún upp, 
losaði sig úr faðmi hans og skipaði honum að fara. Ég heyrði hvert orð, 
og var jafn grimmur og tígrisdýr á þessu augnabliki. Ég hefði getað rifið 
hana í sundur í smáagnir, þessa fölsku konu, sem ég hafði elskað 
svo heitt. — En ég stillti mig, lokaði dyrunum með hægð og fór til 
herbergis míns. Um stund vissi ég ekki af mér. Ég fann að ég var 
svikinn, svívirtur og eyðilagður. Allt varð að vera búið á milli okkar. 
Ég settist niður, skrifaði henni bréf og sagðist hafa heyrt allt. Ég held ég 
hafi skrifað að ég ætlaði að fyrirfara mér — að minnsta kosti sagði ég 
henni, að ég gerði enga kröfu til hennar framar, hún gæti gifst þeim sem 
hún elskaði. Ég var farinn út úr húsinu á undan honum. Síðan hef 
ég ekki séð konu mína; að líkindum álítur hún mig dauðan og hefur gifst 
honum.

„Máske hún sé dáin.“

„Það getur verið — ég kem til Englands aftur til að sjá gröf hennar, ef 
hún er dáin, og til að líta einu sinni andlit hennar, ef hún er lifandi. Ég vil 
sjá hvernig hún fer að draga fram lífið með þessari synd á samvisku sinni, 
og hvort forsjónin hefur ekki hefnt fyrir mig. Lífið særir svo mörgum 
sárum sem gróa aftur en þetta sár grær aldrei.“

Hann greip báðum höndum í borðstokkinn og tár rann niður sólbrenndar 
kinnar hans.

„Ég kem ekki heim til að kynna mig henni, heldur til að rækja heilaga 
skyldu, sem ég hef of lengi látið ógert. Það er þessi skylda, sem dregur 
mig heim með ómótstæðilegu afli.“

„Elskið þér ennþá konu yðar, herra Tempest? Ég bið yður að fyrirgefa, 
ef þessi spurning er of nærgöngul.“

„Nei, nei! Um leið og virðing mín fyrir henni dó, dó ástin líka. Hvernig 
ætti ég að geta elskað hana enn? Sjáið þér nú, lávarður, maður getur 
misst konu sína, án þess að hún deyi? Ég veit ekki hvað hefur komið 
mér til að segja yður ævisögu mína. Á morgun mun ég eflaust iðrast 
þess. Gleymið þá, að ég hef sagt yður hana, og ímyndið yður þetta 
draum.“

Lávarðurinn greip hendi Tempests og þrýsti hana hlýlega.

„Sorgir yðar eru meiri en mínar,“ sagði hann. „Við skulum vera vinir. 
Viljið þér það?“

Þeir voru uppi alla nóttina, en undir dögun fór Tempest ofan.

Við morgunverðinn var hann aftur þögull og kaldur, en við lávarðinn 
var hann vingjarnlegur.

Áður en dagurinn var liðinn batnaði veðrið, og skipið kom til 
Marseille á réttum tíma.

Lávarður Clynord og Basil Tempest urðu samferða í land, og gistu 
báðir á sama hótelinu. Þaðan urðu þeir samferða alla leið til Lundúna, 
og gistu einnig þar á sama hóteli.

Morguninn eftir, áður en Tempest var kominn á fætur, komu Gilbert 
Monk og Sanders á hótelið. Þeim var vísað upp til Clynords.

Lávarðurinn tók vel á móti þeim.

„Ég fékk símskeytið yðar í gær frá París, lávarður, og flýtti mér 
hingað. Hr. Monk var einmitt staddur á Clynord og varð mér samferða. 
Fregnin um komu yðar hefur glatt alla.“

„Já, þín hefur verið saknað, Clynord,“ bætti Monk við.

„Líður öllu vel heima?“ spurði Roy.

„Öllu,“ svaraði Monk. „Allir eru heilbrigðir og hraustir og Sylvía er 
fallegri en nokkru sinni áður.“

„Á morgun verðum við samferða heim,“ sagði lávarðurinn. „Mig 
langar til að fá vin minn með mér heim, sem var ferðafélagi minn frá 
Genúa og hingað. Klukkan er tíu núna; ég ætla að vita hvort hann er 
vaknaður.“

Hann fór þegar yfir í herbergi Tempests.

Basil Tempest var að drekka morgunkaffið í litlu herbergi við hliðina 
á herbergi hans. Borðið var þakið af blöðum.

Þegar lávarðurinn kom inn, stóð hann upp, en settist strax aftur.

„Stjúpbróðir minn og ráðsmaður eru komnir að sækja mig,“ sagði 
lávarðurinn, „og erindi mitt hingað er að mælast til, að þér verðið okkur 
samferða heim. Hús mitt verður ávallt opið fyrir yður, og mér væri sönn 
ánægja í, að mega hafa yður sem gest minn um langan tíma.“

„Ég vil það gjarnan, en get það því miður ekki,“ svaraði hann.

„Þér hafið líklega einhverjum skyldum að gegna, gagnvart konunglega 
landfræðifélaginu til dæmis.“

„Nei, gagnvart því félagi hef ég engar skyldur. Ég hef ávallt ferðast 
fyrir mína eigin peninga. En ég hef samt helga skyldu af hendi að leysa, 
sem ég ekki má fresta, og ég yfirgef Lundúnaborg í dag. Fyrr eða seinna 
kem ég máske að heimsækja yður, en nú skilja leiðir okkar. Verið þér 
sælir á meðan.“

Hann stóð upp og rétti lávarðinum hendina, sem að því búnu fór aftur 
til Monks og Sanders.

Hálfri stundu síðar yfirgáfu þeir hótelið og sneru heimleiðis.

Tempest sat enn og las blöð sín.

Allt í einu rak hann upp óp mikið og missti blaðið á gólfið.

„Dáin,“ hvíslaði hann. — „Dáin! drottinn minn góður!“

Hann tók blaðið upp aftur og las: „Fiskiskonnortan Ellen fórst með 
öllum, sem á henni voru í hvirfilvindi 9. f.m. Meðal farþeganna voru séra 
Davíð Gwellan frá St. Kilda og kona hans. Að því, er vér best vitum, 
voru þau barnlaus. Kjördóttir þeirra, fröken Verenika Gwellan, kvað 
vera látin fyrir rúmu ári.“

Tempest horfði hugsandi á blaðið.

„Dáin!“ sagði hann. „Verenika dáin, og gömlu hjónin dáin líka. Ég 
hef of lengi frestað að sinna skyldu minni. Aldrei fæ ég að sjá barnið mitt, 
aldrei heyri ég hana kalla mig pabba. Guð minn, ég á þá ekkert barn 
lengur, ég er einn — aleinn. Nú þarf ég ekki að fara til St. Kilda — Aðeins 
að sjá falska andlitið á svikakvendinu, og svo til Tartaranna aftur.“ Hann 
laut höfði og grét.



21


Allt var kyrrt og þögult þegar markgreifinn af Clynord kom heim aftur. 
Þeir óku í opnum vagni frá Osborne til Clynord.

Lávarðurinn gat ekki komist hjá því, að hugsa um þá stund, er hann ók 
með konu sinni þennan sama veg.

Þegar hann sá kirkjuna sagði hann:

„Er búið að láta minningarspjaldið á sinn stað?“

„Já, herra,“ svaraði Sanders. „Nákvæmlega eftir fyrirskipun yðar.“

Lávarðurinn stundi við.

Þegar þeir óku fram hjá húsunum í þorpinu, komu íbúarnir út og 
heilsuðu. Lávarðurinn hneigði sig þegjandi, en vingjarnlega.

Undir eins og þeir voru komnir að höllinni, sté lávarðurinn af vagninum 
og gekk inn.

Í anddyrinu beið frú Sever og brytinn eftir honum, og buðu hann 
velkominn. Hann heilsaði þeim þægilega.

Hann tók af sér hanskana og hattinn, lagði á eitt spegilborðið og gekk 
svo inn í móttökusalinn.

Þar brann eldur í þremur marmaraofnum. Ljósin loguðu skært og 
tjöldin voru dregin fyrir gluggana. Hjá hverjum ofni voru legubekkir og 
blómavasar á marmarahillum, sem lagði frá þægilegan ilm um salinn.

Meðal myndanna, sem prýddu herbergið, var mynd af konunni hans 
sálugu, og var hún umkringd blómum. Neðan undir henni lá hvítur 
blómvöndur á dökkri marmarahillu, og voru blómleggirnir vafðir grænu 
bandi.

Clynord vöknaði um augu, þegar hann sá þessa hugulsemi og vissi 
hvaðan hún kom.

Hann leit í kringum sig, og varð ósjálfrátt á að segja „Sylvía.“

Í hliðarherberginu heyrðist skrjáfa í silkikjól — dyratjöldunum var 
vikið til hliðar, og inn kom Sylvía Monk skartklædd. Augu hennar gljáðu 
sem gimsteinar, er hún gekk á móti lávarðinum.

Hann rétti hendina að henni.

En Sylvía teygði upp höfuðið í því skyni að vera kysst.

„Roy, kæri Roy,“ hvíslaði hún og lagði höfuðið á öxl honum. „Velkominn 
heim — þúsund sinnum velkominn.“

Strax dró hún sig í hlé og roðnaði. Hann sá ástina blossa í augum 
hennar, og fór þá um hann kulda- og viðbjóðshrollur, og gekk að einum 
legubekknum og settist.

Sylvía sá strax að hún hafði gengið of langt, gekk því til hans, lagði 
hendina á handlegg hans og sagði:

„Kæri Roy, ef þú vissir, hve mjög ég hef þráð þessa stund. Dag og nótt 
hefur hugur minn verið hjá þér, og nú, þegar þú ert kominn, ertu svo 
kaldur í viðmóti.“

Hún laut höfði og grét.

„Ég er hinn sami óbreytti bróðir þinn, eins og ég var, kæra Sylvía.“

Hann kyssti hana, en í því komu þeir inn, Gilbert og Sanders.

Sylvía vatt sér úr faðmi lávarðarins, ánægð og rjóð, en þeir litu hvor 
til annars sem inn komu.

Sanders borðaði kvöldverð með lávarðinum, og bað hann að því búnu 
að tala við sig í einrúmi í bókaherberginu.

„Í dag skulum við fara fljótt yfir efnið, Sanders minn, en á morgun 
skulum við nákvæmlega athuga reikninga og annað.“

„Það var ekki um eignina sem ég ætlaði að tala, lávarður — allt henni 
viðkomandi er í bestu reglu. Ég vona að þér takið ekki djörfung mína illa 
upp. — Það var um Sylvíu.“

„Talið óhikað, kæri Sanders.“

„Síðan þér fóruð, hefur Sylvía lifað hér á Clynord eins og nunna, 
engum boðið til sín og aldrei farið neitt. Það er í almæli, að þér ætlið að 
kvænast henni. En þér gætuð fengið betri konu en hana. Og sé það ekki 
áform yðar að kvænast henni, þá ættuð þér að láta hana fara burt. Ég 
vona að þér misskiljið ekki tillögu mína.“

„Hvert ætti hún að fara?“

„Ég hélt hún ætti ættingja. Máske þetta sé aðalheimili hennar?“

„Já, og hún hefur heimild til að vera hér, og verður að vera hér, þrátt 
fyrir allt rugl og málæði. Að kvænast aftur hefur mér ekki komið til 
hugar.“

„En kæri lávarður, þér verðið að athuga hve ungur þér eruð — það er 
blátt áfram skylda yðar að kvænast aftur. Hver ætti annars að vera 
húsbóndi á Clynord að yður liðnum? Og ef þér kvænist aftur, hver 
stendur þá nær að verða konan yðar en Sylvía, sem almannarómur segir, 
að þér hafið svikið?“

„Ég viðurkenni hinn góða tilgang yðar, Sanders, og það getur skeð, að 
Sylvía verðskuldi að ég kvænist henni. En um það skulum við tala síðar.“

„Þér eruð líklega ekki reiður mér, lávarður?“

„Nei, síður en svo. Nú ætlið þér að fara strax? — Jæja góða nótt.“

Sanders var ekki búinn að segja helminginn af því, sem hann ætlaði að 
segja þegar hann fór.

Clynord gekk aftur inn í salinn.

Þar var Gilbert að ganga um gólf, en Sylvía sat við skrautsaum. Hún 
leit ástföngnum augum á Roy. þegar hann kom inn.

Roy tók hægindastól, dró hann að legubekknum og settist.

Hann fór að hugsa um það, að fyrst Sylvía elskaði sig, og almannarómur 
orðaði þau saman, þá ætti hún fulla heimtingu á vernd sinni. Að 
sönnu væri það aðeins bróðurleg ást, sem hann bæri til hennar, en þó 
væri það máske réttast, að hann kvæntist henni, þar eð allir byggjust við 
því.

Sylvía horfði á hann með unaðsríku brosi. Hún sá mjög vel, hvað hann 
var að hugsa um, og ásetti sér að ná takmarki sínu þetta kvöld.

„Áður en ég hátta,“ sagði hún við sjálfa sig, „skal hann í annað sinn 
vera orðinn unnusti minn.“

Gilbert hélt áfram að ganga um gólf. Hann beið líka eftir þessari 
trúlofun. Meðan hún var ekki fullkomnuð, varð áform hans með 
Vereniku að bíða.

Hann var einmitt að hugsa um þetta, þegar dyravörðurinn kom inn og 
sagði honum, að maður að nafni Flack vildi finna hann.

Monk varð bilt við, en flýtti sér ofan.

Flack stóð á öndinni og hélt á hattinum í hendinni.

„Hvað er að? Því kemurðu hingað?

„Komið þér út með mér, herra, ég þarf að tala við yður,“ sagði Flack.

Þegar þeir voru komnir út, sagði Monk:

„Hér heyrir enginn til okkar, segðu mér nú erindi þitt.“

„Frú Kraul sendi mig,“ svaraði Flack. „að segja yður frá því, að ungfrú 
Gwyn sé farin frá St. Maur og við vitum ekki hvert.“

„Farin — burt — frá St. Maur?“

„Já, herra, hún er farin og bar litla tösku í hendinni. Hún var klædd í 
bláan kjól með blæju fyrir andliti. Frú Kraul heldur að hún hafi farið 
hingað og að hún hafi lesið það í blaði, sem vafið var utan um bandhnoða 
er hún fékk í Carnaroon, að lávarður Clynord væri á heimleið. Hafið þér 
ekki séð hana — eða hefur hún ekki sést hér?“

„Nei, ég hef ekki séð hana, en hún getur verið hér í nágrenninu. 
Reyndu að njósna hér í kring, á gistihúsinu og annars staðar. En þegar 
búið er að slökkva ljósin í höllinni, geturðu fundið mig aftur við hornið á 
garðinum, austanvert við höllina og sagt mér hvernig málin standa.“

Gilbert gekk aftur inn í salinn og þaðan inn í lítið hliðarherbergi og 
settist þar — órólegur í meira lagi.

„Verenika komin hingað,“ tautaði hann. „En hún stendur við loforð 
sitt, hún lætur mann sinn hvorki sjá sig né þekkja.“



22


Stóri, skrautlegi salurinn, með öllum þægindum sínum, vakti aftur hjá 
lávarðinum ánægju.

Tvöfaldar glerhurðir, sem aðskildu salinn og hljóðfæraherbergið, 
voru opnar, og mátti sjá blómin og finna ilm þeirra gegnum dyrnar. 

Í hljóðfæraherberginu hafði ekki verið kveikt á gaslömpunum, en lítil 
vaxljós loguðu hér og hvar á milli blómanna, svo það var líkast hálfbirtu 
þar inni. Gilbert Monk var kominn þangað inn og sat bak við nokkur 
hávaxin gulleplatré, hann var að hugsa um flótta Vereniku og hvað 
hyggilegast væri að gera.

Þaðan sem hann sat, gat hann séð inn í salinn og heyrt hvað talað var.

Ef Clynord vildi trúlofast Sylvíu, hugsaði hann, þá verður mér auðveldara 
að fá Vereniku til að samþykkja áform mín.

Það var eins og forlögin ætluðu að verða strax við ósk hans þetta 
kvöld.

Sylvía sat í lágum hægindastól fyrir framan ofninn með skrautsauminn 
á hnjánum og hallaði sér aftur á bak, þannig að birtuna af ljósinu lagði 
framan í hana. Við hlið hennar sat lávarðurinn.

„Ég er feginn að vera kominn heim aftur,“ sagði lávarðurinn. „Þegar 
ég var í Abyssiníu, þráði ég ósegjanlega mikið að vera kominn heim og 
nú þegar ég er kominn heim, slær sama órólega hjartað í brjósti mér. 
Síðan ég missti Vereniku, hef ég aldrei haft jafn sterka vissu um nálægð 
hennar og nú.“

„Það er mjög eðlilegt,“ sagði Sylvía, „allt sem hér er, minnir þig á 
hana og þú hefur enn ekki vanist því að hugsa þér heimilið án hennar.“

„Hvernig ætti ég nokkru sinni að geta það?“ sagði lávarðurinn og 
stundi við.

„Einhvern tíma víkur sorg þin fyrir blíðari tilfinningum og missir sinn 
sárasta brodd. Það er þó lán, að tíminn skuli eiga læknandi afl, annars 
væri tilveran tóm sorg og myrkur og störfin látin ógerð.“

„Já, það er rétt,“ sagði lávarðurinn. „Vinnuskyldan er nauðsynleg og 
ófrávíkjanleg. Með því að vinna fyrir aðra, get ég máske gleymt sjálfum 
mér og sorgum nínum. Ég læt rífa niður lélegustu kofana í þorpinu og 
byggja aðra upp betri og svo læt ég stofnsetja skóla fyrir börn fátæklinganna, 
þar sem þeim gefst færi á að menntast til munns og handa, og geri 
þeim mögulegt að ná í betri lífsstöðu, heldur en þá sem þetta fólk hefur. —
Skóla þessum gef ég nafn konu minnar, af því að stofnun hans er í hennar 
anda, og svo jafnframt til minningar um hana.“

Áhugi lávarðarins fyrir áformi þessu, sem var fyrir löngu fyrirhugað, 
virtist nú vakna á ný með fullu fjöri.

„Ég skyldi með ánægju taka þátt í stórvirki þessu,“ sagði Sylvía. „Það 
hefði glatt Vereniku mikið, að hafa umsjón með slíkum skóla. Ég vildi að 
mér yrði auðið að feta í fótspor hennar.“

„Við skulum vinna að því í félagi,“ svaraði Roy glaðlega.

„Mér væri það mjög kært,“ sagði Sylvía og lést vera angurvær, „en ég 
get það því miður ekki. Ég elska Clynord og allar manneskjunar, sem lifa 
á því landssvæði. Það er það eina heimili sem ég á í heiminum og þó verð 
ég að yfirgefa það. Ég verð farin héðan alfarin — ef til vill í næstu viku.“

„En, hvers vegna, Sylvía? Hvers vegna ætlarðu að yfirgefa heimili 
þitt?“

„Það er nú ógæfa mín, að það er ekki mitt heimili, að ég hef enga 
heimild til að vera hér. Meðan þú varst fjarverandi, var ég hér, þér og 
heimilinu til gagns, en nú er vera mín óþörf lengur og því verð ég að fara, 
Roy, og fá mér stöðu sem kennslukona.“

„Ómögulegt, alveg ómögulegt. — Þú kennslukona, Sylvía.“

„Já, hvers vegna ekki? Þegar ég fer héðan og afsala mér styrkveitingu 
þinni, þá verð ég að vinna fyrir mér, fyrir fæði og klæðum.“

„En af hverju viltu yfirgefa Clynord? Er ekki staða þín regluleg 
húsmóðursstaða. Og hví skyldi Clynord nú vera óviðeigandi heimili fyrir 
þig fremur en áður?“

„Af því að þú ert hér.“

„Ég, en fyrir tveim árum var ég hér líka.“

„Þá voru kringumstæðurnar allt aðrar, þá var ég heitmey þín. Mannorð 
mitt er mér fyrir öllu, Roy. Af því að ég er hér, er fólk farið að tala 
um mig, og spá ýmsu um tilgang minn með veru minni hér.“

„Nú, og hvað segja menn um dvöl stjúpsystur minnar á heimili mínu?“

„Þeir segja, að ég hafi einu sinni verið heitbundin þér og að þú hafir 
brugðist því heiti. Þeir segja að ég elski þig enn, og sé hér í þeirri von að 
ná þér aftur og þess vegna verð ég að fara, Roy. Ég get ekki verið hér, ég 
verð að yfirgefa þetta kæra heimili.“

Hún fól andlitið í höndum sér og lést gráta af sannri tilfinningu.

„Og slíkir rógberar og kjaftaskjóður eiga að reka þig í burtu frá þínu 
lögmæta heimili. Ég vildi að ég hefði ekki komið aftur.“

„Það getur aldrei orðið skylda eiganda Clynords, að yfirgefa heimili 
sitt; en sá sem hefur troðið sér þar inn, verður að gera sig ánægðan með 
að víkja. Ef þú ferð burtu, Roy, þá fer ég líka.“

Lávarður Clynord, sem staðinn var upp og gekk hröðum skrefum 
fram og aftur um gólfið, stansaði þegar hann heyrði síðustu orðin.

„Það er aðeins ein leið til þess að þú getir verið hér, og viljir vera hér 
vona ég og það er — sem kona mín.“

„Roy,“ sagði Sylvía blóðrauð í kinnum með blikandi augu.

Dálitla stund stóð lávarðurinn kyrr skelkaður við sín eigin orð. Hann 
sá að Sylvía tók þau sem giftingartilboð. Svo sagði hann í mjög alvarlegum 
róm:

„Sylvía, ég hef aðeins elskað einu sinni á ævi minni; með konu minni 
voru jarðaðar allar mínar vonir um ástargæfu og þó hún sé nú í öðrum 
heimi, þá heldur hún áfram að vera konan mín. Það væri því rangt af mér 
að hnýta þína tilveru við mitt sorgblandna líf. Ég hef elskað þig og elska 
þig enn, en aðeins sem bróðir elskar systur.“

Sylvía varð náföl af hræðslu yfir því, að missa nú af sigrinum sem hún 
taldi sér vísan.

Lávarðurinn sá geðshræringu hennar, en misskildi orsökina.

„Sylvía,“ tók hann aftur til máls, „við vorum einu sinni heitbundin, en 
þegar þú varðst þess vör að þú elskaðir mig ekki, raufst þú það heit. 
Móðir mín og Verenika líka, vildu að við giftumst. Vilt þú eiga mig þó ég 
elski þig ekki, vilt þú verða konan mín með þessum skilyrðum?“

Aftur varð Sylvía blóðrauð í framan.

„Roy,“ sagði hún og stundi þungan, „ég elska þig. Að vera kona þín, 
er meira en ég þorði að vona, en til endurgjalds færðu allt mitt líf.“

Lávarðurinn brosti angurvær.

„Ég hef svo lítið að endurgjalda með ást þína, en ég get varðveitt þig 
fyrir baráttu lífsins, og skal reyna að gera þig lánsama.“

Sylvía stóð upp, baðaði út höndunum og fleygði sér í faðm hans.

Óviljandi hrökk Roy undan, en áttaði þig þó strax og lagði handlegginn 
um mitti hennar.

„Roy,“ hvíslaði Sylvía, „þessi stund bætir mér allt, sem ég hef liðið þín 
vegna. Líf mitt án þín hefur verið langdregin hnignum, sem ekki gat 
endað með öðru en dauða. — Þrýstu mér fastar að hjarta þínu, Roy, og 
gefðu mér trúlofunarkossinn. Loksins — loksins er ég þín.“

Lávarðurinn tók hana í faðm sinn og sagði:

„Guð blessi þig, kærasta mín, mín góða Sylvía. Ég vildi að ókomni 
tíminn gæti bætt þér sorg þá er þú hefur borið.“

Hann laut niður og kyssti hana.

Stuna, andvarp, skrjáf í kvenkjól barst inn til þeirra.

Roy, sem hélt Sylvíu í faðmi sínum enn, leit ósjálfrátt upp. Hann varð 
sem steini lostinn af því sem hann sá.

Hann sá konu sína standa í hljóðfærasalsdyrunum, fegurri en nokkru 
sinni áður, og klædda sama hvíta kjólnum og hún var jörðuð í. — Roy 
þekkti hvort tveggja vel.

Það leit svo út sem veran vildi tala, en væri varnað þess af einhverju.

Sylvíu undraði þögn lávarðarins, leit upp og sá sömu sýnina. Hún varð 
sem mállaus og skalf og nötraði af hræðslu.

Veran breiddi út faðminn, eins og hún vildi draga Roy til sín — svipur 
hennar varð sorgþrunginn, og svo gekk hún í burtu og hvarf.



23


Þegar veran var horfin, var sem Roy vaknaði af svefni. Hann hrinti 
Sylvíu frá sér og þaut inn í hljóðfærasalinn.

Eins og brjálaður maður þaut Roy í gegnum salinn og að glerhurðinni í 
hinum enda hans, sem var opin. Þaðan var gengið út í skemmtigarðinn, 
og nú stóð Roy þar og skimaði út í myrkrið.

Gilbert stóð í nánd við dyrnar og hafði séð, þegar Verenika kom og 
fór, ætlaði svo að elta hana, en varð að hætta við það þegar Roy kom.

„Góði Roy, hvað er að?“ spurði Gilbert, „því hleypurðu svona?“

„Sástu hana?“ spurði Roy. „Hefur nokkur farið út hérna?“

„Hérna! Ekki nokkur maður. — Að hverjum leitarðu — Sylvíu?“

„Það var Verenika! Ég sá hana eins glöggt og þig. Komdu og hjálpaðu 
mér að leita í skemmtigarðinum.“

„Góði Clynord! Hefurðu gleymt því að Verenika er dáin? Hvernig 
getur þér dottið í hug að þú sjáir hana hér?“

Lávarðurinn þaut frá Gilbert og fór að leita milli blómanna í salnum 
og síðan í garðinum, en sá þar heldur ekkert. Þegar hann kom aftur inn, 
var hann fölur og hugsandi.

„Það er ómögulegt að þú hafir séð konu þína, Clynord, eða heldurðu 
að það hafi verið andi hennar? — Því lifandi hefur hún ekki stigið upp úr 
gröfinni. Þetta hafa hlotið að hafa verið sjónhverfingar, sem orsakast af 
ofreyndum taugum.“

„Það voru engar sjónhverfingar, Gilbert, og Sylvía sá hana líka. Við 
skulum vita hvað hún segir.“

Þeir gengu aftur inn í salinn.

Sylvía sat við ofninn, og mátti enn sjá óttann í andliti hennar. Hún 
ímyndaði sér, að Verenika væri risin upp til að hefna sín á sér. — Í fyrsta 
hræðslubrjálinu, sem yfir hana kom, þaut hún til herbergja sinna, en þar 
gaf Roggy henni sefandi lyf og hughreysti hana.

Enda þótt Sylvía væri hjátrúarfull, var hún jafnframt viljasterk, og 
ásetti sér nú að láta enga veru, lifandi eða dauða, svipta sig manni þeim, 
er hún áleit sína eign. Að þessu áformi staðráðnu fór hún aftur inn í 
salinn, rétt áður en þeir gengu inn.

Hún leit á Clynord með ásakandi svip, en sneri sér svo að honum og 
sagði blíðlega:

„Roy, af hverju hrintirðu mér frá þér? Hvers vegna þaustu svona 
skyndilega burt? Þú gerðir mig hrædda.“

Clynord horfði á hana alveg hissa.

„Sástu ekki Vereniku? Horfðir þú ekki á opnu dyrnar?“

„Jú, ég horfði þangað, en ég sá engan þar. En hvað meinarðu með að 
nefna Vereniku? Ímyndarðu þér, að þú hafir séð hana?“

„Já, í sannleika sagt, Sylvía. Ég er viss um að ég sá hana. Sástu hana 
ekki? Getur það hafa verið ímyndun? Gilbert stóð við útidyrnar, og 
segist engan hafa séð heldur.“

Sylvía leit hvössum augum á bróður sinn, en honum brá hvergi. Hún 
ásetti sér að tala við hann um þetta seinna.

„Þetta hefur áreiðanlega verið sjónhverfing,“ sagði Sylvía, „sem orsakast 
af æsingi huga þíns.“

„Er það mögulegt, að það hafi verið sjónhverfing, sem orsakast hefur 
af taugáreynslu og hugaræsingi. Það er hægara að trúa því, heldur en að 
þeir dauðu rísi upp úr gröfunum. — En hvað hún var framúrskarandi 
fögur og yndisleg.“

Hann hallaði sér upp að aringrindinni og var í efa um hverju hann ætti 
að trúa.

Sylvía studdi sig blíðlega við hann.

„Gilbert,“ sagði hún hreykin, „frá þessari stundu er verustaður minn 
við hliðina á Roy. Á ég að segja honum það, Roy? — Þú segir já. — 
Heyrðu þá, Gilbert. Roy og ég erum heitbundin í annað sinn, og ætlum 
bráðum að gifta okkur.“

„Má ég óska þér hamingju, Clynord?“ sagði Gilbert og rétti báðar 
hendur að lávarðinum.

„Ég er ekki eins og ég hef áður verið,“ sagði Roy og brosti raunalega. 
„Ég er allt í einu orðinn þess var að ég hef taugar. Ég bið þig að afsaka 
mig, kæra Sylvía, mér finnst ég vera þreyttur, og ég ætla því að fara að 
hvíla mig.“

„Ég hef látið búa út nokkur turnherbergi handa þér,“ sagði Sylvía, „ef 
þú vilt þau heldur en gömlu herbergin þín, sem líka eru íbúðarfær.“

„Ég kýs heldur gömlu herbergin mín. Góða nótt, Sylvía. Góða nótt, 
Gilbert.“

Sylvía rétti fram kinnina og bjóst við kossi, en Roy virtist ekki sjá það. 
Hann rétti henni hendina og fór.

Gilbert sneri sér við og ætlaði inn í hljóðfærasalinn, en Sylvía kallaði á 
hann.

„Hvað viltu mér?“ spurði hann.

„Ég vil fá að vita hvort þú varst búinn að vera lengi í hljóðfærasalnum, 
þegar Roy sá svipinn.“

Gilbert kinkaði kolli.

„Og þú sást engan ganga inn eða út.“

„Nei.“

„Þú lýgur, ég þekki þig. Ég sá svipinn — ef það var svipur — og þú 
hefur séð hann líka. Hvaða ástæðu hefur þú til að neita því?“

„Enga, ég hef engan svip eða vofu séð.“

„Þvaður. Ef þessi vera hefur ekki verið svipur, hvað er hún þá? Er 
þetta eitt af heimskupörum þínum, eða er einhver stelpa að leika vofu 
lafði Clynords?“

„Ég endurtek það, að ég hef enga vofu séð.“

„Og ég endurtek að þú hefur séð hana,“ sagði Sylvía og stappaði í 
gólfið af vonsku. „Ég sá hana, og þú hlýtur að hafa séð hana. Ef þú 
heldur áfram að neita því, þá hefurðu einhverja ástæðu til þess. 
Er ekki betra fyrir okkur að vera samráða í fyrirtektum okkar? Með 
því móti vinnum við margfalt á móts við það, að ganga sína götuna 
hvort.“

„Ef ég hefði eitthvað fyrir stafni, getur þú reitt þig á, að ég skyldi fara 
svo dult með það, að ekkert mannlegt auga skyldi sjá það — ekki einu 
sinni þitt. — Þú breyttir hyggilegar í því, að reyna að nota þennan nýja 
sigur þinn og hraða brúðkaupinu sem mest. Það er farið að ganga á þessi 
þúsund pund mín, svo ég þarf bráðum peninga. En eins og þú manst, 
hefur þú lofað mér ríflegum árslaunum, þegar þú værir orðin lafði 
Clynord.“

Gilbert hneigði sig háðslega, gekk inn í hljóðfærasalinn og þaðan út í 
garðinn.

Sylvía horfði vandræðalega á eftir honum.

„Ég er viss um að Gilbert veit eitthvað um þessa veru,“ sagði hún við 
sjálfa sig.

Með þessa fullvissu í huga gekk hún til herbergja sinna.

Í búningsklefanum fann hún Roggy, sem var að ljúka upp lyfjaskápnum 
sínum, og tók út úr honum gyllta skrínið með eiturglösunum.

„Hvað ætlarðu að gera með þetta?“ spurði Sylvía um leið og hún 
settist.

„Ég ætla að athuga, hvort engir prettir hafi átt sér stað með lyfjaberin 
mín,“ svaraði Roggy. „Þú hefur gert mig órólega með vofunni. — Það er 
naumast mögulegt, að ég hafi tekið ber úr rangri flösku, og þó svo hefði 
verið, þá hefði hún átt að deyja eftir þrjá daga í kistunni.“

Sylvía aðgætti starf hennar með áhuga.

„Það voru hundrað lyfjaber í hvorri flösku,“ sagði Roggy um leið og 
hún fór að telja.

„Í flösku nr. 2 eru 99 — það stendur alveg heima,“ sagði Roggy.

„Teldu berin úr nr. 3. Ef þar vantar ekkert, þá er allt rétt.“ sagði 
Sylvía. „en það er ég viss um Roggy, að Gilbert veit hvernig á þessari 
veru stendur, þó hann neiti því. Mér þætti gaman að vita, hvað hann 
ætlar sér.“

Roggy tók flöskuna nr. 3 og taldi í henni fjórum sinnum og tautaði 
eitthvað ljótt.

„Er talan ekki rétt?“ spurði Sylvía.

„Þar eru aðeins 99 ber,“ svaraði Roggy.

„Og þau voru 100?“

„Áreiðanlega hundrað í hvorri flösku.“

„Máske eitt hafi dottið á gólfið,“ sagði Sylvía.

„Hættu þessu,“ sagði Roggy, „segðu mér heldur hvort Gilbert hafi 
verið hér þegar lafðin veiktist.“

„Já, manstu ekki að hann var inni í stofunni minni fyrir kvöldverðartímann, 
og fór svo til Lundúna um kvöldið án þess að koma inn í salinn? 
Hann kom til að fá lánaða peninga, ég man það glöggt.“

„Var hann inni í stofunni þinni áður en við opnuðum skápinn og 
töluðum um lafðina.“

„Já, þegar hann fór kallaði ég á þig, og við vorum svo hérna.“

„Sjáðu nú — eftir 3 daga kom hann aftur — var það ekki?“

„Jú, ég sendi honum skeyti um að lafðin lægi fyrir dauðanum.“

„Já, barnið mitt gott. Bróðir þinn er slunginn eins og tígrisdýr. Hann 
hefur grunað okkur, komist aftur inn hingað, þó dyrnar væru læstar, falið 
sig hér og staðið á hleri. Ég man, að ég fór inn í herbergi mitt til að sækja 
glas, og hafir þú gengið út úr þessu herbergi á meðan, þá var honum 
þetta mögulegt, annars ekki.“

Sylvía æpti af heift.

„Já, ég gerði það einmitt. Verenika kom til að fá lánað sönghefti og ég 
fór inn í stofuna til að fá henni það.“

„Þá er allt auðskilið. Gilbert hefur skipt um lyfjaberin og tekið annað 
úr nr. 3, svo kom hann aftur eftir þrjá daga, og þá hefur hann gefið 
lafðinni nýja inntöku. Síðan var hún jarðsett, og svo hefur Gilbert 
bjargað henni og geymt hana einhvers staðar. Lafði Clynord er lifandi! 
Þú hefur séð hana sjálfa, en ekki svipinn hennar.



24


Roggy sagði þetta með svo mikilli sannfæringu, að Sylvía festi trúnað á 
orð hennar.

„Verenika ennþá á lífi!“ sagði hún. „Og þó — nei, það er ómögulegt.“

„Það er ekki ómögulegt, barn, hafi Gilbert heyrt samtal okkar og skipt 
um berin. Hann geymir enn berið sem þú ætlaðir Vereniku.“

„Ég get ekki trúað því, ég vil heldur ímynda mér að ég hafi séð. — Ef 
hún er lifandi, hvar hefur hún þá verið síðustu 15 mánuðina?“

„Gilbert hefur falið hana einhvers staðar, eigin áforma vegna.“

Hafi það verið lafði Clynord, því talaði hún þá ekki, því kom hún ekki 
inn í salinn og fleygði sér í faðm manns síns?“

Þessu gat Roggy ekki svarað.

„Sjáðu, þú getur ekki svarað þessu. Hefði þetta verið Verenika sjálf 
og hefði strokið úr felum Gilberts, þá hefði hann hlotið að vera órólegur 
og hræddur, en hann var það ekki, síður en svo. Nei, ég er viss um að 
þetta var vofa og að Gilbert hefur ekki séð hana.“

Roggy sýndist efablandin.

Þegar Sylvía sá það, varð hún enn sannfærðari um réttmæti sinnar 
skoðunar.

„Já, ég hef enn eina ástæðu, Roggy. Veran var yfirnáttúrlega fögur, 
eins og aðeins englar geta verið og það sannar mér, að þetta gat ekki 
verið lifandi Verenika, heldur engill.“

„Ég veit ekki hvað ég á að segja,“ tautaði Roggy. „Hefði þetta verið 
Verenika sjálf, þá hefði hún líklega komið inn til manns síns, en að hún 
gerði það ekki, sannar þína skoðun. Þetta er allt saman gáta, hvernig sem 
maður lítur á það, en eitt er víst, að við verðum að athuga nákvæmlega 
framferði Gilberts. Það er hugsanlegt að hann hafi leigt einhverja stelpu 
— til að leika vofu lafði Clynord.“

„Þú hefur talið rangt, eða lyfjaberin hafa ekki verið hundrað upphaflega. 
Við gerum okkur hræddar að óþörfu. — Ég er nú heitbundin 
lávarði Clynord, og hraða giftingunni eins og ég get. Roggy, ég gæti lifað 
eins og drottning.“

Svo hallaði hún sér aftur á bak í hægindastólnum og fór að draga upp 
myndir af hinni ókomnu ævi sinni í huganum.

Roggy lét glösin aftur ofan í skrínið, setti það inn í skápinn og læsti 
honum svo.

„Þegar barnið er ánægt, þá ætti ég ekki að trufla gleði hennar,“ sagði 
Roggy við sjálfa sig. „En ég fyrir mitt leyti er ekki ánægð með þessa 
skýringu. Ég ætla að líta eftir Gilbert og gá í hirslum hans hvort ég finn 
ekki berið, og skal ég komast eftir því, hvort þetta er vofa Vereniku eða 
hún sjálf, og sé það hún sjálf, þá skal ég ryðja þeirri hættu úr vegi.“

„Um hvað ertu að tala?“ spurði Sylvía, sem heyrði ávæning af síðustu 
orðunum. — „Hvað ertu að segja, Roggy?“

„Ekkert, ekkert, góða barn, sofðu, ég vaki.“

Og Sylvíu hélt áfram að dreyma framtíðardraum sinn.

Meðan Sylvía lúrði á þessari fölsku fullvissu var Clynord uppi í herbergjum 
Vereniku, þungt hugsandi og angurvær.

Hann bjóst við að sjá Vereniku koma inn um einhverjar dyrnar þá og 
þegar.

„Hvorki Gilbert eða Sylvía hafa séð hana,“ sagði hann við sjálfan sig, 
þegar hann var að ganga um gólf. „Þetta hlýtur að hafa verið sjónhverfing 
eða ímyndun. Ég get líka vel skilið það, af því ég hef alltaf hugsað um 
hana síðan ég kom. Mér fannst ávallt að hún væri í nánd við mig. Og 
þegar ég bauð Sylvíu það eina endurgjald, sem ég gat veitt henni, fyrir 
sorgir hennar og þjáningar, þá hugsaði ég einnig um Vereniku. Og þegar 
hún hallaði höfðinu að brjósti mér og ég kyssti hana, þá fannst mér ég 
gera mig sekan í ranglæti gegn Vereniku. Það er því ekkert undur, þó ég 
teldi mig sjá hana.“

Stundum saman gekk hann fram og aftur um gólfið, þangað til kulnað 
var í ofninum, þá fór hann loksins inn í svefnherbergi sitt.

Hann féll á kné fyrir framan rúm Vereniku og grét. Hann lá 
þar lengi, uns kyrrlátur angurblíður friður sveif sefandi yfir huga 
hans.

Síðan stóð hann upp, dró niður í lampanum og lagðist á legubekk við 
ofninn í öllum fötunum með ábreiðu ofan á sér.

Af því hann var þreyttur, lokaði hann augunum aftur og mókti, en svaf 
ekki.

Allt í einu hrökk hann við. Honum fannst sem andað væri á enni sér. 
Hann lauk ekki upp augunum. Svo fann hann andardrátt á vörum sér 
eins og dúnléttan koss.

Þá lauk hann upp augunum og sá hina sömu sýn og áður niðri í salnum.

Hann sá Vereniku, ljómandi fallega, með saklausu barnsaugun, sem 
hann elskaði svo innilega, laglega munninn, sem hann hafði kysst svo oft, 
í hvíta, fellingaríka silkikjólnum, sem hún var klædd í þegar hún var 
kistulögð.

Hann þorði naumast að anda.

Hún hafði fjarlægst hann nokkur fet, og leit á hann með sorgblandinni 
ást í augum og svip.

Hún opnaði munninn, eins og hún vildi tala, en ekkert heyrðist. Hún 
rétti út handleggina, eins og hún vildi taka hann í faðm sinn.

„Verenika,“ kallaði hann hátt. „Verenika, talaðu við mig.“

En veran hristi höfuðið neitandi með sorgbúnum svip, og gekk með 
hægð inní búningsherbergið.

Æpandi stökk lávarðurinn á fætur og þaut á eftir henni.

Ástríkt augnatillit náði honum, og svo lokuðust dyrnar.

Clynord opnaði dyrnar, en veran var horfin.

Hann leitaði í búningsherberginu og næstu herbergjum, en fann 
ekkert.

Sylvía hafði vaknað við hávaðann og kom þjótandi til að vita hvað á 
gengi, og á eftir henni kom Roggy gamla.

Clynord baðst afsökunar á ónæðinu, sem hann hafði valdið og hélt svo 
áfram að leita.

Hann barði að dyrum hjá Gilbert, en fékk ekkert svar.

Af því ólæst var, gekk hann inn.

Á borðinu logaði ljós, og eldur var í ofninum, en Gilbert var hvergi.

Undrandi yfir því að Gilbert skyldi ekki vera inni á þessum tíma 
nætur, gekk hann aftur út á ganginn. Þar stóð Sylvía enn.

„Hefur einhver brotist inn til þín, Roy?“ spurði Sylvía. „Er Gilbert 
ekki í herbergi sínu?“

„Nei, hann er þar ekki. Ég hélt ég hefði séð eitthvað og var að gá að 
því. Góða nótt.“

„Var það veran aftur, Roy?“

„Já, góða nótt.“

Roy fór til herbergja sinna, beið þar og hlustaði. En veran kom ekki 
aftur.

Sylvía fór inn í svefnherbergi sitt, og átti þar lengi samræður við Roggy.



25


Þegar Gilbert yfirgaf systur sína, þaut hann út í garðinn og leitaði og 
leitaði, en fann ekkert.

„Hún hlýtur að vera einhvers staðar í höllinni,“ hugsaði hann. 
„Máske hún hafi hlaupið til herbergis míns til að biðja mig að leysa sig 
frá eiðnum. Mér hefur aldrei til hugar komið að svona góðar manneskjur 
eins og hún væru til.

Gilbert gekk nú aftur inn í höllina og til herbergis síns. Ljósið logaði 
enn, og í ofninum brann eldurinn fjörugt.

„Aha,“ sagði hann. „Verenika hefur verið hér, og hún hefur skarað að 
eldinum til að geta vermt sig. Hún kemur eflaust aftur. Síðan hún sá Roy, 
er hún eins og ljónynja í búri sem vill losna, en ég skal finna einhver ráð til 
að halda henni kyrri.“

Hann lét dyrnar vera ólæstar, svo að hún kæmist inn, settist svo á stól úti 
í horni og beið þar.

Tíminn leið og klukkan sló tólf, en ekki kom Verenika.

Honum kom nú til hugar, að hún kynni að hafa farið til herbergja sinna 
þar sem Roy var. Og ef svo væri, þá væri úti um sig.

Hann tók nú af sér stígvélin og fór í flókaskó, fór svo út í ganginn og 
læddist að dyrunum á herbergi lávarðarins, lagði eyrun við skráargatið og 
heyrði reglubundinn andardrátt þar inni. Roy hlaut því að vera þar. — En 
hvar var Verenika?

Hann stóð lengi og hlustaði. Loks hélt hann sig heyra létt spor á gólfinu 
inni í herberginu og skrjáf í kvenkjól.

Hjarta hans sló ótt og títt. Hann hafði nú eyrað fast að skráargatinu.

Já, nú heyrði hann ópið í Roy — og nafn Vereniku. Hún var þá þar inni.

Monk skalf. Hann var sannfærður um, að sín eina björgunarvon væri 
flótti.

Allt í einu opnuðust dyrnar á baðklefanum, og hvítklædd stúlka kom út 
þaðan og hljóp eftir ganginum, ofan stigann og inn í hliðargang. Það var 
Verenika.

Hún var naumast komin í hvarf, þegar lávarðurinn kom þjótandi á eftir 
henni.

Eftir dimmum ganginum hljóp hún og Monk á eftir henni yfir í auða 
álmu á höllinni. Þar varð fyrir henni stigi, og hljóp hún þegar upp.

Hún hlaut að vita að hún var elt, en leit þó aldrei við.

Áfram hélt hún upp á við, upp á aðra hæð og áfram upp á þriðju. Þar 
stóð hún við másandi fáeinar sekúndur, svo hélt hún áfram þar til hún að 
síðustu kom inn í tómt herbergi, með aðeins einum dyrum. Tunglskin var í 
herberginu, svo hún leit í kringum sig. Hljóp hún þá hljóðandi út í 
dimmasta hornið og byrgði andlitið með höndunum.

Monk kom inn á eftir henni og læsti dyrunum, gekk svo til hennar og 
sagði blíðlega:

„Verenika.“

„Gilbert,“ sagði hún, „ert það þú? Ég hélt það væri Roy.“

„Nei, það er ég. Frú Kraul gerði mér boð að þú værir farin og vissi ég þá 
að þú mundir fara hingað. — Sjálfur kom ég hingað í gærkvöldi.“

„Með Roy? En hvað hann hefur breyst, hann er orðinn svo alvarlegur 
og þungbúinn — hann þráir mig af öllu hjarta. Nú er hann sjálfsagt a8 leita 
mín. — Þey, hann kemur eflaust hingað.“

„Nei, Verenika, þessi herbergi hafa ekki verið notuð í mörg ár. Hann 
finnur þig ekki.“

„Ég verð að fara ofan til hans undir eins. Ég vissi að þú værir hér, og 
kom snöggvast inn í herbergið þitt, en þú varst þar ekki. Leystu mig frá 
eiðnum, Gilbert ég verð að fara ofan til mannsins míns.“

„Verenika,“ sagði Monk, „þú veist að Clynord álítur þig vera anda, 
hann leitar þín því ekki lengi, svo þú hefur nægan tíma til að hlusta á það 
sem ég ætla að segja þér.“

„Talaðu þá strax, ég má engan tíma missa; hann þráir mig.“

„Hvernig veistu að hann þráir þig?“

„Af því að ég þrái hann sjálf. Ég elska hann svo ósegjanlega mikið, að ég 
verð að fara ofan. Gefðu mér eftir eiðinn, Gilbert.“

„Þú verður fyrst að hlusta á mig. — Verenika ég álít þig vera hina bestu 
og eðallyndustu allra kvenna, en þó ert þú, þegar á allt er litið, jafn 
eigingjörn og allar aðrar. Þér er ofvaxið að offra sjálfri þér.“

„Offra sjálfri mér? Hvað áttu við?“

„Geturðu sýnt sjálfsafneitun? Geturðu offrað sjálfri þér manns þíns 
vegna? Ó, þú ert ekki betri en konur gerast almennt, þú lifir aðeins fyrir 
þína eigin ást og þó hafa verið til konur sem hafa fórnað ást sinni og 
hamingju fyrir mann sinn.“

„Við hvað áttu, Gilbert?“ spurði Verenika og hljóðaði hátt.

„Hvað var síðasta verkið þitt, áður en þú féllst í dauðadáið?“

Verenika þagði og varð náföl.

„Manstu það ekki? Síðasta verk þitt var að sameina hendur Clynords 
og Sylvíu. Og hver voru hin síðustu orð þín?“

Verenika svaraði engu. — Hún skildi nú hvað Gilbert átti við.

„Síðustu orð þin voru bón til Clynords um, að kvænast Sylvíu að ári 
liðnu.“

Verenika leit á hann stórum, harmþrungnum augum.

„Þú berð ekki á móti þessu. Það er eins og þó hafir vitað, að sameining 
lávarðarins við þig hafi verið augnabliks ásetningur ...“

„Nei, nei!“ hrópaði Verenika, „hann elskaði mig innilega, Gilbert — 
það veit guð, að hann elskaði mig.“

„Heldurðu það, jæja, hlustaðu þá á mig. Clynord og Sylvía voru 
sameinuð við banabeð móður minnar. Þau elskuðu hvort annað óstjórnlega 
heitt, en þau voru bæði drambsöm og geðrík. Hver varð afleiðingin? 
Rifrildi, auðvitað. Clynord fór og sigldi skipi sínu til Noregs og þaðan til 
St. Kilda. Það sem þar skeði, veist þú. Til þess að hegna Sylvíu kvæntist 
hann þér.“

„Nei, nei, þetta er ekki þannig, hann elskaði mig.“

„Þú ímyndar þér þetta ennþá? Þú heldur að lávarður Clynord, sem 
vanur var að umgangast siðfágaðasta kvenfólk Englands, hafi orðið 
ástfanginn í eyjarstúlku, sem uppalin var við fátækt og menntunarskort. 
Þú álítur mig kannski harðan og ósanngjarnan, Verenika, en þetta er 
rétt. Þegar Clynord kom hingað ásamt þér, sá hann fyrst hvað hann hafði 
gert. Sylvíu elskaði hann, en þér hafði hann kvænst. — Hann er heiðarlegur maður 
og hefur aldrei sagt þér sannleikann og hefði aldrei gert 
það. — Aðeins eitt kvöld sagði hann Sylvíu — að hann elskaði hana meira 
en nokkru sinni áður og að hann vildi helst vera dauður.“

Verenika átti bágt með að draga andann. Henni datt í hug kvöldið, 
sem hún sá Sylvíu í faðmi Roys í blómaklefanum og þrátt fyrir allan 
efann, fór hún að hugsa að Gilbert segði satt.

Gilbert sá áhrif orða sinna og bætti við:

„Með fáum orðum sagt: Þau elskuðu hvort annað og þú gafst þeim 
aftur gæfu þeirra. Þegar Roy var búinn að fylgja þér til grafar, talaði 
hann við Sylvíu í einrúmi og þá komust þau að réttri niðurstöðu. Samt 
áleit hann réttast að dveljast erlendis allt sorgarárið. Í dag kom hann 
heim og í kvöld endurnýjuðu þau trúlofun sína, og ákváðu að hraða 
giftingunni eftir mætti. Hann virtist eins glaður og ánægður og nokkur 
elskhugi getur verið. Ef þú gæfir þig nú í ljós, drottinn minn. Ég held að 
hann yrði brjálaður.“

Verenika var þögul sem gröfin. Hún mundi nú, að hún heyrði Roy 
kalla Sylvíu heitmey sína fyrir fáum stundum síðan og að hún sá hana í 
faðmi hans, þekjandi andlit hans með kossum.

Monk leit sem snöggvast á hana og hélt svo áfram: „Já, Verenika, 
það er í óefni komið. Hvað eigum við helst að gera? Það hlýtur að vera 
hræðilegt að vakna aftur til lífsins og verða þess þá var, að manni er 
ofaukið.“

Verenika fékk krampakenndan ekka, en ekkert tárið kom.

„Já, það voru einu sinni konur sem eftir álíka uppákomu og þetta 
mundu hafa falið sig einhvers staðar, án þess að láta uppiskátt hverjar 
þær væru. Skyldu slíkar konur vera til í dag?“

„Já, en ég er konan hans. Presturinn sagði við okkur: Þið eruð 
sameinuð þangað til dauðinn aðskilur ykkur, og ég er ekki dáin, Gilbert. 
Síðara hjónaband hans yrði ólöglegt.“

„Alls ekki. Dauðinn leysir öll bönd. Menn álitu þig dána og jarðsettu 
þig. Í laganna augum ertu dáin. Ef gifting þín ætti að vera gild, þyrfti hún 
að fara fram aftur. Og þess vegna yrði gifting hans með annarri konu í 
alla staði gild.“

Verenika, sem ekki þekkti lögin fremur en skólastelpa, trúði þessum 
manni, sem hafði bjargað henni frá dauða.

„Hvað á ég að gera?“ spurði hún harmþrungin.

„Þú getur sagt til þín, og með því eyðilagt gæfu þess manns sem þú 
elskar, eða farið aftur til St. Maur með Flack sem er hér líka, og beðið 
þar þangað til ég kem. Hvort vildir þú heldur?“

Verenika leit upp sorgþjáðum augunum sínum; svipurinn tjáði svar 
hennar.

„Þú ætlar þá til St. Maur?“

Hún hneigði sig þegjandi.

„Það var rétt, Verenika. — Ég hef þá ekki misskilið þig; þú ætlar að 
bera þína píslarvættiskórónu þegjandi. Bíddu þá hérna á meðan ég finn 
Flack og bý allt undir burtförina. Ég kem strax aftur.“

Verenika hneigði sig þegjandi.

Gilbert læddist ofan og út til að finna stallbróðir sinn. Þegar hann fann 
hann, skipaði hann honum að fara til gistihússins og útvega vagn og 
hesta.

Svo læddist hann aftur inn í höllina, upp á loft og inn í herbergið, sem 
hann skildi Vereniku eftir í.

Herbergið var tómt.



26


Undrun Gilberts var takmarkalaus af því að finna ekki Vereniku. Var 
hún flúin eða hafði hún fundist? Svo sá hann pappírsblað á gólfinu, tók 
það upp og las:

„Gilbert!

Ég afsala mér réttindum mínum gagnvart Roy og eið minn að láta ekki 
vita hver ég er, skal ég halda, en ég get ekki yfirgefið hann. Ég verð að sjá 
hann einu sinni enn, heyra rödd hans og sjá hann sofandi. Mér er þetta 
óhætt, án þess að gera hinni órétt. Leitaðu mín ekki. Ég fer máske til St. 
Maur, en ekki í nótt. Ég get ekki um annað hugsað, en að hann er hér og 
að ég vil vera hjá honum óséð.“

Þannig hljóðaði bréfið.

„Ástfangnar konur eru óútreiknanlegar,“ tautaði Gilbert. „En 
kannske finn ég hana.“

En hann fann hana ekki þó hann leitaði um allt, en að lokum hætti 
hann leitinni, fór inn í herbergi sitt og gekk til hvíldar.

Morguninn eftir fundust þau Roy, Sylvía og Gilbert við morgunverðinn 
og báru andlit þeirra með sér, að þau höfðu átt andvökunótt.

Eins og herramanni hæfði, gekk lávarðurinn móti Sylvíu og leiddi 
hana að borðinu, hafði auðsjáanlega gleymt því, að hann var henni 
heitbundinn.

Þegar morgunverði var lokið, tók Sylvía í hendi lávarðarins og leiddi 
hann inn í blómaklefann og að glugganum sem sneri út að garðinum.

„Roy,“ sagði hún smjaðurslega, „en hvað ég er farsæl. Ég á að verða 
konan þín, frú í Clynordhöllinni — fyrir mér liggur blessunarríkt og 
ánægjulegt líf.“

Clynord reyndi að losna við ástaratlot hennar.

„Ég vildi að ég gæti endurgoldið ást þína,“ sagði hann, „en ég elska 
þig aðeins sem systur. Konan sem ég missti á alla ást mína. Þessi játning 
særir þig máske, en hún er sönn. Milli manns og konu verður hreinn 
sannleiki að vera í fyrirrúmi.“

Sylvía fölnaði og neri saman höndunum.

„Ég veit það,“ svaraði hún, „og ég er ekki reið við þig af því; ég vil 
heldur vera þerna þín en drottning annars manns. Við ættum að opinbera 
trúlofun okkar á morgun, svo almenningi verði ljóst í hvaða sambandi 
ég stend við þig.“

Lávarðurinn hnyklaði brýnnar. Honum var ekki um það, að trúlofun 
sín skyldi opinberast strax eftir heimkomu hans en lét þó tilleiðast.

„Ég vissi að þú myndir samþykkja þetta,“ sagði Sylvía, „og þess vegna 
sagði ég frú Sewer og Roggy gömlu frá trúlofun okkar — en nær á 
giftingin að fara fram? Ef einhver spyr um það, kann ég betur við að geta 
svarað.“

Roy leit flóttalega á hana.

„Ég hef ekkert um það hugsað. Þú ræður því.“

„Við skulum segja að tveim mánuðum liðnum frá þessum degi; þá 
verður kominn maí-mánuður, fegursti mánuður vorsins. Við skulum 
halda framúrskarandi góða veislu og dansa á eftir, svo förum við til 
meginlandsins og verðum þar í sumar að skemmta okkur.“

Sylvía vafði höndum sínum um háls lávarðarins og kyssti hann. Svo fór 
hún að tala um ferðalagið, hvert þau skyldu fara og hvað hann ætti að 
sýna henni og hýrnaði svipur lávarðarins loksins ofurlítið við það.

Þegar svo Sanders kom inn í salinn, kvaddi hún með kossi og fór.



„Allt gengur vel, Roggy,“ sagði hún, þegar hún kom upp. „Clynord 
samþykkti að trúlofun okkar skyldi strax opinberuð og leyfði mér að 
ákveða nær giftingin færi fram, svo ég ákvað að hún skyldi framkvæmd 
að tveim mánuðum liðnum. Nú getur hann ekki dregið sig í hlé, og ég 
verð lafði Clynord. Hugsaðu nú ekki meira um svipinn hennar, hjálpaðu 
mér heldur með undirbúninginn undir brúðkaupið.“

Þegar Sylvía var búin að skrifa bréf til lafði Welby og tilkynna henni 
trúlofun sína og áformaðan giftingardag, skrifaði hún nokkrar pantanir 
til kvenklæðskera sinna í Lundúnum. Að því búnu fór hún ofan til 
miðdegisverðar og voru þeir Gilbert og Sanders þar auk lávarðarins.

Hún sá strax, að ráðsmaðurinn vissi ekkert um trúlofun þeirra og beið 
því eftir tækifæri til að geta sagt honum það, en þeir voru að tala um 
skólann, svo það dróst lengur en hún vildi.

Gilbert sat þögull og óánægður. Sylvía sá það þegar og grunaði hann 
um hrekki.

Loks lagði Sanders fram spurningu, sem lávarðurinn svaraði þannig:

„Að því er svefnherbergin fyrir kvennadeild skólans snertir, þá mun 
ungfrú Monk rétta mér hjálpandi hönd.“

„Bæði í því og öðru,“ svaraði Sylvía. „Mér er ánægjan að því, jafnframt 
og það eru réttindi mín.“

Lávarðurinn roðnaði.

„Sanders,“ sagði hann dræmt, „ég hef gleymt að segja yður frá því, að 
Sylvía hefur lofað að verða konan mín. Eftir tvo mánuði fer brúðkaupið 
fram.

Ráðsmaðurinn óskaði þeim til hamingju.

„Jæja, eftir átta vikur,“ hugsaði Gilbert. „Þegar þau eru gift, þá get ég 
fyrst framkvæmt áform mín með Vereniku. Ef mér heppnaðist aðeins að 
finna hana og koma henni til St. Maur, þá væri allt gott.“

Að lokinni máltíð fór Gilbert út úr salnum og leitaði í hverjum krók og 
kima í höllinni, en árangurslaust.

Þegar borðað var um kvöldið, var hann hinn kátasti, en dvaldi þó ekki 
lengi hjá Roy, heldur læddist inn í hljóðfærasalinn og faldi sig þar, í þeirri 
von að Verenika myndi koma eins og kvöldið áður.

En sú von brást, hún kom ekki.

Roy horfði jafnaðarlega á opnu dyrnar; einnig hann bjóst við 
Vereniku.

Með einskonar vonbrigði í huga gekk lávarðurinn til herbergja sinna 
þetta kvöld. Af því að hann hafði vakað nóttina á undan, sofnaði hann 
strax, og var búinn að sofa fulla stund, þegar dyrnar að búningsklefanum 
voru opnaðar með hægð og hvít vera, „svipurinn hennar“, læddist inn 
svefnherbergið.

„Elskulegi vesalings Roy,“ tautaði Verenika.

„Þessi nýja ást þín verður ekki eins affarasæl og sú sem var. Sylvía 
skilur þig aldrei eins vel og ég. En hvað það er sárt, að vera álitin dauð og 
vera þó lifandi, að vita að enginn grætur mann, enginn saknar manns; að 
horfa á aðra konu klæða þá stöðu, sem maður skipaði áður, að vita 
ástaratlot annarrar konu vera þráð. Hefði ég bara dáið. Ó, guð minn. Því 
tókstu mig ekki til þin?“

Hún laut höfði; heit og þung tár féllu ofan á hár lávarðarins og hann, 
sem elskaði hana meir en sitt eigið lif, svaf rólegur án þess að vita um 
nálægð hennar.

Verenika stóð enn góða stund við rúmið hans og horfði á fallega, 
eðallynda andlitið og kyssti hendur hans.

Á litlu borði stóð hálfflaska af víni og nokkuð af sætu brauði. Verenika, 
sem allan daginn hafði verið í fylgsni sínu uppi á lofti, var bæði köld 
og svöng. Hún saup góðan sopa úr flöskunni og borðaði nokkuð af 
brauðinu; við það hresstist hún og fór svo að hafa sig á brott.

Á leiðinni frá St. Maur hafði hún verið klædd í siða, dökka regnkápu, 
sem hún hafði falið uppi á lofti, af því að hún áleit betur viðeigandi að 
vera hvítklædd, en þar eð kápa þessi var ekki nógu góð verja gegn 
kuldanum, hafði hún tekið eitt af sjölum sínum úr búningsherberginu og 
sveipað því um sig.

Verenika gekk nú að dyrunum og hlustaði, en alls staðar var kyrrð.

Hún áleit Gilbert Monk þann besta vin, er hún átti í heiminum. Nú 
vildi hún samt ekki mæta honum, af því að hún vissi að hann vildi flytja 
hana til St. Maur, en þangað vildi hún ekki fara að svo komnu.

Hún læddist út úr búningsherberginu, gekk fram hjá svefnherbergisdyrum 
Sylvíu og svo fram hjá dyrum baðherbergisins, en þá var þeim 
lokið upp og Roggy kom út.

Verenika sá glitra í tvö blóðrauð augu, sá tvo handleggi rétta eftir sér 
svo hún hljóp þá áfram án þess að hljóða.

Gamla nornin hljóp á eftir henni og náði í sjalið, sem Verenika óðar 
losaði og hljóp svo áfram. Enginn hafði séð til þeirra.

Roggy flýtti sér inn til Sylvíu.

Sylvía sat upprétt í rúminu — og beið komu fóstru sinnar óþolinmóð.

„Nú,“ sagði hún, „þú hefur rænt mig miklu af nætursvefni mínum með 
þessari löngu burtveru þinni, með hverju greiðirðu það?“

„Með þessu,” svaraði Roggy og kastaði sjalinu á rúmið hjá henni. 
„Þekkirðu þetta sjal? Ég mætti svipnum. Hann kom út úr herbergjum 
lafði Clynords, með þetta sjal á herðunum og ég náði því af honum. Þessi 
svipur er lafði Clynord sjálf, bráðlifandi, fallegri en nokkru sinni áður. 
Gilbert hefur komist að leyndarmáli okkar, það eitt er víst hvað sem 
hann ætlar sér. Framtíðarstaða þín, auður þinn, nafn þitt og jafnvel lífið 
er í hættu. Hún verður að deyja. Við verðum í sameiningu að hugsa um 
það, hvernig hún á að deyja.



27


Nú skal með fám orðum getið um æviferil hr. Tempest, þess sem var 
ferðafélagi lávarðar Clynords fyrir skemmstu.

Skýrslurnar og fregnirnar, sem hann sendi Landfræðifélaginu frá Kína 
og Tartaríinu, vöktu mikla eftirtekt hjá hinum lærðu mönnum, svo að 
hann, sem hafði yfirgefið England í kyrrð og þögn, kom þangað aftur 
sem nafnkunnur maður og var alls staðar velkominn.

Honum var sýnd svo mikil alúð og vinátta, að hann ásetti sér að dvelja 
svo sem mánaðartíma í Lundúnum, og þannig atvikaðist það, daginn 
eftir að Clynord fór til Sussex, að Sir Fortescue, einn af helstu mönnum 
Landfræðifélagsins, bauð honum til miðdegisverðar hjá sér.

„Þér eruð þreytulegur, hr. Tempest,“ sagði Sir Harry Fortescue, 
þegar þeir yfirgáfu gildaskála barónsins. „Þér eruð líklega ekki hneigður 
fyrir samkvæmislífið — hafið líklega ekki um langan tíma þurft að gegna 
þeirri þreytandi skyldu, að viðhalda samræðum tímunum saman?“

„Nei, guði sé lof,“ svaraði Tempest. „Ég er enginn aðdáandi þessa 
svonefnda samkvæmislífs, Sir Harry, og þessi 15 ár sem ég hef dvalið í 
Kína og Tartaríinu, hafa gert mig óhæfari þátttakanda í því en ég áður 
var. Ég ætla aðeins að líta á samkvæmislífið snöggvast, og svo fer ég til 
Tartaranna aftur.“

„Það verður meira en snöggvast, það er ég viss um kæri Tempest. 
Menn vilja ekki sleppa yður strax. Ég fyrir mitt leyti þekki hálfa tylft af 
konum að minnsta kosti, sem eru að biðja bændur sína að fá yður til að 
taka þátt í kvöldsamsæti, og hver veit hve margar fríðleiksmeyjar standa 
bak við. Máske einhverri þeirra heppnist að tæla hinn nafnkunna landkönnuð 
inn í hjúskaparlandið, sem er honum ókunnugt. Því — ég hef 
líklega fengið sannar fregnir — þér eruð ókvæntur, er það ekki?“

„Þér eruð rétt fræddur,“ svaraði Tempest. „Ég er að vissu leyti 
kvenhatari og er alls ekki hrifinn af hinu fagra kyni. — En að nokkur 
maður, karl eða kona, fái mig til að vera lengur en mánuð í Lundúnum, 
efast ég um.“

Sir Harry brosti og spurði svo alvarlega:

„Eigið þér enga ættingja á Englandi? Er ekkert band til af neinni 
tegund, sem getur haldið yður við landið?“

„Ég á fáa og fjarskylda ættingja og einnig fáa vini. En, getið þér sagt 
mér nokkuð um frú Walton, hina nafnkunnu „fegurð“, sem svo var 
nefnd fyrir hér um bil tólf árum?“

Tempest sagði þetta rólega, en leit þó undan um leið og beið svarsins 
með æsingi.

„Frú Walton — já, nú man ég eftir henni, hún var viðurkennd fyrir 
fegurð, og ef ég man rétt, þá kom snurða á hjónabandið; nokkuð er það, 
maðurinn yfirgaf hana, en um það veit ég ekki nánar.“

„Alveg rétt,“ sagði Tempest. „Hvar er hún núna?“

„Hún fór að þýskri baðstöð og var nokkur ár í burtu. Hún var 
tilfinningarík kona og gat ekki gleymt því að maðurinn yfirgaf hana. Hún 
var aðeins orðinn skuggi þess, sem hún hafði áður verið og fór eitthvað 
út á land. Einkabarn hennar kvað hafa dáið ungt. Ef ég man rétt, þá er 
hún dáin fyrir sjö árum síðan.“

„Dáin?“

„Já, úr tæringu held ég. Blöðin tilkynntu lát hennar. — Þekktuð þér 
hana?“

„Ég kynntist henni í samkvæmislífinu,“ sagði Tempest eftir óviðkunnanlega 
langa þögn. „Afsakið mig, Sir Harry, ég hélt ég hefði séð 
kunningja minn hins vegar við götuna, en nú sé ég að það er ekki.“

„Slíkt skeður oft á mannmörgum götunum okkar. — En hér er þá 
gistihúsið yðar. Svo ég segi, hittumst heilir aftur hjá mér í kvöld.“

„Hittumst heilir aftur.“

Tempest gekk til herbergis síns og sat þar hugsandi fram undir kvöld.

Þegar dimma tók klæddi hann sig í sparifötin og fór að því búnu til 
heimilis Sir Fortescue í Westend.

Honum til heiðurs voru margir boðnir og þar rigndi yfir hann alls 
konar aðdáun og hrós. Eftir kvöldverðinn fylgdi lafði Fortescue honum í 
gegnum röð af samkvæmissölum.

„Ég ætla að leyfa mér að segja yður, hr. Tempest, að hið bersýnilega 
kvenhatur yðar hvetur mig til að leiða hinn mikla Tartara undir ok 
einnar eða annarrar enskrar konu. Nú hef ég aðvarað yður. Lítið þér nú í 
kringum yður. Sjáið þér stúlkuna við píanóið? Það er ungfrú Meynall. Á 
ég að kynna yður henni?“

Tempest yppti öxlum.

„Andlit hennar kemur mér ekki til að knéfalla,“ svaraði hann.

„Ekki það. Jæja, lítið þér þá á stúlkuna í bláa kjólnum; það er ungfrú 
Grayson — ríkur erfingi.“

„Gimsteinarnir hennar eru fallegir,“ svaraði Tempest. „Er nokkuð 
annað markvert við hana?“

„Ó, þér eruð kynlegur,“ sagði lafðin. „Hvað segið þér þá um hópinn 
af ungu stúlkunum þarna til hægri handar?“

„Tilraunir yðar, lafði mín, jafn góðan tilgang og þær hafa, eru árangurslausar; 
ég er þrjóskur syndari. Þér megið hætta við að reyna að betra 
mig.“

„Það dettur mér ekki í hug, ég ætla þvert á móti að kynna yður fyrir 
einu af tilgerðarmesta daðurkvendi Lundúna, ríkri ekkju, umkringdri af 
aðdáendum, og að því sagt er, trúlofuð herramanni nokkrum, sem hefur 
verið að biðla hennar í mörg ár. Innan viku verður hún búin að breyta 
skoðun yðar og temja yður. Ég hef enn engan mann vitað, sem ekki 
hefur orðið meira eða minna hrifinn af henni.“

„Sei, sei. Hvað heitir þessi ástargyðja?“

„Lafði Diana Northwick, af kunnugum kölluð lafði Di. Sjáið þér, 
þarna er hún með hirð sína yfir við gluggann; það eru aðdáendur hennar. 
Hún er að öðru leyti ísfjall í mannsmynd. En í alvöru að tala, sýnist yður 
hún ekki falleg? Við vinstri hlið hennar stendur lávarður Tentemoor, 
sem hún er trúlofuð. En hvað segið þér um hana?“

Tempest leit þangað, sem lafðin benti og sá í einu gluggaskotinu 
bjarthærða konu, sérlega fríða.

„Hún er sannarlega mjög fríð,“ sagði Tempest, „og mig undrar ekki, þó 
menn verði ástfangnir af henni. En þér segið að hún sé daðurgjörn. Í 
drambsömum augunum, sem hún litur með yfir hópinn, er meira af 
kæruleysi og fyrirlitningu. Er það uppgerð, eða er það svo í raun og veru?“

„Spurning yðar sýnir, að þér eruð hrifinn af henni,“ sagði lafðin 
spaugandi. „Skyldi það vera hugsanlegt, að hún ætti eftir að verða frú 
Tempest.“

„Nei, það naumast hugsandi. Ég er ekki af þeim flokki flugna, sem 
fljúga kringum ljósið þangað til þær brenna vængina. Falleg er konan, en 
það er eitthvað kalt við þá fegurð. En er hún ekki eins harðúðug og hún 
er fríð?“

„Jú, karlmennirnir bera henni það, en samt sem áður hópast þeir utan 
um hana.“

„Hvaðan er lafði Diana Northwick upprunnin?“ spurði Tempest.

„Hún er ekkja eftir Sir Rupert Northwick, ríkan barón, sem kvað vera 
dauður fyrir mörgum árum, og hafði skilið henni eftir allan auð sinn. 
Hún er liðlega þrítug og er greifadóttir. Nú erum við búin að tala mikið 
um hana; á ég að kynna ykkur?“

„Já, ef þér viljið gera svo vel.“

Þau gengu svo til lafði Díönu, sem heilsaði Tempest með unaðsríku 
brosi, eftir að lafði Fortescue hafði kynnt þau og farið síðan.

Skammt frá stóð lafði Fortescue kyrr og leit til Tempests, sem var 
byrjaður á samræðum við lafði Díönu.

„Einn enn á langa listann.“ tautaði lafði Fortescue. „Hann sér ekki 
við daðri hennar, en það á við hana að töfra hann.“



28


Lafði Díana, sem fyrir fegurð sína og gáfur hlaut svo mikið lof, var í alla 
staði prúð kona, en köld í viðmóti og þó eltu karlmenn hana tugum 
saman.

„Sú eina sanna tilfinning sem Díana á er þrá eftir að öðlast hrós,“ 
hugsaði lafði Fortescue. „Hún hættir vafalaust ekki fyrr en hún hefur 
lagt hann fyrir fætur sér og kastar honum svo burt eins og ónýtri flík; en 
hann, sem ekki þekkir daður, álítur ástaratlot hennar vera sönn og 
verður svo ógæfumaður alla ævi. Ég hefði líklega ekki átt að kynna þau 
hvort öðru.“

Við nánari athugun var þó ekki líklegt að þessi óhappaspá húsmóðurinnar 
rættist.

Tempest var ekki þesslegur að vilja beygja kné fyrir fegurð lafði 
Díönu eins og hlekkjaður fangi. Viðmót hans við hana var kurteis 
harðneskja, sem henni var stríðni í. Hún bar hann saman við lávarð 
Tentemoor í huga sínum og sá hve ólíkir þeir voru. Tempest var engin 
samkvæmishetja, en hann hafði lent í mannraunum í framandi löndum 
og borið sigur úr býtum. Hann hafði kynnt sér siði Tartaranna og 
Kínverja, oft lent í lífshættu, og sýnt hugrekki og djörfung. Hafði skrifað 
margar og merkar bækur, sem nú hlutu lof af hvers manns vörum, og 
nafn hans var hvarvetna kunnugt og mikils metið. Fálæti hans gerði hann 
enn skemmtilegri, og þess utan var hann fríður maður, hár og þrekinn, 
með alvarlegt andlit, köld og gagnrýnandi augu og andríkan svip — 
maður, sem menn hlutu bæði að virða og óttast.

Hann hafði mikil áhrif á lafði Díönu. „Ég vildi að ég gæti kúgað þótta 
þessa manns, heyrt ástarjátningu af þessum köldu vörum, séð hann fyrir 
fótum mínum,“ hugsaði lafði Díana, jafnframt og hún spaugaði meiningarlaust 
við Tempest.

Hún lagði gullskreytta hönd sína á handlegg Tempests, og byrjaði 
ásamt honum hæga göngu í gegnum hina ljósríku sali.

„Ég hef lesið allar bækurnar yðar, hr. Tempest,“ sagði hún. „Ég hef 
með áhuga fylgt yður á ferðum yðar, hef skolfið yðar vegna, þegar þér 
voruð í hættu staddur, og glaðst við uppgötvanir yðar. Ferðir yðar frá 
einum stað til annars hafa sýnt mér eins konar eirðarleysi, sem ég varð 
hissa á, og dirfskan í breytni yðar hefur vakið hjá mér þann grun, að yður 
væri ekki lífið kært.“

„Lífið er mér ekki mikils virði,“ svaraði hann, „ég hef eftir bestu getu 
varið því til gagns fyrir menningu mannkynsins og bræðraþels þess.“

„Hvað gátu ferðir yðar um Kína og Tartaríið stuðlað að því?“

„Mjög mikið. Mér var með þeim gert mögulegt að kynnast háttum og 
menntun þessara þjóða, og að vekja athygli annarra þjóða á þeim. Og 
svo er annað: Sérhver maður, sem ferðast um þessi fjarlægu héruð, færir 
íbúum þeirra meira eða minna af vestrænni menningu. Það er skoðun 
mín, að sá tími muni einhverju sinni koma, að allar þjóðir skoði sig sem 
hluta af einni heild, að ein og sama menning ríki alls staðar, og allir stefni 
að sama markmiði sem bræður.“

„Kenning yðar er mjög fögur, og ég hef sömu von og þér, að einhvern 
tíma komi sú stund, að ljón og lamb gangi samsíða í friði, en það skeður 
ekki meðan vér lifum. Heimurinn er ekki fullkominn, hr. Tempest, en að 
hinu leytinu heldur ekki mjög vondur. Að því er mig snertir, þá er 
tæplega það efni í mér, sem myndar kvenhetju. En ég gæti ekki eins og 
þér yfirgefið föðurland mitt fyrir hugsjónina eina, og hafnað öllum 
skemmtunum lífsins og þægindum. — Ég held að það sé gott, að allar 
þjóðir eru ekki eins. — Þér hafið í vísindalegu skyni eytt bestu árum ævi 
yðar í framandi löndum, og fórnað öllum vináttu- og heimilistengslum, 
öllu sem er uppáhald kvenfólksins. — Þér takið það ekki illa upp þó ég 
spyrji hvort þér álitið yður vera hag í þessu.“

„Ég verð að játa því. Maður hefur ánægju af slíku ferðalagi. En í 
Englandi get ég ekki unað mér.“

„Afsakið, hr. Tempest, eigið þér fjölskyldu?“

„Nei, lafði Díana.“

Hún leit upp undrandi, en þó var svarið að skapi hennar.

„Nafnkunnir menn eru sameign,“ sagði hún. „Menn brenna af löngun 
eftir að þekkja ævisögu yðar, og svo er því varið með mig. Ég er forvitin 
eftir að vita hvort nokkur frú Tempest sé til.“

„Nei, ég á enga konu, lafði Díana, ég missti hana fyrir nokkrum árum. 
Ég stend einn í heiminum eins og visnað tré. Enginn gleðst við komu 
mína, né hryggist við burtför mína.“

Hann talaði í hörðum og köldum róm, sem útilokaði alla hluttekningu. 
Hann vildi bera sínar sorgir einn og kunni líka að geyma þær.

„Þér eruð öðruvísi en aðrir menn, herra Tempest. Fyrirgefið mér, að 
ég ýfi sár yðar. Ég verð að segja yður hreinskilnislega, að þér hafið 
óvanaleg áhrif á mig. Hver var orsökin til þess að þér yfirgáfuð konu 
yðar og fjölskyldu? Og hvernig víkur því við, að þér vissuð ekki um 
dauða yðar nánustu fyrr en nú? Þeir eru máske nýdánir?“

Hún flutti þessar spurningar í þeim hluttekningarróm, að hann var 
tilneyddur að svara.

„Ferðalöngunin, eirðarleysið, og þráin eftir breytingu, hefur líklega 
verið sterkari en skyldutilfinning mín. Ég hafði ekki bréfasamband við 
mína nánustu. Ég hef því aðeins nýlega frétt um dauða þeirra. Annar 
þeirra dó fyrir nokkrum árum, hinn fyrir ári síðan. Það eru aðeins fáar 
stundir síðan ég frétti þetta, og þó stend ég hér jafn brosandi og þeir, sem 
í kringum okkur eru, og ef til vill með — jafn sorglausum huga. Við 
berum öll grímur, lafði Díana. Jafnvel þér, svo ung, svo fögur, svo auðug 
og andrík, umkringd af aðdáendum, berið grímu eins og allir aðrir — 
fyrir yður koma augnablik, sem sorgin, iðranin og kvíðinn gera vart við 
sig, og þér viljið lifa upp aftur sum atvik úr lífi yðar. Segi ég ekki satt?“

„Nei, herra Tempest, yður skjátlast í síðasta grun yðar. Ég er máske sú 
eina af öllum þeim sem hér eru, sem ekki ber grímu. Þér horfið spyrjandi 
á mig. Þér eruð hissa! Verið þér óhræddur, herra Tempest, ég er ekki 
eins og fólk er flest og má óhrædd halda því fram, að ég er frumleg, ísfjall 
eins og mönnum þóknast að kalla mig. — Þér álítið mig líklega tilfinningalausa 
eins og aðrir — nú, jæja, ég er það í rauninni, eins og allir 
kunningjar mínir geta staðfest. En nú hafa samræður okkar tekið einkennilega 
stefnu, jafn ókunnug og við erum. — Höfum við máske lagt 
niður grímurnar? — En það er satt, ég gleymdi því, að ég hef enga.“

„Lávarður Tentemoor virðist líka hafa tekið af sér grímuna. Hann 
horfir á okkur með logandi afbrýði í svip sínum. Honum þykir líklega að 
þér sinnið Tartaranum of mikið.“

Lafði Díana roðnaði.

Hún leit ástaraugum til lávarðar Tentemoor, og leiddi Tempest um 
leið, rétt eins og af tilviljun, inn í lítinn skrautklefa. Þau fengu sér sæti á 
trébekk í einu horninu, bak við hávaxinn burkna.

„Er þetta ekki ágætur hvíldarstaður, þar sem maður getur gleymt 
heiminum og gleymst af honum, rétt eins og maður sé staddur í frumskógi, 
þar sem burknarnir vaxa? — Hér eru aðeins engir höggormar, 
krókódílar, ljón eða þess konar dýr.“

„Og þó höfum við máske þessi dýr í kringum okkur í annarri mynd,“ 
svaraði Tempest þurrlega. — „Ef við gætum rifið grímurnar at fólkinu 
þarna inni, myndum við sjá marga höggorma og krókódíla á meðal þess. 
Fyrrum voru það dýrin, sem flóu hvort annað — nú eru það mennirnir 
sem gera það.“

Lafði Díana svaraði litlu þessari mannhaturslegu skoðun, en álit 
hennar á honum óx. Hún var að hugsa um, hvernig hún ætti að þvinga 
þennan mann til ásta og hver sigur það væri fyrir sig ef hún gæti það, 
hvernig hann færi að tala um ást, ef hann á annað borð ætti þá tilfinningu 
— hvernig hann myndi taka neitun hennar.

Tempest las hugsanir hennar, og brosti háðslega að því, hve gagnslaust 
daður hennar væri gagnvart sér.

Lafði Díana var að sönnu daðurkvendi, en hún var ólík öðrum konum 
af því tagi. Hún hafði aldrei truflað neins manns sálarfrið, hún áleit sér 
það ósamboðið, og nú ætlaði hún að hætta því algerlega. Tempest átti að 
verða hinn síðasti sem hún daðraði við.

Þau áttu fjörugar samræður í skrautklefanum, en svo urðu þau þess 
vör að þangað voru fleiri komnir, og þá fóru þau aftur inn í salinn. Lord 
Tentemoor fór að tala við lafði Díönu, en kunningjar Tempests tóku 
hann með sér. — Þau sáust ekki aftur fyrr en seint um kvöldið.

Þegar sest var að borðum, leiddi Tentemoore kærustu sína, en 
Tempest húsfrúna til sætis. Að afstaðinni máltíðinni voru þau umkringd 
af kunningjum sínum hvort um sig, en gafst ekkert tækifæri til að tala 
saman.

Þegar lafði Díana kom út úr búningsklefanum í ferðafötunum, var það 
Tempest sem leiddi hana út að vagninum og hjálpaði henni upp í hann. 
Hún brosti þýðlega og bauð honum að heimsækja sig í Park Lane, þar 
sem hún átti heima.

„Ég er ávallt heima fyrir yður,“ sagði hún.

Tempest þakkaði boðið og vék sér til hliðar fyrir lávarði Tentemoor, 
sem sté inn í vagninn mjög leiður á svip og skipaði ökumanninum að 
halda af stað.

Þegar vagninn var farinn, fór Tempest inn aftur og brosti háðslega.

Hún heldur, að hún geti þvingað mig til að beygja kné fyrir sér, en hún 
kemst að raun um að sú von rætist ekki, hugsaði hann. Að mánuði liðnum 
fer ég aftur til Tartaranna, og þá getur hún gifst lávarði Tentemoor.



29


Í Clynord-höllinni var annríki og fjör. Trúlofun lávarðarins og Sylvíu 
hafði verið opinberuð, og blöðin létu ekki standa á sér að geta um hana.

Giftingin átti að fara fram í þriðju viku júnímánaðar, en nú var apríl.

Heldra fólkið þyrptist þangað til að óska þeim til hamingju.

Lafði Welby bauð Sylvíu að vera hjá sér, þangað til giftingin færi fram, 
en hún afþakkaði það.

„Ég sé ekkert á móti minni veru hér,“ svaraði hún lafðinni og var kyrr.

Þrátt fyrir allt annríkið með undirbúninginn undir giftingarathöfnina, 
sem á Sylvíu hvíldi, var hún þó aldrei róleg. Hún vissi að Verenika var 
lifandi, og óttaðist að hún gerði vart við sig þegar minnst varði. Aldrei 
yfirgaf hræðslan hana, hvorki dag né nótt; hún átti erfitt með svefn, 
aldrei slíku vön. Fengi lávarðurinn bréf, var eins og hún stæði á nálum, 
þangað til hann hafði lesið það til enda. Spryngi kolamoli í ofninum að 
nóttunni, þaut hún upp. Hún hafði aldrei frið.

Gilbert var kyrr á Clynord að svipast að Vereniku. Honum var kunnugt 
um, að Sylvía vissi að hún var á lífi. Hann vakti um nætur og leitaði og 
leitaði. En ekki fann hann Vereniku samt, og af þessu varð hann jafn 
órólegur og Sylvía.

Clynord sá ekki oftar hvíta mynd framliðnu konunnar sinnar og 
styrkti það þá skoðun hans að hann hefði séð ofsjónir, séð svip hennar, 
en ekki hana sjálfa, eins og hann hélt í fyrstu. Hann var ekki síður önnum 
kafinn en þau systkinin, en starfsemi hans var aðallega viðvíkjandi 
skólanum.

Skólinn, sem átti að vera til minningar um Vereniku, átti að standa á 
hæð skammt frá Clynord-þorpinu. Lávarðurinn hafði fengið húsameistara 
frá Lundúnum og vann daglega fleiri stundir ásamt honum. Síðan 
hann missti konu sína hafði hann aldrei getað fest hugann við neitt, fyrr 
en þetta. Sylvíu skeytti hann lítið; það var búið að ákveða brúðkaupsdaginn 
og hana lét hann eiga sig, og hann var að sínu leyti ánægður með 
að vera einn þegar þess var kostur. Á daginn sáust þau sjaldan, en á 
kvöldin var hann oftast hjá Sylvíu í dagstofunni, hljóðfærasalnum eða 
blómaskálanum — og þá fannst Sylvíu hann miklu fúsari að tala um 
skólann en um ástir, og fremur um framliðnu konuna sína, en um 
giftinguna fyrirhuguðu.

Kvöld nokkurt eftir máltíð — það var nú liðið á apríl og loftið orðið 
hlýtt — gekk lávarðurinn yfir að snotra húsinu hans Sanders, í því skyni 
að bera undir hann nýja hugmynd um fyrirkomulag skólans.

Sylvía var að tala við lafði Welby, sem var komin til að líta á undirbúninginn.

Gilbert var enn einu sinni að rannsaka loftherbergin, án þess að vera 
séður af öðrum en Roggy gömlu, sem alltaf var að njósna um allar hans 
athafnir.

Eins og vant var, lét engin Verenika sjá sig.

Lávarðurinn var allt kvöldið hjá Sanders, að tala um ýmis áríðandi 
efni. Klukkan rúmlega tíu kvaddi hann og gekk heim á leið eftir þröngri 
götu, sem lá þvert yfir skemmtigarðinn.

En hvað var þetta?

Í tunglskininu, aðeins fá fet frá honum, þar sem breiður skemmtigarðurinn 
sleit í sundur mjóa stíginn, sem lávarðurinn gekk eftir, sá hann 
granna, hvítklædda veru, sem rétti handleggina í áttina til hans.

Hann stóð kyrr eins og steinn.

Þetta er Verenika. Það voru fremur tilfinningar hans en augun, sem 
sögðu þetta.

Hún var í sama hvíta kjólnum og hún var kistulögð í, kjóldragið lá á 
jörðinni. Hálsinn var ber, en langa, svarta hárið hennar hvíldi á herðunum.

Lávarður Clynord sá nú hvern drátt í andlitinu við tunglsljósið; yfir því 
hvíldi þungur sorgarsvipur, sem gerði hann harmþrunginn.

Jafnvel hins vegar grafarinnar er hún ófarsæl án mín, hugsaði hann. Ég 
sakna hennar, eins og hún mín. Himininn er henni enginn himinn án 
mín.

Hann þorði ekki að hreyfa sig, af því hann hélt að hún mundi þá hverfa 
eins og þoka.

Það var ekki af ásetningi að Verenika mætti lávarðinum þarna, hún 
var jafn óviðbúin því og hann.

Alla síðastliðna langa og leiðinlega daga, hafði hún dvalið í dálitlum 
þakklefa, sem var lengst í burtu frá íbúðarherbergjunum, enda hafði 
Gilbert ekki komið til hugar að svipast eftir henni þar. Hún hafði borið 
fáein ullarteppi þangað upp, ásamt handtöskunni, sem hún hafði með 
sér frá St. Maur. Þar klæddist hún gráa kjólnum sínum og regnkápu, til 
þess að varðveita hvíta kjólinn frá óhreinindum. Einnig hafði hún borið 
þangað upp nokkuð af matvælum og fáeinar vínflöskur, sem hún hafði 
fundið niðri.

Hafi það verið dáleiðsla, sem fjötraði fætur lávarðarins, þá var það 
hræðsla, sem dró máttinn úr Vereniku. Hún bjóst við að hann næði sér. 
Þau horfðu hvort á annað á að giska eina mínútu, en þá þaut lávarðurinn 
af stað í áttina til hennar.

Verenika hljóp burt án þess að vita af sér og lávarðurinn á eftir. Hún 
gat næstum heyrt andardrátt hans.

Hún hljóp eftir breiða stígnum. Hún vildi ekki láta hann ná sér, vildi 
heldur deyja, en láta flytja sig heim aftur, þar sem einhver hulin ógæfa 
beið hennar, heldur deyja, en að standa í vegi fyrir gæfu hans. Hann 
elskaði Sylvíu og furðaði sig nú á því að hann gat orðið ástfanginn í 
þessari Vereniku. Nei, nei, hún mátti ekki láta hann ná sér.

Hún flúði allt í einu inn í dimman hliðarstíg og faldi sig bak við stórt 
valhnetutré, dró að sér kjóldragið og varp yfir sig regnkápunni.

Lávarðurinn hljóp fram hjá án þess að taka eftir því hvert hún fór.

Verenika var kyrr í fylgsni sínu, þangað til hún heyrði ekki fótatak 
lávarðarins, þá gekk hún aftur út á stíginn og eftir honum, án þess að líta 
við. Á dimmum og skuggalegum stað, þýtur Roggy gamla allt í einu út úr 
runna, stekkur á Vereniku og skellir henni flatri á veginn.

„Loksins gat ég náð þér,“ sagði nornin og greip um handleggi 
Vereniku. „Nú skulum við jafna sakir okkar.“



30


Sökum þess að árásin kom svo skyndilega, var Verenika ekki viðbúin að 
veita neina vörn, en bráðlega áttaði hún sig, braust um og reyndi að losa 
sig, en gat ekki, svo hún varð að gefast upp og starði hissa og hrædd á 
Roggy.

„Já, horfðu bara á mig,“ sagði hún. „Hvers vegna ræðst þú á mig eins 
og rándýr?“

„Þú heldur máske að ég þekki þig ekki,“ sagði kerlingin í háði. „Jú, ég 
þekki þig mjög vel, ég veit hver þú ert, hvíta stúlka. Menn álitu þig 
dauða, þú lást sex daga á líkpallinum og svo varstu flutt í grafhvelfingu 
Clynordanna. En því ert þú á kreiki meðal okkar, sem ættir að vera 
dauð?“

Verenika svaraði engu.

„Talaðu,“ sagði kerlingin. „Ætlarðu máske að neita því, að þú sért 
markgreifainna Clynord?“

Eiðurinn, sem Verenika sór, olli því að hún þorði ekki að segja Roggy 
hver hún var.

Roggy grunaði að hún hefði einhverja ástæðu til að dyljast.

„Talaðu,“ endurtók hún, „eða ég dreg þig inn í höllina og spyr þig í 
áheyrn Sylvíu.“

„Nei, nei, ég fer ekki þangað,“ sagði Verenika. „Hvað viltu mér?“

„Þú viðurkennir þá, að þú sért markgreifainna Clynord?“

„Nei, það get ég ekki.“

„Þess þarf heldur ekki, ég þekki þig. — Hver bjargaði þér úr grafhvelfingunni?“

Ekkert svar.

„Gerði Gilbert það?“

Verenika þagði.

„Ég veit að hann gerði það. Hvernig stóð á veiki þinni og hvers vegna 
hjargaði hann þér?“

„Hvers vegna spyrðu mig að þessu? Ég get ekki svarað. Lofaðu mér 
að fara — slepptu mér.“

„Nei, ekki strax, við verðum fyrst að gera upp reikningana,“ svaraði 
Roggy, sem vildi fá að vita, hvort Verenika vissi nokkuð um samsæri 
þeirra gegn henni. „Hvernig stóð á veiki þinni?“

Verenika þagði.

Nú kvakaði fugl, svo þeim varð bilt við. Þær héldu að það væri 
lávarðurinn.

„Við getum ekki verið hér,“ sagði Roggy. „Komdu með mér, ég ætla 
ekkert illt að gera þér.“

Hún tók í handlegg Vereniku og leiddi hana að dálítilli tjörn í garðinum, 
sem á vetrum var notuð fyrir skautasvell.

Tjörnin var djúp með bröttum bökkum og á ofurlitlum höfða við hana 
stóð lítið tvílyft hús, með veggsvölum á þeim hliðum sem að tjörninni 
vissu, svo þaðan mætti sjá yfir tjörnina.

Roggy leiddi Vereniku upp á svalirnar, eftir stiga við vegginn utanverðan, 
bauð henni að setjast á bekk sem var þar, og settist svo sjálf við 
hliðina á henni.

„Hér erum við einsamlar, hér truflar okkur enginn,“ sagði Roggy. 
„Veistu hvað það þýðir?“

„Já,“ svaraði Verenika.

„Ertu hrædd?“

„Nei, því ætti ég að vera hrædd. Lofaðu mér að fara, Roggy, ég vil 
komast burt.“

„Athugum okkar gang. Nú hefurðu viðurkennt, að þú ert markgreifainna, 
annars gæturðu ekki vitað hvað ég heiti. Hvernig stóð á veiki 
þinni? Segðu mér það.“

„Þó þú spyrjir þessa í alla nótt, þá get ég ekki svarað því.“

Roggy fór nú að gruna, að Verenika hefði lofað Gilbert því að dylja 
tilveru sína, og að Gilbert hefði bjargað henni í von um hagnað.

Ó, já, þannig er það, hugsaði nornin, en við erum ekki af baki dottnar, 
Gilbert, við eigum lyfjaber ennþá.

Dálitla stund var alger þögn.

„Ég get ímyndað mér að þú sért eiðbundin,“ sagði Roggy, „en til 
hvers ertu að leika vofu hér. Mann þinn færð bú aldrei aftur. Honum eru 
þessar ímynduðu vitranir viðurstyggilegar og álítur sig ekki verðskulda 
ásókn þína, því hann hafi verið þér góður, enda þótt hann iðraðist þess 
að hafa kvænst þér.“

„Sagði hann þér þetta?“ spurði Verenika.

„Nei, en hann sagði Sylvíu það — sem hann hefur ávallt elskað, sem 
hann var trúlofaður og er nú trúlofaður aftur.“

Verenika stóð upp af bekknum, gekk fram og aftur um svalirnar og 
lagði að síðustu hendur sínar á brjóstriðið, hallaði sér ofan yfir það og 
horfi niður í vatnið.

Nornin horfði um stund á hana með hatursfullu augnaráði, stóð svo 
upp, læddist aftan að Vereniku, greip utan um hana, lyfti henni upp og 
fleygði henni yfir handriðið í vatnið.

Nú heyrðist hátt hljóð og þungt fall í vatnið, sem skvettist hátt upp.

Roggy beygði sig ofan yfir handriðið og horfði á vatnið, sem hún vissi 
að var nógu djúpt til þess, að Verenika gæti drukknað.

Verenika kom upp aftur með höfuðið og synti á áttina þvert yfir 
tjörnina, en hægt fór hún.

Kerlingin bölvaði á indversku.

„Hún getur synt eins og selur,“ tautaði hún. „Aha, nú er hún orðin 
þreytt — hún notar aðeins annan handlegginn — hinn hefur ef til vill 
brotnað. Hún er að missa máttinn — eða — hún hefur fengið krampa.“

Roggy hafði rétt fyrir sér. Verenika komst ekki áfram; hún lyfti upp 
hendinni, rak upp hátt hljóð og sökk.

„Hún er drukknuð!“ sagði kerlingin ofsaglöð. „Já, herra Gilbert 
minn, ég hef dregið strik í reikning þinn. Clynord-vofan er nú kveðin 
niður. Komdu aftur, þarna niðri í tjörninni; ég efast um að gröfin skili 
þér í annað sinn,“ og svo hló hún.

Með ógeðslegt bros á vörunum þaut Roggy ofan stigann og hvarf inn í 
skugga trjánna.

Vatnið yfir við bakkann hinum megin myndaði ávallt stærri og stærri 
hringi.



31


Daginn eftir samkvæmið hjá Sir Fortescue, eða hálfum mánuði fyrir 
síðastnefndan atburð, stóð lafði Díana við einn gluggann í dagstofunni 
sinni.

Fyrir framan marmaraofninn stóð lávarður Tentemoor.

„Mér liggur við að trúa því sem sagt er að þér séuð tilfinningalaus, 
Díana,“ sagði lávarðurinn. „Nú hafið þér árum saman breytt við mig 
sem gamlan kunningja, fremur en sem unnusta yðar. Ég er orðinn 
þreyttur á því.“

„Og viljið losna við þessa ónota hlekki,“ sagði Díana kuldalega.

„Ég hef unnið fyrir yður eins og Jakob fyrir Rakel,“ sagði hann, „ár 
eftir ár virt yður og tilbeðið, eins og Persar sólina, sem er of björt augum 
þeirra og þetta eru launin. Þér hrindið mér burt, án nokkurrar vorkunnsemi. 
Máske þér hafið kynnst einhverjum, sem þér takið fram yfir 
mig?“

„Hlífið mér við lýsingunni á þýstarfi yðar, þér hafið svo oft aukið mér 
leiðindi með henni. Séuð þér ekki ánægður með mig og mína hegðun 
gagnvart yður, þá eruð þér laus allra mála við mig; það mun líka best.“

„Ég bið ekki um frelsi mitt,“ sagði Tentemoor. „Hve lengi hef ég ekki 
verið trúlofaður yður og hvernig farið þér með mig? Ég vil og heimta að 
þessi langa trúlofun endi með hjónabandi og að giftingin fari fram innan 
mánaðar.“

Lafði Díana roðnaði lítið eitt.

„Lávarður Tentemoor, þér gleymið við hvern þér talið. Þér haldið að 
þér séuð í Tyrklandi. Í öllum öðrum löndum hefur kvenfólk fulla heimild 
til að taka þátt í hvenær ákveða skal giftingardag. Ég fyrir mitt leyti ætla 
ekki að gifta mig innan mánaðar; ef þér viljið það endilega, þá verðið þér 
að finna yður konuefni annars staðar.“

„Þér elskið frelsið,“ sagði lávarðurinn háðslega. „Þér eruð daðurskvendi, 
sem hafið þá einu lífsstefnu, að hæna að yður karlmenn.“

„Hvern hef ég hænt að mér og gert ófarsælan? Ég hef fengið giftingartilboð 
í tugatali — við það gat ég ekki ráðið. En allir menn sem ég hef 
neitað, hafa til þessa verið vinir mínir. Ég hef verið köld gagnvart yður, 
en ég hef líka verið köld gagnvart öllum öðrum.“

„Þér segist ekki vera daðurskvendi. Getið þér sannleikanum samkvæmt 
staðhæft, að þér hafið ekki í gærkvöldi daðrað við þetta nýja 
samkvæmisljón, þennan ferðalang frá Tartaríinu, Basel Tempest?“

Lafði Díana stokkroðnaði.

„Ég hef ekki kjörið yður fyrir skriftaföður, lávarður Tentemoor. Ég 
var kurteis við þennan mann, meira ekki.“

„Kallið þér það eingöngu kurteisi, að eyða heilli stundu til að tala við 
hann? Nei, af því hann er frægur maður, langar yður að láta hann beygja 
kné fyrir yður. Og hver er hann svo? Hvað vita menn annað um hann en 
að hann er þekktur ferðamaður? Af hvaða ætt er hann? Máske hann sé 
iðnaðarmannssonur, og hann hafi tekið sér þetta nafn — í fám orðum ...“

„Í fám orðum,“ greip Díana fram í, „að hann sé fjárglæframaður, 
frígefinn hegningarhússlimur eða flakkari. Ég dáist að mannþekkingu 
yður, lávarður, en þó held ég að mín sé eins góð. Ég sá strax að hann er 
mikilmenni, heiðarlegur maður, sem ekki talar illa um aðra, og ég er viss 
um að hann gengur ekki undir dulnafni. Það gerir engan mismun hvar 
vagga hans hefur staðið.“

„Þér eruð reglulega ákafar hans vegna. Máske daður yður hafi aðra og 
dýpri rót en vant er í þetta sinn,“ sagði lávarðurinn með afbrýðivonsku. 
„Ég sé að þér leggið mikinn og ódulinn þokka á hann, og því krefst ég þess 
beinlínis, að þér hættið við allt daður, og að giftingu okkar sé hraðað eins 
og hægt er. Ég vil ekki bíða lengur, hún verður að framkvæmast, og þér 
verðið og eigið að ákveða giftingardaginn.“

Afbrýðin kom lávarðinum til að segja þetta í skipandi tón, en lafði 
Díana var ekki viðbúin að hlýða.

Hún stóð upp af stólnum við gluggann og gekk til hans, dró demantsskreytta 
hringinn af fingri sér og lét hann detta í lófa lávarðarins, án þess 
að segja eitt orð.

„Hvað á þetta að þýða, Díana?“

„Frelsi yðar, lávarður, og mitt líka. Það þýðir að þér hafið enga 
heimild til að kvelja mig lengur með afbrýði yðar. Giftingunni hef ég 
frestað af ástæðum, sem yður eru jafn kunnar og mér. Frá þessari stundu 
er trúlofun okkar rofin.“

„Og á allt að vera búið á milli okkar?“

„Allt, lávarður. Við erum ekki lengur trúlofuð, en við getum verið 
vinir, ef þér viljið.“

Lávarður Tentemoor hló háðslega, og ætlaði að fara að atyrða lafði 
Díönu þegar dyrabjöllunni var hringt.

Litlu síðar fylgdi þjónninn Basil Tempest inn í salinn.

Lávarður Tentemoor lét hringinn í vasa sinn, og ásetti sér að sleppa 
Díönu ekki í hendurnar á þessum nýkomna manni.

Tempest var alvarlegur og kurteis eins og vant var. Hann sá þegar 
hvernig sakir stóðu, en lét ekki á því bera.

Lafði Díana heilsaði Tempest brosandi, en það sárnaði Tentemoor.

„Það gleður mig að sjá yður hjá mér, herra Tempest,“ sagði lafðin. 
„Það var vel gert af yður að gleyma mér ekki.“

Tempest svaraði þægilega, og svo heilsuðust þeir, keppinautarnir.

Lafði Díana leiddi samtalið strax að ferðum Tempests og bað hann að 
segja sér eitthvað um þær. Hann gerði það og fórst vel. Tentemoor 
hlýddi á með háðsglotti.

„Herra Tempest,“ sagði Díana, „ég dáist að þessu feikndjarfa hugrekki, 
sjálfsafneituninni, óttaleysinu og umhyggjunni fyrir vísindunum. 
En, þó að ég elski ekki landa mína sérlega mikið, þá hefði mig í yðar 
sporum langað til að hitta þá við og við.“

„Mig langaði aldrei til að hitta landa mína,“ sagði Tempest, „enda 
voru lítil líkindi til þess. Landar okkar, sem ferðast, velja allt aðra 
vegi. Þessi árin, sem ég hef verið burtu, hef ég fáa landa séð, og á 
leiðinni hingað heim gerði ég mér ekkert far um að umgangast þá. 
Aðeins einn landi minn, sem varð mér samferða frá Genúa til 
Marseille, féll mér vel í geð — lávarður Clynord hét hann. Þér þekkið 
hann máske?“

„Ég þekkti móður hans,“ svaraði Díana. „Hún gifti sig í seinna sinni 
ofursta Monk. — Lávarður Clynord kvæntist, en missti konuna því nær 
strax.“

„Hann sagði mér að hann hefði misst konu sína, og eftir háttsemi hans 
að dæma, hélt ég að hann tregaði hana sárt,“ sagði Tempest.

„Já, hann tregaði hana. Hann var áður trúlofaður fröken Monk, 
stjúpsystur sinni, en þeim bar eitthvað á milli, svo ekkert varð úr giftingu 
þeirra. Hann fór síðan til Noregs, og þaðan til Hebrideseyja, og varð þar 
ástfanginn í stúlku, sem hann tók með sér heim og kvæntist. Hún var 
kjörbarn prestsins þar og alin upp sem hefðarmey.“

„Sorgleg saga,“ sagði Tempest. „Það er ekki skynsamlegt, að taka 
klettablóm og gróðursetja það í vermireit.“

„Lafði Welby hefur sagt mér,“ sagði Díana, „að framkoma hennar 
hafi verið góð, betri en búast mátti við af prestsdóttur frá St. Kilda.“

Tempest fölnaði allt í einu.

„Frá hvaða eyju sögðuð þér hún hefði komið?“ spurði Tempest.

„Frá St. Kilda.“

„Af því lávarður Clynord er vinur minn, þykir mér vænt um að 
kynnast þessu atviki,“ svaraði Tempest.

„Kringumstæðurnar voru þannig, að stúlkan renndi önglinum sínum 
einu sinni og veiddi lávarð Clynord,“ sagði Tentemoor háðslega.

„Hún var ekki veiðimaður, né dóttir fiskimanns,“ sagði Díana þóttalega 
við Tentemoor. „Hún var kjörbarn prestsins, bar nafn hans og var 
afbragðs vel gefin.“

„Hvað hét hún?“ spurði Tempest.

„Verenika Gwellan. — Sjaldgæft nafn, er það ekki?“ svaraði Díana.

Tempest svaraði engu, en sneri sér undan. — Uppgötvun þessi svipti 
hann málinu.

Tentemoor sagði nú eitthvað um lávarð Clynord, svo hvorki hann eða 
Díana urðu vör við vandræði Tempests.

Tempest neytti alls síns viljakraftar til að láta ekki bera á geðshræringu 
sinni, og svo sagði hann allrólegur:

„Þessi giftingarsaga er nokkuð óvanaleg.“

„Og nú er lávarður Clynord trúlofaður Sylvíu aftur, og þau ætla að 
giftast innan skamms,“ sagði lafði Díana.

„Það er sjálfsagt best þannig. Hann er ungur og var fyrst ástbundinn 
henni. Ég held ég verði bráðum að fara til Clynord og heimsækja þennan 
ferðafélaga minn.“

„Og svo að mánuði liðnum eða þar um bil ætlið þér til Tartaranna 
aftur, herra Tempest?“ spurði Díana. „Ef þér framkvæmið þessa hótun, 
verð ég að álíta, að Lundúnaborg hafi ekkert aðdráttarafl fyrir yður.“

„Það er ekki ómögulegt, að ég verði lengur í Englandi en ég ætlaði 
fyrst,“ svaraði Tempest. „Áform mín viðvíkjandi ókomna tímanum eru 
enn ekki ákveðin og“ — nú leit hann aðdáunaraugum á lafði Díönu — 
„það er heldur ekki ómögulegt, að Lundúnir eða Park Lane eigi 
aðdráttarafl, sem með eða móti vilja mínum heldur mér kyrrum.“

Tentemoor leit illskulega til hans.

„Við vorum að tala um yður rétt áður en þér komuð,“ sagði lávarðurinn. 
„Eruð þér í ætt við Edinborgar-Tempestana?“

„Já, en fjarskyldur,“ svaraði Tempest kalt.

Lávarðurinn þagnaði — hann hafði búist við neitun.

Tempest dvaldi eins lengi og kurteisin leyfði, og sá um leið og hann 
fór, að demantsskreytti trúlofunarhringurinn var horfinn af fallegu 
hendinni, sem honum var rétt við brottförina.

Báðir keppinautarnir urðu samferða út. Þegar þeir voru komnir út á 
götuna, lyfti Tempest hattinum og ætlaði að fara, en Tentemoor stöðvaði 
hann.

„Hve lengi ætlið þér að vera í Englandi ennþá?“ spurði hann.

„Ég get ekki sagt það með vissu. Ég ætlaði aðeins að vera mánuð, en 
ég hef misst löngunina til að fara aftur.“

„Voru það samræðurnar við lafði Díönu, sem breyttu þessari ákvörðun?“

„Glöggskyggni yðar er virðingarverð. — Þér eigið kollgátuna.“

Lávarður Tentemoor roðnaði af heift.

„Ég skil. — Ný fórn fyrir lafði Díönu,“ sagði hann háðslega. 
„Ætlið þér að láta bæta nafni yðar á langa biðlistann þessarar ungu 
ekkju?“

„Nú jæja, listinn er öllum opinn,“ svaraði Tempest rólegur. „Þar eð ég 
sé engan trúlofunarhring á hendi lafðinnar, verð ég að álíta, að ekkert 
band tengi ykkur saman — og sé það svo, ætla ég að reyna að eignast 
hana. Þér sjáið að ég tala hreinskilnislega við yður. Ég dáist að henni, og 
geti ég unnið hylli hennar, kvænist ég henni umsvifalaust áður en sumarið 
er á enda. Látum hana velja hvorn okkar sem hún vill.“

„Þér eruð aðdáanlega hreinskilinn,“ sagði lávarður Tentemoor — 
„lafðin er heitbundin mér og því verð ég að biðja yður að láta hana 
afskiptalausa.“

„Enginn annar en lafði Díana getur bannað mér að sækjast eftir hylli 
hennar. Ef hún segir mér, að hún vilji yður fremur en mig fyrir mann, þá 
skal ég undir eins draga mig í hlé, en þangað til verðum við keppinautar. 
Ég ætla að kvænast henni ef ég get.“



32


Þegar Verenika var flúin inn í skugga hliðarstígsins, þaut lávarðurinn 
fram hjá, án þess að hann yrði þess var, að hún beygði til hliðar. Þegar 
hann loksins stóð kyrr, var hann kominn yst í skemmtigarðinn, þar sem 
engið byrjaði.

Meðan hann stóð þar, kom Gilbert þangað hlaupandi.

Lávarður Clynord dró sig í hlé inn í skuggann, hann vildi ekki mæta 
Gilbert, en hann hafði séð, að það var einhver maður þarna er kallaði 
lágt.

„Ert það þú, Flack. Ég hef komist á sporið, við verðum að fylgja því 
strax. — En — hvað er að tarna — ert það þú, Roy?“

„Hefurðu séð nokkurn koma þessa leið?“ spurði lávarðurinn.

„Nei, ertu að leita að einhverjum?“

„Já, ég sá hana fyrir augnabliki síðan hérna í garðinum. Ég get svarið 
að það var hún.“

„Hver?“

„Hún.“

„Hún — Verenika — svipurinn?“

„Já, sem þið kallið svo.“

„Það er ómögulegt, Roy, þú hefur séð einhverja vinnukonuna, sem 
hefur komið neðan úr þorpinu. Hvar sástu svipinn?“

„Í stóra skemmtigarðinum.“

„Ég skal ganga um garðinn til að vita hvort ég sé nokkurn.“

Án þess að bíða eftir svari þaut Gilbert af stað, en lávarðurinn gekk 
heim í hægðum sínum.

Gilbert flýtti sér eftir stóra skemmtiganginum og sneri svo af honum 
inn á hliðarganginn. Þar kveikti hann á vaxkerti, sem hann hafði í 
vasanum og varð var við sporin eftir Roggy og Vereniku, þegar þær voru 
að fljúgast á.

Án þess að dvelja nokkuð, hljóp hann í áttina til skautahússins og 
þegar hann átti fáa faðma að því, heyrði hann hljóðið í Vereniku, sem 
hún rak upp þegar Roggy kastaði henni í tjörnina.

Hann flýtti sér til tjarnarinnar, en rakst allt í einu á manneskju í myrkrinu.

Það var gamla Roggy. Áreksturinn var svo harður, að hún féll hálf 
meðvitundarlaus til jarðar, og Gilbert sárkenndi til fyrir brjóstinu, því 
þar rakst höfuðið á Roggy í hann. Hann hélt að þetta væri Verenika, laut 
því niður og sagði:

„Verenika, hefurðu meitt þig?“

Roggy var að standa upp, en átti bágt með það, en þegar Gilbert 
þekkti hana, varð hann sem steini lostinn.

„Hvað ert þú að gera hér á þessum tíma?“ spurði Gilbert.

Kerling opnaði varirnar til svars, en ekkert orð kom yfir þær, því í 
sama augnabliki heyrðist angistarvein.

Gilbert vissi að Verenika var í hættu, hrinti kerlingunni úr veginum og 
hljóp ofan að tjörninni.

Hann leit fyrst á húsið og svo á tjörnina og sá þá dökkt höfuð, sem var 
að sökkva.

Hann tók af sér skóna, fór úr frakkanum, fleygði sér í vatnið og synti 
þangað sem hann sá höfuðið. Þá vildi svo vel til, að Vereniku skaut upp í 
þriðja sinn.

Annarri hendinni tók hann utan um hana og synti svo með hana að 
húsinu. Þegar þangað kom tók hann hana í fang sitt — og bar hana inn í 
húsið.

Hann þreifaði fyrir sér í myrkrinu, fann legubekk og lagði Vereniku 
þar. Að því búnu lokaði hann dyrunum, fann eldspýtur og kveikti á gildu 
vaxkerti sem þar var.

Þegar hann var búinn að kveikja, bar hann ljósið að andliti Vereniku 
og tautaði við sjálfan sig: „Hún lítur út fyrir að vera dáin, sé það, þá er 
framtíðarvon mín á enda.“

Hann þreifaði á slagæðinni og lagði eyrað við brjóst hennar. Hjartað 
sló ofur hægt.

Í einum af hornskápunum voru geymd ýmis heimilislyf. Hann leitaði 
þar og fann brennivín, hellti af því í staup og lét það renna inn á milli vara 
Vereniku.

Hún fór að hreyfa sig, hóstaði og stundi.

„Verenika, talaðu við mig — Verenika,“ sagði hann.

Hún leit á hann og nefndi nafn hans með veikri röddu.

„Já, það er ég. Vertu óhrædd, hér gerir þér enginn mein. — Ég hef nú í 
annað sinn bjargað lífi þínu; þú varst nærri drukknuð.“

Gilbert þaut upp á loft, sótti þangað eldivið og kveikti upp eld í 
ofninum.

Svo reisti hann Vereniku á fætur og leiddi hana nokkrum sinnum fram 
og aftur um gólfið. Hún var mjög máttvana og settist aftur í legubekkinn 
eftir litla stund.

„Mér er mjög illt í vinstri handleggnum,“ sagði hún, „hann er máske 
brotinn.“

Gilbert athugaði hann nákvæmlega og fann, að hann var úr liði, en 
ekki brotinn.

„Ég get ekkert hjálpað þér núna, en hreyfðu handlegginn sem allra 
minnst, hann er úr liði,“ sagði Gilbert. „Veistu hvar þú ert?“

„Já, í skautahúsinu.“

„Ég hélt, að ég myndi drukkna, Gilbert; því lofaðir þú mér það ekki. 
Þú hefur í annað sinn bjargað lífi mínu — en, til hvaða gagns?“

„Þú færð að vita það á sínum tíma. Þú getur naumast ímyndað þér 
hvað mér þótti vænt um, að það var ég, sem forsjónin sendi í annað sinn 
að bjarga lífi þínu. — Ég fer að halda að forlög okkar séu á einhvern hátt 
samantvinnuð. — En segðu mér, hvers vegna þú ert svo leið á lífinu, að 
þú ákvaðst að fyrirfara þér?“

„Hvernig dettur þér í hug, að ímynda þér slíkt um mig. Þó ég vildi 
deyja, þá svipti ég mig ekki lífinu sjálf; það má engin kristin manneskja 
gera.“

„Hvernig atvikaðist það þá, að þú varst í tjörninni?“

Verenika roðnaði um leið og hún sagði:

„Hún reyndi að myrða mig — það var hún, sem kastaði mér í vatnið. 
Hún náði mér í garðinum, dró mig hingað upp á svalirnar, og fleygði mér 
yfir handriðið. Hún ætlaði að drepa mig, þó ég hafi aldrei gert henni neitt 
illt.“

„Hún. — Hver?“

„Roggy.“

Gilbert var búinn að gleyma því, að hann hitti Roggy, og fölnaði við að 
heyra þetta.

„Hún hefur þekkt þig og ætlað að myrða þig?“

„Já.“

„Hún álítur þig þá ekki vera anda?“

„Nei, hana hefur lengi grunað hver ég var. Eina nóttina læddist ég inn 
til Roy til að sjá hann sofandi og fór svo inn í mín fyrri herbergi og tók þar 
sjal mér til skjóls. Þegar ég svo gekk fyrir dyrnar á baðherbergi Sylvíu, 
stökk hún á mig eins og köttur og náði sjalinu.“

„Ég hef alltaf álitið hana vera djöful, og hún er sú eina manneskja, sem 
ég hef nokkurn beig af. En hvernig fann hún þig í kvöld?“

„Mér var orðið óþolandi þetta raka loft uppi í þakherberginu, svo ég 
fór ofan og út að fá mér ferskt loft. Þá mætti ég Roy, en heppnaðist að 
flýja frá honum. En þegar Roy var horfinn, stekkur hún á mig eins og 
tígrisdýr, dró mig hingað og fleygði mér svo yfir riðið.“

„Já, nú skil ég.“

„Ég kann vel að synda, en um leið og ég datt, rak ég handlegginn í 
stein, svo hann varð máttlaus. Ég synti þá með annarri hendinni, en þá 
fékk ég krampa, rak upp hljóð og missti meðvitundina.“

Gilbert gekk um gólf hugsandi, sneri sér svo að Vereniku og sagði:

„Ef þú álítur mig vin þinn — viltu þá koma með mér til St. Maur 
aftur?“

„Já, ég skal fara aftur til Wales, yfirgefa Roy og mitt elskaða heimili og 
— allt — allt.“

„Og Roggy gömlu — ef þú verður hér, hættir hún ekki fyrr en hún 
hefur myrt þig.“

„Fluttu mig þá aftur til Wales.“

„Þú ætlar að fórna sjálfri þér til þess að Roy og Sylvía geti gifst?“

Verenika hneigði sig samþykkjandi.

„Frú Kraul er í Osborne og Flack er einhvers staðar í nánd. Ég sendi 
hann eftir vagni, svo hann geti flutt þig til Osborne. Þar verður þú svo að 
vera þangað til annað kvöld, þá ferð þú dulbúin með hraðlestinni til 
Lundúnaborgar í samfylgd með frú Kraul og Flack.“

„Fötin mín eru vot,“ sagði Verenika. „Ég get ekki farið í þeim, en ég á 
ferðatösku með fötum í og hattinn minn, uppi í þakklefanum yfir turnloftinu. 
— Máske þú getir sótt þetta fyrir mig?“

„Ég skal gera það. Verðurðu hér á meðan?“

„Já, en heldurðu að Roggy komi ekki aftur að vitja um mig?“

„Jú, það er satt. Láttu dyrnar vera lokaðar, legðu vel í ofninn og hérna 
er skammbyssan mín. Ég kem aftur að hálftíma liðnum.“

Þau töluðu enn saman nokkur orð, svo fór Monk og sótti frakkann 
sinn og stígvélin, síðan flytti hann sér til hallarinnar.



33


Verenika var ekki búin að vera margar mínútur einsömul, þegar hún 
heyrði þrusk við dyrnar, sem Gilbert fór út um. Hún var viss um að það 
væri Roggy, sem úti var.

Komi hún, hugsaði Verenika, hef ég skammbyssuna og ætti að halda 
út umsátrið þangað til Gilbert kemur.

Í sama bili var tekið í skráarhúninn og þá mundi Verenika að Roggy 
hafði lykil. Hún stendur því upp, gengur að dyrunum og tvílæsir, tekur 
síðan lurk frá ofninum og smokrar öðrum enda hans í lykilhölduna, en 
hinn endinn nam við gólfið, svo að Roggy gat ekki ýtt lyklinum úr 
skránni.

Verenika heyrði bölvað á indversku úti fyrir dyrunum. Svo var þögn 
litla stund. Þar næst heyrði Verenika þrusk við gluggahlerann, en honum 
var læst að innan, svo þaðan var engrar hættu von.

Aftur var þögn stundarkorn. Svo heyrir Verenika að gengið er upp á 
veggsvalirnar og inn í húsið uppi og þaðan ofan stigann að horndyrunum. 
Þær voru læstar — en enginn lykill í skránni að innanverðu.

Vereniku grunaði að Roggy hefði lykil að dyrum þessum, dró því 
legubekkinn, stólana og það annað, sem hún réði við fyrir hurðina. Einn 
af hægindastólunum var of þungur fyrir hana — og sömuleiðis borðið, 
því hún gat ekki notað vinstri hendina. Hún settist því í þennan þunga 
stól og bjóst til varnar.

Roggy hefur eflaust heyrt hávaðann inni, en sjálf læddist hún eins og 
köttur. Hún tók í hurðarhúninn, en dyrnar voru læstar.

Verenika heyrði að lykli var stungið í skrána og hún opnuð. Ógeðslegur 
gleðiskrækur gall við um leið.

Eftir fáar sekúndur var hurðin opnuð um tvo þumlunga og þrýst að 
víggirðingunni og sá Verenika þegar, að Roggy myndi komast inn, þrátt 
fyrir húsmunagirðinguna.

„Vertu kyrr segi ég — vertu kyrr, hver sem þú ert!“ kallaði hún og hélt 
skammbyssunni á lofti. „Nú, það ert þú, Roggy,“ bætti hún við, þegar 
hún sá gömlu kerlinguna í gegnum gættina. „Mig grunaði það. Ekki fet 
lengra, segi ég, ekki einn þumlung áfram. Þú sérð að ég hef vopn og ég 
kann líka að beita því. Vertu kyrr þar sem þú ert. Ég hef aldrei gert 
neinum óskunda og ég vil einskis blóði úthella og því síður mannlegrar 
veru, en nú hef ég ætlað mér að verja mig hvað sem það kostar. Ef þú 
kemur hingað inn, kostar það líf þitt.“

Nú varð augnabliks þögn, hvorug þeirra sagði neitt. Það var eins og 
Roggy yrði hrædd eitt augnablik, en lengur ekki. Hún ýtti nú á hurðina af 
öllum mætti, svo hún þokaðist enn inn um þumlung.

„Ekki fet lengra,“ kallaði Verenika, „ég aðvara þig.“

Roggy urraði eins og grimmur hundur og ýtti enn á hurðina, svo einn 
stóllinn datt.

Verenika beit saman tönnunum og skaut.

Kúlan lenti á þilinu, þrjá þumlunga fyrir ofan höfuðið á Roggy, sem 
orgaði af heift og veifaði krepptum hnefanum.

„Þú sérð að það er alvara,“ sagði Verenika. „Ef þú ert kyrr, þar sem þú 
ert, þá skal ég ekki gera þér neitt illt, en ef þú brýst hingað inn, þá skýt ég 
þig án vægðar.“

„Ég hef alls ekkert illt í huga, lafði mín,“ sagði nú Roggy í grátróm. 
„Ég kom bara til að fullvissa yður um, að það var tilviljun og ekkert 
annað, að þér duttuð ofan af svölunum. Ég ætlaði ekki að fleygja yður í 
vatnið — það datt mér ekki í hug, og ég er komin til að biðja um 
fyrirgefningu, ef ég hef gert mig seka í nokkrum klaufaskap.“

„Hættu þessu rugli og farðu burt,“ skipaði Verenika.

„Fyrst verðið þér að fyrirgefa mér,“ sagði Roggy kjökrandi. „Leyfið 
mér að komast inn, svo ég geti kastað mér fyrir fætur yðar og beðið um 
fyrirgefningu, ástkæra lafðin mín.“

„Enn einu sinni segi ég: farðu!“ sagði Verenika með hárri röddu.

Kerlingin hélt áfram að biðja.

Í þriðja sinn skipaði Verenika henni að fara.

„Nei, ég vil ekki fara!“ grenjaði Roggy, sem skipti nú um róm. „Ég 
held að þú sért ekki lafði Clynord. Þú ert svikari, sem ætlar að nota þér 
það, að þú ert lík henni.“

Hún ýtti enn einu sinni á hurðina, og gat nú komið höfðinu inn, 
froðufellandi af heift. Þá kom önnur kúla í vegginn, og í þetta sinn nær en 
áður.

Organdi af vonsku dró hún höfuðið út aftur.

„Ertu nú viss um, að mér sé alvara?“ sagði Verenika. „Ég á enn fjögur 
skot, mundu það.“

Roggy fór nú að skilja, að hún átti ekki við barn eða hræðslugjarna 
konu. Þessi uppgötvun var henni jafn óþægileg sem óvænt.

Skjálfandi af vonsku settist Roggy í stigann, án þess að vita, hvað hún 
átti til bragðs að taka. Nú var nærri liðin hálf stund siðan Gilbert fór, og 
við hann vildi hún ekki eiga, og vildi heldur ekki yfirgefa Vereniku 
lifandi. Hvað átti hún að gera?“

Loksins ásetti hún sér að ryðjast inn í herbergið með valdi og eiga á 
hættu að verða særð, og það gerði hún.

Þegar hún var kominn inn, skreið hún bak við legubekkinn og stólana, 
en ekkert skot kom. Svo leit hún upp, ímyndaði sér að Verenika hefði 
fallið í yfirlið, en sá hana ekki.

Aha, hún er hrædd við mig, hugsaði Roggy, sem hélt sig hafa unnið 
sigur, og stökk æpandi inn á mitt gólf, til að finna fylgsni Vereniku.

Sér til ósegjanlegrar undrunar sá hún, að Verenika var farin úr herberginu.

Dyrnar voru opnar, og rétt fyrir utan þær stóð Verenika í tunglsljósinu, 
og við hlið hennar Gilbert, með skammbyssuna í hendinni.



34


Roggy starði á Vereniku og Gilbert með hatursfullu augnaráði.

„Að þessu sinni hef ég tapað leiknum,“ tautaði hún á indversku. „En 
ég skal bíða eftir tækifæri, og þegar það kemur, þá skal ég nota það.“

Svo læddist hún upp á loft, og þar út, og beið þar tækifæris að komast 
burt, sem bauðst undir eins og þau voru komin aftur inn niðri.

Gilbert leitaði um allt húsið, uppi og niðri, en fann ekkert. Roggy var 
farin.

„Nú er þér óhætt, Verenika,“ sagði Monk. „Skiptu nú um föt, eins 
fljótt og þú getur. Ég geng út á meðan.“

Verenika hlóð að nýju fyrir dyrnar, og hafði svo fataskipti eins fljótt og 
hún gat.

Hvíti silkikjóllinn var orðinn þurr, og hún ætlaði að fara að láta hann 
niður, þegar barið var á dyrnar.

Kjólinn lagði hún á stól og hljóp til dyra.

„Ertu búin, Verenika?“ spurði Gilbert.

„Að augnabliki liðnu.“

„Má ég koma inn?“

„Já.“

Monk lauk upp dyrunum og gekk inn.

„Ég á aðeins eftir að koma hvíta kjólnum fyrir, eins og þú sérð.“

„Þú þarft hans ekki framar, Verenika,“ sagði Monk. „Má ég ekki fá 
hann?“

„Ertu að hugsa um að fyrirbyggja að ég leiki ekki oftar vofu? Ég get 
ekki lofað þér því, og þess vegna held ég kjólnum.“

Hún braut hann saman og lét hann í handtöskuna.

Meðan Verenika var að koma fötunum sínum fyrir, slökkti Gilbert 
eldinn í ofninum, og kom húsmununum fyrir eins og þeir áttu að vera. 
Þegar það var búið, slökkti hann ljósið og leiddi Vereniku út.

Síðan læsti hann dyrunum, rétti Vereniku hendina og leiddi hana um 
dimmustu stígana að litlu hliði við aðalveginn.

„Ég hef lykil að þessu hliði,“ sagði Monk. „Ég fer oftast þessa leið, 
þegar ég þarf að fara ofan í þorpið. — Nú, þarna er vagninn kominn.“

Fáum fetum frá hliðinu var vagninn, sem Flack hafði sótt ofan í 
þorpið. Hann sat uppi í ökumannssætinu með svipu í hendi, og lyfti 
hattinum lítið eitt, þegar hann sá Gilbert og Vereniku koma.

Monk hjálpaði Vereniku inn í vagninn. Fyrst var hann í nokkrum vafa 
um það, hvort hann ætti að fylgja Vereniku til Osborne. En svo afréð 
hann þó að fara með henni.

„Til heimilis frú Kraul,“ sagði hann við Flack, og leit um leið flóttalega 
í kringum sig. „Og farðu eins hratt og mögulegt er, við eigum langa 
leið fyrir höndum, og ég þarf auk þess fleira að gera þessa nótt.“

Svo sté hann inn í vagninn og lokaði dyrunum, en Flack ók af stað.

Vagninn var naumast horfinn, — þegar Roggy gamla gekk að hliðinu 
og tautaði:

„Til frú Kraul — löng leið — það er sjálfsagt til Osborne. — Ég fer 
þangað á morgun.“

Hún hló og var í þann veginn að fara heim í höllina, þegar henni duttu í 
hug síðustu orð Monks.

„Hann þurfti fleira að gera þessa nótt, sagði hann,“ tautaði hún við 
sjálfa sig. „Hvað getur það verið? Hann er lymskari en ég hélt, en ég skal 
aðgæta gerðir hans. Sylvía veit, að ég vinn í hennar þágu, og verður því 
vonandi ekki óróleg. Klukkan tvö getur hann verið hér og kemur eflaust 
inn um sama hliðið — og þá skal ég vera til staðar. Ha, ha, ha, gamla 
Roggy er lymskari en þú, herra Gilbert Monk.“

Hún valdi sér skuggaríkasta blettinn á milli runnanna, og lagðist þar í 
grasið, alveg eins og rándýr, sem bíður bráðar sinnar.



Vagninn hélt áfram til Clynord-þorpsins. Þegar hann fór fram hjá 
kirkjunni, leit Monk út um vagngluggann.

Hitt starfið hans átti að fara fram þar, og hann vildi flýta sér til að fá því 
lokið.

Verenika leit líka á kirkjuna og fór þá um hana hrollur, um leið og hún 
sagði:

„Gilbert, mikið á ég þér að þakka. Þú hefur tvisvar bjargað lífi mín. Ég 
verð aldrei megnug að endurgjalda þér sem vert væri.“

„Ég heimta ekkert gjald af þér, annað en að þú treystir mér sem þínum 
besta vini.“

„Ég hef óbifanlegt traust á þér — enginn bróðir gæti gert það fyrir 
systur sína, sem þú hefur gert fyrir mig.“

Monk þrýsti hendi hennar.

Á þessu augnabliki kastaði tunglið geislum sínum á andlit Vereniku 
inn um gluggann, svo Monk varð hrifinn af fegurð hennar, og sagði við 
sjálfan sig: Hún er eins falleg og hún er eðallynd og hjartagóð! Það 
undrar mig.

Monk, sem aldrei hafði vitað hvað ást var, fékk nú í fyrsta sinni snert af 
henni.

Þegar komið var til Osborne, ók Flack að litlu og ósjálegu, tvílyftu 
húsi.

„Bíddu í vagninum, Verenika, meðan ég vek frú Kraul,“ sagði Monk.

Svo gekk hann að dyrum hússins og barði að dyrum.

„Hver er þar?“ var sagt fyrir innan.

„St. Maur,“ svaraði Monk.

„Ungfrú Gwyn er komin,“ sagði Monk.

Frú Kraul hneigði sig, og gekk svo á undan Monk og Vereniku inn í 
stofu, þar sem eldur brann á arni, og var hægindastóll til hliðar við 
eldinn. Þar settist Verenika.

„Ungfrú Gwyn hefur snúið handlegginn að nokkru leyti úr liði,“ sagði 
Monk. „Ég held að þér getið lagað það, frú Kraul, án þess að kalla þurfi á 
lækni. Annað kvöld getið þið farið til Lundúnaborgar, og daginn eftir til 
St. Maur. Þá verð ég líka kominn og verð samferða. — Og svo — góða 
nótt.“

Hann laut ofan að Vereniku og kyssti hana.

Svo tók hann hattinn sinn, þaut út og ók af stað til Clynord-þorpsins 
aftur.

„Ég verð að búa út kistuna í grafhvelfingunni, svo að Clynord geti 
skoðað í hana, ef honum svo þóknast,“ hugsaði Monk, „og það verð ég 
að gera í nótt.“



35


Þegar Monk var kominn á hæðina fyrir ofan Clynord-þorpið, lét hann 
stöðva vagninn og steig út úr honum.

„Flack,“ sagði hann. „Skilaðu nú vagninum aftur á gistihúsið. Ég geng 
það sem eftir er. Á morgun ferðu svo til Osborne, og bíður mín þar á 
brautarstöðinni annað kvöld, ásamt frú Kraul og ungfrú Gwyn.“

Þegar Flack var farinn hraðaði Gilbert sér til kirkjunnar, og lauk við 
það starf, sem hann átti þar, og var þá klukkan fjögur. Svo gekk hann í 
gegnum þorpið, og um litla hliðið inn í garðinn, og beina leið til hallarinnar.

Þegar Monk var kominn framhjá Roggy, reis hún upp úr fylgsni sínu 
þar sem hún hafði beðið alla nóttina og læddist á eftir honum til hallarinnar.

„Næturvinnu hans er lokið,“ tautaði Roggy. „Það hefur eflaust verið 
viðvíkjandi Vereniku. Öll hans áform og störf snúast um hana. Hann vill 
að hún lifi, en ég vil að hún deyi. Hvort okkar sigrar? Við skulum nú sjá 
til.“

Roggy læddist upp til herbergis síns, afklæddi sig og lagðist svo til 
svefns.

Klukkan átta um morguninn hringdi Sylvía, og vaknaði Roggy við það 
og fór inn til hennar.

„Af hverju hefurðu ekki sofið inni hjá mér, eins og þú ert vön?“ spurði 
Sylvía ergileg.

„Ég var úti í alla nótt,“ svaraði Roggy, og sagði henni svo allt, sem 
fyrir hafði komið um nóttina.

Sylvía varð náföl við þessar fréttir.

„Gilbert er þá riðinn við allar þessar vofusýnir,“ sagði Sylvía loksins.

„En hvaða áform hefur hann? Líklega vill hann ekki eyðileggja mig? 
Ástfanginn í henni var hann ekki.“

„Ég held bara ég sjái í gegnum hann,“ sagði gamla Roggy. „Hann 
hefur komist að hverrar ættar hún er. Hann lofar þér að giftast lávarðinum, 
og að því búnu fer hann með gullfuglinn til ættingja sinna, og síðan 
flytur hann hana líklega í sitt eigið hreiður.“

„En hvað verður þá af mér? Gifting mín verður talin ógild.“

„Alveg rétt. En máske hann leyfi ekki að þið Clynord séuð gefin 
saman. Gilbert er eigingjarn maður, sem ekki hugsar neitt um þig. Hann 
ætlar sér máske að heimta ærna peninga af lávarðinum og ættingjum 
hennar, fyrir að hafa bjargað henni.“

„Hvað eigum við að gera, Roggy?“ spurði Sylvía óttaslegin. „hvað 
eigum við að gera?“

„Láttu mig um að, ég skal sjá fyrir svipnum. En ekki megum við láta 
Gilbert vita, að við höfum komist að áformum hans.“

Sylvía lét nú Roggy klæða sig, og kom ofan til morgunverðar um 
níuleytið.

Lávarðurinn var þar fyrir, og litlu síðar kom Gilbert, fremur þreytulegur.

Sylvía spjallaði mikið og var hin kátasta. Lávarðurinn var aftur á móti 
fátalaður og hugsandi.

„Get ég gert nokkuð fyrir þig í Lundúnum, Sylvía?“ spurði Monk 
glaðlega. „Ég fer þangað í kvöld.“

„Já, komstu eftir hvort armbandið mitt er ekki búið,“ sagði Sylvía. 
„Hve lengi verður þú í burtu?“

„Það get ég ekki sagt. Máske tvo daga, máske heila viku. Scott & 
Reman vænta mín.“

Lávarður Clynord minntist ekkert á svipinn, er hann sá kvöldið áður, 
og svaraði fám orðum öllu skrafinu í Sylvíu. Þungbúið andlit hans var 
ekki árennilegt fyrir Gilbert. En samt sem áður elti hann lávarðinn inn í 
bókaherbergið og bað hann um tvö hundruð punda lán. Hann fékk það 
undir eins, þakkaði með mörgum fögrum orðum og lét ávísunina í 
vasabók sína.

„Mér sýnist þú svo daufur Roy, alveg eins og þú hefðir átt orðakast við 
Sylvíu.“

„Nei, alls ekki, ég er aðeins ekki vel frískur, það er allt. Eftir á að 
hyggja, þú komst ekki heim í nótt á meðan ég var á ferli. Sástu nokkuð til 
— svipsins?“

„Ekki minnstu vitund. Ég var í garðinum og leitaði og leitaði til 
miðnættis, en sá ekkert. Ég er hræddur um að taugar þínar séu orsök í 
þessum ofsjónum.“

Clynord hristi höfuðið.

„Ég ætla að ráðfæra mig við Hart lækni í dag, ég er sannfærður um að 
þessi svipur, sem ég hef séð hvað eftir annað, er engin ofsjón. — Ef ég 
hefði ekki dag eftir dag séð hana liggja í kistunni og væri sannfærður um, 
að hún er dáin, þá héldi ég að einhver glæpur stæði í sambandi við þetta 
og að konan mín væri lifandi.“

„Svipurinn er þá líkur lafði Clynord?“

„Það er hann ekki beinlínis, kæri Gilbert minn, fegurðin er meiri og 
æðri, en í augunum geislar hreina barnssálin hennar Vereniku.“

„Máske þeim framliðnu sé leyft að sýna sig eftirlifandi vinum. Talaðu 
um það við prestinn einhverntíma.“

„Ég ætla að gera það við tækifæri.“

Skömmu siðar kvaddi Monk og fór.

Þegar hann var farinn, gekk lávarðurinn niðurlútur fram og aftur um 
gólfið, og talaði við sjálfan sig um sína framliðnu elskuðu konu, og um 
væntanlegt brúðkaup, sem honum var mjög á móti skapi.

Þennan sama dag ók lávarðurinn niður til Osborne og heimsótti Hart 
lækni. Hann sagði honum frá sýninni.

Læknirinn var rólegur maður, vel skynsamur, sem ekki trúði neinu 
yfirnáttúrulegu, en hlustaði þó með athygli á frásögn lávarðarins.

Hann lét að síðustu þá skoðun sína í ljós, að þetta hlytu að vera 
skynvillur, og bað lávarðinn að vera varkáran, og hugsa sem minnst um 
hina framliðnu konu sína.

Hann ráðlagði lávarðinum nokkur sefandi lyf, sem sneri aftur til 
heimilis síns jafn huggunarlaus og hann fór.

Stuttu fyrir kvöldverð, sem að enskum hætti er borðaður klukkan 6, 
ók Gilbert inn á brautarstöðina í Osborne. Hann kom á síðustu stundu 
og var vísað inn í fyrsta farrýmis vagn, þar sem tveir kvenmenn voru með 
þykkar blæjur fyrir andlitunum. Það voru þær frú Kraul og Verenika.

Lestin var farin að hreyfast, þegar umsjónarmaður hennar lauk upp 
dyrum á annars farrýmis vagni fyrir gamalli konu. — Það var Roggy 
gamla.

Þannig ferðaðist Verenika mitt á meðal óvina sinna til Lundúna aftur.



36


Þegar lestin kom til Lundúna, sté Monk út úr vagninum, gekk yfir 
stéttina og kallaði á ökumann, sem hann bað að flytja sig til Gaskelleshótelsins.

Rétt á eftir fylgdi Flack þeim frú Kraul og Vereniku að öðrum vagni — 
er fóru sömuleiðis til Gaskelles-hótels. Í þriðja vagninum fór Roggy til 
sama hótels.

Það var orðið framorðið, svo Gilbert gekk til hvílu, án þess að hitta 
frúna eða Vereniku.

Roggy skrifaði falskt nafn í gestabókina og sá um leið, að Verenika var 
nefnd ungfrú Gwyn frá Carnaroon. Um þetta hugsaði hún lengi.

Morguninn eftir þegar Gilbert var búinn að borða bað hann um vagn 
— og gekk svo rakleiðis til herbergja frú Kraul og Vereniku.

Þegar hann kom inn, sá hann að Verenika lá á legubekk, náföl og 
veikindaleg.

„Hvað er nú að?“ spurði hann.

„Ungfrú Gwyn hefði átt að vera degi lengur í Osborne. Hún er 
verulega veik,“ sagði frú Kraul.

Monk gekk til Vereniku, og sagði:

„Ertu veik, Verenika?“

„Ég er máttlaus og þreytt. — Vikum saman hef ég orðið að þola 
geðshræringar, leiðindi og sult, og nú kemur afleiðingin.“

„Hvað á ég nú að gera, Verenika? Á ég að útvega lækni?“

Hún hristi höfuðið neitandi.

„Það sem hún þarfnast, er eins dags hvíld, hlýindi, góður matur 
og kraftmikill,“ sagði frú Kraul. „Eftir tvo daga verður hún ferðafær.“

Það var ekki um annað að gera fyrir Monk, en að samþykkja þetta. 
Hann fór ofan, kvaðst ekki þurfa vagninn, og sagðist ætla að vera hér 
einn eða tvo daga.

Þegar hann kom upp aftur, hafði hann með sér mörg morgunblöð, 
settist í stól við ofninn í herbergi Vereniku og fór að lesa.

Frú Kraul var að búa til te og verma bakstur handa Vereniku. Hún 
drakk teið og sofnaði svo strax.

„Mikil fegurð er á þessu andliti,“ hvíslaði frú Kraul að Monk. „Mig 
furðar, að þér skulið ekki vera orðinn ástfanginn í henni.“

Monk roðnaði og lagði blaðið frá sér.

„Ó,“ sagði hún, „mig hefur lengi grunað, að þér væruð ástfanginn í 
ungfrú Gwyn, en það gleður mig, því ég veit að ég fæ að vera vinnukona 
ykkar ef þessi ráð takast.“

„Ég veit ekki hvernig ungfrú Gwyn lítur á þetta málefni; þér gerðuð 
vel í að mæla með mér við tækifæri, og verði nokkuð af sambandi þessu, 
þá skuluð þér verða ráðskona á heimili okkar.“

„Það sem ég get gert, skal verða gert.“

Monk svaraði engu, stóð upp, gekk ofan og út og var lengi í burtu.

Í hótelganginum mætti hann tvisvar gamalli konu, með rautt sjal og 
svarta blæju. Ekki kom honum til hugar, að þetta gæti verið Roggy.

Herbergið sem Roggy var í var beint á móti herbergi Vereniku. 
Dyrnar voru ofurlítið opnar, og við þær stóð Roggy nær allan daginn og 
hafði gát á dyrunum á herbergi Vereniku. Tvisvar sinnum fór hún ofan 
og í bæði skiptin mætti hún Monk.

Þegar Monk var búinn að borða um kvöldið fór hann til herbergis 
Vereniku.

Þar var búið að kveikja og eldurinn í ofninum logaði vel. Verenika sat 
við ofninn, föl og þreytuleg, en þó frískari en um morguninn. Hún 
heilsaði Monk glaðlega.

„Ég hélt að þú værir gengin til hvílu, kæra Verenika, en nú sé ég að þú 
ert hressari.“

Rétt í þessu kom frú Kraul, klædd í kápu og með hatt á höfði.

„Ég vona að við getum haldið ferðinni áfram á morgun, herra Monk,“ 
sagði hún, „en ég þarf að bregða mér út og kaupa ýmislegt til ferðarinnar. 
Ég kem aftur innan stundar.“

Þegar frú Kraul var farin, áleit Monk hentugan tíma til að flytja 
bónorðið. En hvernig átti hann að byrja? Meðan hann var að hugsa um 
þetta rauf Verenika þögnina:

„Gilbert,“ sagði hún hikandi. „Ég hef í dag verið að hugsa um ásigkomulag 
mitt. Þú sagðir mér einu sinni að ég væri ekki lengur kona 
lávarðar Clynords samkvæmt lögum. Þú hefur verið mér eins og bróðir, 
en þar eð ég veit, að eigur þínar eru fremur litlar, má ég ekki og þori ekki 
að vera þér lengur til byrði.“

„Hvað ætlarðu að gera?“

„Ég vil fara aftur til fósturforeldra minna á St. Kilda.“

„Hvað ætlarðu að gera þangað?“

„Setjast að hjá þeim, kenna á skólanum þar — og stunda sjúklinga 
eyjarinnar.“

„Þú átt ekkert heimili á St. Kilda lengur. Ég veit ekki hvort ég á að 
segja þér það, þó held ég að það sé best. — Presturinn og kona hans 
drukknuðu á leiðinni til Glasgow — fyrir fáum vikum síðan.“

„Dáin!“ hrópaði Verenika. „Drukknuð!“

„Já, skipið fórst með öllu sem á því var.“

„Dáin. Drukknuð. Guð minn, guð minn.“

Verenika byrgði andlitið í höndum sér og sat um stund þegjandi og 
hreyfingarlaus.

Monk þorði ekki að rjúfa þögnina. Loks leit Verenika upp. Hin 
þurra, þögla, takmarkalausa sorg á andliti hennar gerði Monk 
hræddan.

„Það eru þá allir horfnir mér, allir,“ sagði hún raunalega. „Vesalings 
faðir minn og móðir. Þau eru samt farsæl nú; þau eru á himnum.“

„Það er kominn nýr prestur á St. Kilda og þess vegna getur þú ekki 
fundið þar heimili.“

„Get ég nokkursstaðar fundið heimili? Ég hef ekki heimild til að kalla 
mig mínu nafni — ég á enga kröfu til neins heimilis. Ég er ekki lengur 
kona Roys, og er því ekki lengur systir þin og ég ætla að hætta að vera þér 
til byrði.“

„Vesalings Verenika, þú verður mér engin byrði, það sem ég hef er 
þér velkomið. Frá því að ég sá þig fyrst, elskaði ég þig sem systur, en nú í 
dag, Verenika, elska ég þig af öllu hjarta; komdu í faðm minn, vertu 
konan mín, og leyfðu mér að helga þér alla tilveru mína.“

Hann opnaði faðm sinn á móti henni.

Verenika hörfaði undan, skjálfandi eins og strá í vindi.

„Þú líka,“ sagði hún lágt. „Nú hef ég misst síðasta vininn; nú er ég ein, 
alein.“

„Ég skil þig ekki, Verenika.“

„Vinurinn er orðinn að elskhuga, og því hef ég misst vininn.“

„Máske, en þú hefur unnið meira en þú hefur misst, Verenika.“

„Gilbert, talaðu ekki um ástir við mig, það gerir mig veika og hrygga. 
Elskaði ekki Roy mig, og þó gleymdi hann mér undir eins og ég hvarf 
sjónum hans.“

„Ég heimta ekki neina systurást af þér, ef þú aðeins vilt vera konan 
mín, og skal ég gera það sem í mínu valdi stendur, til þess að þér geti liðið 
vel.“

„Ó, Gilbert, minnstu ekki á giftingu við mig, því þó ég sé ekki lengur 
kona Roys, eins og þú segir, þá ætla ég samt að vera honum trú meðan líf 
mitt varir. Þín kona get ég aldrei orðið.“

„Ég ætla að vera þolinmóður, Verenika. Þú hefur væntanlega ekki 
reiðst beiðni minni.“

„Nei, en eins og ég sagði þér áðan, ætla ég ekki að vera þér til byrði 
lengur. Ég er aðeins átján ára og ætti að geta unnið fyrir mér.“

„Þú þekkir ekki hinar bitrustu hliðar lífsins.“

„Þá ætla ég að fara að kynna mér þær. Ég hef ásett mér að verða 
kennslukona.“

Gilbert mótmælti þessu áformi hennar, en til þess að ergja hana ekki 
meira að þessu sinni, þá kvaddi hann hana og fór.



37


Þegar Verenika var orðin einsömul, fór hún að hugsa um fósturforeldra 
sína, og tárin runnu nú viðstöðulaust niður fölar kinnar hennar.

„Faðir og móðir,“ bað hún með upplyftum höndum. „Lítið frá ykkar 
himni á vesalings barnið ykkar, leiðið það og verið með því. Leiðið mig 
áfram í gegnum þetta myrkur og sýnið mér veginn sem ég á að ganga, af 
því ég er svo einmana og án allrar verndar.“

Tilfinningarnar yfirbuguðu hana. Með náfölt andlit og ekkablandin 
andardrátt, hné hún máttvana afturá bak í stólinn og lá þannig með 
hálflokuð augu, þegar dyrnar voru opnaðar með hægð og inn kom gömul 
kona með dökka blæju fyrir andliti og lét aftur á eftir sér.

Það var ómögulegt að þekkja Roggy, svo vel var hún dulbúin, og því 
hefur það verið eins konar tilviljun, sem kom Vereniku til að standa 
skjótlega upp og nálgast dyrnar á herberginu.

„Þetta er sérherbergi, frú,“ sagði Verenika og benti henni á dyrnar, en 
gamla konan nálgaðist samt.

Hreyfingar hennar voru svo rándýrslegar, að þær minntu Vereniku 
ósjálfrátt á Roggy. Hún hopaði nú nokkur fet.

„Ef þér farið ekki undir eins, hringi ég á hótelþjóninn,“ sagði Verenika.

Roggy leitaði í vasa sínum og tók upp úr honum samanbrotið bréf, 
sem á voru skrifaðar fáeinar línur. Bréfið var sjáanlega búið út sem 
bónarbréf. Hún bjóst við að verða álitin sníkjukerling, sem eru algengar 
á hótelum í stærri borgum. Þegar hún rétti fram hendina sem hélt á 
bréfinu, sást í mósvartan úlnliðinn milli gráa glófans og treyjunnar.

Undir eins og Verenika sá þetta, vissi hún við hverja hún átti.

„Hvað viljið þér?“ spurði hún. „Ég vil ekki lesa þetta bréf, segið mér 
erindið.“

Kerlingin lét til sín heyra nokkra óskiljanlega skræki, til að sýna að 
hún væri mállaus, gekk svo fast að Vereniku og rétti henni bréfið, sem sá 
að hún hélt á litlu glasi undir bréfinu.

Undir eins og Veranika kom auga á glasið, flúði hún inn í svefnherbergi 
sitt og læsti.

Flótti Vereniku sýndi Roggy að hún hefði þekkt sig. Hún bölvaði á 
indversku yfir þessu óhappi sínu og gekk svo til herbergis síns aftur. 
Þegar hún var að hverfa inn úr dyrunum, heyrði hún frú Kraul koma.

„Ég komst mátulega í burtu,“ tautaði Roggy. „En hvernig fór hún að 
þekkja mig? Ef ég hefði komist svo nálægt henni, að ég hefði getað 
skvett úr glasinu framan í hana, þá væri hún dauð núna.“

Eftir stundarkorn kom frú Kraul fram í ganginn og leit í kringum sig, 
en gekk svo inn aftur og tvílæsti.

„Verenika vill ekki láta lögregluna vita hver hún er, og því heldur hún 
komu minni leyndri. Það er gott fyrir mig, því það sem ekki heppnast í 
dag, getur heppnast á morgun,“ tautaði Roggy við sjálfa sig.

Þegar frú Kraul kom heim, sagði Verenika henni hvað fyrir hefði 
komið, en þær héldu báðar að hún hefði farið úr hótelinu og álitu því 
enga þörf á að gera hótelfólkinu aðvart.

Verenika var orðin þreytt af öllu því, sem fyrir hana hafði komið um 
daginn, og fór því snemma í rúmið, en frú Kraul beið Gilberts.

Þegar Gilbert kom, þekkti frú Kraui fótatak hans í ganginum og 
kallaði á hann, sagði honum síðan frá heimsókn Roggy og áformum. 

„Þetta er allóþægileg uppgötvun, sem eykur mér kvíða,“ sagði Monk. 

„Mér líka,“ sagði frú Kraul. „Hún getur orðið okkur viðsjárverð 
mótstaða.“

„Meira en það hún er verri en fjandinn.“

Gilbert gekk til herbergis síns í slæmu skapi.

Verenika lá vakandi í svefnherbergi sínu; hún dró upp fyrir hugskotssjónum 
sínum allar þær tilviljanir, sem komið höfðu fyrir hana síðari 
hluta ævinnar, og reyndi að gera sér ljóst hvað ókunni tíminn myndi 
flytja henni. Eitt var áreiðanlegt, hjá Gilbert Monk gat hún ekki lengur 
verið. Hún elskaði Roy umfram allt annað og gat því ekki gifst Gilbert.

Þegar dagur rann var Verenika komin í ferðafötin, lét á sig hattinn og 
gekk að glugganum til að sjá hve mikið hún ætti í peningapyngju sinni.

Að undanförnu hafði Gilbert fengið henni næga peninga fyrir fötum 
og öðru sem hún þurfti, og það sem afgangs var dró hún saman og 
geymdi. Það voru þessir afgangar, sem nú reyndust vera 15 pund.

Henni virtist þetta stór upphæð, stakk pyngjunni í vasa sinn, hneppti 
að sér treyjunni og kápunni, tók tösku sína og læddist út í ganginn.

Frú Kraul, Gilbert og Roggy sváfu enn rólega og urðu einskis vör.

Götudyrnar voru opnar, svo Verenika komst óhindruð út. Það var 
áform hennar að fá sér vist og vinna fyrir daglegum þörfum.

Án þess að hafa tekið nokkra ákveðna stefnu, yfirgaf Verenika nú 
hótelið.

Hún þekkti engan í Lundúnum, og vissi ekki hve mikið af illsku og 
tilfinningaleysi ríkti í hverjum krók og kima þessarar borgar.

Án ákveðins ásetnings, fylgdi hún straumnum af ungum búðarstúlkum 
til hins fjölfarna Regent-strætis.

Hún var búin að ganga um strætin á að giska klukkustund og var orðin 
þreytt á að bera töskuna þegar almenningsvagn nokkur ók framhjá. 
Ökumaður sá hana og stöðvaði vagninn.

„Hvert, ungfrú?“ spurði vagnstjórinn.

„Eins langt og þér ætlið,“ svaraði hún.

Nokkrir farþegar bættust við og svo ók vagninn áfram, uns hann var 
kominn í eitt af úthverfum borgarinnar.

Ásamt farþegum þeim sem eftir voru, sté Verenika líka út úr vagninum.

Þegar hún hélt áfram eftir götunni, sá hún skilti utan á einu húsinu er á 
stóð: „Kaffi og te og nýbakaðar kökur oft á dag.“

Hún gekk inn og bað um te og nokkrar kökur. Þegar hún var búin að 
drekka og borga, spurði hún, hvort ekki fengist herbergi leigt þar í nánd.

„Ég er ókunnug í Lundúnum,“ sagði hún.

„Það er nóg af herbergjum,“ svaraði sölukonan þægilega. „Þér hafið 
líklega hin lögboðnu skírteini — þó má fá herbergi án þeirra, en þá 
verður leigan að borgast fyrirfram. Eigið þér enga ættingja, sem geta 
annast þetta fyrir yður, það á betur við.“

„Allir nánustu ættingjar mínir eru dánir,“ sagði Verenika kjökrandi. 
„Faðir minn var prestur. Ég er komin hingað til að vinna fyrir mér. Mig 
vantar aðeins húsnæði þangað til ég get fengið stöðu sem kennslukona.“

„Já, góða stúlka, ég trúi yður og skal því benda yður á hús, þar sem þér 
getið fengið herbergi. Gangið þér yfir á næsta horn — til hægri handar, 
Viktoríaveg 42. Húseigandinn heitir frú Sharp, en ég heiti Gibbons. Ef 
þér segið henni, að ég hafi vísað yður á hana, fáið þér eflaust herbergi 
leigt hjá henni.“

Verenika þakkaði frú Gibbons fyrir bendinguna, skrifaði hjá sér 
nafnið og númerið og fór svo.

Hún fann undir eins húsið, sem var stærra og reisulegra en húsin í 
kring.

Verenika barði að dyrum þrisvar sinnum áður en upp var lokið.

Til dyranna kom ung stúlka.

„Get ég fengið að finna frú Sharp?“ spurði Verenika.

„Já, gerið svo vel að ganga inn, ungfrú.“

Stúlkan fylgdi nú Vereniku inn í gestastofuna, fór svo og kallaði á 
frúna.

Nú var gengið þungum fetum um ganginn, dyrunum lokið upp og inn 
kom frú Sharp.

Verenika stóð upp og sagði frúnni erindið.

„Jæja, frú Gibbons sendir yður til mín,“ sagði hún, „og þér hafið engin 
meðmælabréf, en hún ætti að vita, að ég tek enga kostgangara nema þeir 
hafi meðmæli.“

„Ég er alveg ókunnug í Lundúnum,“ svaraði Verenika. „Ég er svo 
þreytt og þrái að finna stað, þar sem ég get hvílt mig. Ég ætla að fá mér 
stöðu sem kennslukona, og í því efni ætti mér að vera stuðningur að því, 
að áritun mín væri í velmetnu húsi. Ég skal borga fyrirfram.“

„Ég vil helst hafa karlmenn fyrir leigjendur, þeir borða aðeins 
morgunverð hjá mér.“

„Ég get sjálf séð um mat minn, frú.“

„Jæja, ef þér viljið sjálfar matreiða fyrir yður — auðvitað ekki í 
eldhúsinu mínu — ef þér viljið borga fyrirfram, takið ekki á móti mörgum 
gestum, eruð kyrrlátar og gangið ekki út á kvöldin, þá skal ég ljá yður 
húsaskjól. Hvað segið þér um þessa kosti?“

„Ég geng að þeim umyrðalaust.“

„Gott, þá getið þér flutt hingað í kvöld. Það er matreiðsluofn í 
herbergi yðar. Viljið þér sjá herbergið?“

„Sé það ekki of mikið ómak fyrir yður, þá vil ég það, og vil helst setjast 
hér að strax.“

„Einmitt það. Hvar er farangur yðar?“

„Allar eigur mínar eru í þessari tösku.“

„Mér finnst þetta undarlegt. Hvar voruð þér í nótt? Og hvar eigið þér 
heima?“

„Ég kem frá Hebrideseyjum og var í nótt á hóteli. Ég hef aðeins verið 
tvo daga í Lundúnum.“

„Jæja, viljið þér sjá herbergið?“

Verenika játaði og svo gengu þær upp á þriðju hæð. Herbergið var 
stórt og hreinlegt, með þrem stórum gluggum til götunnar.

„Ég er ánægð með herbergið,“ sagði Verenika. „Hér er borgun fyrir 
fyrstu vikuna. Viljið þér leyfa vinnukonu yðar að kaupa ýmislegt fyrir 
mig og gera ýmsa aðra snúninga?“

„Já, en það kostar tveim shillingum meira um vikuna.“

Verenika borgaði þegar þessa upphæð, en frúin fór og kvaðst senda 
vinnukonuna upp.

Vinnukonan var hreinskilinsleg á svipinn — og Verenika festi strax 
traust á henni. Þær ráðguðust um hvað kaupa þyrfti, og svo fór þernan og 
keypti það umtalaða. Verenika borgaði henni rífleg ómakslaun.

Þegar vinnukonan var búin að kveikja eld í ofninum, settist Verenika í 
nánd við hann og fór að lesa í dagblaði, en hún fann ekkert tilboð um 
stöðu, sem henni geðjaðist að. — Ég verð sjálf að auglýsa, hugsaði hún.

Þegar Verenika hafði drukkið teið, sem þernan bjó til, skrifaði hún 
auglýsingu og sendi þernuna með hana til eins blaðsins, sem álitið var 
áreiðanlegt.



38


Verenika, sem sagði frú Sharp að hún héti ungfrú Gwyn, þorði ekki út 
fyrstu þrjá dagana.

Daginn eftir að hún sendi auglýsinguna, var hana að sjá í blaðinu.

Þriðja daginn fékk hún tuttugu og átta bréf.

„Eru þau öll til mín?“ spurði hún glöð, þegar stúlkan lagði þau á 
borðið.

Hún var í þann veginn að opna fyrsta bréfið, þegar barið var að dyrum.

„Kom inn,“ sagði hún og leit upp undrandi.

Það var frú Sharp, sem kom inn.

„Súsanna sagði mér, að þér hefðuð fengið mikið af bréfum, ungfrú 
Gwyn, og ég áleit því réttast, að koma og leiðbeina yður. Þér eruð enn 
svo ung, að þér þekkið heiminn og illskuna, sem hann hefur að geyma, 
engu betur en kettlingurinn minn niðri. — Það eru margar tegundir 
manna í Lundúnum, og þar á meðal nokkrir sem eru umboðsmenn 
fjandans. Ég er hörð í lund, og veit bæði hvað ég hef verið og hvernig ég 
er orðin það sem ég er. En enginn skal með sönnu geta sagt, að ég hafi 
látið unga, saklausa stúlku ganga í gildru, án þess að aðvara hana.“

Verenika bauð frú Sharp sæti, og þakkaði tilboð hennar einlæglega.

Svo opnaði hún bréfin, eitt eftir annað og las þau. Í þrem þeirra voru 
svívirðilegustu móðganir, og í öðrum þrem voru einnig móðganir, sem 
Verenika ekki skildi fyrr en frú Sharp benti henni á höggormseitrið, sem 
lá hulið undir tvíræðum orðum. Öll hin bréfin heimtuðu meðmæli og 
vitnisburði.

„Engar af þessum stöðum eru fyrir mig,“ sagði Verenika.

„Satt að segja hélt ég ekki, að þér fengjuð neitt svar,“ sagði frú Sharp. 
„Hjá mér hafa margar stúlkur búið, sem hafa auglýst eftir stöðum, og 
aldrei fengið neitt svar, nema frá ráðningastofu.“

„Ég verð líklega tilneydd að snúa mér að einhverri þeirra.“

„Það gagnar yður ekkert. — En ég vil ráðleggja yður að eyða ekki 
peningum í auglýsingar.“

„Get ég ekkert fengið að gera þar sem engin meðmæli þarf?“

„Kunnið þér skrautsaum, kvenfatasaum eða aðrar hannyrðir? — Nei? 
— Þá eru litlar líkur til að þér getið unnið fyrir yður. Að ég hafi yður 
lengur í mínu húsi, heldur en peningar yðar endast til að borga, getið þér 
ekki ætlast til.“

„Auðvitað ekki.“

„Ég verð að vinna hart fyrir mínum peningum, og ég borga ekki 
húsaleigu til að skjóta skjólshúsi yfir þá, sem eru of fínir eða of latir til að 
vinna.“

„Ég vil vinna, frú, og í þeim tilgangi gera allt sem í mínu valdi 
stendur.“

„Það lítur helst út fyrir, að þér verðið að taka yður vinnukonustöðu,“ 
sagði frú Sharp.

„Umfram allt er mér áríðandi, að hafa þak yfir höfuðið, og því skal ég 
með ánægju borga yður mánaðarleigu fyrirfram,“ sagði Verenika og 
rétti frúnni peningana.

Frúin skrifaði viðurkenningu fyrir peningunum, fékk Vereniku hana 
og fór svo.

Fyrir Vereniku byrjaði vonlítil og örvæntingarfull lífsbarátta.

Daginn eftir að hún fékk bréfin, fór hún til einnar ráðningarskrifstofunnar 
og lét skrásetja nafn sitt þar gegn hárri borgun.

Hún treysti ekki skrifstofunni eingöngu, en svaraði öllum stöðutilboðum, 
sem hún sá í blaðinu Times, ýmist bréflega eða þá að hún kom 
þangað sjálf, en árgangurslaust; enginn vildi ráða meðmælalausa stúlku í 
vist til sín, og síst stúlku með öllum einkennum heldri kvenna.

Skorturinn leitaði æ fastar og fastar á Vereniku. Skórnir hennar voru 
orðnir gatslitnir, svo hún varð að kaupa sér aðra nýja, enda þótt peningarnir 
væru á förum. Kjöt hafði hún ekki bragðað síðan fyrsta kvöldið, en 
lifði nú aðeins á brauði og tei, og hitaði sjaldan herbergið.

Þannig leið dagur eftir dag, vika eftir viku. Maí var byrjaður, en það 
var lítið um sólskin í herbergjum hennar.

Engum kynntist hún í húsinu nema frú Sharp, sem alltaf varð kaldari 
og kaldari í viðmóti, eftir því sem hún vissi að minnkaði í pyngju 
Vereniku.

Engan sá Verenika, sem hún þekkti. Gilbert leitaði hennar í fyrstu, en 
svo fór hann til Clynord í þeirri von, að hún mundi koma þangað.

Það voru aðeins tveir dagar eftir af leigutíma Vereniku, og hún átti nú 
aðeins fáa shillinga í pyngjunni.

Eins og Gilbert hafði grunað, vaknaði hjá henni sterk löngun til að sjá 
Roy.

„Það líður nú að enda ævi minnar,“ hugsaði hún, „ég verð að sjá hann 
enn einu sinni. Hann þarf ekki að verða var við mig. Ég hef líkkjólinn 
ennþá, og get leikið svipinn, ef þess þarf með. Gilbert er sjálfsagt löngu 
hættur að leita mín. Ég verð að sjá Roy, áður en hann kvænist annarri 
konu. Ég dey — ég dey af löngun eftir Roy.“

Kvöldið áður en leigutíminn var liðinn, lét hún eigur sínar í töskuna, 
læddist út úr húsinu, fékk sér vagn og ók á brautarstöðina, fór svo með 
eimlestinni til Osborne, fékk sér svo annan vagn til Clynord-þorpsins. 
Þaðan gekk hún til hallarinnar, en bað ökumanninn að bíða sín til 
morguns, þá ætlaði hún til Lundúna aftur.



39


Á sama tíma og veslings Verenika læddist inn í höllina og upp í þakherbergið, 
til þess að hafa þar fataskipti og fara í hvíta kjólinn, voru Clynord 
og Sylvía í hljóðfæraherberginu.

Eldur logaði í ofninum, því veður var kalt og hráslagalegt.

Lávarðurinn gekk aftur og fram um gólfið í þungum þönkum, og varð 
af tilviljun litið á Sylvíu, sem var náföl og óróleg á svip.

„Ertu veik, Sylvía?“ spurði hann.

„Ég þjáist ekki meira í dag en undanfarna daga,“ svaraði hún, „en þú 
hefur verið svo niðursokkinn í skólabygginguna, að þú hefur ekki séð það.“

„Þér finnst ég vera vanrækslumaður gagnvart þér, en ég verð að biðja 
þig að umbera hugsunarleysi mitt. Seinna get ég, ef til vill, elskað þig eins 
og þú verðskuldar.“

„Ég er þolinmóð, og mér finnst ég hafa sýnt þér það. Siðan við 
trúlofuðumst aftur, er þetta fyrsta kvöldið sem við höfum verið saman. 
Það er eins og þú forðist mig af ásettu ráði.“

„Það er ekki tilfellið. Ég hef haft mikið að hugsa um, eins og þú veist, 
og auk þess vissi ég, að þú hefur verið að undirbúa brúðarskraut þitt, og 
hélt að það skemmti þér.“

„Að sönnu, en það er nú þegar búið. Að giftingunni afstaðinni verðurðu 
að fara með mig til meginlandsins, Roy.“

„Við skulum fara hvert sem þú vilt. Þú ræður því.“

„Þá vil ég að við séum um sumartímann í Þýskalandi og Frakklandi, en 
næsta sumar í Rómaborg.“

„Ef við verðum heilt ár í burtu, þá verð ég að fela Sanders og 
húsameistaranum umsjón skólans. En þú skalt ráða.“

„Breyting á verustað ætti að hafa góð áhrif á þig líka, Roy. Eftir á að 
hyggja — hefur þú séð svipinn nýlega?“

„Ekki síðan um kvöldið niðri í garðinum. Það er meira en mánuður 
síðan.“

„Við skulum vona að hann hafi fengið hvíld í gröfinni. Ég skoða þetta 
sem ímyndun, sem orsakast af of mikilli taugaáreynslu, eins og Hart 
læknir sagði, og hann sagði líka, að ég skyldi hraða giftingunni — og fá 
þig burt með mér sem allra fyrst.“

„Frá hans sjónarmiði er þetta máske rétt. En hvernig stendur þá á 
þessari sýn? Ímyndun er það ekki. Nei, Sylvía, giftingin fer ekki fram fyrr 
en í þriðju viku júní. Nú er maí byrjaður, svo það er ekki langt þangað til. 
Vera kann, að leyst verði úr þessum leyndardómi innan þess tíma.“

„Ætlarðu alltaf að hugsa um þá framliðnu? Þú breytir við mig sem 
systur þína, en ekki sem heitmey. — Þú hefur ekki kysst mig síðan 
kvöldið sem þú komst heim. Ég elska þig af öllu hjarta, ég gef þér allt, en 
þú gefur mér ekkert — alls ekkert. Er það rétt breytt?“

Hún sneri sér að honum með ástarblossa í augum og blóðrjóð í 
framan.

Lávarðurinn horfði á hana stundarkorn, hrifinn af meðaumkun.

„Nei, nei, það er ekki rétt breytt — og þó — fyrirgefðu mér.“

„Á ég að syngja fyrir þig, Roy?“

„Já, ef þú vilt gera svo vel.“

„Hvað á ég að syngja?“

„Það sem þér sýnist.“

Sylvía fletti nótnaheftinu, uns hún fann ástarsöng. Hún lék á hljóðfærið 
og söng með.

Þegar söngnum var lokið sneri hún sér að Roy, sem af meðaumkun 
og augnablikstilfinningu tók hana í faðm sinn og þrýsti henni að hjarta 
sínu.

Á sama augnabliki heyrðist hljóðlítið skrjáf bak við blómagrindurnar. 
Það var Verenika í hvíta kjólnum, sem nálgaðist píanóið án þess að Roy 
yrði hennar var.

„Vesalings Sylvía,“ sagði lávarðurinn í hluttekningarróm, „ég kenni í 
brjóst um þig. Ég skal verða þér góður maður — komdu og kysstu mig.“

Hann laut niður og kyssti Sylvíu, sem endurgalt kossinn með taumlausum 
ástaratlotum.

Verenika gat ekki hreyft sig af undrun. — Ég er gleymd ... gleymd, 
hljómaði í huga hennar.

„Eftirlætisgoðið mitt,“ sagði Roy.

Eftirlætisgoðið. Það var gælunafnið, sem hann gaf henni. Það var 
hennar eign, og nú gaf hann annarri konu það. — Ósjálfrátt rak hún upp 
lágt hljóð.

Roy heyrði hljóðið, leit upp og sá Vereniku. Hann hratt Sylvíu frá sér 
og þaut af stað á eftir Vereniku, sem flúði eins hratt og hún gat. Tvisvar 
hrasaði hún og í seinna skiptið náði Roy í ermina á kjólnum hennar, en 
samt slapp hún og hann missti sjónar á henni.

Sylvía hafði líka séð Vereniku og kom út í dyrnar — um leið og 
Verenika slapp inn undir stigann í skjól.

„Dyrnar eru opnar,“ tautaði Sylvía, „hún hefur hlaupið uppá loft til 
að fela sig þar. Fyrst hún vill ekki láta þekkja sig, hef ég ekkert að óttast 
úr þeirri átt.“

Svo lokaði hún dyrunum og þaut upp til að láta Roggy vita um komu 
Vereniku.

„Láttu mig um hana,“ sagði Roggy. „Þetta skal verða í síðasta sinni, 
sem hún kemur hér.“

Roggy fór inn í búningsklefann, lauk upp skápnum, tók út úr honum 
ýmsa muni, sem hún fól í barmi sínum með djöfullegu brosi, og læddist 
svo upp í þakherbergin.

Þegar Sylvía var á leiðinni ofan aftur, kom Gilbert út úr herbergi sínu 
og spurði hvað gengi á.

„Það gengur ekkert á. Ég hljóp upp til að sækja nótnahefti, en nú verð 
ég að flýta mér ofan. Roy bíður mín.“

Svo þaut hún ofan.

„Jæja, hún var að sækja nótnahefti, og hefur ekkert í höndunum.“ 
hugsaði Gilbert.

Rétt á eftir fór Gilbert ofan og fann Sylvíu einsamla, sem lét brúnir 
síga og sagði:

„Farðu aftur upp, Gilbert. Við Roy þurfum að tala saman vitnalaust. 
Farðu, eða þú iðrast þess að vera kyrr.“

„Ég mundi iðrast þess, ef ég færi. — Það er eitthvað á seiði.“

Fáum augnablikum síðar kom Roy þjótandi inn í salinn, náfölur og 
tryllingslegur.

„Kom hún aftur?“ spurði Roy.

„Hver?“ sögðu Gilbert og Sylvía undir eins.

„Verenika — konan mín.“

„Nú, þú hefur þá séð svipinn aftur?“

„Já, Verenika kom og horfði á okkur Sylvíu, þar sem við sátum saman 
hérna. Hún stundi og andvarpaði, föl og sorgbitin. — Sylvía sá hana líka.“

„Ég? — Ég hef engan svip séð.“

„En þú gast ekki annað en séð hana. Þú snerir andlitinu að henni.“

„Ég get svarið það, að ég sá ekkert.“

„Þú horfðir þangað sem hún stóð, og sást hana þó ekki. Þú heldur 
máske að þetta sé andi, og neitar að hafa séð nokkuð, til þess að æsa ekki 
taugar mínar. En þetta var enginn andi, heldur lifandi vera.“

„Ómögulegt,“ sagði Monk.

„Hann veit ekki hvað hann segir — hann er orðinn brjálaður,“ sagði 
Sylvía.

„Hættu, Sylvía! Talaðu ekki þannig. Brjálaður? Já, það er furða, að ég 
skuli ekki vera orðinn það. Monk, komdu og hjálpaðu mér að leita, hún 
getur ekki verið langt í burtu. Ég verð að finna hana.“

„Roy,“ sagði Monk, „þetta getur ekki verið, þetta er endurtekning á 
sjónhverfingum þínum.“

„Ég vil ekki heyra eitt orð um sjónhverfingar,“ sagði lávarðurinn 
byrstur. „Sko, þessu náði ég af kjólermi hennar, um leið og hún hrasaði 
um blómakrukku, sem hún velti um koll,“	og hélt á lofti knipplingaræmu. 
„Gátan verður æ óviðráðanlegri. En hver sem hún er, þá þekki ég 
þessa ræmu.“

„Roy,“ sagði Monk, „þetta hlýtur að vera einhver stúlka, sem er lík 
Vereniku og er að leika vofu.“

„En andlit hennar var svo hreinskilið ...“

„Hún getur hafa borið grímu. Rannsaka þú skemmtigarðinn, en ég 
skal svipast í kringum tjörnina og inni í höllinni.“

Lávarðurinn kinkaði kolli, lét ræmuna í vasabókina sína og þaut svo út 
í garðinn.

Gilbert þaut upp á loft að rannsaka þakherbergin. „Ég finn hana 
eflaust uppi. Hún hefur farið þangað til að skipta um föt.“ sagði hann við 
sjálfan sig.



40


Gilbert gekk upp hvern stigann á fætur öðrum og snuðraði og leitaði alls 
staðar.

Allt í einu virtist honum hann heyra andardrátt. — Nú næ ég henni, 
hugsaði hann.

Hann tók af sér skóna með hægð og læddist þangað, sem hann þóttist 
heyra andardráttinn. Í sama bili réðist eitthvað á hann. Langar, hnýttar 
hendur gripu um hálsinn á honum og reyndu að kæfa hann.

„Á, nú hef ég náð þér,“ hvæsti rödd nokkur, sem hann þekkti að var 
Roggy. „Nú skaltu deyja, hvíta stúlka.“

Allt í einu losnaði takið um hálsinn. Roggy varð vör við skeggið, og 
um leið missti hún allt afl, en Gilbert hratt henni burt.

„Lævísa kerling,“ sagði Monk, „ert það þú?“

„Voruð það þér, herra Gilbert?“ svaraði Roggy.

„Já, það er ég, bölvuð nornin þín. Ég ætti að rota þig eins og hund, 
morðvélin þín.“

Kerling leit á hann með augum, sem glóðu í myrkrinu eins og tígrisaugu.

„Varst þú að leita að lafði Clynord — var það ekki?“

Kerling tautaði eitthvað á indversku.

„Hættu við allt slíkt. Ef þú reynir enn einu sinni að ráðast á lafðina, 
skaltu verða rekin héðan. Þú ætlaðir að drekkja henni í tjörninni, ég veit 
það. Farðu nú ofan, eiturnaðran þín. Farðu.“

„En, herra Gilbert ...“

„Farðu undir eins. Þó þú getir táldregið allan heiminn, þá táldregurðu 
mig ekki.“

„Ég fer ekkert. Þér hafið yðar áform, og ég má hafa mín.“

„Enn einu sinni skipa ég þér að fara. Ég veit um áform þín viðvíkjandi 
lafðinni. Ég heyrði til ykkar Sylvíu fyrir sextán mánuðum síðan. Ég 
bjargaði lafðinni úr grafhvelfingunni. Ég geri þetta í hagnaðarskyni fyrir 
mig. Sylvía skal verða lafði Clynord — ég skal ekki hindra það minnstu 
ögn. Ertu nú ánægð?“

„Nei, meðan lafðin lifir, er Sylvía í hættu. Lafðin verður að deyja.“

„Hún skal ekki deyja. Ég elska hana og hún skal lifa fyrir mig.“

„Þér, að elska lafðina. Þér vitið ekki hvað ást er, peningarnir eru yðar 
guð. Þér ætlið að koma með lafðina fram á sjónarsviðið þegar Sylvía er 
gift, í því skyni að græða á því.“

„En sú heimska. Mér yrði kastað út, fyrir að hafa falið lafðina svo 
lengi. Farðu nú og láttu Vereniku í friði.“

„Ef kringumstæðurnar eru eins og þér segið, þá þarf ég ekkert að 
óttast, og get farið.“

Með það hljóp hún ofan stigann og hvarf í dimman ganginn á þakloftinu.

„Hún heldur áfram að leita,“ tautaði Gilbert, „ég skal elta hana.“

En hann fann hvorki Roggy né Vereniku, og sneri svo aftur til herbergis 
síns.

Hann var naumast sestur, þegar barið var að dyrum og lávarðurinn kom 
inn.

„Þú ert nýkominn,“ sagði Roy.

„Já, ég er nýkominn og fann ekkert.“

„Það er eitthvað við þetta leyndarmál, sem ég skil ekki. En það eina er 
víst, að það er ekkert yfirnáttúrlegt við þennan svip. Hvað kemur til að 
þið Sylvía hafið ekki getað séð hann í hvorugt skiptið?“

Roy horfði á Gilbert, eins og hann vildi lesa hugsanir hans.

„Sylvía sá hann í bæði skiptin, en vildi ekki segja frá því vegna þín. En 
ég hef ekki séð hann, það get ég svarið.“

„Þessi gáta skal bráðum verða leyst, en til þess þarf ég þína hjálp. Ég 
ætla að biðja þig að bregða þér til Osborne á morgun, og síma til 
aðallögreglustöðvanna í Lundúnum, að senda hingað duglegan leynilögreglumann. 
En það má enginn vita að svo komnu, að það sé leynilögreglumaður 
sem kemur.“

„Mér er ánægja í því að hjálpa þér, og til þess að enginn verði var við 
burtför mína, skal ég ganga ofan í þorpið og leigja vagn í gistihúsinu.“

„Þetta mun duga,“ sagði Roy, og rétti Gilbert skeytið, bað hann að 
hringja sem fyrst og fór svo.

Þegar dagur var nýrunninn, gekk Gilbert inn í garðinn á gistihúsinu, 
fann einn vinnumanninn og bað um vagn til Osborne.

„Hér er vagn frá Osborne, sem alveg er að fara af stað,“ svaraði 
maðurinn. „Hann kom í gærkvöldi með blæjuklæddan kvenmann og 
hefur beðið hennar til þessa.“

Gilbert fór og fann ökumanninn og bað um flutning til Osborne, sem 
strax var veitt með ánægju. Hann fékk ökumanninn til að lýsa kvenmanninum 
blæjuklædda, og átti sú lýsing við Vereniku.

Þegar Monk kom til Osborne, sendi hann símskeytið, sneri svo strax 
um hæl aftur til Clynord og kom þangað klukkan níu.

Þegar hann var búinn að borða morgunverð, talaði hann við lávarðinn 
stundarkorn, og fór svo upp til Sylvíu.

Gamla Roggy hafði bundið um höfuðið. Plástur hafði hún á kinninni 
og var hölt. Það var líkast því að hún hefði lent í áflogum, og gaf það 
Monk ástæðu til að halda, að hún hefði fundið Vereniku og drepið hana. 
Þegar hann fór aftur frá Sylvíu, læddist hann upp á loft til að leita, en það 
varð eins og fyrr, árangurslaust.



41


Eins og áður er getið, var lávarður Clynord fastráðinn í að komast að 
leyndarmálinu um vofuna.

Svar lögregluforingjans hljóðaði þannig, að hann skyldi með ánægju 
senda honum leynilögreglumann daginn eftir.

Lávarðurinn áleit hyggilegast, að láta engan vita um stöðu gestsins, 
sem hann átti von á, nema Gilbert og Sylvíu.

Hann lét undirbúa eitt af gestaherbergjunum, og ók svo morguninn 
eftir til Osborne til að sækja lögreglumanninn, og ætlaði sér á heimleiðinni 
að segja honum allt um svipinn.

Þegar hann ók inn á brautarstöðina, brunaði eimlestin þangað. 
Hann steig út úr vagninum og gekk yfir á stöðvarpallinn, til að hitta 
farþegann.

Út úr fyrsta farrýmis vagni steig hár og þrekinn maður með hæruskotið 
hár og skegg. Hann leit yfir mannþyrpinguna á pallinum og varð 
glaður við er hann sá lávarð Clynord.

Lávarðurinn sá líka þennan ókunna mann, og þekkti strax að það var 
Tempest.

„Velkominn, kæri vinur,“ sagði hann. „Þér hafið þá ekki gleymt mér 
— þér ætlið til Clynord, er það ekki?“

„Já, ég kem til að heimsækja yður. Ég hef ekki gleymt heimboði yðar, 
en gat ekki komið fyrr.“

„Þér hafið vakið hjá mér óvænta ánægju. — Ég vissi að þér voruð kyrr 
á Englandi, því blöðin hafa öðru hvoru minnst á yður.“

„Ég tel yður meðal þeirra fáu sem ég kalla vini mína og vinum mínum 
gleymi ég aldrei.“

Lítill maður, sem kom út úr vagni annars farýmis kom til þeirra og 
heilsaði kurteislega.

„Er ég svo lánsamur, að tala við lávarð Clynord?“ spurði hann.

Lávarðurinn hneigði sig.

Gesturinn rétti honum nafnspjald, með áletruninni: Tom Bisset, Scotland 
Yard.

Þessi litli maður var meðal hinna duglegustu leynilögreglumanna í 
Lundúnum.

Lávarðurinn bauð hann velkominn, enda þótt hann héldi, að það 
mundi ekki verða á hans valdi að leysa úr leyndarmálinu.

Svo kynnti hann Tempest þennan nýja gest, og síðan gengu þeir að 
vagninum. Fáum sekúndum síðar voru þeir á leiðinni til Clynord.

„Þér lítið ekki eins frísklega út nú, og þegar við kvöddumst, lávarður. 
Þér eruð eins og dagarnir hafi flutt yður sorg, og næturnar verið svefnlausar,“ 
sagði Tempest.

„Þér eigið kollgátuna, það er þannig ástatt fyrir mér,“ svaraði lávarðurinn.

Tempest leit hluttekningaraugum á þennan unga vin sinn.

„Ég skal segja yður sannleikann strax. Máske glöggskyggni yðar, í 
sameiningu við eftirtekt og dómgreind Bisset, geti orðið mér að gagni. 
Ökumaðurinn er nærri heyrnarlaus, svo við megum óhultir tala hans 
vegna. Traustið, sem þér báruð til mín í fyrsta skipti sem við sáumst, 
hefur tengt okkur saman.“

„Sterkara bandi en þér haldið, lávarður,“ sagði Tempest.

„Ég ók hingað til að sækja herra Bisset, sem er einn af njósnurum 
lögreglunnar í Lundúnum,“ sagði lávarðurinn.

„Hefur verið stolið frá yður, lávarður?“ spurði Tempest alveg hissa.

„Nei, það er ekki af því tagi,“ svaraði Roy.

„Í hvaða skyni þurfið þér þá minnar aðstoðar?“ spurði Bisset.

Lávarðurinn sagði þeim nú ítarlega frá öllu sem fyrir hafði komið, frá 
því hann sá Vereniku fyrst og til þessarar stundar.

„Hvernig leit hún út?“ spurði Tempest, sem leið sálarkvalir við að 
heyra ævisögu einkabarns síns af annarra vörum. Hann hafði í örvilnan 
og reiði flutt barnið til St. Kilda, þegar hann yfirgaf konu sína og ætlaði 
að 5 árum liðnum að vitja þess aftur, en nú voru liðin 16 ár, þegar hann 
loksins vitjaði Englands aftur.

„Hún var ekki beinlínis fríð, en sú áhrifamesta og yndislegasta kona, 
sem ég hef nokkru sinni séð. Tveim mánuðum eftir að hún kom til 
Clynord, dó hún,“ sagði Roy.

„Dó hún?“ spurði Bisset. „Hafið þér leitað læknisráða? — Ég held þér 
þurfið fremur lækni en njósnara.“

„Þér eigið enn eftir að heyra nokkuð,“ svaraði lávarðurinn. Í fyrrakvöld, 
þegar ég sá konu mína síðast, elti ég hana í gegnum hljóðfærasalinn 
og náði í aðra kjólermina ...“

„Aha,“ tautaði Bisset.

„Og reif knipplingaræmu af erminni, sem sýnir að kjóllinn er þó 
áþreifanlegur. — Sko, þetta er hún.“

Bisset og Tempest skoðuðu knipplinginn.

„Þetta breytir kringumstæðunum lávarður,“ sagði Bisset. „Svo 
svipurinn er lifandi vera.“

„Já, það er enginn efi.“

„Hvernig var hún klædd?“

„Hún var í kjólnum, sem hún var klædd í í kistunni, hvítum silkikjól 
með skreyttum hálsbúnaði og stuttum knipplingaskreyttum ermum.“

„Og var það andlitsfall hinnar dánu?“

„Augun voru eins dökk, stór og skær — en andlitið var fallegra, 
hörundsliturinn bjartari og frumdrættirnir gleggri. Hún var svo fögur að 
ég hélt að hún væri engill.“

„Hafa fleiri séð hana en þér?“

„Ungfrú Monk sá hana og hélt það vera vofu, en ég er viss um 
að það er lifandi vera. Það er þessi gáta, sem ég ætla að biðja yður að 
ráða.“

„Maður verður að ætla að þetta sé einhver stúlka sem leikur vofu. Það 
er líklega enginn efi á að lafði Clynord er dáin?“

„Hún dó í faðmi mínum, lá sex daga á líkpalli og var jarðsett — eða 
flutt í grafhvelfingu Clynordanna. Og þó þori ég að eiðfesta, að þessi 
knipplingur er af líkklæðnaði konu minnar.“

„Það er ekki ómögulegt, að sams konar knipplingar séu víða til. Átti 
lafðin fleiri slíka kjóla?“

„Nei, kjóllinn var fenginn frá einum besta kvenfataklæðskera 
Lundúnaborgar.“

„Þessi kvenmaður, sem leikur vofu lafði Clynord, hlýtur að hafa 
einhverja ástæðu. Getið þér hugsað yður nokkurn, sem er á móti giftingu 
yðar og ungfrú Monk?“

„Nei, engan.“

„Þér megið ekki álíta mig forvitinn, lávarður, en þar eð þér hafið 
leitað minnar aðstoðar, verð ég að biðja yður að treysta mér, og svara 
spurningum, sem þér máske álítið ekki koma málinu við. Hvaða 
manneskja er þessi ungfrú Monk?“

Lávarðinum fannst spurningin nokkuð nærgöngul og svaraði því 
þurrlega:

„Ungfrú Monk er stjúpsystir mín og heitbundin mér, dóttir seinni 
manns móður minnar, ofursta Monk.“

„Fædd á Austur-Indlandi?“

Lávarðurinn hneigði sig.

„Og bróðir hennnar er líka á heimili yðar?“

„Núna, já. Hann er annars ritari hjá lögmönnunum Scott & Reman í 
Lundúnum.“

„Ójá. Ég þekki Scott & Reman,“ sagði Bisset kuldalega. „Myndarlegt 
félag. Svo herra Gilbert er ritari þar? Ég þakka fyrir upplýsingarnar. Og 
herra Monk er líklega fæddur á Indlandi líka? Ég er að vissu leyti hrifinn 
af Indlandi og Indverjum, því þar er ég fæddur. Faðir minn hafði 
ábyrgðarmikla stöðu hjá indversku verslunarfélagi. Ég var þar fyrstu níu 
ár ævi minnar og svo var ég þar seinna. Ég þekki það land og fólk, betur 
en flestir aðrir. — Fallegt land hérna,“ sagði Bisset og skipti um 
umræðuefni.

„Það er hluti af eignum mínum,“ svaraði lávarðurinn. „Þarna stendur 
kirkjan þar sem kista konu minnar er niðri í grafhvelfingunni.“

Bisset og Tempest litu báðir til kirkjunnar og tár komu í augu 
Tempests. Þarna voru þá hinar jarðnesku leifar barnsins hans.

„Hver býr þarna lávarður?“ spurði Bisset.

„Ráðsmaður minn, herra Sanders, í alla staði hinn áreiðanlegasti 
maður,“ svaraði Roy.

Bisset þagði um stund, laut svo að lávarðinum og sagði:

„Lávarður, ég legg við drengskap minn, að ég skal komast eftir þessu 
leyndarmáli og leiða Clynord-svipinn í ljós!“



42


Hvar var Verenika allan þennan tíma? Þess var getið að hún flúði inn í 
höllina og þar hélt hún áfram upp á þakloftið — og inn í lítinn klefa á 
skammbitaloftinu, en laus stigi lá þangað upp. Hún gekk upp stigann, 
dró hann svo upp á eftir sér, lét hlerann yfir stigagatið, tók svo ljósker, 
sem hún hafði geymt þar, og kveikti á því.

Enginn gluggi var á klefanum, en gegnum þakið var súgur allmikill.

Þetta var felustaður Vereniku og hafði hún borið ögn af matvælum 
þangað upp.

Hún fór nú úr hvíta kjólnum og klæddi sig í gráu ferðafötin, setti 
hattinn á sig og batt þykka blæju fyrir andlitið.

Að þessu búnu lauk hún upp hleranum og hlustaði, en var áður búin 
að vefja saman hvíta kjólnum og leggja hann á þverbita þar uppi. Fyrst 
heyrði hún Gilbert læðast ofan og skömmu síðar Roggy, sem bæði höfðu 
álitið að Verenika væri þar ekki.

Verenika beið enn góða stund, svo fór hún ofan en faldi nú ekki 
stigann, eins og hún var vön, — heldur hélt áfram niður á aðra hæð.

Hún þorði naumast lengra ofan, og þorði heldur ekki að vera lengur í 
höllinni. Hljóðlaust eins og skuggi sveif hún yfir ganginn, og rétt í því 
heyrði hún að dyr voru opnaðar og fól sig þá í einu gluggaskotinu.

Hún var naumast komin í felur, þegar lávarður Clynord kom út frá 
Gilbert og gekk yfir ganginn til herbergja sinna. Hann var niðurlútur og 
göngulagið þreytulegt.

Hana sárlangaði til að kasta sér í faðm hans og biðja hann að taka sig í 
sátt sem konu sína.

Hann myndi ekki reka mig í burtu, eins einmana og ógæfusöm og ég 
er, hugsaði hún. Hann er svo eðallyndur og góður.

Þegar lávarðurinn var horfinn inn í herbergi sín, stóð hún upp og 
hraðaði sér ofan hliðarstigann, sem lá ofan í garðinn.

Verenika hafði oft gengið um þennan stiga, þegar hún var húsmóðir á 
Clynord. Vinnufólkið hafði annan stiga til afnota, svo hún þurfti ekki að 
óttast að hún mætti því.

Hún stóð í efstu tröppunni og hlustaði en allt var kyrrt. Hún vissi að 
Roy var í herbergi sínu og bjóst við að Gilbert og Roggy væru líka 
háttuð. Hægt og varlega gekk hún af stað ofan stigann.

Þetta var svonefndur snúningsstigi og veggir á báðar hendur.

Hún var komin hálfa leið, þegar lokið var upp dyrum við neðri enda 
stigans, og Roggy kom upp stigann með ljós í hendi.

Verenika hallaðist upp að veggnum, án þess að geta hreyft sig, svo illt 
varð henni við.

Kerlingin gekk í hægðum sínum upp stigann, og þegar hún er komin 
hálfa leið, sér hún fótinn á Vereniku, lítur upp og þekkir hana. Það varð 
þögn nokkur augnablik.

Augu kerlingarinnar glóðu, þegar hún þekkti lafðina. Hendin sem á 
ljósinu hélt skalf, en hina hendina rétti hún í áttina til Vereniku, í því 
skyni að ná í hana.

Þær störðu hvor á aðra.

Allt í einu orgaði kerlingin eins og óargadýr, en Verenika beið ekki 
eftir meiru. Hún þaut ofan stigann og hrinti kerlingunni, sem skoppaði 
eins og leiksoppur þrep af þrepi, uns hún stöðvaðist fyrir neðan stigann 
stynjandi af meiðslum.

Skjálfandi eins og strá í vindi læddist Verenika út í garðinn. Þar settist 
hún í skjóli trjánna og grét örvæntandi. Þannig liðu nokkrar stundir.

Það var gott að ég borgaði ökumanninum flutninginn frá Osborne og 
hingað, hugsaði hún þegar hún var orðin ögn rólegri. Ég get ekki farið 
með honum aftur. Gilbert verður sjálfsagt til staðar á brautarstöðvunum 
á morgun snemma. Þó ég sé lasin, verð ég að halda af stað gangandi.

Klukkan var orðin tvö um nóttina, þegar Verenika fór út úr garðinum 
yfir á aðalveginn. En ekki var hún örugg um sig fyrr en hún var komin 
mílu vegar frá höllinni. Hún gekk í hægðum sínum, uns hún undir morgun 
kom til Newgate.

Hún fór undir eins á brautarstöðvarnar, og var svo heppin, að búið var 
að opna biðsalinn. Staðuppgefin settist hún strax út í horn og beið þess 
að lestin kæmi. Loksins kom lestin másandi og stynjandi. Umsjónarmaður 
lestarinnar hjálpaði Vereniku inn í kvennaklefa, og svo rann 
lestin af stað.

Nú var hún óhult og laus við allar hættur. En hve einmana og óhamingjusöm 
var hún þó. Aldrei á ævi sinni hafði hún fundið eins sárt til 
ógæfu sinnar og einmitt nú. Það var eins og einhver ný, mikil ógæfa væri í 
vændum, að henni fannst.



43


Verenika kom til Lundúna um miðjan dag. Hún sá engan á stöðvarpallinum 
sem hún þekkti, og gekk því róleg yfir á götuna, benti ökumanni að 
koma með vagn sinn og sagði:

„Victoríuveg, þökk fyrir.“ Síðan lagðist hún fyrir á vagnsætið, þreytt 
og úrvinda.

Skömmu síðar var vagninn kominn að húsi frú Sharps, og þegar hún 
barði að dyrum lauk vinnukonan upp.

„Viljið þér ekki gera svo vel að ganga inn til frú Sharp,“ sagði 
vinnukonan. „Hún óskar eftir að tala við yður og bíður yðar í litla 
salnum.“

Verenika gekk inn í litla salinn, fann frú Sharp þar og heilsaði henni.

„Jæja,“ sagði hún, „svo þér eruð komnar aftur, ungfrú Gwyn. Ég bjóst 
ekki við því.“

„Þér verðið að afsaka, að ég skil yður ekki til hlítar,“ sagði Verenika. 
„Þér talið til mín eins og ég væri glæpakvendi.“

„Mér skjátlast ef til vill, en illa lítur það út að læðast burt á kvöldin og 
koma svo aftur á morgnana eins og þér hafið gert. Ég hélt að þér hefðuð 
farið til að útvega yður annan ódýrari verustað, fyrst þér tókuð töskuna 
með. Hafið þér fengið hann?“

„Nei, frú, ég hef ekkert annað húsaskjól en þetta.“

„Getið þér skýrt frá hvar þér hafið verið í nótt — eða kannski þér viljið 
það ekki?“

„Ég ferðaðist í burtu — og var að koma heim núna.“

„Heimsóttuð þér ættingja yðar?“

„Nei, ég á enga ættingja.“

„Þér hafið máske verið að leita að vist?“

„Nei.“

„Hvaða viðskipti getið þér átt úti á landinu?“

„Ég get ekki sagt yður það frú. Þér hafið enga heimild til að spyrja um 
mínar ástæður. Þér hafið ekki sagt mér kringumstæður yðar, og því ætti 
ég þá að segja yður mínar.“

„Ég er heldur ekki ung stúlka meðmælalaus. Ég er virðingarverð 
kona, og get sannað — get sannað að ég er það. — Komuð þér til að 
vera hér áfram?“

„Já, frú — ég —“

„Svarið þér þá spurningum mínum fyrst. Hvert fóruð þér í gærkveldi?“

„Til Sussex.“

„Og í hvaða hluta greifadæmisins?“

„Það get ég ekki sagt yður, frú Sharp,“ sagði Verenika alvörugefin. 
„Ég hef ekkert rangt gert. Ég hef verið þar áður og er kunnug þar. Ég 
veit ekki hvers vegna þér ætlið mér — ranga breytni, en þér gerið það.“

„Þér hafið máske lesið í einhverju blaðinu um ríkan mann í Sussex, og 
hafið farið að biðja hann um styrk.“

Verenika roðnaði.

„Nei, ég hef ekki betlað ennþá.“

„Þér viljið ekki segja mér orsökina fyrir burtveru yðar í nótt, ungfrú.“

„Nei.“

„Það er auðvitað leyndarmál, sem þér dirfist ekki að afhjúpa — sem 
stendur í sambandi við fyrra líf yðar?“ spurði frú Sharp.

Verenika hneigði sig sem táknaði játningu.

Þessi viðurkenning virtist vekja hið illa eðli frúarinnar.

„Þér hafið auðvitað heimild til að geyma leyndarmál yðar, en ég vil 
ekki hafa yður lengur í mínu húsi,“ sagði frú Sharp og benti með 
hendinni til dyranna, en Verenika fór ekki.

„Ég get ekki farið, kæra frú, lofið mér að vera í nótt, ég á enga 
peninga, enga vini, sem ég get flúið til, lofið mér að vera þangað til ég fæ 
vinnu.“

„Ég held þér fáið enga vinnu. Hver skyldi vilja kennslukonu, sem 
hefur leyndarmál að geyma og er úti á nóttunni. Ég vil ekki hafa yður 
eina stund auk heldur eina nótt.“

„Ég veit ekki hvert ég á að fara.“

„Farið þangað, sem þér voruð í nótt.“

„Það get ég ekki, ég hef enga peninga.“

„Peninga. Þér hafið bæði úr, keðju og men til að selja.“

Vereniku hafði ekki dottið í hug, að unnt væri að fá peninga fyrir 
þessa muni, sem Gilbert hafði gefið henni.

„Máske þér viljið taka þessa muni — sem borgun?“

„Nei, ég læt kalla á lögregluna, ef þér farið ekki starx.“

Þessi móðgun, töluð með hárri og hótandi röddu, hafði tilætluð áhrif.

Rjóð í kinnum af reiði fór Verenika án þess að segja eitt orð.

Vonlaus og einmana kom hún út á götuna, en reyndi þó af fremsta 
megni að vera hughraust. — Alls staðar þar sem hún sá herbergi til leigu, 
spurðist hún fyrir, en árangurslaust.

Þannig leið dagurinn. Hún gekk fram og aftur um göturnar eins 
og í draumi, og vaknaði loks við það að einhver kirkjuklukka sló 
tíu.

„Svona framorðið,“ muldraði hún, „og ég hef verið á gangi síðan í 
morgun. Hvar ætli ég fái húsaskjól í nótt?“

Hún var svo þreytt, svöng og þyrst, að hún gat naumast hreyft fæturna.

„Ég er magnþrota,“ sagði hún við sjálfa sig. „Ég verð að hvíla mig á 
einhverri tröppunni.“

Hún settist niður á næstu tröppu og lagði blæjuna á bak aftur. Mörgum 
varð var litið á fagra eðallynda andlitið hennar — en enginn talaði til 
hennar.

Loks kom rauðskeggjaður maður fram hjá, leit á Vereniku og brosti 
ánægjulega.

„Nei, hvað er þetta, eruð það þér,“ sagði hann og tók í handlegg 
hennar. „Gott kvöld ungfrú.“

Verenika rak upp hljóð. Hún sá að þetta var Flack og sagði:

„Leyfirðu þér að leggja hendur á mig?“

„Ég bið fyrirgefningar,“ svaraði hann auðmjúkur. „Mér kom þetta 
svo á óvart.

Hvar hafið þér verið allan þennan tíma? Leyfið mér að fylgja 
yður til frú Kraul, við eigum heima hér í nágrenninu.“

„Nei, ég vil ekki fara til hennar.“

„En hvert ætlið þér þá?“

„Það veit ég ekki, en ekki til Monks eða ykkar.“

„Herra Monk er í Sussex. Viljið þér ekki vera hjá okkur aðeins í 
nótt?“

„Jæja, aðeins í nótt vil ég þiggja það.“



44


Þegar Clynord lávarður kom heim til sín, fór hann með gesti sína, 
Tempest og Bisset, inní bókhlöðuna. Eftir beiðni Bissets, endurtók 
lávarðurinn alla söguna um vofuna — og hlustaði leynilögreglumaðurinn 
með gaumgæfni á hana. Athuganir og spurningar, sem hann kom 
með öðru hvoru, báru vott um skarpan skilning, svo lávarðurinn fékk 
annað álit á honum en í fyrstu.

„Ég verð að álítast sem gestur yðar, lávarður minn, alveg eins og herra 
Tempest,“ sagði Bisset. „Hve margir af heimilisfólki yðar vita um stöðu 
mína?“

„Sylvía Monk, Gilbert Monk, herra Tempest og ég,“ var svarið. — 
„Ég kvaðst eiga von á gesti, án þess að tilgreina nafn hans.“

„Mér hefði verið kærast, að systkinin hefðu ekki vitað um stöðu 
mína,“ sagði leynilögreglumaðurinn. „Flestar hefðarmeyjar hafa einhverjar 
þernur, sem vita allmikið um leyndarmál þeirra, en slíkar þernur 
eru sjaldnast áreiðanlegar. — Ef Sylvía Monk hefur þernu og segir henni 
hver ég er, má búast við að hún segi vini sínum eða vinkonu frá því, og 
seinast vita allir í höllinni hver ég er.“

„Ekki þurfið þér að óttast það. Þerna Sylvíu Monk er mjög illa liðin.“

„Hver er ástæða til þess? ef ég má spyrja.“

„Þernan hennar er gömul indversk kerling, sem var fóstra hennar og 
hefur fylgt henni síðan hún var barn. Það er engin hætta á því, að hún 
ljósti upp leyndarmálum Sylvíu; hún umgengst aldrei aðra en hana.“

„Ég hefði gaman af að sjá kerlinguna, svona af tilviljun, mæta henni í 
ganginum eða þessháttar. Eins og ég sagði, hef ég verið fyrstu tíu ár ævi 
minnar á Indlandi, og síðan fimm ár — sem fullorðinn maður. Ég þekki 
Indverja og hef kynnt mér séreinkenni þeirra. — En — svo ég komi aftur 
að efninu — þér gerið máske svo vel að sýna mér þá staði, þar sem 
svipurinn hefur sést, svona við tækifæri.“

Lávarðurinn játaði því og spurði Tempest hvort hann vildi líka vera 
með.

„Ef þér leyfið það,“ svaraði hann. „Ég er hrifinn af þessu leyndarmáli, 
og þá ekki síður lausn þess. Þér hafið nú kynnt mér það og því vil ég taka 
þátt í ráðningu þess. Það hefur meiri áhrif á mig en þér haldið.“

Bisset leit snöggvast á herra Tempest, og þóttist sjá á svip hans meira 
en venjulegan áhuga fyrir hinni ókunnu, framliðnu lafði Clynord, og þar 
sem það heyrði undir stöðu hans, að grennslast eftir leyndarmálum, áleit 
hann þetta atvik eftirtektarvert.

„Já, komið þér með okkur, herra Tempest,“ sagði lávarðurinn og 
greip hendi vinar síns. „Ég er yður mjög þakklátur fyrir hluttekningu 
yðar í þessu máli. — Hérna hef ég séð hana.“

Hann hafði fylgt gestum sínum yfir í salinn og hljóðfæraherbergið, og 
sýndi þeim nú hvar hann hafði séð Vereniku tvisvar sinnum — sömuleiðis 
dyrnar, sem hún hafði flúið út um.

Bisset skoðaði allt nákvæmlega og sagði svo:

„Lávarður — ég skal taka að mér að ráða þessa gátu, en þá verð ég að 
fá að vera sjálfráður, fá að að koma og fara þegar ég vil og fá lykil að einu 
hliðinu, á fám orðum: mega haga mér sem heimilismaður yðar.“

„Ég gef yður frjálsar hendur í öllu tilliti.“

Lávarðurinn sýndi þeim nú herbergi þeirra og að því búnu gengu þeir 
að matborðinu.

Lávarðurinn kynnti gestum sínum stjúpbróðurinn, sem heilsaði þeim 
hæversklega.

Herra Bisset lést vera spjátrungur — og hafði sjóngler fyrir öðru 
auganu. Monk áleit hann því vera oflátung, en ekki gagnlegan leynilögreglumann.

Þennan mann þarf ég ekki að hræðast, hugsaði hann. Ef ég vissi hvar 
Verenika væri, gæti ég hlegið að honum.

Þjónninn tók af borðinu og fór.

„Þér eruð, get ég ímyndað mér,“ sagði Gilbert við Bisset, „orðinn 
kunnugur allri vofusögunni. Clynord, sem er meðal hinna stærstu óðala 
á Englandi, hefur hingað til skort aðdráttarafl hinna gömlu óðalshalla: 
svipi eða hvítar vofur, hefur nú, til allrar lukku, öðlast eina slíka.“

Lávarðurinn, sem ekki líkaði þessi gáski Gilberts, leit til hans allþungbrýndur.

„Kannske getið þér sagt mér eitthvað meira,“ svaraði Bisset.

Ósjálfrátt hrökk Gilbert við. Honum fannst orðum þessum fylgja 
sérstök áhersla, en svaraði samt brosandi:

„Ég, nei, alls ekkert. Hvort það er heppni eða óheppni, þá hefur mér 
ekki auðnast að sjá svipinn.“

„Ungfrú Monk hefur þó séð hann,“ segir lávarðurinn.

„Ja-á, systir mín hefur séð hann; eða það held ég. Knipplingsræman, 
sem lávarðurinn náði af kjólermi svipsins, sýnir, að hér er um lifandi veru 
að ræða, en ekki anda, og ég held, herra Bisset, að þér finnið þá seku 
meðal vinnufólksins.“

„Ég þakka fyrir ábendinguna og skal ekki gleyma henni. En eftir á að 
hyggja, lávarðurinn sagði mér, að þér hefðuð staðið við garðsdyrnar á 
hljóðfæraherberginu, þegar svipurinn, eða hvað menn vilja kalla það, 
sýndi sig í fyrsta sinni, og þér sáuð ekkert, alls ekkert?“

„Ekki minnstu vitund.“

„Lávarðurinn segir, að þetta kvöld hafið þér verið svo lengi í hljóðfæraherberginu, 
að enginn hafi getað komið þar inn, án þess þér sæjuð 
hann. Hafi þessi kvenmaður verið kominn þangað einn á undan yður og 
falið sig á bak við blómin, — þá hefðuð þér átt að sjá hana, þegar hún 
kom út úr fylgsni sínu. Og setjum nú svo, að hún hefði getað það, án þess 
að vera séð eða til hennar hefði heyrst, þá er samt óskiljanlegt, að þér 
hefðuð ekki séð hana, þegar hún flúði undan lávarði Clynord út um 
dyrnar, sem þér stóðuð við. — Mjög óskiljanlegt,“ bætti Bisset við.

„Ó, það er ekki svo undarlegt,“ sagði Monk, sem fékk meiri og meiri 
óbeit á sessunaut sínum. „Hún hefur líklega séð mig og ekki farið út fyrr 
en herbergið var mannlaust. Af því ég sá hana ekki, hlaut ég að álíta 
þetta missýningar.“

„Þér hlutuð þá líka að álíta, að systur yðar hefði einnig missýnst.“

„Já, henni líka,“ sagði Monk. — Ég má ekki gleyma að segja Sylvíu 
frá því að ég hafi viðurkennt að hún hafi séð svipinn, en þagað yfir því 
til að ónáða ekki lávarðinn. Það væri slæmt, ef ég gleymdi því, þó ég haldi 
að þessi kauði þori ekki að spyrja hana því viðvíkjandi, hugsaði 
hann.

Þessum ásetningi gleymdi hann þó um leið, því í sama bili kom þjónn 
inn og rétti honum bréf.

„Símskeyti,“ sagði hann, reif upp umslagið og opnaði skeytið, sem var 
sent frá Lundúnum um morguninn.

„Strokni skjólstæðingurinn er fundinn. Allt er í reglu. 
Honum verður haldið þar til þér komið, sem ekki er þörf á 
strax, þar eð hann er veikur og mun ekki hressast fyrr en að 
viku liðinni.

Scott & Reman.“

Þannig hljóðaði símskeytið, sem var frá Flack. — Monk las það tvisvar, 
og átti bágt með að dylja gleði sína. Nú gat hann boðið þeim byrginn, 
bæði Roggy og Bisset.

Svo sagði hann við þjóninn:

„Það þarf ekkert svar. Hérna er umbun handa sendimanninum, láttu 
hann fara til gestgjafahússins og fóðra hestinn, ég borga.“

Þjónninn tók við skildingnum og fór.

Í þriðja sinn las Monk skeytið. Þegar hann leit upp, sá hann að Bisset 
horfði á sig.

„Hefurðu fengið góðar fréttir, Gilbert?“ spurði lávarðurinn.

„Ágætar. Það er símskeyti frá Scott og Reman, sem segir mér, að 
dálítið gróðafyrirtæki, sem ég réðist í, hafi heppnast og mér er að því 
mikil ánægja. Hver sá, sem ekki er auðugri en ég er, hlýtur að gleðjast, þó 
gróðinn sé smár.“

Monk braut símskeytið saman og stakk því í brjóstvasann, en rétt eins 
og hann væri hræddur um að hann týndi því, tók hann það upp aftur án 
þess að á því bæri, reif það í smátætlur og stakk þeim í buxnavasann, 
hallaði sér svo hugsandi aftur á bak í stólnum.

Hann áleit hyggilegast að fara ekki strax til Lundúna, þar eð hann gæti 
með því að vera kyrr, haft augastað á lögreglumanninum, og ef til vill 
glapið honum sýn. Auk þess var hann hræddur um, að það kynni að 
vekja grun hjá Bisset, ef hann færi strax. Og þar eð Verenika var nú veik 
og í vörslu félaga hans, áleit hann sér óhætt að dvelja lengur. Þó áleit 
hann sér nauðsynlegt að skrifa frú Kraul og Flack.

Að lokinni máltíð fór Monk strax til herbergis síns til að skrifa aðstoðarhjúum 
sínum.

Bisset fór strax eftir að Monk var farinn.

Lávarðurinn lét söðla tvo hesta, til þess að ríða um skemmtigarðinn og 
grenndina, ásamt herra Tempest.

Skammt á undan þeim gekk maður reykjandi, með göngustaf í glófaklæddri 
hendi.

„Þetta er Bisset,“ sagði Tempest. „Hann hefur líklega verið niðri í 
þorpinu.“

„Hvað ætli hann hafi fundið þar?“ sagði lávarðurinn. „Ég er viss um 
að hann veit hvað hann gerir. Bak við þennan látalætis spjátrungshátt 
dylst hinn glöggskyggni njósnari.“

Á sömu stundu stóð Bisset fyrir utan garðshliðið og gægðist inn. Hins 
vegar við hliðið stóð Monk og var að opna það. Hann hélt á bréfi í 
hendinni, sem hann ætlaði með ofan í þorpið, í stað þess að láta það í 
sameiginlegan póstkassa í höllinni eins og venja var til.

Bisset vék til hliðar og tók ofan hattinn fyrir Monk, sem stakk bréfinu í 
vasa sinn í snatri og skellti hliðinu aftur.

Lávarðurinn og Tempest komu til þeirra í þessum svifum.

„Ég sé að þér hafið verið niðri í þorpinu, herra Bisset,“ sagði lávarðurinn. 
„Ég hef gleymt að segja yður, að auk okkar sem í höllinni erum, 
eru það aðeins dr. Hart, presturinn og ráðsmaðurinn minn, sem vita um 
þennan svip, svo að í þorpinu hafið þér engar upplýsingar getað fengið.“

„Ég er á annarri skoðun í því efni,“ svaraði Bisset. „Niðri í þorpinu 
hef ég fengið gagnlegar upplýsingar.“

Hinir ráku upp undrunaróp.

„Ég er hræddur um að yður skjátlist,“ sagði Monk. „Þér gerið eflaust 
réttast í að halda yður að vinnukonunum í höllinni.“

„Á þriðjudagskvöldið sást svipurinn seinast í höllinni,“ sagði Bisset, 
og gaf engan gaum að orðum Monks. „Sama kvöldið kom ung stúlka frá 
Osborne, fór úr vagninum í nánd við ysta húsið í þorpinu, og bað 
ökumanninn að bíða sín. En það grunsamlega við þetta er, að hún kom 
ekki aftur.“

„Þetta er allundarlegt,“ sagði lávarðurinn. „Haldið þér að þessi stúlka 
hafi verið leynilegi gesturinn minn?“

„Það er mögulegt,“ svaraði Bisset. „En herra Monk getur máske gefið 
okkur betri upplýsingar. Hestagæslumaðurinn sagði mér, að hann hefði 
leigt vagninn í gærmorgun og ekið í honum til Osborne.“

„Það er alveg rétt,“ sagði Monk. „Ég gekk ofan að gestgjafahúsinu til 
þess að fá vagn að flytja mig til Osborne. Ég átti að senda símskeytið til 
Scotland-Yard. Ég sá þennan umtalaða vagn vera ferðbúinn og notaði 
hann auðvitað. Upplýsingarnar sem þér hafið fengið í gestgjafahúsinu, 
hygg ég lítils virði. Stúlkan hefur líklega verið dóttir einhvers leiguliðans 
í nágrenninu, sem hefur komið í kynnisför, og álitið að hún fengi ódýrari 
flutning, ef hún segði ökumanni, að hún yrði með til baka. Menn þekkja 
nú áreiðanleika þessa fólks.“

Þessi skýring var svo sennileg, að þeir hófu engin mótmæli gegn 
henni.

„Þér hljótið að hafa góða eftirtekt, herra Monk,“ sagði Bisset, „og 
það lítur svo út, sem þér hafið að minnsta kosti hugsað um þessa ókunnu 
veru og framkomu hennar. Mitt hlutverk er að finna einn þráðinn hérna 
og annan þarna og flétta þá saman, svo að þeir geti myndað góðan vef. — 
Það er því eðlilegt, að inn í þráðinn flækist ónýtir spottar, sem ég verð að 
kasta burt. Sé ég nú að rekja röng spor, þá þarf ég því heldur að flýta mér 
til að finna þau réttu.“

Hann tók ofan hattinn og hélt svo áfram.

Monk gekk ofan í þorpið, en lávarðurinn og Tempest riðu að stóra 
garðshliðinu.

Einkennilegt bros lék um varir lögreglumannsins, sem gekk í hægðum 
sínum á eftir ríðandi mönnunum.

Sylvía Monk gekk aftur og fram um marmaraflöt hallarinnar, eins og 
hún var vön.

Bisset sá strax hver þetta mundi vera og laumaðist bak við trjárunna til 
þess að geta horft á þessa indversku fegurð í næði.



45


Sylvía Monk gekk hugsandi aftur og fram um marmaraflötinn án þess að 
gruna að lögregluþjónninn horfði á hana.

Hún vissi að Verenika var lifandi, en gat ekki gert sér grein fyrir hvers 
vegna hún lét ekki mann sinn vita um það. Hún hélt að Verenika ætlaði 
að bíða vígslunnar og gera þá opinbert hneyksli, til þess að hefna fyrir 
glæpinn er framinn var gagnvart henni, sem Sylvía taldi víst að hún vissi 
um.

„Ég bæði get og get ekki skilið þetta,“ muldraði Sylvía. „Það er gáta, 
sem ég hef engan lykil að. Er það Gilbert sem stjórnar Vereniku og 
vinnur á móti mér í leyni? En hvaða hag hefur hann af því?“

Hún hugsaði um þetta frá ýmsum hliðum, án þess að finna nokkra 
lausn.

„Um tíma hefur hann sneitt hjá mér,“ hugsaði hún. „Einu sinni áttum 
við sameiginlega hagsmuni, en nú fer hann sína leið án þess að skeyta um 
mig. Ég verð að fá að vita í dag, hvers vegna hann bjargaði Vereniku úr 
grafhvelfingunni og leyfir henni að sveima hér í kring.“

Þegar hún var búin að ráða þetta með sér, fór hún að hugsa um 
gestina, einkum leynilögreglumanninn.

„Ef Verenika væri ekki hér í höllinni — því hvar getur hún annars 
staðar verið — þá þyrfti ég ekki áð gefa henni neinn gaum,“ tautaði hún 
við sjálfa sig. „Ég vildi raunar helst geta talað við þennan Bisset, áður en 
ég finn hann við kvöldverðinn, því þá verð ég að veita herra Tempest 
fyllstu athygli.“

Tilviljunin var hlynnt Sylvíu að þessu sinni.

Þegar Bisset þóttist hafa athugað Sylvíu nógu lengi, yfirgaf hann 
fylgsni sitt og gekk í áttina til marmaraflatarinnar og veifaði um leið 
gullbúna sjónglerinu sínu.

„Nú, svo þetta er leynilögreglumaðurinn,“ sagði Sylvía rólega. „Hann 
er sjálfselskur Lundúnaspjátrungur, sem hvert barn getur narrað.“

Með fyrirlitningarbros á vörum hélt hún áfram göngu sinni um flötina.

Á meðan gekk Bisset upp tröppurnar, stóð frammi fyrir Sylvíu og 
hneigði sig.

„Að líkindum veitist mér sá heiður og ánægja að hitta ungfrú Monk,“ 
sagði Bisset.

Sylvía leit drembilega á hann.

„Já, ég er Sylvía Monk,“ svaraði hún kuldalega, „en ég er ekki svo 
lánsöm að vita hver þér eruð.“

„Ég heiti Bisset, ungfrú. Sem stendur er ég gestur hér á Clynord.“

„Ó, lögregluþjónninn,“ sagði Sylvía. „Afsakið, ég hefði líklega átt að 
segja — leynilögregluþjónn. Þeir eru líklega æðstir meðal lögreglunnar 
þessir leynilögreglumenn. Þér lítið annars út fyrir að vera snyrtilegur 
maður fremur en leynilögreglumaður.“

„Ég er það líka að ætt og uppeldi.“ svaraði Bisset. „En því miður fylgir 
auðurinn ekki ávallt góðum ættum. Ég varð að vinna fyrir mér sjálfur og 
valdi þessa stöðu, meðfram af neyð, en þó aðallega að upplagi mínu. Mér 
er eiginlegt að rannsaka lundarfar og breytni manna, áform og orsakir 
þeirra. Ég held að ég sé blátt áfram skapaður til þessara starfa.“

„Og þó standið þér núna gagnvart gátu, sem þér getið ekki leyst,“ 
sagði Sylvía þægilega. „Annað eins og þetta hefur líklega aldrei komið 
fyrir yður. Þangað til í gærkvöldi höfum við álitið þetta missýningu 
lávarðarins, en nú vitum við að það hlýtur að vera kvenmaður. Það 
sannar knipplingsræman, sem hann náði af kjólermi hennar í gærkvöldi.“

„Alveg rétt,“ sagði Bisset.

„En samt sem áður er þetta leyndarmál, og núna, á nítjándu öldinni, 
að lifa innan um slíkar gátur, það er hræðilegt. Hver er svo tilgangur 
þessarar stúlku? Er hún aðeins að hræða okkur, eða er orsökin önnur og 
alvarlegri? Leysið þessa gátu, herra Bisset, og ég skal tvöfalda upphæðina 
sem lávarðurinn hefur lofað yður.“

Bisset hneigði sig og þakkaði.

„Ég er heitbundin lávarðinum,“ sagði Sylvía ennfremur, og 23. næsta 
mánaðar á vígslan að fara fram. Sem tilvonandi lafði Clynord er mér 
vofa þessi, sem tekið hefur á sig gervi hinnar framliðnu lafði Clynord, 
hræðileg.“

„Það skil ég mjög vel,“ sagði Bisset. „Slík eftirlíking getur orðið arðberandi. 
Hafið þér nokkurn grun um hver þessi kvenmaður muni vera?“

„Það liggur næst að ímynda sér að það sé einhver vinnukonan hérna. 
En svo getur það líka verið einhver stúlka frá Lundúnum, sem ætlar sér 
að græða á því hve lík hún er hinni framliðnu. Því Clynord-óðalið er þess 
virði að gera sér ómak til að eignast það,“ og hún leit um leið yfir það 
sem sást af Clynord-eigninni.

„Já, það er sannarlega eftirsóknarverð eign,“ sagði Bisset og horfði 
fast framan í Sylvíu.

Sylvía Monk sneri sér að Bisset og sá strax aðdáun í augum hans, en 
Bisset gaf henni ekki tíma til að tala, heldur sagði:

„Þar eð yður er áhugamál, að leyst verði úr þessu leyndarmáli, ungfrú 
Monk, veit ég að þér styrkið mig í því á allan hátt. — Getið þér lýst 
kvenmanni þessum og klæðnaði hennar fyrir mér?“

„Af því ég hef ekki sjálf séð vofuna, verð ég að vísa yður til lávarðar 
Clynords í því efni,“ svaraði Sylvía, sem vissi ekki að bróðir hennar hafði 
sagt það gagnstæða.

Bisset horfði fast á hana og sagði:

„Hafið þér í hvorugt sinnið séð hana?“

„Nei, í hvorugt sinnið.“

„Jæja, lávarður Clynord sagði mér, að þér hefðuð horft í áttina til 
hennar, og hvernig getur það skeð, að þér hefðuð ekki séð hana og þó 
horft á dyrnar?“

„Herra Bisset, mér finnst þér leggja fyrir mig flækjuspurningar,“ 
svaraði Sylvía, hálf háðuglega, en þó hálf smeyk. „En þar eð ég stend 
ekki við nein dómaravébönd, verð ég að endurtaka, að ég hef ekki séð 
svipinn.“

„En bróðir yðar hefur þó sagt, að þér hafið séð hann.“

Sylvía varð svipþung og augu hennar leiftruðu.

„Hefur hann sagt það?“ hvæsti hún út úr sér.

„Já, hann sagði lávarði Clynord, að þér hefðuð séð hann í bæði 
skiptin.“

Sylvía varð enn svipþyngri, augun tryllingslegri og brjóstið bifaðist 
ákaft. Nú var fengin sönnun fyrir því, að bróðir hennar vann á móti henni 
og hugur hennar fylltist af brennandi hatri til hans.

„Orð yðar eru mér næg sönnun, ungfrú Monk,“ sagði Bisset. „Hér á 
sér einhver misskilningur stað, aðeins fæ ég ekki skilið, að þér sáuð ekki 
þennan einkennilega gest, fyrst þér horfðuð í áttina til hans.“

„Ég verð að biðja yður — að leggja ekki of mikla áherslu á það, sem 
aðrir segja að ég hafi séð eða hugsað.“ Hún var að verða rólegri. „Ég 
horfði alls ekki til dyranna og gat þar af leiðandi ekki séð svipinn.“

Dálítill hrollur fór um hana, svo hún sveipaði kápunni þéttar að sér og 
fór að ganga fram og aftur um flötina. Bisset gekk við hlið hennar.

Þau voru búin að ganga einu sinni fram og aftur, þegar Roggy kom út 
með indverskt sjal á handleggnum, og gekk í áttina til Sylvíu.

Hún var klædd í indverskan og svo einkennilegan búning, að hún vakti 
athygli Bissets.

„Sjaldgæf mynd í okkar hversdagslega Englandi, ungfrú Monk,“ sagði 
hann. „Hún lítur út eins og fyrirbrigði úr „Þúsund og einni nótt“.“

„Þetta er hún gamla fóstra mín,“ svaraði Sylvía. „Hún er mér trygg og 
ástrík. Að öðru leyti er það altítt, að aðalsfólk taki með sér indverskar 
þernur heim til Englands, herra Bisset.“

Roggy kom til þeirra í þessu bili og bað Sylvíu að láta á sig sjalið, hér 
væri kalt og hún gæti auðveldlega orðið innkulsa.

Sylvía gerði eins og hún bað um.

Gamla konan leit tortryggnisaugum á lögreglumanninn og sagði síðan 
lágt, en á indversku:

„Gættu þín, augasteinninn minn. Brytinn er nýbúinn að segja mér, að 
þessi maður sé leynilögreglumaður. Ég gerði mér upp erindi til að 
aðvara þig. Hann mun reyna að spyrja þig og flækja. Mér geðjast ekki að 
honum.“

„Ó.“ svaraði Sylvía á sama máli. „Vertu óhrædd, þessi maður er 
Lundúna-heimskingi, þú þarft ekki að óttast hann, auk þess er ég ávallt á 
varðbergi.“

„Það er nú gott, barnið mitt,“ svaraði Roggy. „en mér geðjast ekki að 
honum. Hann lítur að sönnu kjánalega úr, en hann er enginn kjáni, ég sé í 
gegnum grímuna hans og ég hræðist hann.“

Sylvía brosti.

Kerlingin gekk burt í hægðum sínum tautandi:

„Það er eitthvað illt á seyði. Maðurinn er refur.“

„Ayah mín er gömul og góð manneskja,“ sagði Sylvía. „sem vakir yfir 
velferð minni með sömu umhyggjusemi í dag og hún gerði þegar ég var 
barn. Enda þótt hún geti talað ensku, er henni þó eiginlegast að tala 
móðurmál sitt — indverskuna. Þér mynduð hafa gaman af að læra hana 
herra Bisset.“

„Ég er fæddur á Indlandi og fyrsta málið sem ég talaði var indverska.“

Sylvía varð náföl.

„Þér skiljið þá indversku?“ stamaði hún.

„Já, ég var á Indlandi þangað til ég var tíu ára, og eftir að faðir minn 
dó, fór ég þangað aftur til að rannsaka málið og þjóðina.“

Sylvía vissi nú að Bisset myndi hafa heyrt og skilið aðvaranir gömlu 
Roggy.

„Ég verð að láta vanþóknun mína í ljósi,“ sagði hún eftir nokkra þögn. 
„Ég álít það ekki viðeigandi að hlusta á launsamtal annarra.“

„Ég verð að svara yður því, heiðraða ungfrú, að ég álít heldur ekki 
viðeigandi að nota útlent mál, þegar menn eru til staðar, sem ætlað er að 
þeir ekki skilji. Að öðru leyti get ég fullvissað yður um það, að ég ætla 
ekki að nota mér þessa aðvörun fóstru yðar. Áður en ég sá hana var ég 
kominn að vissri ályktun í vofugátunni.“

„Má ég spyrja — í hvaða átt sú ályktun gengur.“

„Mér þykir slæmt að geta ekki sagt yður það; í þeim efnum segi ég 
engum neitt. En það megið þér vera vissar um, að fyrst ég tók að mér þessa 
rannsókn leyndarmálsins ætla ég ekki að hætta, fyrr en ég get leyst úr því.“

Hann talaði nú ekki lengur spjátrungsmállýsku, en var alvarlegur og 
virtist hugsa um hvert orð áður en hann sagði það.

Sylvíu fannst eins og hótun lægi bak við orð hans, enda sá hún nú, að 
svipur hans var alvarlegur og ígrundandi.

„Þér munið sjálfsagt, að ég lofaði yður stórkostlegri borgun ef fyrirtæki 
yðar heppnast, herra Bisset. Mér er áríðandi að þessi lævísa kona 
náist og fái sína hegningu, og ég skal ráða yður til að hafa gætur á 
vinnukonunum.“

„Ég þakka yður fyrir ábendinguna, en ég er búinn að ákveða aðferð 
mína í þessu efni og ég fylgi henni fyrst um sinn. Ég bið yður að afsaka, 
að ég hef tafið fyrir yður, og þakka innilega fyrir hina mikilsverðu 
aðstoð, sem þér hafið veitt mér.“

Hann lyfti hattinum, hneigði sig og gekk burt í hægðum sínum.

Sylvía horfði á eftir honum í þungu skapi.

„Við hvað á hann með „aðstoðinni“ sem ég hef veitt honum? Hver gat 
ímyndað sér að hann kynni indversku? Og hvernig endar þetta?“

Hugsandi og kvíðin fór hún aftur að ganga um flötina.



46


Bisset gekk inn í höllina og beina leið til bókhlöðunnar. Þar sátu þeir 
lávarður Clynord og Tempest og voru að spjalla um eitt og annað.

Tempest hafði enn ekki sagt lávarðinum — að Verenika hefði verið 
einkabarn sitt og þar eð hún var nú dáin, áleit hann réttast að sleppa því.

Þeir urðu báðir hissa þegar Bisset kom.

„Komið þér óhikað til okkar,“ sagði lávarðurinn með innilegri kurteisi. 
„Hafið þér fundið nokkra slóð? Nei, það hafið þér auðvitað ekki — 
Þér eruð ekki búinn að vera hér nema nokkrar stundir.“

„Lávarður,“ sagði Bisset alvarlegur, „ég þori að ábyrgjast yður að ég 
er á réttri leið, en þó er ég ekki enn búinn að átta mig á öllu, og vil því 
biðja yður að ljá mér hest með reiðtygjum; ég verð að fara burt um stund 
og kem máske ekki aftur fyrr en í fyrramálið.“

„Þér eruð algerlega sjálfráður, herra Bisset, farið og komið eftir eigin 
vild. Hér er lykillinn, sem þér báðuð mig um.“

Lávarðurinn hringdi og þegar þjónninn kom, sagði hann honum að 
leggja á hest handa Bisset.

Bisset beið þangað til þjónninn kom aftur, þá kvaddi hann og fór.

„Ég geri eins rétt í að byrja strax,“ tautaði hann við sjálfan sig um leið 
og hann sté á bak, og svo reið hann með hægð ofan trjágöngin, þar mætti 
hann Sylvíu og heilsaði henni kurteislega, og hélt svo áfram ofan í þorpið 
og mætti Gilbert þar.

Hvert skyldi hann ætla núna? hugsaði Monk. Hann er sjálfsagt að leita 
að svipnum, og það má hann mín vegna; Verenika er vel geymd.

Bisset dvaldi ekki lengi í þorpinu, fann hestageymslumanninn í gestgjafahúsinu 
snöggvast að máli og hélt svo áfram til Osborne.

Hann var búinn að útvega sér nafnið á ökumanni þeim, sem flutti 
Vereniku síðast til Clynord-þorpinu.

Þegar hann kom til Osborne, fór hann strax til heimilis hans, en þá var 
hann staddur á brautarstöðvunum. Bisset fór þangað og fann loks manninn.

Hann fór að tala við manninn, og þegar Bisset var búinn að gefa 
honum drykkjuskilding, þá sagði hann honum allt um stúlkuna, sem 
hann flutti til Clynord. Hún hafði verið grannvaxin, fyrirmannleg í 
framkomu, röddin ungleg og þægileg.

„Að það var stúlka úr flokki heldri manna, það þori ég að eiðfesta,“ 
sagði ökumaður.

Hún hafði beðið hann að flytja sig til Clynord-þorpsins, bíða þar eftir 
sér svo sem tvær stundir og flytja sig svo aftur sömu leið. Af því þetta var 
næturferð, kvaðst hann hafa krafist tvöfaldar borgunar, sem hún 
greiddi umyrðalaust. Þegar þau komu að ystu húsunum, sté hún út úr 
vagninum, sagði honum að halda áfram að gesthafahúsinu og bíða sín 
þar. Þetta gerði hann, en hún kom ekki aftur.

„Með öðrum orðum, hún narraði yður,“ sagði Bisset. „Hún hefur 
líklega verið dóttir einhvers leiguliðans eða húsmannsins þar í grenndinni.“

„Nei, leiguliðadóttir var hún ekki. Þegar hún fór var göngulag hennar 
og limaburður líkt og prinsessu. Ég tók strax eftir því að hún var vön að 
segja fyrir, og ég er viss um að hún ætlaði með mér aftur. Hún var heldri 
kvenmaður, á því er enginn vafi — ég þekki fólkið.“

„En því kom hún þá ekki aftur?“

„Það veit ég ekki. Henni hefur máske orðið illt; hún var nokkuð 
veikluleg.“

Bisset spurði hann enn ýmissa spurninga, en sá brátt að hann vissi ekki 
meira.

Hann var og ánægður með þetta, rétti manninum skilding og sagði:

„Hvað heitir næsta brautarstöð þar sem hraðlestin stansar?“

Ökumaður nefndi nafn hennar og svo hélt Bisset áfram.

„Hafi þessi óþekkta stúlka orðið hrædd við það að lávarðurinn náði í 
knipplingsræmu af ermi hennar, og vilji hún ekki láta þekkja sig, þá 
hefur hún ekki farið til Osborne, því hún gat búist við að lávarðurinn 
sendi þangað að njósna um sig og hefur því farið til næstu brautarstöðvar 
hins vegar við Osborne, til Newgate og þangað fer ég því,“ tautaði Bisset 
við sjálfan sig.

Svo herti hann á hestinum og reið áfram sem leið liggur til Newgate.

Enda þótt hann á leiðinni tæki sér nægan tíma til að horfa yfir landið, 
þar sem vorvinna var byrjuð, þá var hann þó ekki fulla klukkustund á 
leiðinni til járnbrautarstöðvarinnar.

Eimlest var komin að því að fara. Járnbrautarþjónninn sat geispandi 
innan við opinn gluggann á farmiðasölunni og beið þess að einhver 
farþegi kæmi.

Bisset fór af baki, beiddi mann sem þar var að halda í hestinn, en gekk 
sjálfur að farmiðasölunni.

„Vantar yður farmiða? Hvert?“ spurði járnbrautarþjónninn.

„Gerið yður ekkert ómak,“ sagði Bisset brosandi. „Ég vil helst vera 
hér. Má ég bjóða yður vindil? Ég kem til að biðja yður um fáeinar 
upplýsingar, sem ég veit þér getið veitt mér. — Ung stúlka fór með 
lestinni héðan í gærmorgun til Lundúna, og af því að ég hef ekkert frétt 
af henni, er mér farið að leiðast. Satt að segja þá fór hún án vilja og 
vitundar ættmenna sinna. Hún var í gráum ferðafötum, með blæju fyrir 
andliti.“

Járnbrautarþjónninn lyktaði af vindlinum og stakk honum svo í vasa 
sinn.

„Humm,“ svaraði hann, sem merki þess að honum líkaði vindlillinn. 
„Ung stúlka, eins klædd og þér segið, kom hér í gærmorgun og fór með 
lestinni til Lundúna. Hún var dauðþreytt, eins og hún hefði gengið langa 
leið. Ég sá ekki andlit hennar fyrir blæjunni, og get því ekki gefið fleiri 
upplýsingar.“

„Það er þá áreiðanlegt að hún hefur farið til Lundúna?“

„Á því er enginn efi.“

Bisset kvaddi og gekk til hests síns.

Svo reið hann í þungum þönkum heim á leið til Clynord aftur.

Mér hefur gengið betur en ég bjóst við, hugsaði hann. Svo vofan er 
farin til Lundúna. — Hún hefur þar aðalaðsetur sitt. — En eitt er víst, 
hvíta stúlkan er kunnug í Clynord-höllinni, fyrst hún getur látið sjá sig 
hingað og þangað, og svo horfið aftur. Mér finnst ég skilja þetta betur og 
betur. En það er ekki búið enn.

Bisset herti nú á hestinum og reið harðara, enda kom hann svo 
snemma til Clynord, að hann hafði tíma til að skipta um fatnað, áður en 
hann settist að miðdegisverði.

Þegar hann kom inn í borðsalinn, kom lávarðurinn á móti honum og 
heilsaði honum innilega, án þess að minnast á ferðalag hans.

Skömmu síðar komu Tempest og Gilbert, og síðast kom Sylvía Monk. 
Lávarðurinn gekk á móti henni og leiddi hana að borðinu.

Að lokinni máltíð fóru þau öll inn í salinn og neyttu þar kaffis.

Sylvía lék á hljóðfæri og söng, og svo sagði herra Tempest sögur frá 
ferðalagi sínu. Þannig leið kvöldið.

Klukkan ellefu fóru Sylvía og Gilbert, sem þráði að tala við systur 
sína, ekki síður en hún við hann.

Nokkrum mínútum síðar ætlaði Tempest líka að fara.

„Má ég biðja yður að dvelja augnablik, herra Tempest.“ sagði Bisset.

„Ég hef dálítið að segja lávarðinum, og ég býst við að hann vilji að þér 
heyrið það líka.“

„Já, það vil ég,“ sagði lávarðurinn.

Bisset gekk að dyrunum, lauk þeim upp og gægðist út til að sjá hvort 
nokkur væri í ganginum, læsti þeim svo og gekk til sætis síns.

„Ég hef fengið vissu fyrir því, að Clynord-svipurinn kom hingað á 
þriðjudagskvöldið með eimlestinni frá Lundúnum. Hún ók í vagni frá 
Osborne til þorpsins hérna og bað ökumanninn að bíða sín í 2 til 3 
klukkustundir til þess að flytja sig til baka. Af því hún mætti yður og 
nærri því náðist, varð hún hrædd og gekk svo alla leið aftur til Newgate 
og fór þaðan með eimlestinni til Lundúna. Hún er ung og eftir framkomunni 
að dæma heldri kvenmaður. Hún er í gráum ferðafötum með 
gráa blæju.“

Lávarðurinn og Tempest litu undrandi á lögreglumanninn.

„Ég hef ástæðu til að ætla,“ bætti Bisset við, „að stúlkan hafi eitthvert 
áreiðanlegt fylgsni hér í höllinni, þar sem hún geymir hvíta kjólinn sinn 
og hefur fataskipti og því langar mig til að rannsaka öll loftin í návist yðar 
og Tempests. Haldið þér að við getum það í kvöld, án þess að vekja 
eftirtekt?“

„Það getum við. Ég ætla að kalla á stjúpbróður minn, svo hann geti 
verið með.“

„Mér þætti vænna um, að þér gerðuð það ekki, lávarður. Er ekki 
mögulegt að við þrír getum farið upp?“

„Jú, jú,“ svaraði Clynord. „Bíðið þér litla stund.“

Hann hringdi á þjón og bað hann að koma með 3 ljósastjaka. Þjónninn 
kom strax með þá.

„Nú getum við hafið rannsóknarferð okkar þegar þér viljið, herra 
Bisset,“ sagði lávarðurinn. „Mér er forvitni á að sjá hvíta kjólinn, ef 
hann finnst hér í höllinni.“

Hann gekk á undan upp stigana upp í þakherbergin. Lávarðurinn og 
Tempest voru áhyggjufyllir yfir árangrinum af þessari leit, en Bisset var 
rólegur, eins og sá sem á vísan sigurinn.



47


Meðan Clynord lávarður, Tempest og Bisset voru að skoða þakherbergin, 
voru Sylvía og Roggy að spjalla saman.

Sylvía var að hafa fataskipti, þegar barið var með hægð á herbergisdyr 
hennar.

„Það er Gilbert,“ sagði hún, „ljúktu upp fyrir honum, Roggy.“

Roggy hleypti Gilbert inn og læsti svo dyrunum þegjandi.

„Þú ert óvæntur gestur,“ sagði Sylvía. „Mér hefur fundist þú flýja mig 
í seinni tíð. Viltu ekki fá þér sæti.“

„Jú, ég þakka,“ sagði Gilbert og settist í hægindastól. „Ég þóttist sjá 
það á þér, að þú vildir tala við mig. En hvar er gamla nornin — hún 
Roggy?“

Roggy var sest á hækjur sínar út í horn, til þess að heyra hvað Gilbert 
segði. Eitthvað tautaði hún sem svar við orðinu „norn“ og var ekki 
svipblíð.

„Það sem ég ætla að segja þér, Sylvía, vil ég ekki að fleiri heyri en þú. 
Sendu kerlinguna í burtu.“

„Þú getur ekkert sagt mér, sem ég vil ekki að Roggy heyri. Ég ber fullt 
traust til hennar og hún verður hér.“

„Gott. Ég þykist vita, að þú trúir henni fyrir flestu eða öllu, einkum 
síðan visst atvik átti sér stað. Nú, þú um það, en ég þarf samt ekki að eiga 
hana fyrir trúnaðarvin fyrir því. Það sem ég hef að segja er, að hallarvofan 
er lifandi manneskja, en enginn svipur frá öðrum heimi. Þú hefur 
hlotið að sjá hana tvisvar. Ég hef af þessari ástæðu orðið að segja lávarði 
Clynord, að þú hafir séð svipinn, en neitað því af umhyggju fyrir honum. 
Ég ætlaði að segja þér þetta fyrr í dag, en ég gat það ekki vegna anna — 
og þar sem hvorki Bisset né lávarðurinn hafa fengið tækifæri til að tala 
við þig undir fjögur augu, þá er engrar hættu að vænta úr þeirri átt. Þetta 
er það, sem ég ætlaði að segja þér. Gættu þín nú.“

Sylvía stóð fyrir framan hann og starði á hann.

„Bíddu dálítið,“ skipaði hún. „Hvers vegna sagðirðu Roy að ég hefði 
séð svipinn?“

„Af því hann spurði mig að því. Hann vissi að þú horfðir í þá átt og 
fyrst það er nú sannað, að þetta er lifandi vera, þá hlaustu að sjá hana. 
Með því að segja að þú hafir þagað yfir þessu hans vegna, er þér innan 
handar að bjarga þínum málstað. Eins og ég sagði, þá var þetta mitt 
erindi hingað og ég sé því enga þörf á að lengja samtalið.“

Hann stóð upp.

„Þú verður að gera þér að góðu, að dvelja enn dálitla stund,“ sagði 
Sylvía. „Ég þarf að tala meira við þig. Fáðu þér sæti.“

Monk lét sem ekkert væri og settist.

„Nú, jæja, hvað hefurðu að tala um?“

„Í fyrsta lagi, að tilkynningin sem þú gafst mér, kom of seint.“

„Of seint?“

„Já, of seint. Ég er búin að tala við Bisset. Hann spurði mig um þessa 
leynilegu veru, sem við köllum svip. Ég neitaði að hafa séð svipinn, eins 
og ég gerði gagnvart Roy, og þá lét hann mig vita, að þú hefðir sagt það 
gagnstæða. En hvernig dettur þér í hug, að sletta þér inn í mín mál og 
segja, að ég hafi séð svipinn?“

„Ég gat ekki annað. Eins og á stóð, þá var ég kominn í bobba, en ég 
ætlaði að láta þig vita þetta nógu snemma. Lögreglumaðurinn er meðalgreindur 
maður, Lundúna-spjátrungur, sem skiptir hárinu yfir miðju 
enni og notar ilmvatn, maður, sem á stöðu sína að þakka verndarskjóli 
göfugra ætta.“

Reiðibros lék um varir Sylvíu.

„Ertu svona glámskyggn?“ sagði hún, „svona blindur og heimskur. 
Bisset er einn af slægustu lögreglumönnum Lundúnaborgar. Undir 
spjátrungsgervi sínu hylur hann hið sanna eðli sitt. Hann er blóðhundur í 
mannsgervi. Meðalgreindur maður! Þú hefur aldrei skoðað nokkurn 
mann frá jafn röngu sjónarmiði. Hann er djarfur, hættulegur — óttalega 
hættulegur.“

„Þú tileinkar honum alla eiginleika skáldsagnanjósnara,“ sagði Monk 
háðslega.

„Ég hef heldur sagt of lítið, en of mikið um hann. Í dag var ég að ganga 
um marmaraflötina ásamt honum, þá kemur Roggy út og segir mér á 
indversku að vara mig á þessum manni. Þegar hún var farin aftur, segir 
hann mér, að hann sé fæddur á Indlandi og skilji indversku til hlítar.“

„Bölvaður.“

„Já, er það ekki? Hve mikið hann veit eða grunar, hef ég enga 
hugmynd um, en ráðist maður í eitthvað mikið, er maður aldrei of 
varkár.“

„Ég get ekki ætlað að hann gruni neitt — Hann er þó ekki nema 
maður og getur aðeins séð það sem fyrir augun ber.“

„Þú heldur það, en ég endurtek að hann er blóðhundur í mannsgervi 
og gæddur sömu rannsóknar eðlisgáfu og þeir. Þú hefur síðastliðið ár 
unnið á móti mér, Gilbert, en ég hygg þú gerðir betur í því að vera með 
mér en móti.“

„Að hvaða leyti hef ég unnið á móti þér?“

Sylvía laut að honum og hvíslaði:

„Hvar er Verenika Clynord?“

Monk hrökk við og roðnaði.

„Er hún ekki í kistunni sinni?“ svaraði hann og reyndi að jafna sig.

„Heldurðu að þú getir narrað mig, Gilbert? Ég veit að Verenika er 
lifandi. Hvar er hún?“

Gilbert áttaði sig fljótlega, því hann fann að Sylvía var á sínu valdi og 
svaraði glaðlega:

„Lafði Clynord er í Lundúnum.“

„Ég hélt að hún væri hérna í höllinni,“ sagði Sylvía, sjáanlega hughraustari. 
„Hvar í Lundúnum er hún?“

Roggy hlustaði með athygli.

„Ég sé enga nauðsyn á að segja þér það,“ svaraði Gilbert. „Hún er í 
öruggri geymslu.“

„Þangað til ég finn hana,“ tautaði Roggy.

„Ég giska á, að það hafi verið þú, Gilbert, sem bjargaðir henni úr 
grafhvelfingunni fyrir 16 mánuðum síðan,“ sagði Sylvía.

„Já,“ svaraði Gilbert og sagði henni hvernig hann fór að því.

„Og síðan hefur hún verið undir þinni vernd?“

„Já.“

„Hvert fórstu þá með hana?“

„Það er mitt leyndarmál.“

„Af hvaða ástæðu bjargaðir þú henni?“

„Það er einnig mitt leyndarmál.“

„Það skal einnig verða mitt, þó ég þurfi að slíta það úr hjarta þínu til að 
ná því. Þú hefur ætlað að geyma Vereniku þangað til á giftingardegi 
mínum. Þá ætlaðir þú að segja Clynord að hún væri lifandi og krefjast 
greiðslu í staðinn.“

„Þér skjátlast. Verði mér mögulegt að leyna Clynord því, að Verenika 
sé lifandi, þá geri ég það.“

„Þú ætlar þá að geyma hana sem endalaust keyri á mig, til þess að 
neyða mig til að borga þér peninga, þegar þér hentar.“

„Ekki beinlínis, þó býst ég við að þú, sem lafði Clynord, látir mig fá 
myndarleg árslaun.“

„Ég skal borga þér þrefalt ef hún deyr.“

„Ekki líkar mér það. Hún verður að lifa. Ef ég á að segja eins og er, 
Sylvía,“ sagði Gilbert og roðnaði, „þá elska ég Vereniku. Þú hefur sjálf 
séð hve, fögur hún er orðin þetta árið, hve mjög hún hefur þroskast. Ég 
fékk franska kennslukonu handa henni og hún hefur tekið svo miklum 
framförum, að hún getur jafnast á við hvaða heldri konu í hverju sem er. 
Hún er eins eftirsóknarverð kona — og nokkur kvenmaður getur orðið.“

„Fyrr hefði ég haldið að himnarnir dyttu niður, en að þú yrðir ástfanginn 
í Vereniku. Hún er miklu þroskaðri en hún var, það er satt, en 
ást þín til hennar geymir í sér hættu fyrir mig.“

„Á hvern hátt? Þú giftist lávarði Clynord og ferð með honum til 
meginlandsins, en ég kvænist Vereniku og læt hana vinna eið að því, að 
hún segi aldrei hver hún sé. Þegar við erum gift, fer ég til framandi landa 
og dvel þar það sem eftir er ævinnar; mér er sama hvar er.“

Sylvía horfði fast á hann og fann að hann talaði af sannfæringu.

„Fyrir 16 mánuðum elskaðir þú ekki Vereniku. Þú hefur haft annan 
tilgang með að bjarga henni úr grafhvelfingunni — segðu mér hver hann 
var.“

„Nú, jæja, ég get sagt þér sannleikann. Sem félagi Scotts & Reman 
komst ég að því hverrar ættar hún var, og ásetti mér þá strax 
að ná í hin miklu verðlaun, sem boðin voru fyrir upplýsingar um 
hana.“

„Þú veist þá hver Verenika er, og hefur ávallt vitað það; slíkt hefur 
mér ekki dottið í hug að ætla þér. Hver er hún?“

„Það get ég ekki sagt þér, systir mín. Sumt af leyndarmálum mínum 
verð ég að geyma hjá sjálfum mér.“

„Er hún aðalborin? Er hún erfingi að miklum auði?“

„Mjög sennilegt. Ég hélt að þú þekktir mig svo vel, að þú gætir rennt 
grun í, að ég réðist ekki í slíkan tilkostnað og ég hef gert fyrir Vereniku, 
vegna óbreyttrar borgaradóttur.“

„Hvers vegna skildi faðir hennar hana eftir á St. Kilda?“

„Ég held það sé best fyrir þig, systir, að þú þekkir sem minnst til 
Vereniku. Hún er af góðum, gömlum og auðugum ættum, það er víst. 
Hún á ættingja, sem myndu gefa mér auð fjár, ef ég færi með hana til 
þeirra, en það geri ég ekki fyrr en við erum gift og hún hefur lofað að 
þegja um sína liðnu ævi. Þú mátt treysta mér, Sylvía, Clynord skal aldrei 
fá að vita um endurlífgun Vereniku.“

„Gilbert,“ sagði Sylvía í dimmum róm, „er ekki betra að Verenika 
deyi? Ég skal greiða þér meira en ættingjar hennar, ef hún deyr.“

„Ég efast ekkert um að þú myndir borga mér rausnarlega, ef þú værir 
sjálfráð. En heldurðu að Clynord myndi samþykkja það? Þú mátt ekki 
gleyma því, að þú leggur ekkert í búið. — En eftir á að hyggja, hafið þið 
komið ykkur saman um giftingarsamningana?“

„Já, og hann ætlar mér rífleg árslaun.“

„Það er gott,“ sagði Gilbert og stóð upp. „Þú ert að upplagi eyðslusöm 
og þér mun varla veita af þeim. En ég þrái líka auð, og hann fæ ég með 
Vereniku. Nú þekkir þú mín leyndarmál og ég þín, svo nú getum við 
unnið saman.“

Reiði og hatur ólgaði í huga Sylvíu, en hún áleit réttast að láta ekki á 
því bera.

„Þú segir satt,“ sagði hún, „mér þykir vænt um að þú vinnur ekki á 
móti mér; ég skal launa tryggð þína ríkulega.“

Gilbert varð hissa að heyra systur sína tala þannig; hann horfði fast á 
hana og rétti henni svo hendina.

„Þú getur óhult reitt þig á mig,“ sagði hann. „En nú verð ég að fara. 
Mér heyrist gengið um stigann, og ef það er þessi ræfils njósnari, sem er á 
ferð, þá er réttara að ég sé í mínu herbergi, og svo vil ég einnig líta eftir 
gerðum hans.“

Hann gekk til dyranna.

Roggy leit spyrjandi á Sylvíu.

Hún kinkaði kolli.

Þá stóð Roggy upp og opnaði dyrnar.

Án þess að líta við henni fór Gilbert út.

Roggy lokaði á eftir honum og hlustaði eftir hvort hann færi, leit svo á 
Sylvíu og sagði:

„Hvað eigum við nú að gera? — Ætlarðu að ganga í lið með honum?“

„Nei, þvert á móti, nú skal heyja stríð,“ sagði Sylvía. „Ég verð aldrei 
óhult meðan Verenika lifir. Hún samþykkir aldrei að giftast Gilbert. 
Hún elskar Roy of heitt til þess að geta það. Hún mun hefna sín á mér og 
gefur sig í ljós, þegar henni þykir tími til. Ég stend á eldgíg, Roggy. Hún 
verður að deyja.“

„Jæja, þá skal hún líka deyja.“

„Þegar lögregluþjónninn er farinn, fer Gilbert til Lundúnaborgar til 
að gæta Vereniku. Þú verður að elta hann, komast að hvar Verenika á 
heima og kveðja hana í síðasta sinn. Þú skilur mig. — Vertu þögul eins og 
gröfin, miskunnarlaus eins og dauðinn. Öll mín ókomna ævi er í veði.“

Roggy brosti illilega og hneigði sig.



Gilbert læddist til herbergis síns.

Hann stóð kyrr litla stund, og þegar hann þóttist viss um að Bisset væri 
að rannsaka loftherbergin, læddist hann upp stigana, hvern á fætur 
öðrum.

Þegar hann var kominn að efsta stiganum, mætir hann allt í einu 
Clynord, Tempest og Bisset. Um leið og hann leit á þá, og dálítinn 
böggul, sem Bisset hélt á, vissi hann strax að þeir höfðu fundið markverðan hlut.
Frú Kraul og Flack áttu heima í tveim kvistherbergjum, dimmum og 
lélegum.

Eigandi hússins var frændkona frú Kraul og þegar Verenika strauk úr 
hótelinu, flutti frúin þangað til að bíða eftir því sem tíminn leiddi í ljós.

Flack svaf í þakherbergi í nágrenninu.

Inn í þetta hús og upp á loft fylgdi Flack Vereniku og barði að dyrum.

„Kom inn.“

Flack lauk upp og gekk inn og fylgdi Verenika honum hikandi.

Herbergið var hlýtt, ljós stóð á borðinu, ásamt maskínu, kjöti, smjöri 
og brauði. Frú Kraul ætlaði að fara að borða.

„Ert það þú, Falck?“ sagði hún. „Ég hélt að þú værir ekki kominn.“
 
„Ég hefði heldur ekki komið fyrr en í fyrramálið, ef ég hefði ekki 
fundið sameiginlegan kunningja okkar. Gettu hver það er.“

„Líklega ekki ungfrú Gwyn?“

„Jú, einmitt hún,“ sagði Flack og gekk til hliðar.

Með gleðiópi stóð frú Kraul upp, þaut til Vereniku og faðmaði hana 
að sér.

Verenika losaði sig úr faðmi hennar og þvingaði sig til þess að brosa 
um leið.

„Setjist þér niður, ungfrú Gwyn, þér eruð svo þreytulegar,“ sagði 
frúin.

„Það væri heppilegra að hjálpa henni úr yfirhöfninni fyrst og gefa 
henni svo te. Hún er svöng og þyrst; sérðu það ekki?“ sagði Flack.

Frú Kraul setti strax tebolla fyrir Vereniku, sem hún tæmdi viðstöðulaust.

Flack skar fáeinar sneiðar af brauðinu, smurði þær og ýtti svo diskinum 
til Vereniku. Ekkert var talað meðan hún borðaði. Maturinn og 
teið færði dálítinn roða í kinnar hennar.

„Guði sé lof, nú lítið þér betur út,“ sagði frúin. „Viljið þér ekki bragða 
á kjötinu?“

„Nei, ég þakka, nú er ég mett,“ sagði Verenika gekk að ofninum og 
hélt höndunum yfir honum.

Frú Kraul settist að borðinu og benti Flack að gera það sama.

„Hvar fannstu hana?“ spurði frúin.

„Á götunni. Hún sat á húströppu skammt héðan. Hún lítur illa út. Ég 
er viss um, að hún hefur ekki fengið góðan mat síðustu vikurnar. Ég er 
ekki viðkvæmur, segir fólkið, en ég kenni í brjósti um hana. Ég veit ekki 
af hverju, en mig grunar ávallt að herra Monk ...“

„Þey,“ sagði frúin og leit aðvarandi augum til hans.

„Nú, jæja, ég skal þegja,“ tautaði hann. „Ég ætlaði bara að segja, að 
það séu ekki ætíð stærstu þrælmennin, sem lenda í betrunarhúsinu.“

Frúin leit á hann hörkulega, svo hann þagnaði.

„Það var undarlegt að þú skyldir finna ungfrúna í svona stórri borg. 
En hvað herra Monk verður hissa og ánægður. Þú verður að síma honum 
á morgun.“

Þegar þau voru búin að borða, fór Flack til herbergis síns, en frú Kraul 
bar matinn burt og bjó síðan um sig á legubekknum. Sitt eigið herbergi 
léði hún Vereniku.

„Hérna er ljós,“ sagði hún, „og hvílið yður nú vel, góða barn.“

Verenika var fegin því, að frúin spurði hana einskis, þakkaði henni því 
vingjarnlega og sofnaði von bráðar.

Frú Kraul læddist inn, þegar Verenika var sofnuð, og skoðaði í peningapyngju 
hennar, en fann þar aðeins fáa skildinga.

„Til að flýja burtu skortir hana efni,“ tautaði frúin.

Svo tók hún ljósið og gekk til hvíldar.

Morguninn eftir var hún snemma á fótum.

Verenika ætlaði líka að fara á fætur, en var of máttfarin til að geta það. 
Frúin færði henni góðan morgunverð, og þegar kominn var miður dagur, 
gat hún klætt sig og farið fram í fremra herbergið.

Flack hafði farið að hringja í Monk og var ekki kominn aftur. Þótti 
Vereniku vænt um það, því henni stóð ávallt stuggur af honum.

Frú Kraul bjó til ágætan miðdegisverð og borðaði Verenika vel. Að 
því búnu sagði hún:

„Ég er yður innilega þakklát fyrir alla þá góðvild, sem þér hafið sýnt 
mér, og vona, að sá dagur komi, að ég gæti endurgoldið hana. Ég vil ekki 
vera yður til byrði lengur, þó ég búist ekki við að geta útvegað mér 
kennslukonustöðu í dag.“

„Nei, þér eruð hreint ekki færar um það,“ sagði frúin. „Yður dettur þó 
ekki í hug að yfirgefa mig strax? Hvernig ætlið þér, jafn ung, að komast 
af hér í Lundúnum?“

„Vinna fyrir mér.“

„Það eru draumórar. Já, misvirðið ekki þetta orðatiltæki, ungfrú 
Gwyn. Hvers vegna stríðið þér á móti gæfu yðar? Þér eruð of fallegar til 
að vinna fyrir yður. Og svo er til maður, sem vill strá rósum á lífsbraut 
yðar — hann herra Monk. Hann hefur frelsað líf yðar. Er ekki mögulegt 
að þér viljið verða konan hans?“

„Frú Kraul,“ sagði Verenika. „Ég veit, að yður gengur gott til að tala 
þannig, en samt vil ég ekki hlusta á orð yðar. Ég ætla aldrei að giftast. 
Herra Monk verðskuldar að eignast konu sem elskar hann, en það get ég 
ekki. Ég fór frá honum af þeim ástæðum, að ég vil ekki þiggja velgjörðir 
hans, þar sem mér er ómögulegt að veita honum það sem hann girnist. 
Ég ætla sjálf að vinna fyrir mér og borga honum það sem hann á hjá mér. 
Ég er enn ung og frísk og ætti að geta það.“

„Máske herra Monk lánist betur en mér að vekja aðrar skoðanir hjá 
yður?“

„Herra Monk, kemur hann hingað?“

„Já, að tveimur dögum liðnum, býst ég við.“

„Hann má ekki finna mig hér. Frú Kraul, þér eruð kona og ættuð því 
að skilja tilfinningar kvenna. Ég er bundin manni, sem þó ekki er 
bundinn mér og þeirri ást ætla ég að vera trygg á meðan ég lifi, enda þótt 
hann ætli nú að kvænast annarri stúlku. Hver andardráttur minn og hvert 
æðarslag, já, sál mín og hugsun, er hans. Ég hvorki vil né get átt herra 
Monk.“

„Þannig hugsið þér núna, ungfrú, en það breytist. Ef ekkert annað 
getur komið yður að giftast herra Monk, þá gerir fátækt yðar það og 
vandræði.“

„Aldrei, aldrei.“

„Tíminn leiðir það í ljós. Kennslukonustöðu fáið þér aldrei. Herra 
Monk elskar yður og mun láta yður líða vel. Hann hefur gert svo margt 
og mikið fyrir yður. Úrið, festin og fötin sem þér eruð í, hvaðan er það?“

„Frá honum — hann hefur gert mér mikið gott.“

„Menn eyða ekki peningum sínum tilgangslaust á þennan hátt. Monk 
elskar yður heitar en sitt eigið líf. Þér eigið að launa honum lífgjöfina, og 
því viljið þér þá ekki jafna reikninginn?“

„Ég vil ekki heyra meira af þessu, frú Kraul, ást mína á annar maður, nú 
og ávallt. Ég má ekki vera hér þegar Monk kemur. Snemma á morgun 
verð ég að fara. Þér hafið verið mér mjög góð og ég skal aldrei gleyma 
því.“

„Það er á yðar valdi að breyta eins og yður þóknast. Ég vil aðeins 
mælast til þess að þér bíðið komu herra Monks.“

Frú Kraul var vingjarnleg og stimamjúk við Vereniku það sem eftir 
var dagsins.

Morguninn eftir var Verenika vel hress og klæddi sig snemma, gekk 
svo inn til frú Kraul og borðaði morgunverð með henni. Að því búnu fór 
hún aftur inn í svefnherbergið, klæddist ferðafötum sínum og kom svo 
með töskuna í hendinni inn til frú Kraul.

„Þér hafið verið mér góðar, frú Kraul,“ sagði hún og rétti henni 
hendina. „Ég er nú orðin nógu hress til að leita mér að atvinnu og 
vona að sá dagur komi yfir okkur, að ég geti endurgoldið góðsemi 
yðar.“

Frú Kraul tók innilega í hendi hennar.

Verenika gekk til dyranna sem voru læstar.

„Hvað á þetta að þýða?“ spurði hún.

„Að þér eruð í varðhaldi,“ svaraði hún.

„Ljúkið þér upp dyrunum undir eins, eða ég kem öllu í uppnám í 
húsinu.“

„Þér megið orga eins og þér getið. Það er enginn í húsinu, nema 
frænka mín.“



49


Meðan Monk-systkinin voru að skrafa saman, voru þeir Clynord, Tempest 
og Bisset að rannsaka loftherbergin.

Þeir höfðu gengið frá herbergi til herbergis og ekkert fundið. Allt í 
einu stóð Bisset kyrr og lýsti eftir einhverju á gólfinu.

„Bíðið þér dálítið,“ sagði hann, „hér er eitthvað.“

„Hvað hafið þér fundið?“ spurði Clynord.

„Spor í rykinu.“

„Spor,“ endurtók Clynord. „Það er naumast að undra, því líklegt er 
að vinnufólkið hafi komið hingað upp. Mannsspor líklega?“

„Alveg rétt,“ svaraði Bisset, sem kraup niður, mældi sporið og skrifaði 
svo stærð þess í vasabók sína. „Staða mín hefur kennt mér að athuga 
alla smámuni, sem oft eru mikils virði. Gerið svo vel að lofa mér að vera 
á undan, svo okkar spor trufli ekki þau sem eru fyrir.“

Lávarðurinn og Tempest stóðu kyrrir, en Bisset hélt áfram að mæla 
sporin. Fyrsta sporið var eftir Monk, það næsta eftir Roggy, sem 
hann þekkti strax. Og loks fann hann það þriðja. Það var eftir lítinn 
kvenfót.

„Við skulum ekki eyða tímanum hér,“ sagði lávarðurinn. „Ef stúlkan 
hefur verið hér, þá ættu að sjást fleiri merki þess en sporin, sem ég álít 
lítils verð.“

„Við skulum athuga þetta,“ sagði Bisset rólegur. „En nú er ég líka 
búinn, við skulum halda áfram.“

Þeir héldu áfram að rannsaka loftin og komu loks að lausa stiganum, 
sem Verenika hafði gleymt að fela. Undir eins og Bisset sá stigann, 
hljóp hann upp eftir honum, léttfættur sem köttur, og hinir flýttu sér á 
eftir.

Þeir sáu strax að klefi þessi hafði verið notaður, því í einu horninu 
fundu þeir hálmdýnu, kodda og ullarteppi. Við gluggakarminn var reist 
upp spegilbrot og þar var einnig vatnskanna og vatnsskál.

„Það er litlum efa undirorpið, að hér hefur verið kvenmaður,“ sagði 
Tempest.

„Já, og hún hefur verið hér lengi,“ sagði Bisset. „Sjáið hérna,“ bætti 
hann við og benti á brauðkassa og nokkrar flöskur í einu horninu.

„Og þér haldið að það sé sama stúlkan og leikið hefur anda lafðinnar?“ 
spurði Tempest.

Bisset hneigði sig.

„Hún hlýtur að vera brjáluð, sem hér er um að ræða,“ sagði lávarðurinn. 
„Það er ólíklegt að kona, sem lítur út eins og Verenika, skuli hafa 
getað dvalið hér án þess að hennar yrði vart. Ég hef svo mikla mannþekkingu, 
að ég þori óhikað að halda því fram, að jafn saklaus augu og 
Vereniku, eiga sér aðeins stað í sambandi við flekklaust hugarfar.“

Bisset svaraði engu, en hélt áfram að lýsa og leita í hverjum krók og 
kima.

Undir sperrum sá hann eitthvað hvítt, greip það og rakti í sundur. Það 
var hvítur silkikjóll, líkkjóll lafði Clynord.

Nú varð stundar þögn.

„Þetta er kjóllinn, sem konan mín var grafin í,“ sagði lávarðurinn 
skjálfraddaður, „á því er enginn efi, og það er sami kjóllinn, sem svipurinn 
hefur klæðst — sko ermina.“

Bisset hélt erminni að ljósinu og sást þá greinilega, að knipplingsræmu 
vantaði. Hann tók knipplingsræmuna úr vasa sínum, sem lávarðurinn 
hafði fengið honum, og sást þegar að hún átti heima á kjólerminni.

Fyrst horfðu þeir þegjandi hver á annan og svo á kjólinn. Loks sagði 
Tempest:

„Við höfum nú óræka sönnun fyrir því að svipurinn er lifandi vera, 
sömuleiðis fyrir því að hún hefur dvalið hér lengi. Einhver af heimilisfólkinu 
hefur óefað staðið í sambandi við hana og útvegað henni viðurværi. 
Svo er og líklegt, að þessi manneskja hafi eitthvert ákveðið takmark, 
en hvaða takmark getur það verið?“

„Því er ekki hægt að svara nú,“ sagði Bisset. „En hvernig vitið þér, 
lávarður, að þetta er sami kjóllinn og kona yðar var jörðuð í“

„Hann líkist honum í einu og öllu. Ég þekki hann svo vel, en þó getur 
það naumast verið sami kjóllinn.“

„Kjóllinn er saumaður af franskri stúlku.“

„Já, ég get fullyrt að hann er alveg eins, og það er naumast tilviljun.“

„Þér eruð þó ekki alveg viss um að það sé líkkjóllinn?“

„Það getur naumast verið hann og þó er hann alveg eins.“

„Hafið þér nokkra sönnun fyrir því, að það sé ekki hann?“

„Var ekkert annað auðkenni en knipplingsræman, sem gæti verið 
sönnun eða gagnsönnun?“

„Nei, ég held ekki — og þó. Kvöld nokkurt eftir miðdagsverð, þegar 
lafði Clynord og ég stóðum inni í búningsklefa hennar, festist myndarnisti 
á úrfestinni minni í fóðrinu á kjólermi hennar, og þegar við vorum 
að losa það, rifnaði fóðrið dálítið, sem Fifina saumaði saman daginn 
eftir. Ég var nærri búinn að gleyma þessu, en spurning yðar vakti minni 
mitt.“

„Það er gott, þá getum við strax fengið vissu fyrir því, hvort það er 
líkkjóllinn eða ekki,“ sagði Bisset. „Við skulum skoða ermina.“

Hann sneri ermunum við. Lávarðurinn laut niður að kjólnum, en 
hrökk aftur frá honum og hljóðaði um leið — á annarri erminni var 
samansaumuð rifa.

Bisset og Tempest litu einnig á ermina.

„En það er mjög ólíklegt, að þetta sé líkkjóll lafði Clynord,“ sagði 
Tempest.

„Það er aðeins sannað, að þetta sé kjóllinn, sem lafði Clynord var í 
fyrsta kvöldið sem hún var hér,“ sagði Bisset. „Að það sé líkkjóllinn er 
enn ósannað.“

„Jú, það er hann, áreiðanlega hann,“ sagði lávarðurinn. „Hún var 
jarðsett í þessum kjól, það get ég svarið. Hún átti ekki nema þennan eina 
af þessu tagi. Þér getið spurt ungfrú Monk, hún veit það.“

„Ég vil ekki að ungfrú Monk viti nokkuð um okkar athafnir,“ sagði 
Bisset. „Er enginn annar sem þekkir kjólinn?“

„Jú, Fifina, sem var þerna lafði Clynord. Hún á heima í Lundúnum. 
Ég hef áritan hennar einhvers staðar.“

„Gott, við skulum finna Fifinu. En nú ætla ég að segja yður áform 
mitt. Ég vil í viðurvist yðar og herra Tempests — opna kistu lafði 
Clynords.“

Lávarðurinn hrökk við. Hann áleit þetta einskonar glæp.

Tempest varð líka bilt við þetta áform.

„Þetta er mjög einkennilegt áform, herra Bisset,“ sagði hann. „Hvers 
vegna viljið þér trufla frið hinnar framliðnu? Mig skyldi ekki undra þótt 
lávarðurinn bannaði það.“

„Einkennilegar ástæður krefjast einkennilegra athugana,“ sagði 
Bisset. „Lávarður Clynord segir að þetta sé líkkjóllinn og þá verður 
maður að komast eftir í hvaða skyni honum er rænt úr kistunni. Og á 
hvern hátt.“

„Nei, nei,“ sagði lávarðurinn, „mér hlýtur að hafa skjátlast. Það segir 
sig sjálft, að það getur ekki verið líkkjóll konu minnar.“

„Hvernig segir það sig sjálft, lávarður?“ sagði Bisset. „Ég má segja 
fyrir víst, að við stöndum fast við leyndarmálið, sem getur verið svo 
margbrotið, að ég þori ekki um það að tala. Hvernig á ég nú að komast 
að orði, án þess að segja of mikið? Þér hafið sjálfsagt heyrt getið um 
menn, sem hafa fallið í dauðadá og verið jarðsettir þannig. Nú, jæja, 
getur það ekki hafa átt sé stað með lafði Clynord. Við skulum nú láta 
hana vera jarðsetta í þessu ásigkomulagi — látum svo ennfremur einhvern 
mann brjóta upp kistuna, í því skyni að ná í gull og gersemar og að 
síðustu látum við hana vakna af dauðadáinu og snúa aftur til lífsins.“

„Guð minn góður, hvaða gagn er í,“ sagði lávarðurinn, „að kvelja mig 
þannig með draumórum yðar. Konan mín dó í faðmi mínum.“

„En hafi það nú ekki verið,“ sagði Bisset. „Það hefur fyrr heyrst, að 
menn féllu í dauðadá.“

„Vitaskuld, en konan mín var dáin, hún lá 6 daga á líkpalli; læknarnir 
vottuðu líka að hún væri dáin. En hvers vegna eruð þér að opna þessi 
hálfgrónu sár? Heilagi faðir, að hugsa sér að hún hafi legið lifandi í 
kistunni meðan ég sat hér heima og syrgði hana. Þessi mynd fylgir mér til 
leiðarloka — hvernig hún hefur kallað. Himneski faðir. — Bisset, þetta 
get ég aldrei fyrirgefið yður.“

„Ég bið yður afsökunar, lávarður, en málefnið liggur nú þannig fyrir 
okkur. Það er alls ekki ómögulegt, a8 lafðin hafi verið í dauðadái þegar 
hún var jarðsett.“

„Jú, það er ómögulegt,“ sagði Tempest. „Hún „stóð uppi“ í 6 daga.“

„Það hefur komið fyrir, að menn hafa legið í dauðadái í 10 daga,“ 
sagði Bisset.

„En hún var dáin,“ sagði lávarðurinn. „Andlitið bar merki dauðans, 
einkennilegur hrímfölvi lagðist yfir andlitsdrættina ...“

„Hrímfölvi, lávarður? Bar mest á honum undir augunum og um 
munninn?“ sagði Bisset.

„Já, það held ég. Hann breytti útliti hennar gersamlega.“

„Þessi orð styrkja það áform mitt að vilja skoða í kistuna. Það er til 
eins konar dauðadá, sem þessi hrímfölvi fylgir, og ég er sannfærður um 
að lafði Clynord hefur verið jarðsett lifandi,“ sagði Bisset.

„Hvað segið þér,“ sagði lávaðurinn. „Þér haldið að hún — konan mín 
— vesalings litla Verenika mín — hafi dáið í kistunni sinni.“

„Nei, þér skiljið mig ekki rétt. Hún varð jarðsett lifandi, og ...“

„Jarðsett lifandi,“ sagði Tempest og stundi sárt.

„Ég endurtek það,“ sagði Bisset, „að eftir minni sannfæringu hefur 
lafði Clynord verið jarðsett lifandi og að henni, af fégirnd eða öðrum 
huldum ástæðum, hefur verið bjargað úr kistunni.“

„Bjargað,“ sagði Clynord og dró andann hratt.

„Hvort hún hefur yfirgefið kistu sína með heilbrigðri skynsemi, eða 
sem sinnisveik manneskja, get ég ekki með vissu vitað,“ sagði Bisset, 
„en að hún er risin upp úr gröf sinni, er ég fyllilega sannfærður um, og 
auk þess er ég líka sannfærður um, að ...“

Clynord greip um dyrakarminn; það ætlaði að líða yfir hann.

„Á ég að segja meira?“ spurði Bisset og horfði hræddur á lávarðinn.

Hann svaraði með því að hneigja sig.

„Gott, ég segi þá að ég er sannfærður um að lafði Clynord er lifandi. 
Það er kona yðar, sem þér hafið séð, lávarður. Svipurinn, sem þér hafið 
séð, er lafði Clynord sjálf.“



50


Þessi sannfæringarríku orð Bissets höfðu sömu áhrif á lávarðinn og 
Tempest og rýtingsstunga; hvorugur gat hreyft sig eða talað.

Lávarðurinn var náfölur og virtist ætla að hníga niður.

Tempest fékk fyrst svo mikið vald yfir tilfinningum sínum, að hann sá 
hvernig Clynord leið, tók alúðlega utan um hann og sagði:

„Talið við mig, lávarður, eitt orð, aðeins eitt orð. Guð minn góður, 
hann hefur misst vitið.“

Lávarðurinn jafnaði sig smátt og smátt, roði færðist í kinnarnar, suðan 
fyrir eyrunum hvarf, þokan fyrir augunum þynntist og hann dró andann 
þungt og hratt. Svo losaði hann sig úr faðmi Tempests.

„Eigum við ekki að fara ofan, lávarður?“ spurði Tempest. „Þessi 
geðshræring var of mikil fyrir yður, þér eruð svo veiklulegur.“

„Mér er að skána,“ sagði lávarðurinn. „Ég varð utan við mig stundarkorn. 
Hvað sögðuð þér Bisset? Já, nú man ég það; þér sögðuð, að það 
væri sannfæring yðar, að þessi dularfulli gestur væri — Verenika sjálf.“

„Já, ég stend við það.“

„Það er brjálæði,“ sagði Tempest.

„Lávarður,“ sagði Bisset, „ég hef í kvöld talað þau orð, sem þér aldrei 
gleymið. Þangað til þér opnið kistuna, mun efinn og kvíðinn enga ró gefa 
yður. Ávallt mun sú spurning vaka fyrir yður, hvort eg hafi talað satt eða 
ekki, og ...“

„Hera Bisset,“ sagði Tempest, „ég get ekki leyft að þér kveljið lávarðinn 
þannig. Hvorugur okkar þolir það.“

„Og ennþá eitt, lávarður,“ sagði Bisset, án þess að gefa orðum Tempests 
gaum. „Þér munuð ekki voga að kvænast á meðan þér eruð í 
nokkrum vafa um, hvort konan yðar sé dáin.“

„Herra Bisset,“ sagði Tempest í hótunarróm, „ég mótmæli því fastlega ...“

„Rólegur, vinur minn,“ sagði nú lávarðurinn. „Bisset hefur á réttu að 
standa. Frá því augnabliki að hann talaði þessi orð — hve ótrúleg sem 
þau eru — get ég engan frið fundið, fyrr en ég fæ vissu um, að hinar 
jarðnesku leyfar konu minnar eru í kistunni í grafhvelfingunni. Ég ætla 
því strax í nótt að fá vissu um þetta efni og bið ég yður, herra Tempest, 
ásamt Bisset, að koma með mér.“

Tempest hneigði sig þegjandi. Efinn var líka vaknaður í huga hans.

„Þá skulum við fara strax, — sagði Bisset. „Rannsóknum okkar er lokið 
hér.“

Svo braut hann saman silkikjólinn, stakk honum undir hönd sér og 
gekk á undan ofan stigann. Þegar hann var kominn niður á þriðja loft, 
stóð hann kyrr.

„Við megum gæta okkar,“ sagði hann, „ég vil ekki að systkinin viti 
neitt um tiltektir okkar.“

Þeir gengu hægt og hávaðalaust að stiganum.

Á efstu stigariminni stóðu þeir kyrrir og hlustuðu. Þá sáu þeir allt í 
einu höfuðið á Gilbert, sem gekk upp stigann.

Þess er áður getið, að þegar Gilbert mætti þessum þremur mönnum, sá 
hann böggulinn undir handlegg Bissets, og vissi þegar að það var kjóll 
Vereniku. Fyrst varð honum mjög bilt við, en áttaði sig fljótt og lét ekki á 
neinu bera.

„Hvað er það sem þér hafið fundið?“ spurði hann. „Kjóll vofunnar? 
Máske þið hafið líka fundið sjálfa vofuna?“

„Nei, Gilbert,“ sagði Clynord, „en við höfum fengið vissu fyrir því, að 
hún hefur dvalið hér uppi dögum saman, máske vikum.“

„Er það mögulegt?“ sagði Monk. „Hefði ég vitað það, þá hefði mér 
ekki liðið vel, því ég er hræddur um að stúlkan sé brjáluð.“

„Við höfum fundið fleira,“ sagði Bisset, og horfði í augu Gilberts. 
„Við fundum spor í rykinu á gólfinu, og komumst að mjög einkennilegri 
niðurstöðu af þeim ástæðum.“

„Jæja, hver er sú niðurstaða?“

„Ég geymi að geta þess þangað til seinna. En nú megum við ekki 
dvelja lengur. Viljið þér leyfa okkur að halda áfram, herra Monk?“

Hann hneigði sig kurteislega og gekk til hliðar meðan þeir gengu fram 
hjá. Svo fór hann ofan á eftir þeim.

Þegar þeir voru komnir niður á fyrstu hæð, tók Clynord við kjólnum af 
Bisset, og fór með hann inn í búningsklefa þann, sem Verenika hafði 
notað, kom svo aftur fram í ganginn, þar sem Tempest og Bisset biðu 
hans. Þá var og Gilbert þangað kominn.

Lávarðurinn leit á Bisset og svo á Monk.

Monk sá strax að eitthvað átti að gera og langaði til að vera með.

„Ég lít svo á, sem rannsóknir ykkar séu ekki búnar,“ sagði hann. „Fæ 
ég reyfi til að vera einn í hópnum?“

„Þú getur rétt til,“ sagði Clynord, „rannsóknir okkar eru ekki búnar. 
Herra Bisset álítur, að við eigum að skoða í líkkistu vesalings Vereniku 
minnar, svo nú ætlum við til grafhvelfingarinnar.

Monk brá ekki hið minnsta við þetta.

„Hann er blygðunarlaus,“ hugsaði Bisset, „en ég hef beygt svo marga 
óskammfeilna þræla, að mér mun takast að beygja hann líka.“

„Lofið mér að koma líka,“ sagði Gilbert. „Ég skoðaði Vereniku sem 
systur mína, og sé eitthvað rangt í þessu efni, er mér ánægja að því að 
hjálpa til að finna það rétta.“

„Nú, jæja, komdu þá með,“ sagði Clynord. „En fyrst verðum við að 
sækja lyklana í bókhlöðuna.“

„Við erum allir í sparifötunum,“ sagði Monk. „Áður en við förum, 
ættum við að klæðast hlýrri fötum. Það er kalt úti.“

Þetta samþykktu þeir allir, fóru til herbergja sinna og voru tíu mínútum 
síðar komnir í bókhlöðuna.

Lávarðurinn lauk upp járnskápnum og tók úr honum lykilinn að 
grafhvelfingunni.

„Lykilinn að kirkjunni getum við fengið hjá prestinum,“ sagði hann. 
„Skriðbyttuna og áhöldin höfum við hér. Eruð þið tilbúnir?“

Þeir játuðu allir, gengu svo út og læstu á eftir sér.

„Við skulum fara stystu leið ofan í þorpið,“ sagði lávarðurinn. „Einu 
sinni mætti ég svipnum hérna í garðinum. Við göngum þar framhjá.“

„Eftir því að álykta, sem ég hef heyrt, þá hefur þessi umtalaða stúlka 
þekkt höllina og nágrennið mjög vel,“ sagði Bisset. „Nóttin er dimm og 
látið þið mig bera skriðbyttuna.“

Þeir hröðuðu ferð sinni, og var lávarðurinn jafnan á undan. Klukkan 
var orðin eitt, þegar þeir komu að kirkjugarðshliðinu, sem var opið, og 
gekk Monk fyrstur inn.

„Bíðið þið eftir mér við kirkjudyrnar,“ sagði lávarðurinn, „ég ætla að 
fara að vekja prestinn sem er í næsta húsi og fá hjá honum lykilinn.“

Þegar lávarðurinn kom að húsi prestsins, varð hann að berja oft á 
dyrnar, áður en gamli presturinn vaknaði. Loksins var lokið upp glugga 
og presturinn leit út og spurði hver úti væri.

„Það er ég, Clynord,“ svaraði lávarðurinn. „Gerið þér mér þann 
greiða, herra Locke, að koma snöggvast ofan. Ég á brýnt erindi.“

Presturinn lokaði glugganum, kom skömmu síðar ofan, lauk upp 
dyrunum og sagði:

„Komið þér inn, lávarður. Hefur nokkuð komið fyrir? Er nokkur 
veikur í höllinni? Eða máske það sé svipurinn, sem er orsök að komu 
yðar á þessum tíma?“

„Nei, ég ætla aðeins að biðja yður um lykilinn að kirkjunni, þar eð ég 
hef ásett mér að opna líkkistu konunnar minnar sáluðu.“

Presturinn hljóðaði af undrun. Hann hélt að lávarðurinn væri búinn að 
missa vitið.

„Ég hef af vel íhuguðum orsökum, ásamt nokkrum vinum mínum, 
hafið þessa næturgöngu. Þér þekkið ekki efa þann, sem lifnað hefur í 
huga mínum viðvíkjandi dauða Vereniku. Ef til vill er svipurinn, sem ég 
hef séð, Verenika sjálf, með fullu fjöri og lifandi. Hvers vegna horfið þér 
þannig á mig? Ljáið mér lykilinn.“

Presturinn starði með vaxandi undrun á lávarðinn.

„Vesaling maðurinn er brjálaður,“ hugsaði hann. „Vesalings Clynord 
— vesalings Sylvía.“

Clynord giskaði á hugsanir hans.

„Ég er alls ekki brjálaður,“ sagði hann, „þó mig undri að ég skuli ekki 
vera orðinn það. — Ljáið mér lykilinn.“

Nú heyrðust raddir frá kirkjudyrunum.

„Já, lávarður, ég skal sækja hann strax, og ef þér viljið þá skal ég koma 
með yður; ég er viljugur að veita yður þá aðstoð sem ég megna.“

Hann flýtti sér nú upp, og kom von bráðar ofan aftur ferðbúinn með 
lykilinn í hendinni.

Kirkjudyrnar voru opnaðar og þessir fimm menn gengu ofan í grafhvelfinguna.

Skriðbyttuna hengdu þeir á nagla á einni stoðinni.

Bisset athugaði kistuna á alla kanta, en sá ekki neitt grunsamlegt við 
hana. Svo tók hann við áhöldunum af lávarðinum og fór að losa skrúfurnar, 
sem héldu lokinu, og hjálpaði Tempest honum til þess.

Lávarðurinn stóð þegjandi og niðurlútur með krosslagðar hendur, en 
Monk og presturinn töluðu saman hvíslandi.

Þegar lokið var laust, var það lagt til hliðar, og gengu nú allir að 
kistunni nema lávarðurinn og litu ofan í hana.

Bisset rak upp lágt undrunaróp, þegar hann leit ofan í kistuna, sem 
aðeins Monk skildi og brosti við sigri hrósandi.

Kistan var ekki tóm. Í henni var kvenmannslík, hulið hvítum knipplingaskreyttum 
silkikjól, sem hingað og þangað sáust rotblettir á.

Monk hafði verið svo hygginn að útvega sér silkikjól, líkan þeim sem 
Verenika var í, klætt vaxlíkneskið í hann og málað rotbletti í kjólinn, 
enda var hann nú með sjálfum sér meira en lítið hreykinn yfir hyggindum 
sínum.

Lávarðurinn gekk að kistunni og horfði ofan í hana, en hinir viku til 
hliðar með lotningu.

Hann stóð lengi við kistuna fölur sem nár, án þess að fella tár. — Loks 
sagði hann:

„Líkami konu minnar hvílir hér. — Það er kjóllinn hennar — okkur 
hefur skjátlast.“

Dauðaþögn hvíldi yfir öllu og lokið var skrúfað á aftur, án þess að eitt 
orð væri talað.

Presturinn gekk til Clynords, en gat ekkert sagt sem honum þótti eiga 
við í þessum kringumstæðum.

Þögulir gengu þeir upp úr grafhvelfingunni og út úr kirkjunni, svo læsti 
presturinn og kvaddi.

„Ennþá hefur Monk yfirtökin,“ sagði Bisset um leið og hann gekk til 
herbergis síns. „Hann er eins slægur og sá vondi, en það er ekki séð fyrir 
endann enn. Eins víst og himinninn er yfir okkur — eins viss er ég um 
sigurinn — og endalokin eru í nánd.“

Bisset hafði búist við að finna kistuna tóma, en brugðist það. Hvað átti 
nú að gera?

Hann var sannfærður um að hann var á réttri slóð og efaðist ekki eitt 
augnablik um, að líkið sem í kistunni væri, hefði verið flutt þangað af 
Gilbert, og að kjóllinn væri aðeins stæling — en hvernig átti hann að 
sanna það?

Um þetta var hann að hugsa þangað til dagur rann, þá fór hann á fætur 
og út í hesthús, þar voru hestagæslumennirnir fyrir að gefa hestunum og 
fægja aktygin.

Bisset lét leggja á hest fyrir sig og reið svo á spretti til Newgate.

„Mér var aðeins hrint aftur á bak, en ekki fleygt til jarðar,“ tautaði 
hann. „Mér mun þó heppnast að sigra þennan Monk. Ég sá háðsbros á 
vörum hans, þegar við skildum seinast. Hann álítur sig lausan við mig, en 
þar skjátlast honum. Það eru fleiri stígar en einn gegnum skóginn.“

Þegar hann var kominn á járnbrautarstöðina í Newgate, fór hann af 
baki, bað einn af dyravörðunum að gæta hestsins og gekk svo inn á 
símstöðina.

Símritarinn var nýlega kominn. Bisset barði á rúðuna.

„Ég ætla að senda símskeyti til „The Scott & Reman, Chancery 
Lane“. Hafið þér skrifað það? Gott. Svo kemur innihaldið: „Senduð þér 
nokkuð símskeyti í gær til Gilbert Monk?“ — Þetta er allt. Nei, svarsins 
vegna þarf hann að vita áritun mína: „Bisset, Clynord-Park, Sussex“. 
Hvað kostar þetta?“

Hann borgaði, fór út og á bak hesti sínum og reið aftur til Clynord og 
kom þangað svo snemma að hann gat haft fataskipti fyrir morgunverð.

Lávarðurinn, Tempest, Gilbert Monk og Sylvía voru öll til staðar. 
Allir voru fámæltir og syfjaðir, nema Gilbert, hann var hinn kátasti og 
sömuleiðis Sylvía, sem hafði frétt um næturstarfið hjá bróður sínum.

Að lokinni máltíð fór Sylvía til herbergja sinna, en karlmennirnir fóru 
inn í bókhlöðuna. Tempest fór að fletta blöðum, sem á borðinu lágu 
annars hugar, án þess að líta á þau. Lávarðurinn gekk fram og aftur um 
gólfið, en Monk settist í legubekk.

Eftir skamma stund sagði Monk, með illa duldri meinfýsni, við Bisset:

„Nú, nú, herra njósnari, hvað er næst á dagskrá? Við höfum rannsakað 
allt húsið, raskað ró hinna dauðu — hvað er þá eftir? Máske að 
röðin komi nú að vinnufólkinu?

„Nei, vinnufólkið, að minnsta kosti lávarðarins, veit ekkert um 
þennan leynilega gest, herra minn,“ sagði Bisset rólegur.

„Og þó hafið þér ekki enn spurt það úr spjörunum. Það er máske innri 
hugkvæmni, sem leiðir yður í þessu efni? Já, þið lögreglumenn eruð 
voðamenn. Væri ég ekki eins hreinskilinn og trúgjarn og ég er, þá væri ég 
hræddur við þá.“

„Herra Bisset,“ sagði lávarðurinn, við vorum á rangri slóð. Hvernig 
gátuð þér eitt augnablik efast um dauða konu minnar? Bendingar yðar 
og það sem við unnum í nótt, hefur vakið hjá mér geðshræringar svo 
miklar, að ég fer til útlanda undir eins — undir eins ...“

Hann ætlaði að segja „undir eins og ég hef kvænst Sylvíu Monk“, en 
gat ekki komið þeirri setningu yfir varir sér. „Ég vil ekki vera ókurteis 
við yður,“ bætti hann við, „en ég vildi að næturvinnan síðasta væri 
óunnin.“

Bisset tók sér ekki nærri þessar hæglátu ásakanir. Hann áleit sig á 
réttri leið.

„Afsakið, lávarður,“ sagði hann. „Þér sögðuð í nótt, að knipplingarnir 
á kjólnum í kistunni væru ekki eins og á kjólnum, sem við fundum á 
loftinu. Hver er þá hinn rétti kjóll?“

„Auðvitað sá sem við fundum í kistunni.“

„Já, en þér sögðuð, að lafðin hefði aðeins átt einn slíkan kjól, og 
kjóllinn, sem við fundum á loftinu, álituð þér strax vera þennan eina. 
Hvernig getur þá skeð að annar slíkur sé í kistunni?“

„Það veit ég ekki. Máske ungfrú Monk eða Fifina gæti upplýst okkur í 
því efni.“

„Ég hef talað við Sylvíu um þetta,“ sagði Monk, „því mér datt það 
sama í hug og herra Bisset, en hún veit aðeins að Fifina tók kjólinn úr 
fataklefa lafðinnar, og meira um það veit enginn.“

„Nema ef til vill Fifina,“ sagði Bisset. „Það er líklega heppilegt að 
kynnast heimili hennar; um það hugsa ég seinna. Að kjólarnir eru svo 
líkir, er áríðandi að komast eftir hvernig orsakast hefur. Skoðun minni 
um þetta efni held ég leyndri fyrst um sinn, en að ég skuli ráða þessa gátu 
svo að yður líki, megið þér fyllilega reiða yður á.“

„Það sem nauðsynlegt er að fá upplýsingar um er það, hvernig á því 
stendur að svipurinn er svo líkur minni framliðnu konu. Ég vil fá að vita 
hver þessi kvenmaður er, hvers vegna hann eltir mig — yfir höfuð allt 
sem snertir hana.“

„Það skuluð þér líka fá að vita. Treystið mér ennþá nokkra daga. Ég lít 
svo á, að þessi kvenmaður komi ekki hingað í bráðina, og því álít ég 
þarflaust fyrir mig að bíða hér. Ég ætla í dag til Lundúna-borgar, en bið 
yður að senda mér skeyti strax, ef hún skyldi koma hingað. Eins og 
stendur verðum við að bíða rólegir.“

Monk leit snöggvast á Bisset; hann sá það og brosti lítið eitt.

Lávarðurinn samþykkti þetta áform.

Skömmu síðar fór Monk upp til systur sinnar.

Þegar hann var farinn, sagði Bisset:

„Lávarður, ég hef uppgötvað miklu meira, en þér hafið hugmynd um, 
og ég hef ástæðu til að ætla að grunur minn rætist. Ég vil biðja yður að 
lofa Monk að hafa þá skoðun, að ég sé hættur við rannsóknir mínar. 
Áður en langt um líður vonast ég til að geta breytt sorg yðar í gleði.“

Hann hneigði sig og fór út í garðinn.

Stundu síðar kom hann inn aftur og gekk í hægðum sínum upp stigann 
til herbergis síns. Þegar hann var kominn upp á efri ganginn, mætti hann 
Roggy, sem hélt á skál í hendinni.

Hann gekk í veg fyrir hana, og um leið horfði hann brosandi á 
mórauða, hrukkótta andlitið og vefjarhöttinn á höfði hennar.

„Nú, svo það ert þú,“ sagði hann á indversku. „Þú kemur mátulega. 
Ég þarf ekki annað en óska mér einhvers og það verður þegar uppfyllt. — 
Þú tilbiður gyðjuna Kali, konu hins mikla Siva — er það ekki?“

Og jafnframt gerði hann einkennilegar bendingar með hendinni.

Kerlinginn skalf og hopaði á hæl.

„Þú sérð að ég þekki þig,“ bætti hann við. „Þú tilheyrir óaldarflokki 
Thugganna, mannslíf er í þínum augum ekki meira virði en fluga.“

Roggy hopaði ósjálfrátt á hæl og lagði frá sér skálina.

„Þú heldur að þú sért kæn og vís,“ sagði Bisset og horfði svo fast á 
hana, eins og hann sæi í gegnum hana, en ég er ennþá kænni og vísari. Ég 
get lesið hugsanir þínar og allt þitt liðna líf liggur opið fyrir mér. Ég veit 
að þú hefur verið fóstra Sylvíu Monk og að þú metur velferð hennar og 
gæfu meira en allt annað í heiminum. Hún er fátæk og umkomulaus, en 
hún elskar Clynord lávarð og að giftast honum gerir hana ríka, sjálfstæða 
og tyllir henni upp í flokk helstu kvenna. Mér er vel kunnugt um hvað þið 
hafið gert. Þið reynduð að gefa lafði Clynord inn eitur, en af tilviljum 
hafið þið annaðhvort gefið henni rangt eitur eða rangan skammt. Ef við 
höldum okkur að fyrra tilfellinu, þá hefur eitrið verið úr jurtinni Lama 
og dauði hennar hefur þá verið dauðadá.“

Kerlingin orgaði af undrun, hræðslu og vonskuöfgatrú hennar ætlaði 
Bisset yfirnáttúrlega þekkingu.

„Já, þú hefur ástæðu til að skjálfa,“ sagði Bisset í hásum róm. „Þú 
hefur ástæðu til að óttast mig meira en alla aðra, kerling. Morðingi. Hver 
bjargaði lafði Clynord úr kistunni?“

Varir hennar bærðust, en talað gat hún ekki. Hún var sem stirðnuð af 
hræðslu, mórauði andlitsliturinn hennar varð grár og augun störðu 
hreyfingarlaus á þann sem talaði.

„Talaðu,“ skipaði Bisset. „Var það Gilbert Monk sem bjargaði lafði 
Clynord úr gröfinni?“

Kerlingin svaraði engu, en á andlitsdráttum hennar sást glöggt svar.

Sigurbros lék á vörum Bisset.

„Vissuð þið Sylvía strax um frelsun hennar?“

Kerlingin engdist saman fyrir tilliti hans.

„Svo. — Vissuð þið að lafðin var á lífi, áður en lávarðurinn kom 
heim?“

Ekkert svar heyrðist, en glöggt mátti sjá á andliti hennar: Nei.

„Hvar er lafði Clynord núna?“

Bisset sá í augum kerlingarinnar að hún vissi það ekki.

„Veit Gilbert Monk það?“

Í augum Roggy brá fyrir glampa, en ekkert sagði hún.

„Gott, nú hef ég fengið að vita allt sem ég vil,“ sagði Bisset, „nú máttu 
fara.“

Hann gekk fáein fet frá henni.

Þegar hann leit af henni, stundi hún þungan og andlitið varð aftur 
mórautt. Hún rétti úr sér og tautaði á indversku:

„Þér eruð galdramaður — seiðmaður — Satan. Þér ljúgið því, að ég 
hafi sagt yður nokkuð. Ég hef ekki talað eitt orð. Þér ásakið mig fyrir 
morð. Ég hef aldrei framið morð, engum gefið eitur. Lafðin dó og var 
jarðsett, meira veit ég ekki. Ég er eins saklaus og nýfætt barn. Heimskingi 
ertu — lygari — þú ert fjandi.“

Hún hrækti í áttina til hans, greip svo skálina og fór.

Bisset horfði brosandi á eftir henni og fór svo til herbergis síns.

Hann lét ekki sjá sig fyrr en við morgunverðinn, og var þá svo rólegur og 
ánægjulegur, eins og hann væri algengur gestur. Samt var hann fremur 
þögull, því Tempest hélt við samræðunum til að skemmta lávarðinum.

Þeir voru nærri búnir að borða, þegar þjónninn kom inn með símskeyti 
eins og daginn aður, en gekk nú fram hjá Monk og til Bissets.

„Símskeyti, herra Bisset,“ sagði hann. „Sendimaðurinn bíður.“

Bisset tók við símskeytinu, opnaði umslagið og las þetta:

„Í gær var ekkert símskeyti sent til herra Monks. — Scott & Reman.“

Bisset brosti ánægjulega, lagði saman bréfið og sagði síðan:

„Það þarf ekkert svar. Hér er hálfur shillingur handa sendimanninum. 
Segið honum, að hann geti gefið hestinum í gestgjafahúsinu í þorpinu.“

Þjónninn tók skildinginn og fór.

Monk mundi eftir því, sem fram fór daginn áður á sama hátt og nú, og 
sömuleiðis því, sem talað var þá, og spurði því í háðslegum róm:

„Hafið þér fengið góðar fregnir, herra Bisset?“

„Já, ágætar,“ svaraði hann. „Það var aðeins viðskiptafregn frá Scott & 
Reman.“

Monk skipti litum og leit hikandi í kringum sig. Lávarðurinn og 
Tempest voru að tala saman, svo það var aðeins Sylvía, sem heyrði og 
skildi svar Bissets.

„Ef þér viljið fá símskeytið, þá er það velkomið,“ sagði Bisset og rétti 
Monk það.

Hann tók við því, las það og rétti Bisset það svo aftur með skjálfandi 
hendi, án þess að segja eitt orð.

Bisset tók við því, stakk því í vasann og tæmdi svo staupið sitt, en leit 
um leið forvitnislega til Monks, sem svaraði því með hatursfullu augnaráði, 
er Bisset brosti að.

Að lokinni máltíð bað Bisset um áritun Fifinu, og fór svo glaður og 
ánægður til Lundúna.

Þeir, sem eftir voru í Clynord, voru síður en svo ánægðir.



Roggy fór strax til Sylvíu og sagði henni bölvandi frá því að hún hefði 
hitt Bisset.

„Bisset finnur Vereniku,“ sagði Sylvía. „Þú verður að finna hana á 
undan honum, og sjá um að hún geti engan baga gert okkur. Ég trúi því 
ekki að hún sé í geymslu Gilberts, en ímynda mér heldur, að hún sé hjá 
Fifinu. Þú verður að fara til Lundúna á morgun, og vita hvort hún er hjá 
Fifinu, og sé hún ekki þar, verðurðu að leita þangað til þú finnur hana, og 
svo ...“

„Þú skalt verða ánægð með mig, vel ánægð,“ sagði gamla nornin.



52


Daginn eftir að Bisset fór til Lundúnaborgar fór Roggy þangað líka. Hún 
var daginn og nóttina í burtu, og kom svo aftur með brostnar vonir, en 
ekki alveg uppgefin.

Tempest dvaldi enn nokkra daga í Clynord, og fór svo aftur til Lundúna, 
án þess að hafa sagt lávarðinum skyldleika sinn og hinnar framliðnu 
konu hans.

Lávarðurinn fór aftur að gefa sig að skólafyrirkomulaginu, til þess að 
gleyma sorgum sínum. En honum gekk það illa. Þær voru rótgrónari en 
svo, að þær hyrfu strax.

Hér um bil sex dögum eftir að Bisset fór fékk Monk bréf frá Flack, sem 
sagði honum, að Verenika væri fangi hjá frú Kraul, og heimtaði óaflátanlega 
frelsi sitt.

Gilbert tafði nú ekki lengur. Hann var hræddur um, að Bisset finndi 
hana á undan sér. Hann fór því tafarlaust til Lundúna og fékk sér 
náttstað á gistihúsi, þar sem enginn þekkti hann. Hann skrifaði falskt 
nafn í gestaskrána, og lét raka af sér allt skeggið, nema á efri vörinni.

Þegar hann leit í spegilinn stundi hann. Hann var að sönnu torkennilegur, 
en andlitsdrættirnir báru vott um hið sanna eðli hans, sem skeggið 
hafði áður hulið. Hræsnin og síngirnin blöstu við sjónum annarra á 
andliti hans.

Hann háttaði strax, en hugsunin um ókomna tímann og hvað hann 
myndi geyma í skauti sínu, tafði fyrir honum að geta sofnað fyrr en langt 
var liðið af nóttu.

Morguninn eftir lét hann færa sér morgundrykkinn og morgunverðinn 
upp í herbergi sitt og um það leyti sem klukkan var 9, fékk hann sér vagn 
og ók til heimilis frú Kraul.

Niðri í anddyrinu hitti hann þernu, sem vísaði honum til herbergja 
frúarinnar — og þegar hann barði að dyrum, opnaði Flack, en hvorki 
hann eða frú Kraul þekktu hann.

Bros lék um stóra munninn á Gilbert um leið og hann sagði:

„Þið þekkið mig ekki.“

Röddina þekktu þau strax og störðu nú með meiri undrun á hann. 
Loks sagði Flack:

„Er nokkuð að, herra. Er lögreglan að elta yður?“

„Nei,“ sagði Gilbert, „mér hugsaðist aðeins að láta raka af mér 
skeggið, en að lögreglan elti mig kemur ekki til nokkurra mála.“

„Nei, auðvitað ekki,” sagði Flack, „en breytingin á útliti yðar er svo 
mikil, að mér var ómögulegt að þekkja yður nema á röddinni. Það lítur 
eins út og þér séuð dulklæddur.“

„Alveg rétt,“ sagði frú Kraul og gægðist út til að vita hvort hún sæi 
lögregluþjón. „Það er skaði að missa fallegt skegg,“ — þegar það þekur 
jafn ógeðslega andlitsdrætti, hugsaði hún með sér.

„Hvað segir ungfrú Gwyn?“ spurði Gilbert.

„Hún er reið af því að farið er með hana sem fanga,“ sagði frú Kraul.

„Hún hefur oft kallað á hjálp, en enginn hefur heyrt það, því húsið er 
mannlaust allan daginn og á kvöldin gef ég henni svefnlyf, svo við getum 
sofið. Húsmóðirin er vinkona mín og ættingi — og ég hef lofað henni 5 
pundum, þegar húsbóndi minn — þannig kalla ég yður — kemur til að 
sækja þessa óþægu systur sína. — Frænka mín heldur að ungfrú Gwyn 
hafi strokið að heiman til að verða leikkona, og álítur rétt að geyma hana 
sem fanga þangað til hún er flutt heim.“

„Hvernig fórst þú að finna hana, Flack?“ spurði Gilbert.

Flack sagði nú greinilega frá öllum atvikum.

„Ég verð að tala við hana undireins,“ sagði Gilbert þegar Flack 
þagnaði. „Frú Kraul, þér verðið í kvöld að fara með hana til St. Maur. 
Sjálfur get ég ekki farið þangað fyrr en eftir nokkra daga. Þér verðið að 
gæta hennar eins vel og hún væri mikilvægur ríkisfangi.“

Frú Kraul hneigði sig.

„Lofið mér nú að komast inn til hennar, eða látið hana koma hingað, 
og farið þið inn á meðan. Ég vil tala við hana vitnalaust.“

Frú Kraul gekk nú inn til Vereniku og Flack með henni, en Verenika 
fór út í framherbergið.

Frú Kraul lokaði hurðinni á eftir henni, svo Verenika var nú einsömul 
hjá Gilbert. Þau stóðu stundarkorn þegjandi hvort gegnt öðru.

Verenika var föl og mögur, en hún var róleg og með ákveðnum svip. 
Hún var ekki feimin eða hrædd stúlka, heldur djörf og eðallynd kona.

Fyrst þekkti hún ekki Gilbert, en þegar hún leit á þessa ljótu andlitsdrætti 
með grimmdarlegu hrukkurnar um munninn, fölnaði hún enn 
meir og eðlisávísan hennar varaði hana við þessum manni, sem náttúran 
hafði svo greinilega sýnt innra eðlið á andlitinu. En þegar hún aðgætti 
hann betur, sá mórauða hörundslitinn, litlu, dökku augun og hrokkna 
hárið, þá hopaði hún undan af undrun og ótta.

„Þekkir þú mig ekki lengur, Verenika?“ spurði Gilbert, gekk til 
hennar og rétti fram hendina.

„Ert það þú — þú Gilbert?“

„Víst er það ég — en hvers vegna hoparðu undan? — Hvaða ógurlegur 
viðbjóður er í augum þínum? Hamingjan góða, hefði ég vitað að ást þín 
var bundin við skeggið; þá væri það kyrrt enn.“

„Hugsaðu ekki illt um mig,“ sagði Verenika. „Þú ert svo breyttur, að 
ég gat ekki þekkt þig. Fyrirgefðu, ef ég hef sært þig, ég get ekki lýst því, 
hve glöð ég er að sjá þig.“

„Þrátt fyrir það, að þú hefur strokið frá mér,“ sagði Gilbert.

„Ég yfirgaf þig leynilega, af því að ég óttaðist að þú myndir ekki af 
frjálsum vilja sleppa mér,“ svaraði Verenika. „Ég var þér einlæglega 
vinveitt, góði Gilbert, en ég vildi ekki vera háð þér. Það er ekki rétt, að 
þú, sem ert fátækur maður, skulir eyða efnum þinum fyrir mig, þegar ég 
get unnið fyrir mér sjálf.“

„En ég er viljugur til að aðstoða þig, Verenika. Þú ert mér ekki til 
byrði, heldur til ánægju.“

„En það er byrði fyrir mig, að vita mig vera komna upp á þína náð. Ég 
get ekki alla ævi verið þér til byrði og vil því vinna fyrir mér. Ég vildi þú 
gætir séð þetta — frá sömu hlið og ég.“

„Það get ég aldrei, Verenika, áform þitt er óframkvæmanlegt. Ég 
elska þig og vil kvænast þér — strax í dag — og fara svo eitthvað til 
útlanda, til Austurríkis til dæmis og ...“

„Nei, Gilbert. Geturðu ekki skilið mig? Ég get ekki gifst þér, minnstu 
ekki oftar á það.“

Gilbert sá að nú var engin von fyrir sig — en bjóst við betri byr, þegar 
Clynord væri kvæntur og ákvað að bíða þess tíma.

„Fyrirgefðu mér, Verenika, hafi ég verið of ákafur, fyrirgefðu mér 
vegna ástarinnar, sem ég ber í brjósti til þín. Ég er einmana í heiminum 
eins og þú og þrái manneskju, sem ég má reiða mig á og sem ég má strita 
og starfa fyrir. Ég skal ekki oftar auka þér leiðindi. Ég bið þig að búa þig 
undir að fara til St. Maur með frú Kraul og Flack í kvöld.“

„Ómögulegt. Til St. Maur fer ég aldrei og síst með frú Kraul og Flack. 
Hún hefur haldið mér í fangelsi í heila viku, svo ég hata hana, og Flack er 
aðeins níðingslegt þrælmenni. Fyrst þú ert kominn Gilbert, bið ég þig að 
fylgja mér út og finna hæfilega stöðu handa mér.“

„Ég get ekki gert annað en fyrir þig en útvega þér heimili á St. Maur.“

„Þá verð ég að hjálpa mér sjálf. Viltu ekki segja frú Kraul að afhenda 
mér hattinn minn og ferðatöskuna.“

Monk bað og bað árangurslaust. Verenika var ósveigjanleg. Nú 
hræddist hún þau öll.

„Verenika,“ sagði Monk, „ef þú ert mér að nokkru leyti þakklát fyrir 
það, sem ég hef gert fyrir þig, þá farðu til St. Maur.“

„Nei, ég geri það ekki.“

„Þú verður að gera það, hvort sem þú vilt eða ekki,” sagði Gilbert og 
kallaði á frú Kraul og Flack.

„Farðu með ungfrú Gwyn til herbergis hennar, frú Kraul. Hún ætlar 
með þér til St. Maur í kvöld.“

Verenika hopaði á hæl, en frúin greip hana og bar hana inn í herbergið.

„Rækið þér nú skyldu yðar vel í kvöld, frú Kraul,“ sagði Gilbert, 
„gefið henni svefnlyf, svo þér getið farið með hana hindrunarlaust. Hér 
eru peningar til húsmóðurinnar og hér er fyrir ferðakostnaði. Þér vitið 
áritun mína, ef þér skrifið mér.“

Frú Kraul fór oft inn til Vereniku þennan dag til þess að fá hana með 
góðu að verða samferða til St. Maur, en Verenika var ósveigjanleg.

Um fimmleytið færði frú Kraul Vereniku kvöldmatinn og te með 
svefnlyfi í. Verenika neytti matarins en hellti teinu, lagðist svo fyrir á 
rúminu og lést sofa.

Nokkru seinna kom frú Kraul til hennar, leit fyrst á Vereniku og svo á 
tóman bollann, benti síðan húsmóðurinni, sem stóð fyrir utan, að koma 
inn til sín.

„Þú þarft ekki að renna slagbrandinum fyrir, unga stúlkan sefur fast 
og vaknar ekki fyrr en á morgun. Ég gaf henni svo stóran skammt, að 
hann endist alla leiðina. Flack er að sækja vagn til að flytja hana í. Hérna 
eru peningarnir þínir.“

„Það er dimmt hérna,“ sagði húsfreyja. „Komdu með mér í dagstofuna — 
svo ég geti talið peningana. — Það var gott að ég taldi þá, það 
vantar tíu shillinga.“

Frú Kraul sem þóttist viss um að Verenika svæfi, fór fram í dagstofuna.

Verenika þaut á fætur, greip ferðafötin sín, sem lágu á stól við rúmið, 
hljóp út í ganginn, þaðan ofan stigann og út.

Frænkurnar heyrðu fótatakið og hlupu á eftir henni, en urðu of seinar 
— Verenika var komin út.

Um leið og hún kom út, ók vagn að dyrunum, Flack stökk ofan úr 
sætinu og hljóp í veg fyrir hana.



53


Verenika hafði ekki séð Flack áður en hann sá hana, sneri því við og 
hljóp í gagnstæða átt. Hún var naumast komin fram hjá húsinu, þegar 
frænkurnar komu út og ráku sig á Flack, en ökumaður, sem var hræddur 
um borgun sína, tafði hann.

Þau eltu hana nú öll þrjú, en Verenika var góðan spöl á undan og 
sveigði fyrir hvert hornið á fætur öðru. Loks áræddi hún að líta við og sá 
þá engan af þeim sem eltu hana.

Hún hélt nú áfram uns hún kom í Oxford-götuna, sem var vel lýst.

Hún stansaði fyrir utan stóra bókasölubúð.

Þar var margt manna samankomið, sem stóðu og horfðu á skrautbundnar 
bækur og myndir í gluggunum.

Vagn hélt kyrru fyrir á götunni.

Verenika hallaði sér upp að gluggakarminum, við hliðina á sveitamanni 
nokkrum.

Voru það forlögin, sem fluttu Vereniku þangað á þessari stundu?

Hún var að horfa á myndirnar, þegar búðardyrunum var lokið upp — 
og út komu karlmaður og kvenmaður, ásamt búðarþjóni, sem hélt á 
stórri regnhlíf yfir þeim.

Þetta voru lávarður Clynord og Sylvía.

Þau höfðu komið til Lundúna þá um morguninn, því Sylvía þurfti 
eitthvað að kaupa og hafði beðið lávarðinn að fylgja sér, sem hann gerði 
fúslega af því hann var feginn að yfirgefa höll sína, með hennar óþægilegu 
endurminningum — nokkra daga.

Sylvía hafði farið á milli verslunarbúðanna allan síðari hluta dagsins 
og komið við í þessari búð til að kaupa boðsmiða til brúðkaupsins.

Verenika hljóðaði lágt og hörfaði undan, þegar hún sá mann sinn með 
Sylvíu.

„Þeir eru fallegir þessir nýju boðsmiðar,“ sagði Sylvía svo hátt að 
Verenika heyrði það. „Ég er fegin að það er búið. En hvers vegna kemur 
þú ekki inn í vagninn, Roy? Það rignir, svo þú getur orðið innkulsa.“

Lávarðurinn, sem var að tala við ökumanninn, gaf orðum Sylvíu 
engan gaum, en Vereniku sárnaði að heyra þau.

Lávarðurinn sté svo inn í vagninn og lokaði þjónninn dyrunum og sté 
síðan upp hjá ökumanninum. En í því bili, sem vagninn var að renna af 
stað, kom bóksalinn hlaupandi að spyrja um eitthvað viðvíkjandi boðsmiðunum 
og sneri sér að Sylvíu.

Lávarðurinn leit yfir gangstéttina, rak upp hljóð og þaut út úr vagninum. 
Við birtuna úr glugganum hafði hann séð Vereniku. Andlitið var 
magurt og fölt, en jafnframt fagurt og góðlegt. Þrátt fyrir það að hann 
áleit hana dána, að hann hafði fylgt henni til grafarinnar og séð lík 
hennar í kistunni, þóttist hann nú sjá hana lifandi.

Hann hljóp til hennar, en Verenika hvarf í þokuna, regnið og mannfjöldann. 
Hann elti hana hálfa götuna og kallaði á hana með nafni, en 
það var til einskis. Verenika var horfin.

Svo sneri hann aftur þangað sem vagninn beið.

Sylvía, sem horfði á þennan atburð hrædd og skjálfandi, var í slæmu 
skapi.

Án þess að segja eitt orð, settist hann á móti henni og kallaði til 
þjónsins þetta stutta orð:

„Heim.“

„Ég held þú sért búinn að missa vitið, Roy,“ sagði Sylvía. „Hvaða 
afsökun hefur þú fyrir breytni þinni?“

„Sylvía,“ sagði hann. „Ég sá Vereniku.“

„Einu sinni enn. Ætlarðu aldrei að losna við hana? Er hún alltaf á 
hælunum á þér? Þú segist hafa séð hana — svipinn meinarðu?“

„Nei, engan svip, heldur konu með holdi og blóði. Ég verð að finna 
Bisset og segja honum, að hér í Lundúnum hafi ég séð konu sem er í einu 
og öllu eins og Verenika.“

Sylvía svaraði engu, en hrökk við af hræðslu.

„Ég verð að skrifa Gilbert í kvöld og biðja hann að finna mig,“ 
hugsaði hún. „Hvernig má það vera að hann lætur hana flakka einsamla 
um borgina, eða er hún strokin frá honum? Það verð ég að vita.“

Það sem eftir var af heimleiðinni, þögðu þau bæði.



Verenika hélt áfram að ganga um göturnar — hvíldarlaust, og án 
ákveðins takmarks.

Hún sá lávarðinn stökkva út úr vagninum og elta sig. Þá smokraði hún 
sér undir regnhlíf þess manns, er gekk við hlið hennar, og svo sveigði hún 
rösklega fyrir næsta götuhorn.

Það var mannfærri gata, sem hún var nú stödd í. Gegndrepa af 
rigningunni og þreytt af hinni löngu göngu, settist hún á tröppur húss, 
sem stóð í skugga. Klukkan á kirkju nokkurri þar í nánd sló átta — 
kvöldmatartími fyrirfólksins.

„Hann er sjálfsagt hjá ættingjum sínum,“ hugsaði Vernenika. Nú sló 
klukkan átta, og hann situr líklega við matarborðið. En hvað veðrið er 
kalt — það er líkara nóvemberveðri en maí.

Kuldahrollur fór um hana og hún stundi þungan. Margir gengu framhjá, 
en enginn virtist sjá hana og enginn yrti á hana. Mínúturnar liðu hver 
af annarri — klukkan sló níu.

Verenika stóð upp og hélt áfram, uns hún kom að litlu torgi þar sem 
fáein gasljós loguðu. Hún gekk þvert yfir torgið og kom inn í litla götu, 
þar sem flestallar búðir voru lokaðar. Samt sá hún ljós í einni búðinni og 
stefndi þangað.

Hún sá, að þetta var kryddsölubúð, og var merking yfir dyrunum með 
þessari áletrun:

„Pierre Bongateau, franskar kökur og brauðkollur, kaffi, te og súkkulaði“.

Verenika stóð kyrr og leit inn í búðina, sem var mjög aðlaðandi.

Kaffi væri hressandi fyrir mig, hugsaði Verenika. Kryddsalinn er 
franskur maður; heitir Fifina ekki Bongateau? Ég held það. Faðir 
hennar var kryddsali í Soho-Square. Máske það hafi verið Soho-Square, 
sem ég gekk yfir áðan? Ætli þetta sé heimili Fifinu?

Kona með körfu á handleggnum gekk nú framhjá henni og inn í 
búðina. — Dyrabjallan hringdi hátt.

Út úr herbergi inn af búðinni kom ung stúlka til að afgreiða konuna. 
Það var Fifina. Verenika þekkti hana strax.

Konan var nú búin að kaupa það sem hún ætlaði og fór út, en Fifina fór 
að breiða þunna dúka yfir kökurnar.

„Hún ætlar að fara að loka,“ tautaði Verenika. „Skyldi hún vilja hýsa 
mig eina nótt, án þess að segja frá hver ég er? Hún var mér ávallt 
velviljuð.“

Verenika var annað augnablikið ákveðin í að fara inn, en hitt augnablikið 
brast hana þor til þess. Í sömu svífum bar þar að flokk ungra 
manna, sem voru drukknir.

Þegar þeir komu að búðinni sáu þeir Vereniku, og einn þeirra 
sagði:

„Lofaðu mér að sjá framan í þig,“ unga fegurð, ég ætla að kyssa þig. 
Hvað þá, ertu hrædd?“

Hann reyndi að grípa yfir um hana, en Verenika rak upp hljóð og vatt 
sér inn í búðina.

Dyrabjallan hringdi hátt, og Fifina sneri sér við — hún sá þegar hvað 
um var að vera.

„Setjist þér niður, ungfrú. Þeir halda strax áfram. Hér eruð þér 
óhultar.“

Verenika hafði blæju fyrir andlitinu, sem hún lagði aftur á bakið, og 
sagði í blíðum róm:

„Fifina, þú álítur mig látna. Ég hef að sönnu breyst nokkuð, en þó — 
þekkirðu mig ekki?“

Fifina þekkti andlitið um leið og málróminn. — Hún hélt að þetta væri 
vofa, hljóðaði hátt og datt um koll meðvitundarlaus.



55



Þegar drykkjurútarnir sáu að Verenika hvarf inní kryddbúðina, héldu 
þeir áfram.

Enginn heyrði hljóðið í Fifinu, því þær voru einsamlar í búðinni.

Verenika dró gluggatjöldin niður, tók svo vatnsflösku og dreypti á 
Fifinu. Hún raknaði við, lauk upp augunum og hljóðaði á ný.

„Hafðu ekki hátt Fifina og reyndu að átta þig. Geturðu ekki trúað því, 
að ég sé lafði Clynord?“

Fifina reis upp á hnén og sagði:

„Guð minn, guð minn! Þetta er vofa. Það er aðvörun um að ég eigi að 
deyja. Guð minn góður. Ég sá með eigin augum, að þér voruð jarðsettar 
og að þér voruð dánar og nú eruð þér andi, sem er kominn til að segja 
mér að ég eigi að deyja.“

Verenika hló hægan, aðlaðandi hlátur. — Það var langt síðan hún 
hafði hlegið. En stóru augun hennar Fifinu og svipur hennar var ómótstæðilegt 
hlátursefni.

Það hafði aldrei heyrst að vofur höfðu hlegið og í öllum þeim skáldsögum 
sem Fifina hafði gleypt, var þess ekki getið. Þess vegna fór hún nú 
að efast um, að þessi gestur sinn væri vofa.

„Nú ertu farin að efast um að ég sé vofa,“ sagði lafðin, sem sá að Fifina 
var að átta sig. „Áttu ekki eitt vingjarnlegt orð handa mér, Fifina? Ég hef 
stóra þörf fyrir einlæga vináttu.“

„Já, en þér voruð þó jarðsettar, lafði mín.“

„Já, en ég lá í dauðadái — þegar þeir lögðu mig í kistuna og fluttu mig í 
henni ofan í grafhvelfinguna. Eins og þú manst, var ég ekki lögð í kistuna 
fyrr en jarðarförin fór fram og lokið var ekki skrúfað á hana fyrr en niðri í 
grafhvelfingunni. Það er víst, að kistan var ekki loftheld, því ég gat 
andað í henni, og um nóttina kom maður og bjargaði mér. Af þessu 
sérðu, Fifina, að ég er lifandi vera, en ekki andi.“

„Já, það hlýtur að vera eins og þér segið, heldri kona getur ekki 
skrökvað. En ég hef aldrei orðið fyrir öðru eins. Mér kom þetta svo á 
óvart. Guði sé lof. Og þér eruð lifandi manneskja, sem getur borðað og 
drukkið eins og við? Það er undarlegt, mjög undarlegt. En ef þér eruð 
lafði Clynord,“ hún hopaði undan og krossaði sig, „hvernig stendur þá á 
því, að þér eruð hér einar á ferð svona seint. Hvar er lávarðurinn?“ 

„Fifina, ég sagði þér, að ég þyrfti vinstúlku. Ég á ekkert heimili, 
ekkert skýli um nætur. Ég ætlaði ekki að heimsækja þig, en tilviljunin dró 
mig hingað. Enginn, ekki einu sinni lávarður Clynord, má fá að vita, að 
ég er lifandi.“

„Hvað þá, veit lávarðurinn ekki, að þér eruð lifandi?“

„Nei, lofaðu því, sverðu mér það, að þú segir engum frá þessu, 
Fifina.“

„Ég lofa því og sver það. En samt get ég ekki skilið að þér séuð lifandi, 
án þess að lávarðurinn viti um það.“

„Það skal ég segja þér, en gleymdu ekki eiðnum. Erum við einsamlar? 
— Heyrir enginn til okkar?“

„Verið þér óhræddar, við erum aleinar. Pabbi og mamma fóru í 
franska leikhúsið og ég er hér til að afgreiða á meðan. Ég er herbergisþerna 
eins og ég var áður, en húsmóðir mín fór á söngskemmtun, svo ég 
hef frí til klukkan 11. — Þér getið óhikað talað, það heyrir enginn.“

Ennþá sá þó Verenika hræðsluna í augum Fifinu og sagði:

„Ég sé, að þú ert enn í óvissu um það hvort ég er lifandi vera eða andi. 
Það hefur fyrr skeð að menn hafa verið jarðsettir lifandi og hvað mig 
snertir, þá var það Gilbert Monk, sem var hræddur um að ég lægi í 
dauðadái, og kom til mín um nóttina eftir að ég var jarðsett og bjargaði 
mér.“

„Hvað segið þér? Var það Gilbert sem bjargaði yður?“

„Já, Fifina. Fyrstu dagana eftir endurlífgun mína, var ég ekki með 
fullu ráði, en Gilbert útvegaði konu til að stunda mig, og var mér eins 
góður og bróðir. Að afstaðinni jarðarför minni fór Clynord til útlanda — 
án þess að láta vita hvert hann fór og var burtu fimmtán mánuði. — 
Þennan tíma allan annaðist Gilbert mig. Þegar lávarðurinn kom aftur, 
fór ég leynilega til Clynord-hallarinnar, klæddi mig líkklæðum mínum 
og gekk fram og aftur um höllina, sem svipur sjálfrar mín. Ég gerði þetta 
af því ég hafði lofað herra Monk, að láta lávarðinn ekki vita hver ég væri, 
fyrr en hann leyfði það. Já, Fifina — ég þori að segja þér það — ég kom 
aftur sem vofa, til að sjá hann — manninn minn — Clynord lávarð. Það 
var fyrsta kvöldið eftir heimkomu hans, og — Fifina hann sat við hliðina 
á Sylvíu Monk — sem unnusti hennar.“

„Sá óþakkláti,“ tautaði Fifina. „Og þér voruð gleymdar.“

„Já, það er orðið, sem við á — gleymd. Ég þekki ekkert hryggilegra 
orð í málinu en það. — Hann hélt ég væri dáin og hafði því heimild til að 
kvænast aftur. En getur þú ímyndað þér, hve mjög mér sárnaði — hann 
kyssti hana, tók hana í faðm sinn og nefndi hana öllum þeim gælunöfnum 
sem hann hafði gefið mér. Ég var gleymd.“

„Allir karlmenn, æðri sem lægri, eru eins. Þér munið víst, lafði mín, að 
fyrsta daginn, sem þér voruð á Clynord, sagði ég yður frá því, að Sylvía 
hefði verið trúlofuð lávarðinum, og — fyrsta ástin deyr aldrei.“

„Þau ætla bráðum að gifta sig, Fifina, og eru núna í Lundúnum. Í dag 
voru þau að útvega sér boðsmiða til veislunnar.“

„Það myndi ég aldrei leyfa,“ sagði Fifina. „Ég léti ekki fleygja mér 
allslausri út í heiminn og láta aðra taka minn sess. Væri ég í yðar sporum, 
myndi ég krefjast réttar míns, hvað sem aðrir segðu. Ég myndi fara beina 
leið til hallarinnar og segja: „Hér er ég og hér verð ég.“ Þegar ég hugsa 
um alla fallegu munina, kjólana og skrautið sem þér áttuð. Allt þetta 
vildi ég fá, svo mætti hver sem vildi biðja um ást lávarðarins. Auður og 
lífsþægindi — er það eftirsóknarverðasta í heiminum.“

„Ég vildi ekki eignast þessa hluti aftur á þennan hátt,“ sagði Verenika 
með hryllingi. „Honum mun naumast vera ánægja að því að ég er á lífi, 
hann er hættur að elska mig. Hann elskar hina af öllu hjarta. Það er búið 
að biðja um boðsmiðana fyrir veisluna og búið að ákveða giftingardaginn 
og auglýsa hann í blöðunum. Öll töf myndi koma honum illa og 
gera hann reiðan. Nei, Fifina, ég ætla ekki að trufla ástir þeirra. Ég ber 
ekki nafn hans lengur, ég kalla mig ungfrú Gwyn. — Sömuleiðis afþakka 
ég vernd herra Monks. Hann er eignalaus og því er réttara að ég vinni 
fyrir mér sjálf. Ég hef leitað að atvinnu sem kennslukona, en ekki fengið 
hana enn. — Sem stendur á ég hvorki peninga né heimili.“

„Heimili eigið þér ávallt meðan ég er lifandi og leyndarmál yðar skal 
ég geyma. Þér voruð mér alltaf góðar og því hef ég ekki gleymt. Þér getið 
verið hér þangað til þér fáið stöðu. Mitt herbergi er tómt og þér getið 
notað það. — Foreldrar mínir þurfa ekki að vita, hver þér eruð í raun og 
veru. Við skulum láta þau halda, að þér séuð ungfrú Gwyn, sem ég hef 
kynnst að öllu góðu áður fyrr.“

„Sé það mögulegt, að þetta geti orðið á þennan veg, Fifina, þá veitir 
þú mér með því bæði huggun og hvíld.“

„Og þér þurfið hvorttveggja með, þykist ég sjá. Hér skal maðurinn 
yðar ekki finna yður og það er ekki ómögulegt, að ég geti útvegað yður 
stöðu sem lagsmær og þá get ég að nokkru leyti orðið þerna yðar aftur. 
Húsmóðir mín hefur verið að leita fyrir sér eftir lagsmær — núna í heilan 
mánuð, sem getur sungið, leikið á hljóðfæri og lesið frönsku, menntaðri 
stúlku, sem hún getur skoðað sem hefðarmær, því þrátt fyrir hennar ytra 
dramb, er hún raungóð. Hún treystir mér svo vel, að ég er viss um að hún 
tekur yður. Ég hef verið hjá henni síðan ég fór frá Clynord.“

„Ég vildi að þér heppnaðist þetta, Fifina. Ég er svo einmana, svo 
yfirgefin í heiminum. — Hver er húsmóðir þín?“

„Lafði Díana Northwick, fögur kona, en köld eins og marmari. Ég 
býst við að hún gifti sig bráðum, þegar hún hefur afráðið, hvorn þeirra 
tveggja sem eru að draga sig eftir henni, hún kýs heldur, annar þeirra er 
lávarður Tentamoor, afbrýðisamur maður, sem hún hefur verið trúlofuð 
í mörg ár: hinn er lærður maður, Tempest að nafni, sem mér líst miklu 
betur á. En fyrirgefið mér, kæra lafði mín, ég stend hér og masa, og þér 
eruð svo þreyttar. Í kvöld ætla ég að tala við lafði Díönu, og á morgun — 
treystið þér því — skuluð þér hafa öðlast nýtt heimili.“

„Ég skal aldrei gleyma velvild þinni við mig Fifina, og ég er viss um að 
þú geymir leyndarmál mitt.“

„Þér megið reiða yður á það. En nú skulum við fara inn í borðstofuna. 
Ég ætla að búa til kaffi handa yður.“

Verenika settist í mjúkan hægindastól í stofunni og strax á eftir kom 
Fifina með kaffi og kökur, sem Verenika neytti með góðri lyst.

„Mig undrar það,“ sagði Fifina hugsandi, „að lávarðurinn skuli engan 
grun hafa um að þér séuð lifandi.“

„Vera kann að hann hafi grun, en enga vissu. Mér er sagt að ég sé ekki 
lengur kona hans — eftir að ég er álitin dáin og jarðsett eftir enskum 
lögum.“

„Það eru ósanngjörn lög og ótrúleg. Mér dettur nokkuð í hug. — Í 
fyrradag kom hingað maður, sagði mamma mér og spurði eftir mér, og 
svo kom hann seinna þangað sem ég vinn — erindi hans var að vita í 
hvaða kjól þér voruð jarðsettar, og hvort önnur ermin hefði verið 
saumuð saman. Eins og þér munið, saumaði ég saman rifu á annarri 
erminni. Svo sýndi hann mér kjólinn, sem ég þekkti undir eins. Hver 
tilgangur hans var með þessu. Og hvernig náði hann í kjólinn? Ég skil 
hvorugt.“

„Ég skildi kjólinn eftir í höllinni, þegar ég var þar síðast og faldi hann 
svo vel, að ég hélt að enginn fyndi hann, en samt hefur hann þó fundist. 
Það er eflaust Roggy sem hefur fundið hann og svo hefur hún sent 
þennan mann til að leita að mér, Fifina,“ sagði Verenika föl af ótta, 
„Roggy hefur tvisvar sinnum reynt að myrða mig. — Hún hefur fundið 
kjólinn.“

„Já, lafði mín, ég býst við að þér getið rétt til. Mamma hefur sagt mér, 
að gömul, undarleg kona hafi komið tvisvar sinnum og beðið að lofa sér 
að vera. Hún kom með óteljandi spurningar um unga stúlku, sat lengi í 
búðinni og athugaði dyrnar. Mamma hélt að hún væri ekki með fullu 
ráði. Mér datt þá ekki í hug hver það myndi vera, en nú veit ég að það 
hefur verið Roggy.“

„Hún kemur eflaust aftur. Hún er grimm eins og tígrisdýr og þyrst í 
mitt blóð.“

Nú heyrðu þær að gluggahlerarnir voru látnir fyrir.

„Það er pabbi,“ sagði Fifina. „Foreldrar mínir eru komnir og ég verð 
bráðum að fara heim til húsmóður minnar. Áður en ég fer skal ég kynna 
ykkur og sjá um, að þér getið verið hér.“

Búðardyrunum var nú lokið upp og inn komu foreldrar Fifinu.

Verenika stóð upp, lét litla hattinn á höfuð sitt og beið þeirra þannig.

Fifina hraðaði sér út í búðina.

„Loksins komið þið, kæru foreldrar. Komið strax inn í stofuna. Ung 
hefðarstúlka er komin að heimsækja mig, sem ég vil kynna ykkur áður en 
ég fer.“



55


Verenika skalf af hræðslu þegar hjónin komu inn í stofuna. Hún vissi, að 
húsaskjólið þessa nótt, og líkurnar til þess að hún fengi stöðuna hjá lafði 
Northwick, var undir því komið, hvernig þau tækju á móti henni. Föl, 
djarfleg, með ofurlítið bros á fagra andlitinu, stóð hún þarna og vakti það 
virðingu og ást hjá Fifinu.

„Komdu inn mon peré, komdu inn ma mere,“ sagði Fifina áköf. „Ég 
hef fengið nokkuð óvænt handa ykkur. Ég hef fengið heimsókn af ungfrú 
Gwyn, sem ætlar að vera í nótt. Ég vann eitt sinn hjá henni. Ungfrú 
Gwyn — herra og frú Bongateau — góðu foreldrar mínir.“

Herra Bongateau leit upp undrandi, en hneigði sig þó kurteislega fyrir 
ungfrú Gwyn.

Frú Bongateau hneigði sig djúpt, eins og hún vildi með því sýna, að 
hún bæri mikla virðingu fyrir ungu stúlkunni.

„Ég man að sönnu ekki eftir að hafa heyrt nafn yðar fyrr, ungfrú 
Gwyn,“ sagði herra Bongateau vingjarnlega. „En samt sem áður eruð 
þér velkomnar undir mitt þak. Gjörið svo vel að setjast.“

Verenika settist niður við borðið, en Fifina hjálpaði móður sinni úr 
yfirhöfninni á meðan.

Við fyrsta tillit hafði Verenika unnið sér hylli gömlu hjónanna.

„Hvenær varstu hjá ungfrú Gwyn?“ spurði gamla konan. „Ég man 
ekki eftir því.“

„Ungfrú Gwyn átti heima í húsinu þar sem ég var, og ég átti einkum að 
þjóna henni. Hún var mjög góð við mig, og mér þótti vænt um hana, 
mamma. Forlögin hafa verið henni hörð. Hún hefur misst alla vini sína 
og ættingja, og er nú neydd til að vinna fyrir sér. Ég ætla að tala við lafði 
Díönu í kvöld, og biðja hana að taka ungfrúna fyrir lagsmær. Ykkur, 
kæru foreldrar, bið ég að lána ungfrúnni herbergið mitt, og vera henni 
eins góð og mér.“

„Það er velkomið, barnið mitt,“ sagði frú Bongateau. „Þér getið verið 
hér ef þér viljið, ungfrú.“

„Það var rétt, mamma,“ sagði kryddbakarinn. „Ungfrú Gwyn, þér 
eruð velkomnar að vera hér.“

Hann rétti henni feitu hendina sína, og Verenika tók í hana með 
ánægjubrosi.

„Þökk pabbi, þökk mamma,“ sagði Fifina. „Þó er þess að gæta, að 
ungfrú Gwyn á óvini, sem sækjast eftir að deyða hana. Það er líklegt að 
þeir komi hingað. Það verður því að vera leyndarmál að hún er hjá 
okkur, og enginn má fá að sjá hana. Ef einhver spyr eftir henni, þá neitið 
að hún sé hér — gerið það mín vegna.“

Frú Bongateau leit fast á Vereniku, en hið sviphreina, alvarlega og 
eðallynda andlit eyddi strax öllum grun, svo hún lofaði að verða við 
beiðni Fifinu, og sömuleiðis faðir hennar.

„Þér eruð nú hjá okkur, ungfrú,“ sagði hann hátíðlega, „og það er 
sama og að segja að þér séuð óhult. Gestarétturinn er okkur jafn heilagur 
og Arabanum í eyðimörkinni.“

Verenika vissi að hún mátti treysta þessum góðu manneskjum og 
gladdist innilega.

Fifina bjó til te handa foreldrum sínum, og innan skamms var sest að 
góðum kvöldverði.

Þegar búið var að borða, fylgdi Fifina Vereniku upp á loft og inn í 
laglegt herbergi með gluggum að götunni.

„Lafði mín,“ sagði hún vingjarnlega. „Ég álít það heiður fyrir mig, ef 
þér viljið skoða fatnað þann, sem er í skápnum hérna sem yðar eign — að 
minnsta kosti þangað til við getum fullkomnað klæðnað yðar, sem ég 
vona að okkur lánist á morgun. Hér eruð þér óhultar. Ég skal segja 
foreldrum mínum allt, sem er nauðsynlegt. — Og nú, góða nótt.“

Hún greip hendi Vereniku og bar hana að vörum sér.

Verenika kom í veg fyrir það, með því að faðma Fifinu að sér, sem 
kom út á henni tárunum.

Rétt á eftir fór Fifina og Verenika háttaði, til þess að gleyma mótlæti 
dagsins í faðmi svefnsins.



Það var orðið áliðið þegar Verenika vaknaði morguninn eftir. Hún fór 
þá strax fram úr rúminu og klæddi sig í föt sem Fifina átti, og var naumast 
búin, þegar frú Bongateau barði að dyrum. — Hún heilsaði gesti sínum 
vingjarnlega, spurði svo hvernig hún hefði sofið, og hvernig henni liði 
nú. Verenika kvaðst hafa sofið vel og nú liði sér ágætlega.

„En svo verðið þér að koma ofan, ungfrú góð,“ sagði frú Bongateau. 
„Það er skemmtilegra niðri. Þegar þér eruð búnar að borða morgunverðinn 
hérna, verðið þér að koma ofan í stofuna og lesa morgunblöðin. 
Það er kalt og þoka úti, svo ég kveikti upp í ofninum og það er hlýtt niðri.“

Verenika kvaðst skyldi koma ofan, og svo fór frú Bongateau.

Hún borðaði morgunverðinn og fór svo ofan í stofuna, sem var mjög 
viðfelldin. Þar dró hún stól að ofninum, settist og fór að lesa morgunblöðin.

Frú Bongateau varð oft að fara út í búðina, svo Verenika var nærri 
alltaf einsömul.

Um miðjan daginn var ágætis matur á borð borinn, sem hún neytti 
með bestu lyst.

Hún var nýlega hætt að borða og hélt á blaði í hendinni, þegar 
dyrabjallan hringdi og karlmaður kom inn.

Hjónin voru alein í búðinni.

Verenika heyrði, að sá sem inn kom bar fram spurningu, og varð 
dauðhrædd — hún heyrði á röddinni, að það var Gilbert Monk.

„Góðan morgun, góðu hjón,“ sagði hann. „Má ég spyrja, hvort þér 
eigið dóttur, sem Fifina heitir, og einu sinni var herbergisþerna lafði 
Clynord?“

Frú Bongateau játaði því.

„Er dóttir yðar heima?“ spurði hann.

„Nei, herra,“ svaraði frúin. „Við erum fremur fátæk, og hún verður að 
vinna eins og við. Hún er herbergisþerna hjá aðalsfrú nokkurri.“ 

„Hvað heitir sú aðalsfrú?“ spurði Monk.

„Fyrirgefið herra, má ég fyrst spyrja, hvað þér viljið dóttur okkar?“ 
spurði herra Bongateau.

„Ég er stjúpbróðir lávarðar Clynords,“ sagði Monk, „og ég þarf strax 
að fá að tala við hana.“

„Þar sem dóttir mín vinnur nú, er henni ekki leyft að taka á móti 
gestum. Hún kemur heim á sunnudaginn og þá getið þér máske fundið 
hana.“

Nú varð dálítil þögn, á meðan Monk var að ná valdi yfir gremju sinni, 
svo sagði hann í lægri róm en áður:

„Ég get sagt yður erindi mitt, herra. Ég er að leita að ungri stúlku, sem 
hefur hlaupið burt frá ættingjum sínum. — Mér datt í hug að hún hefði 
máske leitað skjóls hjá dóttur yðar, sem einu sinni var þerna hennar. — 
Er hún hér?“

„Hvaða stúlku leitið þér að?“ spurði Bongateau.

Verenika hélt niðri í sér andanum og hlustaði.

Monk þagði stundarkorn og sagði svo:

„Hún heitir ungfrú Gwyn. Það er hugsanlegt, að hún nefni sig öðru 
nafni, já, ef til vill álítur sig háttstandandi konu. Hún hefur verið veik og 
er naumast batnað enn og því verð ég að finna hana og fara heim með 
hana. Er hún hér hjá ykkur?“

„Við leigjum engin herbergi, herra,“ svaraði frúin, „þér verðið að 
leita að henni annars staðar.“

„Hún er þá ekki í þessu húsi — og þið hafið ekki falið hana annars 
staðar?“ spurði Monk í valdalegum rómi.

„Nú er nóg komið, herra, — í þessum róm talar maður ekki við frú 
Bongateau,“ sagði bakarinn, og gekk framan að Monk. „Ímyndið þér 
yður, að þér hafið heimild til að yfirheyra okkur? Þér eruð enginn 
dómari — og við erum ekki ákærð. Ég verð að biðja yður þess vegna að 
fara. — Skiljið þér mig?“ Og benti Monk um leið á dyrnar.

„Sem ég lifi,“ sagði Monk, „þá er unga stúlkan hérna í húsinu. Verið 
nú sanngjarn, herra, og lofið mér að tala við hana. Ég skal undir eins 
útvega lokaðan vagn og flytja hana burt hávaðalaust. Ég er frændi 
hennar og sem slíkur krefst ég þess að þér afhendið mér hana. Ef þér 
gerið það með góðu, skuluð þér fá fimm eða tíu pund fyrir ómakið.“

„Herra!“ kallaði bakarinn, „leyfið þér yður að bjóða mér mútur — 
mér.“

„Jæja, segjum þá 30, 40, 50. Hvað viljið þér fá fyrir að afhenda mér 
systur mína?“

„Herra minn!“ þrumaði bakarinn. „Ég ákveð ekkert verð, ég er 
heiðarlegur maður — og kæri mig ekki um peninga yðar. Þó ég vissi hvar 
ungfrú Gwyn er, skyldi ég ekki segja yður það. Þér hafið móðgað mig, — 
móðgað konu mína — verið þér sælir.“

„Ég er viss um að hún er hér,“ tautaði Monk. „Þér álítið yður mjög 
vitran, en þér vitið þó ekki við hvern þér eigið núna.“

„Það veit ég ekki, en brennisteinslyktin segir mér það að vissu leyti.“

Monk leit afar reiður á bakarann, sem horfði á hann með háðsku 
brosi.

Svo þaut hann út og skellti hurðinni svo fast, að rúðurnar skulfu.

Þegar hann kom út á götuna, ók vagn framhjá. Sá sem í vagninum sat, 
kallaði á Monk, sem strax þekkti róminn.

Það var Sylvía, systir hans, sem var í vagninum og varð Monk ekki lítið 
hissa.

„Ég ók hingað til að finna Fifinu, en ég held ég hætti við það. Hefurðu 
ekki fengið bréf, sem ég sendi þér í dag?“

„Nei, ég hef ekkert bréf fengið í dag. Svo þú ert komin til Lundúna — 
hvert er erindið?“

„Ég kom hingað með Roy, við höfum haft ýmislegt að undirbúa, þar á 
meðal að fá okkur boðsmiða til veislunnar. Núna er Roy hjá Tempest og 
ég var að kaupa ýmislegt í Regent-stræti. — Hvernig gengur þér núna. Er 
allt í góðu lagi?“.

„Nei, hún er strokin frá mér.“

„Strokin, guð minn góður.“

„Já, þú þarft ekkert að óttast, það eru mín áform, sem hafa misheppnast.“

„Og hefur hún flúið til Fifinu?“

„Það þykist ég viss um. — Bölvaður franski karlinn vildi ekki þiggja 
mútur, en ég skal ná henni samt.“

„Komdu og finndu mig í Park Lane, hjá markgreifafrú Marchmont, og 
segðu mér, hvar ég get fundið þig ef á liggur.“

Monk sagði henni nafnið á hótelinu og kvaddi svo.

Sylvía sagði ökumanni að halda áfram til Oxford-strætis, þar sem 
Roggy beið hennar.

Monk var naumast farinn, þegar frú Bongateau fór inn í stofuna til að 
hugga gest sinn.

„Þér hafið eflaust heyrt allt, ungfrú?“ spurði hún. „Breytti ég rétt, eða 
var maður þessi bróðir yðar?“

„Þér breyttuð alveg rétt og ég er yður innilega þakklát fyrir það. 
Maðurinn sem var hér er ekki bróðir minn. Ég er einmana í heiminum og 
ég á hvorki bróður eða systur. — Ég þekkti róm hans, það er maðurinn, 
sem ég flúði frá, hann vill að ég giftist sér, en ég get það ekki — ég — ég 
elska annan mann.“

„Jæja, nú skil ég. Verið þér alveg óhræddar, hjá okkur er yður óhætt.“

„Ég á annan óvin, sem er verri en hann,“ sagði Verenika. „Það er 
indversk kona, við hana er ég hræddari. Hún er lævís eins og refur og 
hikar ekki við að deyða mann. Fifina hefur sagt mér að hún hafi komið 
hingað einu sinni, en hún kemur eflaust aftur. Kæra frú Bongateau, látið 
engan vita um veru mína hér.“

„Verið alveg óhræddar. Ef kerlingin kemur, þá skal ég mæta henni, og 
ætti að vera fær um það. Treystið mér.“

Nú hringdi dyrabjallan í búðinni.

Herra Bongateau hafði nóg að gera við að afgreiða 10 eða 12 viðskiptamenn, 
svo frúin fór út í búðina að hjálpa honum.

Seinasti gesturinn var gömul, dökkklædd kona, með þykka blæju fyrir 
andliti, líkust því að hún væri sveitakona.

Hún gekk beint til frú Bongateau, þegar hún kom út úr stofunni, eins 
og hún ætlaði sér þangað inn, en frúin fór í veginn fyrir hana og spurði:

„Hvað viljið þér?“

„Þér þekkið mig eflaust,“ svaraði konan með annarlegri röddu, sem 
strax vakti athygli Vereniku. Ég hef einu sinni áður komið hér, og mig 
langar til að tala við yður.“

Nú vissi Verenika að þetta var Roggy.

Gamla indverska konan dró græna silkipyngju upp úr vasa sínum — 
hélt henni á lofti svo sjá mátti í gljáandi gullpeninga gegnum möskvana 
og sagði: „Hérna, takið þér við þessu.“

„Pyngjunni? Hvers vegna?“

„Fyrir dálítinn greiða, sem þér eigið að gera mér. Ég er send hingað af 
háttstandandi konu, til að fá upplýsingar um unga stúlku, sem hefur 
leitað hælis hjá Fifinu dóttur yðar. Ég veit með vissu að hún er hér, og 
óska eftir að tala við hana nokkur augnablik.“

Augnabliks hik kom á frú Bongateau.

„Þér hafið fengið ranga tilsögn,“ sagði hún. „Ég vil ekki peningana 
yðar, nema ef þér viljið kaupa brauðkollur eða möndlukökur.“

Kerlingin kreppti hnefana og bölvaði.

„Ég kem ekki til að kaupa kökur,“ sagði hún, „ég ætla að fá að tala við 
ungu stúlkuna.“

„Þér tefjið mig við að afgreiða,“ sagði frúin. „Farið þér.“

„Ég er svo þreytt,“ sagði Roggy, „lofið mér að hvíla mig ögn inni í 
stofunni,“ og reyndi um leið að smeygja sér bak við frúna inn í stofuna — 
en frúin greip um axlir kerlingar og hratt henni frá.

Bongateau sá hvað fram fór og kom til þess að hjálpa konu sinni.

„Farðu út, eða ég læt kalla á lögregluna,“ sagði hann við Roggy, en 
hún stóð kyrr og var að hugsa um, hvernig hún ætti að fara að því að 
komast inn í stofuna.

„Lögregla,“ kallaði Bongateau.

„Lögregla,“ endurtóku gestirnir.



56


Viðskiptamenn Bongateaus hörfuðu til dyranna til að sjá hvað fram færi. 
Engum datt í hug að sækja lögregluna, því allir sáu að hjónin voru fær um 
að binda enda á þennan leik.

„Lofið mér að komast inn,“ sagði Roggy og gnísti tönnum. „Lofið 
mér að komast inn.“

Jafnframt þreifaði hún undir svuntu sinni eftir glasi, sem hún hafði 
falið þar, glasi, sem geymdi ólyfjan er binda skyldi enda á líf Vereniku. — 
Aftur ruddist hún áfram.

„Lögregla, lögregla!“ hrópaði frúin.

Búðardyrabjallan hringdi og inn kom maður einkennisklæddur. Það 
var herra Bisset.

„Má ég biðja um einn bolla af kaffi,“ sagði hann. — „Hvað er að?“

„Vitlaus betlikerling, herra,“ sagði einn af gestunum.

Bisset horfði fast á kerlinguna, gekk svo brosandi milli hennar og 
stofudyranna.

Gestirnir slógu hring um hópinn.

„Þér kallið á lögreglu,“ sagði hann. „Jæja, ég er lögreglumaður. Hvað 
gengur á?“

„Þér eruð lögreglumaður,“ sagði Bongateau. “Jæja, losið mig við 
þessa kerlingu sem fyrst.“

Bisset greip um handlegg hennar.

Roggy losaði sig argandi, en um leið féll blæjan frá dökkmórauðu 
andlitinu.

„Ó, ert það þú,“ sagði Bisset. „Hvað ertu að gera hér?“

Kerling svaraði engu, en horfði hatursfullum augum á Bisset.

„Lét hún í ljósi, að hún vildi tala við unga stúlku?“ spurði Bisset frúna.

„Já, herra.“

„Hvað nefndi hún hana?“

„Ungfrú Gwellan, held ég.“

Bisset varð glaður í bragði.

„Alveg rétt,“ sagði hann. „Fékk hún að tala við þessa stúlku?“

„Nei, herra. Það er engin stúlka með þessu nafni í húsi okkar.“

„Nú, nú, þú heyrir, að hér er engin stúlka með þessu nafni,“ sagði 
hann við Roggy. „Snautaðu nú af stað — eða ...“

Roggy sá hentugast að hlýða. Í dyrunum sneri hún sér við og sagði:

„Djöfull! Bölvaður!“

„Talaðu hiklaust,“ sagði Bisset glaðlega.

Bjallan hringdi og Roggy fór út.

Gestirnir fóru á eftir skellihlæjandi.

Að fáum mínútum liðnum kom Roggy aftur, og staðnæmdist hins vegar 
við götuna.

„Hún er þarna inni,“ tautaði hún. „Gæti ég fundið hana eitt augnablik, 
þá skyldi vera úti um hana, og ég skal bíða og sigra.

Á meðan fór Bisset að tala við hjónin.

„Þetta er hættuleg kerling,“ sagði Bisset, „þér megið gæta ungfrú 
Gwellan vel fyrir henni.“

„Þessi svarti heiðingi kemur naumast hingað aftur,“ sagði bakarinn.

„Það er alls ekki ómögulegt — hún er eins lævís og hinn vondi, og vill 
umfram allt komast inn til ungfrú Gwellan.“

„Það er engin ungfrú Gwellan hér,“ sagði frúin.

„Á, nefnduð þér ekki stúlkuna þannig?“

„Nei, það var gamla kerlingin, sem kallaði hana þessu nafni.“

„Hvað heitir hún þá?“ spurði Bisset.

Frúin varð vandræðaleg.

Bakarinn yppti öxlum og fór að afgreiða nýja gesti.

„Þetta er nú í þriðja sinn í dag, sem ég er spurð um unga stúlku, er á að 
vera hér,“ sagði frúin. „Fyrst kom unglegur maður, skeggjaður, með 
dökkan hörundalit.“

„Monk,“ tautaði Bisset.

„Svo kom indverska kerlingin, og núna þér,“ sagði frúin. „Hver er 
þessi stúlka, sem þér leitið að? Hvað hefur hún misgert? Ef þér getið, þá 
komið með upplýsingar um það.“

„Ég skal vera hreinskilinn,“ svaraði Bisset. „Ég er að leita að ungri 
stúlku. En hvað hún kallar sig, veit ég ekki. Samt þykist ég viss um, að 
hún sé hér. Leyfið mér að tala við hana, og þér munuð sannfærast um, að 
ég er vinur hennar.“

Frúin hleypti brúnum og svaraði:

„Þér eruð eins og hinir, ég held þér séuð ekki lögreglumaður. Af 
hvaða ástæðum eigum við, skikkanlegar manneskjur, að mæta heimsóknum 
af — ég veit ekki hverjum — og þess vegna bið ég yður að fara. 
Verið þér sælir.“

Bisset var svo vanur að umgangast kvenfólk, að hann vissi, að orðalengingar 
voru gagnslausar. Fyrir því bað hann afsökunar á töf þeirri, er 
hann væri orsök að, og fór.

Þegar hann gekk í hægðum sínum ofan Oxford-stræti, sagði hann við 
sjálfan sig:

„Hún er hjá Bongateau, það er áreiðanlegt, og hún er í góðri geymslu 
þar, því hjónin eru trú. — Svo hún kallar sig Gwellan. Áður en ég ráðfæri 
mig við lávarð Clynord, verð ég að sjá mína götu greiða. Lafðin dvelur 
hjá Bongateau, en hún grunar alla um illt. Hvernig á ég að ná tali af 
henni?“

Sama spurningin vakti fyrir Monk og Roggy. — Hvert þeirra átti að 
sigra?

Þennan dag gerði ekkert þeirra tilraun til að ná fundi Vereniku aftur.

Hún dvaldi því í kyrrð í litlu stofunni hjá bakarahjónunum.

Skömmu eftir að dimmt var orðið, kom Fifina akandi í vagni og 
hraðaði sér inn til Vereniku.

„Góðar fregnir, laf- ungfrú Gwyn,“ sagði hún, þegar hún var búin að 
loka dyrunum. „Ég hef talað við lafði Díönu. Hún vill fá að sjá yður og 
tala við yður strax í kvöld. Henni líður ekki vel, og hún leyfir engum gesti 
inngöngu. Viljið þér verða mér samferða?“

„Já, Fifina, við skulum fara strax,“ sagði Verenika. „Ég hef valdið 
foreldrum þínum miklum óróa, enda þótt þau vilji ekki kannast við það 
af góðsemi sinni. Monk hefur verið hér, sömuleiðis Roggy, og ennþá 
einn, sem ég þekkti ekki. Þau virtust öll viss um, að ég væri hér.“

„Og þau standa ennþá úti fyrir að gæta að, hverjir koma og fara,“ 
sagði frúin.

„En hvernig eigum við Fifina þá að komast óhindraðar burtu?“

„Það veit ég sannarlega ekki, ungfrú Gwyn,“ sagði Fifina. „Hvað 
leggur þú til, mamma?“

Frú Bongateau hugsaði sig um. „Ungfrú Gwyn hefur eitthvað að 
dylja,“ sagði hún, „Það er auðséð. Og sömuleiðis, að hún er ekki sú sem 
hún læst vera, en það er hennar leyndarmál. — Hún hefur beðið um vernd 
okkar, og henni skal hún veitast. Hvert sem þetta leyndarmál er, og hve 
marga óvini sem hún á, þá erum við viss um, að hún er í alla staði 
virðingarverð stúlka, og því skulum við annast um, að hún geti óséð og 
óhindruð komist í burt í kvöld.“

„Kæra mamma!“

„Já, Fifina. Færðu mér gráa kjólinn, sem ungfrú Gwyn var í í gær, og 
hattinn hennar og gráu blæjuna. Ég fer í þessi föt og ek svo burt í 
vagninum sem þú komst í. Njósnararnir munu þá elta mig, og þegar þeir 
eru horfnir, læðist þið út og gangið til Oxford-strætis og fáið ykkur vagn 
þar. Skiljið þið mig?“

„Já, fyllilega. Þetta áform er óviðjafnanlegt,“ sagði Fifina.

Verenika fór nú í svartan silkikjól, sem Fifina átti, og önnur fleiri föt af 
henni, og kvaðst svo vera ferðbúin.

„Ég skal líka vera ferðbúin að augnabliki liðnu,“ sagði frúin, þaut upp 
og fór í föt Vereniku.

„Hvað sagðirðu lafði Díönu?“ spurði Verenika, þegar þær voru 
orðnar einsamlar. — „Var ekki erfitt fyrir þig að svara spurningum 
hennar um minn liðna æviferil?“

„Nei, alls ekki. Eins ísköld og lafði Díana er gagnvart aðdáendum 
sínum, eins alúðleg og góð er hún við mig. Ég sagði henni að þér hefðuð 
þekkt betri daga, en væruð nú einmana í heiminum, og þyrftuð að ávaxta 
þekkingu yðar og hæfileika. — Það liggur illa á henni í kvöld, og vill hún 
því heyra yður leika á hljóðfæri og syngja. Hún hefur sínar sorgir að bera, 
en hver er laus við þær?“

Nú kom frúin ofan, klædd í föt Vereniku.

Eftir nokkrar ráðagerðir með manni sínum fór hún út, hvíslaði 
nokkrum orðum að ökumanni og steig upp í vagninn.

Gilbert Monk og Roggy fóru strax að elta vagninn.

En Bisset, sem stóð í dimmum dyrum hins vegar við götuna, brosti og 
tautaði:

„Mig furðar, að Gilbert lætur narra sig. Aðalpersónan kemur á eftir.“

Og þannig var það líka.

Litlu síðar var búðardyrunum lokið upp með hægð og út komu Fifina 
og Verenika, sem gengu í áttina til Oxford-strætis.

Bisset fór á eftir þeim.

Þegar þær komu á fyrstu ökumannsstöðvarnar fengu þær sér vagn og 
óku til West End.

Bisset heyrði Fifinu nefna nafn götunnar og húsnúmerið. Hann 
fleygði vindilsstúfnum og sagði:

„Fundin. Afgerandi spor í áttina. Grosvenor Square nr. 53. Þar býr 
lafði Díana Northwick. — Hamingjan má vita, hve mikið hún veit af 
þessu leyndarmáli. — Herra Monk, það er að lagast. Ég skal búa út 
viðbrigði fyrir þau. Það verður gaman. Dagurinn á morgun verður 
merkisdagur í lífi sumra manna — ha, ha, ha. Annað kvöld, fyrr get ég 
það ekki — ha, ha, ha!“



57


Eins og Fifina sagði Vereniku, var þunglyndiskast í lafði Díönu. Hún 
hafði læst sig inni í skrautstofu sinni og gegndi engum gestum. Maíkvöldið 
var kalt, svo kveikt hafði verið upp í ofninum.

Í lágum hægindastól, sem stóð við ofninn, sat hin fagra lafði Díana. Í 
kjöltu hennar lá minjagripur, sem henni þótti vænna um en alla dýrgripi 
sína — það var lítill, gatslitinn barnsskór.

„Vesalings framliðna barnið mitt,“ sagði Díana. „Hefði ég fengið að 
hafa þig hjá mér, þá væri ég betri kona en ég nú er.“

Tárin runnu niður kinnar hennar ofan á litla skóinn.

„Blessað litla barnið mitt,“ sagði hún. „Þú getur ekki komið til mín, 
en máske mér verði leyft að koma til þín.“

Fótatak heyrðist í ganginum, og svo var barið ofur hægt á hurðina. 
Díana stóð upp og fól skóinn, fór svo og lauk upp. Úti fyrir stóð Fifina, 
og bak við hana Verenika.

Fyrst tók Díana ekki eftir Vereniku, sem gekk inn á eftir Fifinu.

„Ert það þú, Fifina,“ sagði hún þreytulega. „Hvað vilt þú?“

„Ég er komin með ungfrú Gwyn, sem ég talaði um við yður,“ sagði 
Fifina. „Hér er hún.“

Fifina gekk til hliðar, svo birtan féll á Vereniku. Svo fór Fifina inn í 
fataklefann og skildi fyrri húsmóður sína eftir hjá hinni síðari.

Díana varð undir eins hrifin af Vereniku, og lagði aðeins fáeinar 
spurningar fyrir hana um hina liðnu ævi hennar. Verenika svaraði, að 
hún væri foreldralaus, kjör sín væru erfið, og að hún yrði að vinna fyrir 
sér.

„Meðmæli hef ég engin,“ bætti hún við, „að svo miklu leyti sem 
vitnisburður Fifinu dugar ekki.“

„Þér viljið að líkindum ekki að kunningjar yðar viti, að þér hafið ráðið 
yður í vist,“ sagði Díana vingjarnlega.

„Slíkt gerir ekkert, ég á ekki falskt dramb. Að vinna er engin minnkun, 
og ég fyrirverð mig ekki fyrir að gera það, sem forlögin hafa lagt mér 
á herðar. En það er enginn til, sem ég get vísað á að bera mér vitni um 
mitt liðna líf og eiginleika. Síðast liðnir tímar hafa gjörsamlega breytt 
lífsleið minni. Ég hef aldrei gjört neitt, sem ég þarf að fyrirverða mig 
fyrir. En þegar ég yfirgaf fyrri lífskjör mín, yfirgaf ég um leið vini, auð og 
allt. Fifina getur staðhæft, að ég er ekki óhæf til að umgangast yður.“

Það var engin skríðandi auðmýkt í framferði Vereniku. Hún talaði við 
lafði Díönu sem jafningja sinn. En viðmótsþel hennar var aðlaðandi.

„Máske þér viljið leika ögn á hljóðfæri fyrir mig,“ sagði lafði Díana.

Verenika settist við hljóðfærið og lék undur fagurt tónverk. Svo lét 
hún fingurnar leika fagurlega eftir nótunum og byrjaði á skosku þjóðlagi, 
sem hún söng með snjallri og yndislegri röddu. Næst söng hún 
ítalskt kvæði. Díana hlustaði hugfangin á þennan unaðsríka söng.

„Þér eruð regluleg söngmær,“ sagði hún.

Verenika brosti raunalega og sagði:

„Á opinberum stöðum syng ég aldrei. Það er hvorki gull né vegsemd 
sem ég þrái. Ég óska aðeins eftir heimili, þar sem ég get lifað í friði og út 
af fyrir mig. Ó, lafði Díana, ég hef í fyllsta mæli fengið að reyna hvað það 
er að vera fátæk og heimilislaus, og einnig að vera svöng. Ég þrái nú mest 
þak yfir höfuðið.“

Lafði Díana varð hrifin af þessari dapurlegu viðurkenningu, og hafði 
þegar afráðið að ráða Vereniku til sín sem lagsmey sína.

„Lesið þér frönsku?“ spurði hún.

Verenika tók franska skáldsögu af borðinu og las nokkrar setningar 
með skýrri og hreimfagurri röddu.

„Þér lesið ágætlega, ungfrú Gwyn,“ sagði hún. „Framburðurinn og 
áherslan er meistaraleg. — Þér skuluð fá stöðuna. Starf yðar er falið í að 
leika á hljóðfæri, syngja og lesa fyrir mig, með fám orðum, vera mér til 
skemmtunar þegar ég óska þess. Ég bý alein í húsinu með þjónum mínum 
og einum ættingja, roskinni, aðalborinni konu, sem ég virði mikils. Laun 
yðar verða hundrað pund sterling um árið og auk þess skal ég láta Fifinu 
hjálpa yður með fatnaðinn. — Eruð þér ánægðar með þetta?“

„Já, lafði Díana,“ sagði Verenika glöð og undrandi. „Þér ætlið þá að 
taka mig á heimili yðar — máske strax í kvöld?“

Það var svo innileg bón í stóru, brúnu augunum, sem horfðu á lafði 
Díönu. Það var í þessu tilliti eða sjálfum augunum, eitthvað, sem snertu 
innstu hjartastrengi hennar. Hrifin af skyndilegri og óvanalegri tilfinningu, 
tók hún Vereniku í faðm sinn og kyssti hana.

„Kæra barnið mitt,“ sagði hún, „frá þessari stundu skuluð þér hafa 
heimili hjá mér. — Treystið því, að nú séu sorgir yðar og vandræði á 
enda. Augu yðar minna mig á önnur dýrmæt augu, sem dauðinn hefur 
lokað fyrir nokkrum árum og mér skal alltaf þykja vænt um yður, þó ekki 
sé annars vegna en augnanna.“

Verenika varð bæði glöð og angurvær — þetta augnablik.

„Þetta eru undarlegir samfundir,“ sagði Díana og reyndi að brosa. 
„Ég er allt öðruvísi í dag en ég er vön að vera. Það er eitthvað við yður, 
ungfrú Gwyn, sem hreyfir tilfinningar mínar og ég sé að þér eruð einnig 
viðkvæmar. Fifina hefur sagt mér að þér hafið verið veikar og ég er 
hrædd um að of mikil geðshræring skaði yður. Nú skal ég kalla á Fifinu til 
þess að fylgja yður til herbergis yðar.“

Hún gekk að borðinu og sló í silfurbjöllu, sem þar var. Fifina kom 
strax.

„Fifina,“ sagði lafði Díana. „Ungfrú Gwyn ætlar að verða lagsmær 
mín eftirleiðis. Fylgdu henni til herbergis hennar, þess, sem er beint á 
móti búningsklefa mínum.“

Verenika bauð Díönu góða nótt, — og fór með Fifinu.



Daginn eftir hafði Díana Vereniku hjá sér allan daginn og var mjög 
ánægð með samvistir við hana.

Klukkan 8 um kvöldið, að lokinni máltíð, kom Tempest.

Díana fagnaði honum innilega.

Tempest var alvarlegur og hugsandi.

„Ætlið þér á danssamkomuna hjá lafði Graham í kvöld, lafði Díana?“ 
spurði hann.

Díana yppti öxlum.

„Lafði Graham hefur þann sið,“ svaraði Díana, „að borga alla og allra 
ljúfmennsku í einu, en það er ekki að mínu geði. Í kvöld verð ég heima. 
— Ætlið þér þangað?“

„Nei, ég ætla ekki þangað, ég ætla ekki á fleiri samkomur — ég fer 
brátt aftur til Tartaranna.“

Hann horfði spyrjandi á andlit hennar, sem fölnaði allt í einu.

„Er sú ákvörðun ekki of fljótráðin, herra Tempest?“ sagði hún og 
forðaðist að líta á hann.

„Nei, frú. Ég ætlaði upphaflega ekki að vera eins lengi á Englandi og ég 
hef verið. Ekkert tengir mig við England, svo ég fer líklega í þessari viku.“

„Og þér voruð að finna ánægjuna í því landi?” sagði Díana í beiskum 
róm.

„Nei, frú, ekki ánægjuna, en takmark lífsins. Þessi heimsókn mín til 
yðar, er að öllum líkindum sú síðasta. Ég mun ávallt minnast vináttu 
yðar með þakklæti, og vona að samband yðar við Tentemoor lávarð 
verði farsælt.“

Glóandi roði færðist um kinnar Díönu.

„Yður skjátlast óheppilega, herra Tempest,“ sagði hún, „mér dettur 
ekki í hug að giftast Tentemoor lávarði.“

„Er það. — Menn hafa sagt mér — að þér væruð heithundnar Tentemoor 
lávarði — lafði Díana.“

„Að þér hafið lifað í Tartaríinu svo mörg ár, er afsökun fyrir trúgirni 
yðar á almenningsþvaðrið, herra Tempest. Við vorum heitbundin, en ég 
hef fundið að við eigum ekki saman, og því hef ég gefið honum lausan 
tauminn.“

„Eftir að þér hafið haldið von hans við líði bestu æviár hans,“ sagði 
Tempest alvarlegur.

„Hefur Tentamoor sent yður sem málflytjanda sinn?“ sagði Díana 
gröm í geði. „Ég trúlofaðist honum án þess að elska hann, af því ég var 
svo einmana og hafði engan að flýja til. Ég þekkti hann þegar ég var barn 
í skóla og hélt þá að ég elskaði hann. Eftir skipun móður minnar giftist ég 
Sir Rupert Northwick og reyndi að gleyma Tentamoor. Ég elskaði ekki 
manninn minn, en ég var honum góð kona og hef aldrei óvirt heiður 
hans, hamingjunni sé lof. Sir Rupert hafði enga hugmynd um, að móðir 
mín var stórskuldug og að ég var þvinguð til að eiga hann — og þó...“

„Og þó, lafði Díana ...“

„Hlustið þér á játningu mína. Ég var búin að vera gift í nokkur ár, 
þegar Tentamoor heimsótti mig og ég sá hann í fyrsta sinn eftir giftingu 
mína. Við það að sjá hann lifnaði barnsástin aftur. Hann fann að því að 
ég hefði brugðist sér og gifst Sir Rupert, af því hann væri ríkari — ég hefði 
selt mig. Í einhverju tilfinningaæði, játaði ég að elska hann enn, en hefði 
gifst peningum Sir Ruperts af því ég þyldi ekki fátækt. Ég veit ekki hvað 
hann sagði og heldur ekki hvað ég sagði í örvæntingu minni — en loks 
vaknaði skyldutilfinning mín og ég bað hann að fara og koma aldrei 
aftur, kvaðst vilja vera þeim manni trú, sem ég hefði selt mig. Hann 
grátbændi mig að flýja með sér, en ég aftók það með öllu. Svo fór hann 
og ég fór til herbergis míns — þá komst ég að því að maðurinn minn hafði 
verið heima, og heyrt allt — og að hann hafði tekið einkabarnið okkar og 
farið með það. Þetta var hegningin og hún var óttaleg. Blessað barnið 
mitt, sem ég hef syrgt til þessa dags, og enga huggun þegið.“

„Og manninn yðar hafði þér líka syrgt?“

„Nei, ég elskaði hann ekki, en ég kenndi í brjósti um hann. Hann dó 
líka skömmu síðar, að því er frú Walton, systir hans, sagði mér og nú er 
hún líka dáin. Vesalings barnið mitt er líka dáið, og ég veit ekki einu 
sinni hvar það er jarðsett. Mig vantaði viljaþrek í þá daga, því það er 
ranglátt að giftast heiðarlegum manni vegna peninga hans. Eina afsökunin 
mín er, að ég hlýddi vilja móður minnar í blindni. Tentamoor sá ég 
ári síðar og svo fór hann að heimsækja mig við og við, en ekki trúlofaðist 
ég honum fyrr en ég frétti um dauða Sir Ruperts. Tentamoor var 
afbrýðisamur, svo ég varð köld og bitur, en nú er ég orðin sannfærð um 
að ég hef aldrei elskað hann, og þar eð ég ekki elska hann, vil ég engin 
vonbrigði gera honum. Auk þess er ást hans ekki laus við sérdrægni, því 
væri ég fátæk myndi hann ekki skeyta um mig.“

„Ég held þér álítið rétt, lafði Díana. Það er í öllu falli betra að auka 
honum sorg nú, en giftast honum án ástar. — Þér eruð nú ekki lengur 
bundnar og getið gifst þeim sem þér viljið. Það sem ég ætla að segja yður, 
hefur máske verið sagt við yður hundrað sinnum áður. — Ég er einmana 
og sorgbitur maður, en ég elska yður af öllu hjarta. — Viljið þér verða 
konan mín?“

Lafði Díana leit upp undrandi, henni kom þetta svo óvænt. Fyrst 
roðnaði hún, svo fölnaði hún og leit feimnislega undan um leið og hún 
sagði:

„Já, Basel.“

Það var eins og sólargeisla brygði fyrir á andliti Tempests. Hann dró 
hana að brjósti sér og spurði:

„Díana, elskar þú mig?“

„Já,“ svaraði Díana, „ég elska þig meira en mitt eigið líf.“

„Elskar þú mig meira, en þú elskaðir Tentemoor.“

„Já, það var aðeins barnsást. Þig, Basil, elska ég meir, en ég get með 
orðum lýst. — Og þú, Basil?“

„Þú ert mín, mitt líf, allt ert þú mér,“ svaraði hann og þrýsti henni að 
sér. En ertu nú viss um að þú elskir mig mín vegna? Ég er ...“

„Basil, orð þín hryggja mig. — Álíturðu mig ágjarna af því ég giftist Sir 
Rupert vegna peninga. Ég hef nóg fyrir okkur — og mér þykir enda vænt 
um, að þú ert ekki ríkur.“

„Segðu mér aftur að þú elskir mig.“

„Ég elska þig, Basil, umfram allt.“

„Þú hefur sagt mér hina fyrri ævi þína, nú skal ég segja þér frá minni. 
Forlög okkar eru lík. Ég hef líka verið giftur.“

„Þú, Basil, já, það er satt, ég hef heyrt að þú værir ekkjumaður.“

„Konan mín tók mér líka vegna peninganna. Ég heyrði samtal hennar 
og elskhuga hennar, alveg eins og samtal þitt og Tentemoors. Ég heyrði 
konuna mína segja að hún hataði mig og að hún hefði gifst mér vegna 
peninga minna, ég heyrði elskhuga hennar biðja hana að flýja með sér. — 
Ég held, að á því augnabliki hafi ég verið nær því vitstola. Ég þaut til 
herbergis míns, skrifaði henni bréf og kvaðst hafa heyrt allt. — Svo hljóp 
ég inn í barnaherbergið, tók barnið okkar, dálitla stúlku, og flúði burt 
með hana.“

„Guð minn góður.“

„Ég flutti barnið burtu úr landinu og fékk því verustað hjá ókunnugu 
fólki — að ég breytti þannig, er sönnun þess að ég vissi naumast hvað 
ég gerði — svo fór ég til Tartaranna — og hef verið þar síðan. Fyrir fáum 
mánuðum síðan sneri ég aftur heim til að sjá dóttur mína — en hún var 
dáin. Ég sá þig, varð ástfangin í þér og eignaðist ást þína. Díana, ég heiti 
ekki Tempest — nafn mitt er Sir Rupert Northwick.“

Nú varð dauðaþögn.

Díana féll á kné — og byrgði andlit sitt í höndum sínum.

Nú þekkti hún hann aftur og hélt að hann hefði náð ást sinni til þess að 
hæðast að sér og hefna sín, með því að hrekja sig í burtu, eins og hún í 
blindni sinni hafði gert við hann. — Hún laut enn meira niður og náttmyrkur 
var í huga hennar.

Loksins leit hún upp, en augun sem horfðu á hana voru alvarleg og 
ströng — eins og dómarans.

Með örvæntingarópi fól Díana höfuð sitt aftur í höndum sér.

„Díana,“ sagði hann blíðum rómi.

Hún leit upp.

Alvaran var horfin sem ís fyrir sólu. Með brosi sem fól í sér ósegjanlega 
ást og blíðu, leit hann til hennar.

„Komdu til mín, Díana,“ sagði hann með innilegri blíðu. „Komdu, 
elskulega konan mín, sem mér nú loksins hefur auðnast að sigra.“

Hann breiddi út faðminn.
Með háu gleðiópi stökk Díana á fætur og fleygði sér í faðm hans.

Maður og kona voru loks sameinuð.



58


Hálfri stundu síðar — Sir Rupert Northwick og lafði Díana sátu hlið við 
hlið og spjölluðu um liðna ævi og ráðgerðu ýmislegt fyrir ókomna tímann 
— var þeim sögð gestskoma: lávarður Tentemoor.

Lávarðurinn gekk eins óhikað inn og hann ætti þar heima. Hann var 
kominn í þeirri von, að finna Díönu einsamla, en lét brúnir síga, er hann 
sá Tempest, og glaðnaði lítið við það, að hann sá hann halda um mitti 
Díönu.

Með ergilegu og ásakandi augnaráði leit hann til Díönu.

Hún reyndi að losa sig, en Rupert hélt henni kyrri.

„Gerðu svo vel að kynna mig lávarðinum, kæra Díana,“ sagði hann 
rólegur.

Tentemoor stóð sem þrumu lostinn.

„Lávarður Tentemoor.“ sagði Díana glaðlega, „leyfið mér að kynna 
yður þennan heimsflakkara, Basil Tempest, sem fyrrverandi mann minn 
— Sir Rupert Northwick.“

Tentemoor gleymdi sér alveg.

„Hvað segið þér,“ stamaði hann. „Það er ómögulegt?“

„Það er meira en mögulegt,“ svaraði Sir Rupert, „það er satt. Við 
höfum öll þjáðst, held ég, en ég fyrirgef yður alla þá sorg, sem þér hafið 
valdið mér, og útlegðina, sem þér eruð valdur að. Ég kom hingað fullur 
af beiskju og hatri, en sem Basil Tempest hef ég öðlast aftur ást konu 
minnar og ætla mér nú að taka upp nafn mitt að nýju og stöðu í 
mannfélaginu. Við skulum vera vinir.“

Hann rétti honum hendina.

Tentemoor áleit réttast að láta sem ekkert væri, tók í hendi hans og 
þrýsti hana innilega. Lengi gat hann samt ekki dvalið og kvaddi því 
bráðlega og fór.

Fám mínútum síðar kom Clynord lávarður og Bisset.

„Nei, þetta var óvænt ánægja,“ sagði baróninn himinglaður og gekk 
á móti lávarðinum, hvaða tilviljun flytur yður hingað á þessari happastundu? 
En leyfið mér fyrst að kynna yður fyrrverandi konu minni, lafði 
Díönu Northwick.“

Lávarðurinn og Bisset urðu hissa, en lávarðurinn áttaði sig strax og 
hneigði sig fyrir konunni.

„Ég hef borið dulnefni,“ sagði baróninn. „Ég heiti ekki Tempest, 
lávarður. Af ástæðum, sem ég hef áður sagt yður, yfirgaf ég föðurland 
mitt og tók mér annað nafn. Nú hefur konan mín yfirunnið mig aftur, svo 
héðan af ber ég mitt rétta nafn, sem er Sir Rupert Northwick.“

„Þetta líkist skáldsögu,“ sagði lávarðurinn, „en ég óska ykkur til 
hamingju af heilum hug.“

„Lafði Díana Northwick — herra Bisset,“ sagði baróninn, um leið og 
hann kynnti konu sína fyrir leynilögreglumanninum.

Díana heilsaði Bisset alúðlega.

„Við komum á óhentugum tíma,“ sagði Roy. „Bisset bað mig að koma 
hingað í því skyni, að fá upplýsingar um leyndarmál Clynord-hallarinnar. 
— En nú skulum við fara og koma heldur aftur á hentugri tíma.“

„Nei,” sagði baróninn. „Mér þykir vænt um að þér skuluð vera hér — 
þó ég skilji ekki hvaða upplýsingar um leyndarmálið Bisset getur fundið 
hér. En ég hef játningu að segja yður, sem mig gildir einu, þó Bisset 
heyri. — Sökum misskilnings milli mín og konu minnar, fór ég að heiman 
fyrir fimmtán árum og tók einkabarnið okkar með mér. Ég flutti það á 
skemmtiskipi mínu til Hebrideseyjarinnar St. Kilda, og kom því fyrir hjá 
prestinum og konu hans. — Þá var það áform mitt að koma aftur eftir 
fimm ár og sækja það.“

Lávarðurinn hljóðaði af undrun.

„Ég kom aldrei aftur til St. Kilda og get ég á engan hátt afsakað þessa 
vanrækslu skyldu minnar. — Barnið óx og varð að ungri stúlku. — Þér 
sáuð hana, lávarður, fenguð ást á henni og kvæntust henni. Hún var 
nefnd Verenika Gwellan, en hennar rétta nafn var Díana Northwick.“

Díana og Roy voru mállaus af undrun.

„Heittelskaða barnið mitt dó. Hún hefur aldrei kynnst föður- eða 
móðurást, en maður hennar elskaði hana innilega og gerði henni síðustu 
ævistundirnar farsælar.“

Grátandi rétti Díana hendina að Roy, sem hann greip hálfkjökrandi.

„Þetta er allt mjög merkilegt,“ sagði Bisset, „en það merkilegasta er 
að enginn vina yðar né kunningja skyldi þekkja yður, Sir Rupert, 
þegar þér komuð aftur.“

„Það er ekki svo merkilegt,“ svaraði baróninn, „ég var ungur og 
grannvaxinn þegar ég fór, og svo kem ég aftur eftir 16 ár, gráskeggjaður, 
sólbrenndur og gildur á velli.“

Nú var hringt tvisvar.

„Það er gestkvæmt hjá okkur þetta kvöld, kæra Díana,“ sagði baróninn. 
„Hver ætli sé að koma nú?“

„Gestir, sem ég hef leyft mér að boða hingað,“ sagði Bisset. „Nú eru 
þeir allir komnir.“

Dyrnar opnuðust og þjónninn sagði:

„Ungfrú Monk og herra Monk.“

Gilbert leiddi Sylvíu inn í salinn.

Þau komu beint frá söngleikahúsinu og ætluðu aðeins að standa stutt 
við.

„Ég fékk bréfið yðar,“ sagði Sylvía, gekk til Díönu og rétti henni 
hendina. „Þér hafið þó líklega ekki samkvæmi eða ...“

Hún leit nú í kringum sig til að sjá hvort fleiri gestir væru til staðar, og 
kom auga á Tempest, Roy og Bisset. Hún hneigði sig fyrir Tempest og 
þaut svo að hlið lávarðarins.

Díana neitaði ekki að hafa skrifað bréfið. Henni datt strax í hug, að 
Bisset hefði gert það, þó hún ekki skildi ástæðurnar.

„Nei, ég hef ekki samkvæmi í kvöld, ungfrú Monk,” sagði hún, „en 
nokkrir vinir mínir eru hér. Leyfið mér að kynna yður mann minn, Sir 
Rupert Northwick, sem áður nefndi sig Tempest. Ég hef árum saman 
álitið hann látinn.“

Systkinin flýttu sér að óska hjónunum til hamingju. Þau álitu að 
heimboðið stafaði af þessu.

„Við höfum gert markverða uppgötvun, Sylvía,“ sagði Roy. „Verenika 
var dóttir þessara hjóna.“

Gilbert bölvaði í hljóði og gekk inn í gluggaskotið.

„Nú, þetta hafa þau uppgötvað,“ hugsaði hann, „en hvað gagnar það. 
Ég finn Vereniku og kvænist henni.“

„Vesalings Verenika,“ sagði Sylvía. „hefði hún vitað þetta, þá hefði 
hún verið ánægðari. Munaðarleysið var skuggi á lífsleið hennar.“

„Mér finnast samræðurnar ætla að verða sorgblandnar,“ sagði Bisset. 
„Í kvöld ætti gleðin að eiga hér heima og þó ég sé óboðinn gestur, sting 
ég upp á því, að við örvum ánægjuna með hljóðfæraslætti áður en við 
skiljum. Lafði Díana, viljið þér ekki láta lagsmær yðar — því ég tel víst, 
að þér hafið einhverja slíka — leika á hljóðfæri, eitthvað viðeigandi.“

Díana hneigði sig og bað Bisset að hringja.

Hann gerði það og þjónninn kom strax.

Bisset hvíslaði að honum fáeinum orðum og beið svo við dyrnar 
þangað til hann heyrði skrjáfa í kvenkjól úti fyrir, þá lauk hann upp.

Í ganginum stóð hin unga lafði Clynord.

Bisset sté yfir þröskuldinn og rétti henni hendina. Hann kvaðst eiga að 
kynna hana gestunum, samkvæmt ósk lafði Díönu.

Verenika tók hendi hans og Bisset leiddi hana inn undir ljósahjálminn, 
þar stöðvaðist hann, gekk til hliðar og sagði:

„Herrar mínir og hefðarkonur, leyfið mér að kynna yður Clynordhallar-svipinn.“

Eitt augnablik var dauðakyrrð í salnum.

Verenika varð afar hrædd, hún hélt að nú væri hún svikin og einhver 
voðaleg hegning biði sín. Hún leit af einum á annan, uns hún sá Roy, þá 
rétti hún út hendurnar og sagði:

„Roy, Roy, frelsaðu mig!“

Roy stóð sem steingervingur. Hann þekkti hana sem hallarsvipinn og 
þrátt fyrir það að hann hafði álitið hana dána og fylgt henni til grafarinnar — 
vaknaði þó smátt og smátt vissan fyrir því, að þetta var Verenika 
hans — lifandi og við fulla rænu.

„Lávarður,“ sagði Bisset, „ég hef framkvæmt það, sem þér ætluðuð 
mér — viðvíkjandi hallarsvipnum. Monk-systkinin og indverski kvenfjandinn 
hafa bruggað samsæri gegn yður. Lafði Clynord dó ekki, hún lá 
aðeins í dauðadái, sem orsakaðist af eiturdrykk, sem Sylvía og kerlingaróræstið 
höfðu gefið henni. Gilbert bjargaði henni upp úr grafhvelfingunni, 
í því skyni að kvænast henni. Hún slapp þó úr allri hættu; hún lifir 
og stendur hér frammi fyrir yður — sú kona, sem þér elskuðuð svo 
innilega — sú kona, sem þér hafið syrgt og hverrar dauði olli yður 
óslökkvandi hryggðar.“

Aftur leit Verenika bænaraugum á Roy.

Nú var sem lávarður Clynord vaknaði. — Hann þaut til Vereniku, tók 
hana í faðm sinn og þrýsti henni að hjarta sínu.

Hún kom til hans frá gröfinni. Á jörðunni voru þau aftur sameinuð og 
þessi jörð var þeim sama sem himnaríki.



Eigum við nú að lýsa því, sem á eftir fór? Nei, það er öllum mönnum 
um megn.

Gilbert og Sylvía læddust þegjandi burt.

Bisset fór svo fljótlega á eftir þeim.



Það sem síðar skeði er skjótt sagt.

Lafði Clynord sneri sigri hrósandi heim til hallar sinnar og Fifina með 
henni.

Viðskiptin hjá Bongateau og konu hans jukust svo, að þau urðu að 
leigja sér stærra og skrautlegra hús, sem betur átti við handa hinum nýju 
viðskiptavinum.

Gilbert, Sylvía og Roggy fóru til meginlandsins og þar dó Sylvía 
þremur mánuðum síðar. — Hún ætlaði að taka inn taugastyrkjandi lyf, 
en tók í ógáti inn eitur úr einu af glösum Roggy gömlu. — Sá dauði sem 
hún ætlaði Vereniku, hitti hana sjálfa.

Með þeim mæli, sem þú mælir öðrum, skal þér aftur mælt verða.

Roggy fór til Indlands. Sorg hennar yfir fráfalli Sylvíu var óviðjafnanleg.

Gilbert lifir enn. Hann flakkar um heim allan, og vinnur fyrir sér með 
spilasvikum og þess konar listum.

Bisset fékk konunglega borgun fyrir starf sitt og minnist alloft á þetta 
hetjustarf við vini sína. Hann er ávallt velkominn gestur í Clynordhöllinni 
og hjá Northwick-hjónunum, en farsælli heimili en þessi tvö — 
er ekki hægt að hugsa sér hér á jörðu.

Eftir skúrina kom skinið — sem varir til enda lífsins.